خیام

    غیاث الدین ابوالفتح، عمر بن ابراهیم خیام (خیامی) در سال 439 هجری (1048 میلادی) در شهر نیشابور و در زمانی به دنیا آمد که ترکان سلجوقی بر خراسان، ناحیه ای وسیع در شرق ایران، تسلط داشتند. وی در زادگاه خویش به آموختن علم پرداخت و نزد عالمان و استادان برجسته آن شهر از جمله امام موفق نیشابوری علوم زمانه خویش را فراگرفت و چنانکه گفته اند بسیار جوان بود که در فلسفه و ریاضیات تبحر یافت. خیام در سال 461 هجری به قصد سمرقند، نیشابور را ترک کرد و در آنجا تحت حمایت ابوطاهر عبدالرحمن بن احمد , قاضی القضات سمرقند اثربرجسته خودرادر جبرتألیف کرد.   خیام سپس به اصفهان رفت و مدت 18 سال در آنجا اقامت گزید و با حمایت ملک شاه سلجوقی و وزیرش نظام الملک، به همراه جمعی از دانشمندان و ریاضیدانان معروف زمانه خود، در رصد خانه ای که به دستور ملکشاه تأسیس شده بود، به انجام تحقیقات نجومی پرداخت. حاصل این تحقیقات اصلاح تقویم رایج در آن زمان و تنظیم تقویم جلالی (لقب سلطان ملکشاه سلجوقی) بود.   در تقویم جلالی، سال شمسی تقریباً برابر با 365 روز و 5 ساعت و 48 دقیقه و 45 ثانیه است. سال دوازده ماه دارد 6 ماه نخست هر ماه 31 روز و 5 ماه بعد هر ماه 30 روز و ماه آخر 29 روز است هر چهارسال، یکسال را کبیسه می خوانند که ماه آخر آن 30 روز است و آن سال 366 روز است هر چهار سال، یکسال را کبیسه می خوانند که ماه آخر آن 30 روز است و آن سال 366 روز می شود در تقویم جلالی هر پنج ... خیام

   آن قصر که بهرام درو جام گرفتآهو بچه کرد و رو به آرام رفتبهرام که گور می گرفتی همه عمردیدی که چگونه گور بهرام گرفت؟********رباعیات خیام********هر ذره که بر روی زمینی بوده استخورشید رخی زهره جبینی بوده استگـرد از رخ آستین بـه آزرم افشانکـان هم رخ خوب نازنینی بـوده است********رباعیات خیام********امروز که نوبت جوانی من استمی نوشم از آن که کامرانی من استعیبم نکنید گرچه تلخ است خوش استتلخ است از آن که زندگانی من است********رباعیات خیام********بسیار بگشتیم به گرد در و دشتاندر همه آفاق بگشتیم بگشتکس را نشنیدیم که آمد زین راهراهی که برفت ، راهرو باز نگشت********رباعیات خیام********ای بی خبران شکل مجسم هیچ استوین طارم نه سپهر ارقم هیچ استخوش باش که در نشیمن کون و فسادوابسته یک دمیم و آن هم هیچ است********رباعیات خیام********دنیا دیدی و هر چه دیدی هیچ استو آن نیز که گفتی و شنیدی هیچ استسـرتاسـر آفـاق دویـدی هیـچ استو آن نیز که در خانه خزیدی هیچ است********رباعیات خیام********چون نیست ز هر چه هست جز بـاد بدستچون هست ز هر چـه هست نقصان و شکستانـگار که هســت هـر چه در عـالم نیستپندار کــه نـیست هــر چـه در عـالم هــست********رباعیات خیام********تا کی ز چراغ مسجد و دود کنشت؟تا کی ز زیان دوزخ و سود بهشت؟رو بر سر لوح بین که استاد قضااندر ازل آن چه بودنی است ، نوشت********رباعیات خیام********دوری که در آمدن و رفتن ماستاو را نه نهایت نه بدایت پیداستکس ...

