گرافیک زیبای موزه گرافیک ایران : موزه گرافیک ایران در یک بنای تاریخی برپا شده ...
موزه گرافیک ایران در یک بنای تاریخی برپا شده است. بنابر شواهد موجود، عمارت مجید آباد یا ارباب هرمز، بنایی متعلق به اواخر دوره قاجاریه بوده که در قریه‌ای به همین نام قرار داشته است. وب سایت همشهری شش و هفت - فریبا سلیمانی روزبهانی: موزه گرافیک ایران به واسطه جهان گرافیک، بستری ارزشمند و پویا به روی مخاطبان خود می‌گشاید. این موزه به همت انجمن صنفی طراحان گرافیک و حمایت سازمان زیباسازی شهرداری تهران به منظور حفظ، پژوهش و نمایش میراث طراحی گرافیک در عمارت تاریخی ارباب هرمز تاسیس شده است. 
موزه گرافیک ایران با گردآوری مجموعه‌ها، برگزاری نمایشگاه‌ها، تفسیر آثار و فعالیت‌های آموزشی، منزلت و ارزش طراحی گرافیک را در وجوه گوناگون زندگی مردم آشکار می‌سازد و زمینه‌ای مستعد برای اندیشیدن و طرح افکنی آینده طراحی گرافیک ایران فراهم می‌آورد.
دست به دست برسد به موزه گرافیک
موزه گرافیک ایران در یک بنای
تاریخی برپا شده است. بنابر شواهد موجود، عمارت مجید آباد یا ارباب هرمز،
بنایی متعلق به اواخر دوره قاجاریه بوده که در قریه‌ای به همین نام قرار
داشته است. نخستین مالک این اراضی که به روشنی در اسناد تاریخی از او نام
برده شده، حاج محمد خان ابری (بسطامی) معروف به حاجب‌الدوله است.
پس از او این اراضی به فرزندش محمد حسین خان مشیر خلوت رسید و در زمان مظفرالدین شاه در تصرف میرزا نصرالله ناصرالسلطنه قرار گرفت.
بعد
از استیلای مشروطه خواهان بر تهران، مالکیت اراضی به لطفعلی امیر مفخم،
فرزند امام قلی‌خان بختیاری منتقل شد و پس از او به فرزندش ابوالقاسم خان
بختیاری رسید. نهایتا در سال ۱۳۲۷ خورشیدی، هرمز آرش معروف به ارباب هرمز
از زرتشتیان محله خیرآباد یزد، پس از بازگشت از هندوستان، با حاصل کار و
تلاش خود محله تهرانپارس فعلی را که حدود ۳۶ میلیون متر مربع وسعت داشت و
مشتمل بر سه قریه مجید آباد، مهدی‌آباد و حسین‌آباد بود، از همسر بیوه
ابوالقاسم خان بختیاری خریداری کرد. عمارت فعلی ارباب هرمز بخشی از اراضی
خریداری شده است که ابتدا در باغی به نام «باغ اناری» به وسعت یک میلیون
متر مربع بنا شده بود اما در حال حاضر فقط 42 هزار مترمربع از آن باغ بزرگ
باقی مانده است.
عمارت ارباب هرمز در ابتدا با مساحت تقریبی ۹۰۰
مترمربع در دو طبقه، به همراه زیرزمینی کوچک ساخته شده است. شاکله بنای
موجود، با شکل اولیه آن بسیار تفاوت داشته است. بر اساس شواهد میدانی و
گمانه زنی‌های پروژه مرمت ساختمان، بنای اولیه منطبق با الگوی کوشک‌های
ایرانی و با ابعادی کوچک‌تر بوده است. در دوره بعد، بنا به شکل کوشک
تابستانی با فضای باز، بازسازی شده و در نهایت با حضور ارباب هرمز، از
جبهه شرقی و غربی توسعه می‌یابد. عمارت ارباب هرمز در سال ۱۳۸۴ به شماره
۱۴۶۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و اکنون جایگاه موزه گرافیک ایران
است.
