مهندسی هوافضا چیست؟ : هدف :هدف تربیت كارشناس در صنایع هواپیما و هلیكوپترسازی ...
هدف :
هدف تربیت كارشناس در صنایع هواپیما و هلیكوپترسازی و فردی آشنا به مقدمات و اصول مهندسی هوافضا است. طول متوسط دوره 4 سال است. دانشجویان موظفند 3 واحد پروژه بگیرند و 2 تابستان در دفاتر مهندسی صنایع مربوط كارآموزی كنند. فارغ‌التحصیلان كادر مورد نیاز محاسبات ، طراحی، تحقیقات و ساخت صنایع مختلف هواپیمایی، هلیكوپترسازی، موشكی و صنایع دیگر را تامین می‌كنند.
دروس این مجموعه شامل دروس عمومی، پایه، اصلی، تخصصی، كارگاهی و كارآموزی است و زمینه‌هایی چون آیرودینامیك، سازه هوایی، مكانیك پرواز و جلوبرنده‌ها را در بر می‌گیرد. پایه‌های اصلی لازم برای تحصیل در این رشته ریاضیات، فیزیك و زبان خارجی است. برای فارغ‌التحصیلان این رشته امكان ورود به دوره كارشناسی ارشد مهندسی هوافضا وجود دارد. باید توجه داشت كه صنایع هوافضا در دنیا یكی از پیشروترین زمینه‌های تحقیقاتی است و همواره موجبات ترقی و جهش در سایر رشته‌های علوم و مهندسی را فراهم ساخته و در این راستا بودجه‌های عظیم نظامی و غیرنظامی را به خود اختصاص داده است، موضوعاتی از قبیل طراحی و ساخت هلیكوپتر، هواپیمای بدون سرنشین، بدون موتور، عمود پرواز و یا جنگنده از یك طرف و ساخت پایگاههای فضایی، مسافرت به كرات دیگر و جنگ ستارگان از طرف دیگر جامعیت و حساسیت این رشته را بیش از پیش روشن می‌سازد.
مهندسی هوافضا مجموعه‌ای از علوم و توانایی‌های علمی و عملی در زمینه تحلیل، طراحی و ساخت وسایل پرنده نظیر هواپیماها، چرخ‌بال‌ها، گلایدرها، موشك‌ها و ماهواره‌ها است. این رشته بر چهار پایه آیرودینامیك 1 ، جلوبرندگی 2 ، مكانیك پرواز 3 و سازه‌های هوافضایی استوار است.
وی در توضیح چهار پایه علمی این رشته می‌گوید: «آیرودینامیك» به مطالعه و بررسی جریان هوا، محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از آن بر روی جسم پرنده می‌پردازد و مهندس هوا فضا با فراگیری این علم به تحلیل جریان‌های پیچیده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نیروهای آئرودینامیكی امكان بررسی پایداری و طراحی سازه را فراهم می‌كند.
«جلوبرندگی» به مطالعه و بررسی سیستم‌های جلوبرنده اعم از موتورهای پیستونی ، توربینی ، راكت‌ها و نحوه تولید نیروی رانش در آنها می‌پردازد.
«مكانیك پرواز» به مطالعه و بررسی رفتار و حركات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئرودینامیكی ، هندسی و وزنی می‌پردازد و در واقع علم مكانیك پرواز از «عملكرد» تشكیل می‌شود و «عملكرد» به بررسی برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازی در سرعت‌های مختلف و پایداری و كنترل وسایل پرنده می‌پردازد.
و در نهایت «سازه‌های هوافضایی» به مطالعه و بررسی سازه‌های هواپیما و دیگر وسایل پرنده می‌پردازد و هدف آن طراحی سازه‌هایی است كه علاوه بر استحكام كافی در برابر بارهای آئرودینامیكی و سایر بارهای استاتیكی وارد بر وسایل پرنده، حداقل وزن ممكن را نیز داشته باشند.
یكی از دانشجویان كارشناسی ارشد این رشته نیز مهندسی هوا فضا را علمی استراتژیك می‌داند كه در آن از همه علوم از جمله متالوژی ، كامپیوتر و الكترونیك استفاده می‌شود و هدف آن تربیت كارشناسانی است كه كادر مورد نیاز محاسبات ، طراحی ، تحقیقات و ساخت صنایع مختلف هواپیمایی، چرخ‌بال‌سازی و موشكی را تامین سازند. به همین دلیل دانشجویان این رشته موظف هستند كه در طی تحصیل 3 واحد پروژه بگیرند و در تابستان نیز در دفاتر مهندسی صنایع مربوط كارآموزی بكنند.