 همیشه معما امری جذاب برای بشر بوده است و همیشه انتظار داشتیم پاسخ‌هایمان را در کتاب‌ها پیدا کنیم. اما چه اتفاقی می‌افتد اگر کتابی خودش یک معما باشد؟    «کتاب ووی‌نیچ»کتابی در دنیا وجود دارد که 600 سال قدمت دارد اما به زبانی ناشناخته نوشته شده و موجوداتی (جانور و گیاه) عجیب و غریب در آن نقاشی شده است. این کتاب با عنوان «ووی‌نیچ» شهرت دارد و سال 1912 کشف شده است و نامش را از نام دلال کتاب و متون قدیمی که آن را کشف کرده وام گرفته است. بخش‌هایی از این کتاب درباب دانه‌های گیاهی، بیولوژی، نجوم و امور غریبه است. این کتاب که بیشتر دست‌نوشته است تا کتاب، 240 صفحه دارد. نکته جالب اینجاست که تا کنون هیچکس نتوانسته راز و رمز دستخط این کتاب را کشف کند.  «داستان دختران ویویان»هنری دارجر هنرمندی منزوی بود که در کتاب «داستان دختران ویویان در دنیایی موسوم به قلمرو ناشناخته گلانکدو، توفان جنگ فرشته‌ها، بر اثر شورش کودکان برده» در 15 هزار و 145 صفحه ماجرای نبرد افسانه‌ای کودکان برده با اربابان مخوفی را روایت کرد. همانطور که از نام این کتاب مشخص است، متن آن هم سرشار از پیچیدگی‌هایی است که آدم را یاد نوشته‌های کودکان می‌اندازد، کودکانی که نمی‌دانند چه چیزی را تعریف می‌کنند.  «رمز روهونک»کنتی اهل مجارستان در سال 1838 کتاب «رمز روهونک» را به آکادمی علوم این کشور اهدا کرد. این کتاب 448 صفحه درد و شامل 87 طراحی است. قدمت کتاب به سال‌های 1700 برمی‌گردد. در ...

حکیم عمر خیام تدوینگر و بنیانگذار تقویم جلالی است   28 اردیبهشت ؛روز بزرگداشت حکیم عمر خیام ابوالفتح عمر ابن ابراهیم خیام، مشهور به حکیم عمر خیام، فیلسوف، ریاضی دان، ستاره شناس و شاعر قرن پنجم هجری قمری/ قرن دوازدهم میلادی است.  عُمَر خَیّام نیشابوری (نام کامل: غیاث‌الدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خَیام نیشابوری) زادهٔ ۲۸ اردیبهشت ۴۲۷ خورشیدی در نیشابور و درگذشته ۱۲ آذر ۵۱۰ خورشیدی در نیشابور است. حکیم عمر خیام فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و رباعی سرای ایرانی در دورهٔ سلجوقی است. گرچه جایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی او است و لقبش «حجةالحق» بوده‌است؛ ولی آوازهٔ وی بیشتر به واسطهٔ نگارش رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد. افزون بر آن‌که رباعیات خیام را به اغلب زبان‌های زنده ترجمه نموده‌اند، ادوارد فیتزجرالد رباعیات او را به زبان انگلیسی ترجمه کرده‌است که مایهٔ شهرت بیشتر وی در مغرب‌زمین شده است.   اولین اشاره ای که به شعر خیام شده، صدسال پس از مرگ اوست. نوشته اند، که خیام را به تدریس و نوشتن کتاب رغبت چندانی نبود. شاید به دلیل آنکه شاگردان هوشمند برگزیده ای پیرامون خود نمی یافت و چه بسا از آن جهت که اوضاع روزگار خود را، که مقارن حکومت سلجوقیان و مخالفت شدید با فلسفه و زمان رونق بازار بحث ها و جدل های فقیهان و ظاهربینان بود، شایسته ابراز اندیشه های آزاد و بلند نمی دید.با این همه، از او نوشته های بسیار برجای مانده که در قرون وسطی به ...