از پیشگامان گرافیک تا طراحان هم عصر
مجموعه‌های موزه، شامل آثاری از پیشگامان گرافیک مدرن تا طراحان هم‌عصر است. کمیته موزه انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران با هدف گردآوری، حفظ و نمایش آنچه به عنوان تاریخ گرافیک ایران شناخته می‌شود در اردیبهشت ۱۳۷۹ آغاز به کار کرد. از همان ابتدا این کمیته کوشید با گردآوری آثار متنوع پیشگامان و همچنین ابزار و لوازم مرتبط، مجموعه‌ای ارزشمند از میراث طراحی گرافیک ایران جمع آوری کند. 
در این بین، اهدای بعضی مجموعه‌ها و آثار منحصر به‌فرد استادان بر ارزش مجموعه افزوده است. مجموعه‌های موزه در 9دسته آثار هنری، پوستر، آثار تبلیغاتی، بروشور، کارت و تقویم، جلدها، آثار تصویرسازی، بسته‌بندی و نشانه‌ها دسته‌بندی می‌شوند. موزه گرافیک ایران در گونه موزه‌های هنر جای داشته و نحوه برگزاری نمایشگاه‌های موزه به صورت دوره‌ای است. در کنار نمایشگاه، نشست‌های تخصصی مرتبط و کارگاه‌های حضوری و برنامه‌های ویژه برای کودکان بر غنای فعالیت‌های موزه می‌افزایند.
کتاب پسرک چشم آبی
تصویرگر: فرشید مثقالی
تکنیک چاپ: افست/ 25×25 سانتی متر
کتاب پسرک چشم آبی نوشته جواد مجابی، داستان کودکی است که جهان را به رنگ آبی می‌بیند. فرشید مثقالی در سال 1351نقاشی پسرک چشم آبی را خلق کرده است. این کتاب توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دهمین سال تاسیس کانون چاپ شد. مثقالی در سال 1353برای مجموعه آثار تصویرگری کودکان برنده جایزه (هانس کریستین اندرسن ) نوبل ادبیات کودکان و نوجوانان شد.
کتاب کودک دبیره
تصویرگر : محمود جوادی‌پور
تکنیک چاپ: افست/ 17×20سانتی متر
کودک دبیره نخستین کتاب چهار رنگ در ایران است که به شیوه عکاسی چاپ شده است. این کتاب نوشته ذبیح بهروز و با تصویرگری محمود جوادی‌پور در چاپخانه بانک ملی در سال 1323 خورشیدی به چاپ رسیده است. محمود جوادی‌پور از پیشگامان هنر نوگرای ایران بود.
پوستر فیلم سینمایی هامون
طراح: ابراهیم حقیقی
تکنیک چاپ: افست/ 100×70 سانتی‌متر
فیلم «هامون» در سال 1368 به کارگردانی داریوش مهرجویی ساخته شد. پوستر این فیلم توسط ابراهیم حقیقی طراحی شده است. طراحی پوستر فیلم یکی از زمینه‌های پرکار ابراهیم حقیقی است. او در سال 1378 کاندیدای جشنواره پوسترهای سینمایی شومون فرانسه برای پوستر فیلم‌های «هامون» و «آب و باد و خاک» شد.
پوستر نمایشگاه پوستر از: ایران-سوئیس-فرانسه-انگلیس-لهستان-آمریکا- آلمان....
طراح: مصطفی اسداللهی
تکنیک چاپ: سیلک اسکرین/ 70×50 سانتی‌متر
در سال 1351 همزمان با دیگر تحولات هنرهای تجسمی در ایران، نمایشگاه پوستر از: ایران، سوئیس، فرانسه، انگلیس، لهستان، آمریکا وآلمان... در گالری قندریز برگزار شد. مصطفی اسداللهی پوستر این نمایشگاه را زمانی طراحی کرد که دانشجوی دانشکده هنرهای زیبا در دانشگاه تهران بود. فلش ساده و در اندازه بزرگ‌تر در مرکز پوستر اشاره‌ای به عناصر نوشتاری پوستر داشته که به گفته او می‌تواند برای اعلان این رویداد (نمایشگاه پوستر) مناسب باشد.