آینده شغلی ، بازار كار ، درآمد:
در مورد مشكلات و دشواری‌های شغلی فارغ‌التحصیلان این رشته نیز دكتر رئیسی می‌گوید: مهمترین مشكل این رشته جدید بودن آن است و این كه هنوز برای آن برنامه‌ریزی‌های لازم به صورت كلان تدوین نشده است و در نتیجه پراكنده‌كاری در این رشته زیاد است و در كل جذب نیروی انسانی از كانال صحیحی انجام نمی‌گیرد وگرنه عمدتا فارغ‌التحصیلان این رشته از نظر بازاركار مشكلی ندارند.
همان‌طور كه پیش از این گفتیم هدف اصلی صنعت هوافضا طراحی و ساخت وسایل پرنده است، در نتیجه فارغ‌التحصیلان مهندسی هوافضا می‌توانند در صنایع و موسسات تحقیقاتی هواپیمایی ، موشكی و ماهواره فعالیت بكنند و همچنین در كلیه موسسات و سازمانهایی كه به نحوی از وسایل پرنده استفاده می‌كنند، به عنوان كارشناس تحقیق در عملیات و تعمیر و نگهداری خدمت كنند. اما علاوه بر اشتغال در مراكز فوق یك مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئرودینامیك، طراحی سازه و روشهای طراحی توربو ماشین‌ها توانایی كار در شاخه‌های متعددی از مهندسی و پروژه‌های خارج از حیطه صنایع هوافضایی را نیز دارد.
دكتر رئیسی در همین زمینه می‌گوید: كاربرد زمینه‌های مطالعاتی یك مهندس هوافضا تنها به طراحی هواپیما و وسایل پرنده محدود نمی‌شود. برای مثال آئرودینامیك خودروهااز برخی جهات شباهت زیادی به آئرودینامیك هواپیما دارد و امروزه در اغلب صنایع خودروسازی با استفاده از تونل باد و علم آئرودینامیك ، خودروهای كم مصرفتری می‌سازند. فرایند سیستم‌های كنترل صنعتی نیز با فرایندهای طراحی كنترل در وسایل پرنده بر یك مبنا است و همچنین سازه اتومبیل و كشتی مشتركات زیادی با سازه یك هواپیما دارد و بالاخره توربین‌های گاز یك نیروگاه یا ایستگاه پمپ گاز همانند یك موتور جت تحلیل و طراحی می‌گردند. در نتیجه یك مهندس هوافضا علاوه بر شركت‌های هوایی در نیروگاهها، صنایع نفت و گاز و صنایع خودروسازی فرصتهای شغلی خوبی دارد.
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه :
دكتر رئیسی همچنین معتقد است كه دانشجوی این رشته باید در كارهایش نظم و برنامه‌ریزی داشته باشد چون حجم مطالبی كه در طول یك ترم ارائه می‌شود، زیاد بوده و مطالعه آنها مستلزم یك برنامه‌ریزی دقیق می‌باشد.
وی در مورد دروس مهم در این رشته نیز می‌گوید: زیربنای این رشته ریاضیات است و همچنین فیزیك و شیمی تا حدودی لازم می‌باشد و البته همین‌جا لازم است توصیه كنم كه دانش‌آموزان اگر در درس زبان خارجی ضعیف هستند، وارد این رشته نشوند چون بیشتر دروس این رشته به زبان انگلیسی وابسته می‌باشد.
آقای جهانی دانشجوی كارشناسی ارشد مهندسی هوافضای دانشگاه امیركبیر نیز معتقد است كه دانشجوی این رشته باید آمادگی كار در كارخانجات را داشته باشد. وی در توضیح می‌گوید: مهندسی هوافضا یك رشته فنی است و عموما كسانی كه وارد رشته‌های فنی می‌شوند، باید آمادگی كار در كارخانجات را داشته باشند و همچنین باید افراد قوی و دارای پشتكار وارد این رشته بشوند تا به یاری اراده قوی خود در پیشبرد این رشته نوپا موفق گردند.
منبع:shirazpc.com
اصول مهندسی هوافضاویدیو : مهندسی هوافضا چیست؟