      «گزیده ای از رباعیات خیام»   بنگر ز جهان چه طرف بر بستم ؟ هیچ وز حاصل عمر چیست در دستم ؟ هیچ شـمع  طـربم  ولی  چـو  بنـشستم  هیچ من  جام  جمم  ولی  چو  بشکستم هیچ *****رباعیات خیام***** چون عمر بسر رسد چه بغداد و چه بلخپیمانه چو پر شود چه شیرین و چه تلخخوش باش که بعد از من و تو ماه  بسیاز سـلخ  بـغره  آیــد   از  غـره   بـسلخ *****رباعیات خیام***** زان پیش  که  نام  تو  ز  عالم   برودمی خور که چو می بدل رسد غم برودبگشای   سر   زلف  بتی   بند  به  بندزان  پیش  که  بند  بندت  از هم  برود *****رباعیات خیام*****اکنون  که  ز  خوشدلی  بجز نام  نماندیک  همدم  پخته   جز  می  خام  نمانددست  طرب  از  ساغر  می  باز  مگیرامروز  که   در دست  بجز  جام   نماند*****رباعیات خیام***** افسوس   که   نامه   جوانی   طی   شدوان  تازه   بهار   زندگانی    طی   شدحالی  که   ورا     نام   جوانی    گفتندمعلوم    نشد   که    او  کی آمد کی  شد *****رباعیات خیام*****     افسوس  که  سرمایه  ز کف بیرون  شددر پای  اجل  بسی  جگر ها خون   شدکس نامد از آن جهان که پرسم از  ویکاحوال   مسافران   دنیا    چون     شد *****رباعیات خیام*****     چون روزی و عمر بیش و کم نتوان کردخود را به  کم  و  بیش  دژم  نتوان  کردکار من  و تو چنان که رای  من و توستاز  موم   بدست   خویش هم  نتوان  کرد *****رباعیات خیام*****عمرت  تــا   کـی  بـه   خودپرستی    گــذردیا    در   پـی    نـیستی   ...

محیط زیست خراسان در حالی گودبرداری و تخریب باغ ۶.۵ هکتاری خیام ۱۸ مشهد را تایید می کند که حفظ و تثبیت باغ های شهری در مشهد از مصوبات شورای عالی معماری و شهرسازی است.. هفته پیش خبرهایی از تخریب و تغییر کاربری و قطع شبانه درختان باغ ۶.۵ هکتاری خیام ۱۸ مشهد برای ساخت پروژه «جهان مال» منتشر شد.پیمانکار پروژه مدعی است که تخریب و گودبرداری این باغ با مجوز شهرداری و بر اساس پروانه احداث بنایی که توسط شهرداری مشهد برای موسسه اعتباری و مالی ... صادر شده است، انجام می شود .در حقیقت شهرداری مشهد در حالی برای تغییر کاربری باغ خیام مجوز داده که بر اساس مصوبه سال گذشته شورای عالی معماری و شهرسازی باغ های مشهد باید تثیبت شوند و هر گونه تغییر کاربری آنها ممنوع شده است.   البته دبیر این شورا و معاون وزیر راه و شهرسازی در نامه ای به استاندار خراسان رضوی این موضوع را تذکر داده است. اما آنطور که غلامحسین صاحبی رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر مشهد، می گوید: این باغ دارای یک پرونده قدیمی مربوط به سالیان گذشته است و در اصل و اساس کاربری آن تجاری بوده است.به گفته وی، در حقیقت زمینی که امروز هتل همای مشهد در آن ساخته شده کاربری فضای سبز داشته، اما به هنگام ساخت این هتل توافقی برای ساخت انجام می شود که زمین فعلی در منطقه خیام ۱۸ به عنوان ما به ازاء، فضای سبز ایجاد شود.صاحبی می افزاید: سال گذشته مجدداً مباحثی برای تجاری‌سازی محل فعلی فضای سبز خیام ۱۸ مطرح شد ...