پوستر سقاخانه
طراح: قباد شیوا
عکاس: بهمن جلالی
تکنیک چاپ: افست /100×70 سانتی‌متر
پوستر «سقاخانه» اثر قباد شیوا ادامه جریانات هنری ایران است که در دهه 40 خورشیدی با عنوان مکتب سقاخانه شکل گرفت. این پوستر برای اطلاع رسانی نمایشگاه آثار هنرمندان مکتب سقاخانه همزمان با گشایش موزه هنرهای معاصر تهران در سال 1356 طراحی شده است. پوستر سقاخانه خوانشی مستقل از منظر طراح به سقاخانه دارد. پوستر سقاخانه به عنوان نمونه برگزیده گرافیک سه بعدی در کتاب‌های تخصصی بین‌المللی معرفی شده است.
پوستر نمایشگاه سالانه گرافیک طراحان تهران
طراح : عباس سارنج
تکنیک چاپ: افست/ چهار رنگ/ 70×50 سانتی متر
نمایشگاه سالانه گرافیک ایران، نخستین رویداد مهم جامعه طراحان گرافیک ایران بعد از انقلاب اسلامی به شمار می‌رود. این نمایشگاه در تاریخ هشتم خرداد 1366 در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد. پوستر این نمایشگاه توسط عباس سارنج و به سفارش مرتضی ممیز طراحی شده است. مضامین طراحی شده در این پوستر حکایت از فصلی نو در طراحی گرافیک ایران دارد.
پوستر اصفهان نصف جهان
طراح: هوشنگ کاظمی
تکنیک چاپ: افست/ 100×70 سانتی‌متر
هوشنگ کاظمی نخستین ایرانی دانش‌آموخته گرافیک است که اصول و قوانین گرافیک نوین را به ایران انتقال داد. با تاسیس سازمان جلب سیاحان در دهه 40 خورشیدی صنعت گردشگری رفته رفته در کشور جای خود را باز کرد. پوستر «اصفهان نصف جهان» در دوران همکاری هوشنگ کاظمی با سازمان جلب سیاحان سازمان طراحی شده است.
پوستر پاینده ایران
طراح: بهزاد شیشه‌گران
تکنیک چاپ: افست/ 50×70 سانتی‌متر
در سال‌های نزدیک به انقلاب اسلامی، بهزاد شیشه‌گران همگام با وقایع اجتماعی و سیاسی فعالیت می‌کرد. پوستر «پاینده ایران» از جمله پوسترهای انقلابی است که توسط او در سال 1357 طراحی شده است. بازنمایی تحولات سیاسی آن دوره از درگاه اثر هنری تاثیر بسزایی در جنبش‌های مردمی انقلاب داشته است.
پوستر موزه هنرهای معاصر تهران
طراح: مرتضی ممیز
تکنیک چاپ: افست/ 100×61 سانتی‌متر
پوستر موزه هنرهای معاصر تهران به مناسبت گشایش این موزه، طراحی شده است. موزه هنرهای معاصر تهران در سال 1356 با هدف گردآوری و معرفی آثار هنرهای تجسمی ایران و جهان تأسیس شد. مرتضی ممیز در این پوستر مولفه‌ها و شاخص‌های معماری موزه را در بیانی متفاوت از کالبد حقیقی ساختمان به تصویر کشیده است.
پوستر قصه دیروزها، راز فرداها
طراح: نورالدین زرین کلک
تکنیک چاپ: افست/ 50×70 سانتی‌متر
نورالدین زرین کلک به سفارش نهاد جهانی کتاب کودک پوستر« قصه دیروزها، راز فرداها» را طراحی کرده است. این پوستر به مناسبت روز جهانی کتاب کودک، به همراه پیامی، نوشته مهدخت کشکولی در سال 1372 چاپ شده است. از سال 1967 میلادی به مناسبت سالگرد تولد هانس کریستین اندرسن،نویسنده شهیر دانمارکی، دوم آوریل هر سال روز جهانی کتاب کودک با هدف دمیدن عشق به کتابخوانی و توجه به کتاب‌های کودکان از طرف نهاد جهانی کتاب کودک، گرامی داشته می‌شود.
نمایشگاه با چشم‌های کودکی
نمایشگاه «با چشم‌های کودکی» در 23 مهر 1394 به مناسبت هفته ملی کودک گشایش یافته و تا پایان دی سال جاری دایر خواهد بود. این نمایشگاه بازنمایی 100 سال طراحی و تصویرگری کتاب کودک در ایران است. سیر تحول و تطور کتاب کودک در ایران، از ورود فناوری چاپ و عکاسی تا ظهور طراحی گرافیک، تحت تاثیر تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دوران مختلف بوده است.
