پایین بودن فشار خون را سرسری نگیرید : ممكن است از نظر میلیون‌ها نفری ...
ممكن است از نظر میلیون‌ها نفری كه از فشارخون بالا رنج می‌برند، پایین بودن فشار خون یك وضعیت عالی باشد، در حالی كه كاهش حاد فشار خون میتواند عوارض خطرناكی را برای بدن به همراه داشته باشد. برای اندازه‌گیری فشار خون دو فشار مختلف سنجیده می‌شود؛ فشار خون سیستولیك كه حداكثر فشار در زمان انقباض بطن چپ قلب است و فشار دیاستولیك كه زمان استراحت و انبساط قلب است.
معمولا در افراد سالم، فشار سیستولیك 120 میلی‌متر جیوه بر فشار دیاستولیك 80 میلی‌متر جیوه است. فشار خون نود شصتم میلی‌متر جیوه یا كمتر ناشی از كاهش حجم خون، به عنوان فشار خون پایین محسوب می‌شود، البته در فشار خون پایین مزمن، تقریبا هیچ علامت جدی‌ای وجود ندارد و در واقع تنها زمانی كه فشار خون به طور ناگهانی كاهش می‌یابد و مغز از میزان خون كافی محروم می‌شود برای فرد مبتلا مشكلاتی ایجاد می‌شود.
چرا فشار خون كم می‌شود؟
كم آبی: كاهش فشار خون در بیمارانی كه استفراغ و اسهال طولانی‌مدت داشته‌اند، بخصوص اگر مایعات كافی برای جبران آب از دست رفته دریافت نكرده باشند، شایع است. علل دیگر كم آبی میتواند ورزش و تعریق زیاد، تب و گرما‌زدگی باشد. اشخاص با كم آبی جزئی ممكن است تنها تشنگی و خشكی دهان را تجربه كنند، اما در كم‌آبی متوسط تا شدید، ممكن است كاهش فشار خون همراه با سرگیجه یا غش اتفاق بیفتد. كم‌آبی طولانی و شدید میتواند منجر به شوك، نارسایی كلیوی، اسیدوز (زیاد شدن اسید در خون)، كما و حتی مرگ شود.
خونریزی متوسط یا شدید: خونریزی میتواند بسرعت بدن را از خون خالی كند و منجر به كاهش فشار خون شود. خونریزی میتواند ناشی از تروما (آسیب‌ها)، عوارض جراحی یا ناراحتی‌های دستگاه گوارش مانند زخم‌های معده، تومورها یا دیورتیكولوز باشد. گاهی خونریزی ممكن است آنقدر شدید و سریع باشد. (مانند خونریزی از یك شریان پاره شده) كه باعث شوك و مرگ سریع شود.
التهاب حاد ارگان‌های بدن: پانكراتیت حاد (التهاب پانكراس) میتواند باعث كاهش فشار خون شود، در پانكراتیت حاد، مایعات از رگ‌های خونی به بافت‌های متورم اطراف پانكراس و نیز به حفره شكمی می‌رود، در نتیجه خون غلیظ می‌شود و حجم آن كاهش می‌یابد.
بیماری‌های قلبی: از جمله بیماری‌های قلبی، ضعف ماهیچه قلب است كه میتواند باعث نارسایی قلب شود و در نتیجه، مقدار پمپاژ خون توسط قلب كاهش یابد. یكی از علل شایع ضعف ماهیچه قلب، مرگ (از كار افتادگی) قسمت عمده‌ای از ماهیچه قلب به دلیل یك حمله قلبی منفرد بزرگ یا حملات قلبی كوچك‌تر و مكرر است.
موارد دیگری كه میتواند توانایی قلب را برای پمپ كردن خون ضعیف كند، شامل داروهایی است كه برای قلب سمی هستند، همچنین عفونت‌های ماهیچه قلب توسط ویروس‌ها و بیماری مربوط به دریچه‌های قلب، از این دست دلایل به شمار می‌روند.
از بیماری‌های قلبی دیگر، التهاب پریكاردیوم (كیسه احاطه‌كننده قلب) است. این التهاب میتواند باعث جمع شدن مایع در داخل پریكاردیوم شود و با فشرده كردن قلب، توانایی آن را برای پر شدن از خون و پمپاژ محدود كند.
آمبولیسم ریوی نیز وضعیت دیگری است كه در آن، ابتدا خون در یك ورید لخته می‌شود (ترومبوز عمیق وریدی) و سپس از جداره ورید جدا می‌شود و به قلب و در نهایت به ریه می‌رود. یك لخته بزرگ خونی میتواند جلوی جریان خون از ریه‌ها به بطن چپ را بگیرد و بازگشت خون به قلب را برای پمپاژ بشدت كاهش دهد. به همین دلیل هم آمبولی ریوی وضعیت بسیار خطرناكی محسوب می‌شود.
از دیگر مشكلات قلبی می‌توان به كاهش ضربان قلب اشاره كرد كه میتواند مقدار خون پمپ شده توسط قلب را كاهش دهد. میزان ضربان قلب در حال استراحت برای یك بزرگسال سالم، بین 60 و 100 ضربه در دقیقه است. هرچند ضربان كمتر از 60 در دقیقه همیشه تحت كاهش فشار خون نیست. (در برخی از ورزشكاران آموزش دیده، ضربان قلب در حال استراحت، 40 و 50 ضربه در دقیقه است)، اما در بسیاری از بیماران، كاهش ضربان قلب میتواند منجر به كاهش فشار خون، سرگیجه و حتی غش شود.