بیست‌وهشتم اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام است، خردمندی که نه فلسفه و ریاضی درد جانکاه نومیدی‌اش را درمان کرده و نه ایمان و عرفان او را امیدوار و خوش‌بین و مطمئن ساخته است. خبرگزاری ایسنا: بیست‌وهشتم اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام است، خردمندی که نه فلسفه و ریاضی درد جانکاه نومیدی‌اش را درمان کرده و نه ایمان و عرفان او را امیدوار و خوش‌بین و مطمئن ساخته است.28 اردیبهشت‌ماه روز بزرگداشت حکیم عمر خیام فیلسوف، منجم، ریاضی‌دان و رباعی‌سرای شهیر ایرانی است؛ شاعری که آوازه نامش بیش از هر شاعر ایرانی دیگری جهانگیر شده است.درباره حکمت سخنان این شاعر شخصیت‌ها و پژوهشگران زیادی سخن گفته‌اند که در این بین سخنان عبدالحسین زرین‌کوب در کتاب «با کاروان حله» جای خود را دارد. زرین‌کوب در این کتاب پس از شرح آشنایی خود با خیام که ظاهرا در سن 9 سالگی و با خواندن رباعی‌های او در یکی از روزهای اسفندماه رخ داده درباره تاثیر این رباعی‌ها بر روح و روان کودکی خود نوشته است: در آن زمان کوزه‌های سفالی که در شهر ما همه مردم از برای روزهای عید می‌خریدند و در آن آب می‌نوشیدند، برای من چیزی شوم و نفرت‌انگیز بود و در آنها جز نقش کله‌های پوسیده و استخوان‌های مردگان هیچ نمی‌دیدم. همه جهان را در آن روزها در حال ویرانی و فرسودگی می‌دیدم. همه جا زرد و غبارآلود و همه چیز خسته و فرسوده به نظر می‌رسید. در باغچه خانه چنان لرزان و آرام قدم برمی‌داشتم که گویی هم‌اکنون ...

    حکیم عمر خیام   روز بزرگداشت حکیم عمر خیام 28 اردیبهشت ماه بزرگداشت حکیم عمر خیام ,همه ساله چنین روزی به عنوان روز بزرگداشت حکیم عمر خیام گرامی داشته می شود .   ابوالفتح الدین عمر بن ابراهیم نیشابوری مشهور به خیام از برجسته ترین حکما و ریاضی دانان جهان اسلام در سال ۳۲۹ ه.ق در نیشابور دیده به جهان گشود.   حکیم عمر خیام وی پس از طی تحصیلات در حوزه ای مختلف در رشته ریاضیات و نجوم تبحر خاصی یافت و در این حوزه شیوه های خاصی را در حل مسایل مختلف ابداع کرد . حکیم عمر خیام به دلیل تبحر و دانش عظیمی که در این دو علم بدست آورده بود ، ملکشاه سلجوقی او را به سوی در بار فراخواند و وی را در صدر نشاند .   خیام در نزد ملکشاه دست به انجام کارهای علمی بسیاری زد که از میان آنها می توان به نگارش تقویم جلالی اشاره کرد. حکیم عمر خیام بنا به در خواست ملکشاه رصدخانه ملکشاهی را ساخت و در صدد اصلاح تقویم موجود بر آمد . تقویم جلالی او که امروزه در میان ایرانیان رواج دارد از چنان اعتباری بر خوردار است که تا کنون کمتر به آن ایراد وارد شده است.   (پیش تر شش گونه تقویم در حوزه تقویم مسیحی مورد لحاظ قرار می گرفت که تقویم "چرخه خورشیدی" که مبدا آن سال ۵۷۷۷ قبل از میلاد است ، قدیمی ترین آنها به شمار می رود . همچنین تقویم دوره ژولیان با مبدا ۴۷۱۴ قبل از میلاد از آن جمله است . تقویم دیگر تقویم ژولیان است که مبدا آن سال ۴۵ قبل ازمیلاد است.     حکیم عمر خیام   دیگری ...