آغاز نمایشگاه با معرفی آثار ارزشمند چاپ سنگی دوره قاجار در حوضخانه موزه است. در این دوران با ورود صنعت چاپ به ایران، امکان نشر کتاب با شمارگان بالا و دسترسی توده‌های مردم به ویژه کودکان به کتاب فراهم شد. چاپ کتاب‌های پند آموز مانند «کلیله و دمنه»، «اخلاق مصور» و «الف و بای مصور» که بیشتر در مکتب‌خانه‌ها رواج یافتند، از این جمله‌اند.
در سال‌های بعد، به واسطه تحولات جهانی و ورود نظام جدید آموزشی به ایران، تعداد مدارس و آموزشگاه‌های کودکان افزایش یافت و همین امر سبب توجه بیشتر به تألیف، ترجمه و بالطبع طراحی و چاپ کتاب کودکان شد. در این زمان ورود دستگاه‌های پیشرفته چاپ در کیفیت چاپ کتب نقش بسزایی داشتند. از ویژگی‌های تصویرگری در این دوره، چاپ تصویرهای رنگی در کتاب‌ها و نشریه‌های کودکان است.
«کودک دبیره» از کتب چاپی آن زمان در هشتی شرقی طبقه اول موزه به نمایش گذاشته شده است. این کتاب، آواهای زبان اوستا را به صورت تصویری آموزش می‌دهد. کودک دبیره، اولین کتاب چاپ شده به صورت چهار رنگ در ایران است. آثار هنرمندان این دوره برآیندی از دو شیوه آموزشی مکتب کمال‌الملک در سبک واقع‌گرا و سبک متفاوت هنری دانشگاه‌های غرب بود. تصویرگری‌های دستی شاهنامه اثر محمود جوادی‌پور در تالار «آرت‌ورک» موزه، نشانی از آن دوران است.
پایه‌گذاری شورای کتاب کودک در سال 1341هـ .ش و کانون پرورش فکری کودکان در سال 1345هـ.ش در پیشرفت طراحی کتاب‌های کودکان تاثیر بنیادین داشت. توجه و گرایش به هنر گرافیک در میان تصویرگران، به اندوختن تجربه‌های تازه‌ای در زمینه تولید کتاب‌های تصویری انجامید و برای نخستین بار، تصویر از ارزش و اهمیت ویژه‌ای برخوردار شد. از این پس متن و تصویر در کنار هم در یک صفحه جای گرفتند و این نتیجه به کارگیری هنر گرافیک در خدمت تصویرگری بود.
آثار فرشید مثقالی، نورالدین زرین کلک، مرتضی ممیز و علی‌اکبر صادقی در هشتی ضلع غربی موزه، حکایت از این دوره دارند. در دو تالار انتهای ضلع غربی موزه کتاب‌های بعد از انقلاب اسلامی به نمایش گذاشته شده‌اند. دهه70، زمان رونق نسبی انتشار کتاب‌های کودکان است. در این دهه، ناشران بیشتری در انتشار کتاب‌های کودک فعال شدند و در پی آن، شمار بیشتری از طراحان جوان فرصت یافتند تا به گونه‌های مختلف در گستره کتاب‌آرایی کودک تجربه کنند.
در کنار نمایش آثار طراحی و تصویرگری کتاب کودک، دو مجموعه پوستر نیز با موضوع کتاب کودک بر غنای نمایشگاه افزوده‌اند. مجموعه نخست، پوسترهای طراحان ایرانی و مجموعه دوم، گزیده پوسترهای روز جهانی کتاب کودک است که در تالار ارباب هرمز به نمایش گذاشته شده‌اند.
موزه گرافیک ایران
نشانی موزه گرافیك ایران: بزرگراه شهید بابایی، خیابان استخر، بلوار استقلال، محوطه پارک پلیس جای دارد.
زمان دیدار: یکشنبه تا پنج شنبه از ساعت 9:30 تا 17:30، جمعه ها از ساعت 12 تا 18
اطلاعات بیشتر در www.imogd.com
ویدیو : گرافیک زیبای موزه گرافیک ایران