افزایش غیرطبیعی ضربان قلب فشار خون را پایین می‌آورد. از شایع‌ترین نمونه آن می‌توان به فیبریلاسیون سرخرگی اشاره كرد كه یك اختلال قلبی است و با تخلیه الكتریكی سریع و بی‌نظم از ماهیچه قلب مشخص می‌شود كه باعث انقباض مرتب و معمولا سریع بطن‌ها می‌شود و در نتیجه بطن‌ها قبل از هر انقباض، زمان كافی برای پر شدن حداكثر از خون را ندارند و مقدار خونی كه پمپ می‌شود، به‌‌رغم ضربان سریع‌تر قلب، كاهش می‌یابد. ضربان سریع قلب در بطن‌ها نیز میتواند فشار خون پایین را ایجاد كند و حتی گاهی موجب شوك خطرناكی شود.
از علل دیگر كاهش فشار خون می‌توان به ایستادن طولانی‌مدت، برپا خاستن ناگهانی پس از وضعیت نشستن، عفونت شدید خون در اثر ورود باكتری‌ها یا سایر میكروارگانیسم‌ها به خون و شوك آنافیلاكسی كه واكنشی آلرژیك و كشنده نسبت به داروهایی مانند پنی‌سیلین، غذاهایی مانند بادام زمینی، دریافت موادی حاوی ید از طریق اشعه ایكس یا نیش زنبور عسل دارند، اشاره كرد.
داروهایی كه باعث كاهش فشار خون می‌شوند
داروهایی مانند مسدودكننده‌های كانال كلسیم، مسدودكننده‌های بتا و دیگوكسین رلانوكسین، می‌توانند ضربان قلب را در انقباض‌های قلبی بخصوص در سالمندان كاهش دهند، همچنین داروهایی كه برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شوند می‌توانند باعث كاهش فشار خون شوند و نیز داروهای مدر مانند لاسكیس (به دلیل ادرار زیاد)، حجم خون را كاهش می‌دهند.
داروهایی كه برای بیماری‌های افسردگی و پاركینسون استفاده می‌شوند نیز می‌توانند فشار خون را پایین بیاورند. در این میان، بیماری دیابت هم عامل موثر دیگری در این رابطه است.
كم‌فشاری خون، از تشخیص تا درمان
علائم كاهش فشار خون معمولا ضعف، سرگیجه، تنفس تند، تشنگی، افزایش ضربان قلب و غش است. اندازه‌گیری فشار خون، هم در حالت دراز كشیده و هم ایستاده، معمولا اولین قدم برای تشخیص فشار خون پایین است. سایر آزمایشات مانند CBC میتواند كم‌خونی ناشی از كاهش فشار خون یا بالا رفتن گلبول‌های سفید ناشی از عفونت را نشان دهد. اندازه‌گیری الكترولیت‌های خون نیز ممكن است كم‌آبی و كاهش مواد معدنی، نارسایی كلیوی یا اسیدوز را نشان دهد. كشت خون و ادرار نیز میتواند عفونت خون و مثانه را نشان دهد.
تشخیص كم‌فشاری خون از آنجا اهمیت دارد كه در فشار خون بسیار پایین و شوك، ارگان‌های حیاتی مانند مغز، قلب، كبد و كلیه‌ها خون كافی دریافت نمی‌كنند و این مساله میتواند این ارگان‌ها را به سرعت دچار نارسایی و آسیب دائمی كند.
درمان كم‌فشاری خون، بستگی به علت ایجاد آن دارد، به عنوان مثال، چنانچه دارویی باعث ایجاد آن شده باشد، باید كاهش دوز یا توقف دارو، البته تحت نظر پزشك صورت بگیرد. اگر علت افت فشار خون مربوط به كم‌آبی باشد، با استفاده از مایعات و الكترولیت‌ها و در موارد حاد از طریق تزریق وریدی، این مشكل مرتفع می‌شود. همچنین در صورت كاهش خون (بر اثر خونریزی و...) از مایعات وریدی و تزریق خون استفاده می‌شود. در شوك عفونی نیز مایعات وریدی و آنتی‌بیوتیك‌ها به كار برده می‌شود و در موارد افزایش ضربان قلب، با استفاده از داروها یا دفیبریلاتورهای قابل پیوند در بدن، مشكل را رفع می‌كنند. همچنین مشكل آمبولی ریوی و ترومبوزوریدی، با استفاده از رقیق‌كننده‌های خون مانند هپادین و وارفارین برطرف می‌شود. كاهش فشار خون در اثر ایستادن زیاد را نیز می‌توان با تغییر در رژیم غذایی مانند افزایش مصرف آب و نمك و شیرینی‌های كافئین‌دار و استفاده از داروهایی مانند میدودرین درمان كرد، در ضمن استفاده از جوراب‌های تنگ نیز برای جلوگیری از كاهش فشار خون موثر است.
منبع:jamejamonline.ir
ویدیو : پایین بودن فشار خون را سرسری نگیرید