حسین فخیمی هنرمند مجسمه ساز ایرانی، عصر روز گذشته دوشنبه 10 شهریورماه بعد از ساعت ها کار آماده سازی و بسته بندی، مجسمه «خیام» را به مقصد منهتن نیویورک بدرقه کرد. خبرگزاری مهر: حسین فخیمی از پیشکسوتان هنر مجسمه‌سازی در ایران عصر دیروز 10 شهریور ماه در حالی سومین نسخه مجسمه «خیام» خود را بدرقه کرد که این هنرمند تا ساعت ها در کنار گروهی از متخصصان به دقت و ظرافت هر چه تمام گرد مجسمه‌اش می‌چرخید و بر چگونگی بسته‌بندی و حمل و نقل صحیح مسافرش به سمت آمریکا نظارت داشت.  امور بسته‌بندی و حمل و نقل در نهایت دقت کارشناسان و مسئولان حمل و با درایت خالق آن انجام شد و بعد از ساعت ها تلاش و پیگیری این اثر جاودانه که مجسمه خیام شاعر شهیر ایرانی است، رهسپار شهر منهتن در نیویورک شد. فخیمی مجسمه خیام را در سه نسخه ساخته است که یک نسخه آن اردیبهشت ماه امسال در نیشابور زادگاه این شاعر و فیلسوف ایرانی نصب شد، نسخه دوم این اثر نیز قرار است به فلورانس ایتالیا سفر کند و نسخه سوم آن هم مورد  استقبال شهرداری منهتن نیویورک قرار گرفته و به زودی مهمان همیشگی این شهر خواهد بود. حسین فخیمی که دارای مدرک پروفسورای طراحی و مجسمه سازی از دانشگاه مادرید اسپانیاست، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره چگونگی ساخت این مجسمه 2 متری گفت: ساخت این مجسمه حدود 2 سال کار مطالعاتی داشت و در نهایت منجر به ساخت 3 نسخه 2 متری از این شاعر و ریاضی‌دان بزرگ ایرانی شد که به صورت نشسته ...

در شرایط استبداد سیاسی و فاصله مردم از دولت ها اگر کسی اظهار رضایت بکند، گویا طرفدار استبداد است. هفته نامه چلچراغ - سید محمد امین قانعی راد، جامعه شناس: شیوه های اندیشیدن به آینده در ذهنیت ایرانی، ریشه های تاریخی دارند و بخشی ناشی از عوامل ساختاری هستند که این کشور در طی تاریخ خود درگیر آن بوده و بخشی هم ناشی از عوامل فرهنگی یعنی نگرش ها، ارزش ها و جهان بینی های ماست.رخدادها و پدیده های تاریخی و ساختارهای سیاسی و اقتصادی - و سرانجام تعامل این دو - عادت واره های فرهنگی و سبک های اندیشه ما را در طی تاریخ شکل داده اند.در این نوشته مختصر می خواهم نشان دهم که دریافت آینده در ذهنیت ایرانی بر مبنای نارضایتی هستی شناختی شکل گرفته است و برای ساختن یک جامعه آینده نگر باید در بیان و صورت بندی های نارضایتی های خود به سمت و سوی سیاسی توجه بیشتری داشت. ما آینده را در پرتوی نارضایتی خود از اکنون می بینیم اما این نارضایتی ممکن است جهت گیری های متفاوتی داشته باشد. نارضایتی هستی شناختی ایرانی بیشتر به توهم آینده دامن می زند تا اندیشیدن به آینده. توهم آینده یعنی یک آینده سراپا متفاوت با اکنون که یا با گریز معنوی از این جهان به دست می آید یا با خشونت بنیادی و نهیلیستی درباره اکنون. یکی از عوامل ساختاری که بر شکل گیری نارضایتی هستی شناختی مسلط بوده این است که ما با کشوری موجه هستیم که دارای بی ثباتی سیاسی است و در عرض صدها سال از زمان اسکندر تا حمله ...