قالی

    ● موقعیت جغرافیایی جوشقان منطقه ای است کوهستانی که در کوهپایه های کوه کهرود در جنوب کاشان و در ۱۰۸ کیلومتری شمال غربی اصفهان و مشرف بر شاهراه تهران اصفهان، دردره کوه ورغانه واقع شده است. در فرهنگ آبادیهای ایران نام چندین محل را تحت عنوان جوشقان می یابیم. تشابه اسمی این محل با دیگر مناطق که تولیداتی با خصوصیات جوشقان را ندارند، سبب شده تا از نظر اجتناب از سردرگمی با افزودن کلمه قالی از آن تحت عنوان جوشقان قالی یاد شود.   ● سوابق تاریخی گر چه بافت قالیهای ابریشمی در جوشقان از سالهای قبل از سلطنت صفویان متداول بوده است، با این حال جهت ذکر سوابق مستند تاریخی از بافت قالی در جوشقان به فرمانی که در سال ۹۵۰ هجری از طرف شاه طهماسب صفوی مبنی بر دستور العمل جامعی برای پذیرایی از محمد همایون پادشاه هندوستان به عنوان حاکم خراسان صادر شده اشاره می شود: " در این فرمان درباره تقدیم هدایای مخصوص به همایون شاه، از قالیچه های مخمل دوخوابه طلاباف و سه زوج قالی دوازده ذرعی کوشکانی (جوشقانی) نام برده می شود. علاوه بر مورد فوق، نمونه های متعددی از صدور قالی جوشقان به نقاط دیگر جهان در دست می باشد بطوریکه ابوالفضل غلامی در آئین اکبری جوشقان را یکی از چهار مرکزی می شمارد که از آنجا به دربار هند قالی فرستاده می شد. اسکندر بیک ترکمان نیز در عالم آرای عباسی از قالیهای ابریشمی زربفت کار جوشقان و کرمان که سفیر عثمانی به دریافت آنها نایل آمده، نام می برد. پرفسور ... قالی

تحریم ها ، سرعت رشد کشور را کاهش می دهد. بر مردم فشار می آورد مانند افزایش قیمت . اخلال در تجارت خارجی به وجود می اید. فاصله طبقاتی ایجاد می شود. تولید وابسته به درامد ارزی به مشکل بر می خورد و نظایر اینها. اما چه باید کرد؟ در برخورد با تحریم سه جهت گیری وجود دارد: 1 - ادامه وضع موجود: انها حمله کرده اند و ما سعی می کنیم فشار را خنثی کنیم . 2 - تسلیم در برابر دشمن: این گزینه از ساحت ملت و دولت و مجلس ایران بدور است. 3 - ایجاد تحول ساختار و استفاده از ظرفیت های ملی و عبور ازتحریم و مایوس کردن دشمن است. جهت گیری اول ، به ضرر ماست چون کسی که حمله می کند در نهایت برنده است. با این روش ، نمی توان کار را جلو برد چون انها تجربه کسب می کنند و هماهنگ می شوند.جهت گیری سوم اما مفید است و می شود با همکاری هم ،  طراحی دشمن را به فرصت تبدیل کنیم. سخنرانی محمود احمدی نژاد در مجلس(2)- برای این منظور باید ضعف ها را از بین ببریم: ضعف ها: 1 - مسیر جریان ثروت و سرمایه: 50 سال است که جریان سرمایه در جهات خاصی شکل گرفته است: از مناطق دورتر و محروم تر به مناطق مرکزی در جریان بوده است. جریان ثروت ، از جیب کم درامدها به جیب پردرآمدها رفته است. این حرکت ، در نظام سرمایه داری توجیه دارد ولی در ایران عدالت جو ، قابل قبول نیست. 2 - انحصار اقتصاد به افراد معدود و محرومیت مردم از فعالیت های اقتصادی. نمی شود که اقتصاد دست 3-4 هزار نفر باشد و بقیه ملت دنباله رو باشند. ...

  هنرایران در مغرب زمین به مدت چند قرن بیش از هرچیز به قالی ایرانی نامبردار و شناسا بوده است. قالی های ایران در تجملات زندگی درباری سهم بسزا داشت و به همین ملاحظه در چشم فرستادگان و جهانگردان خارجی از جاذبه فراوان برخورداربود، و از سده پانزدهم مسیحی به بعد همواره از آن سخن میگفتند، و اغلب نیز با ستایش بسیار. گذشته از این، قالی ایرانی چشم گیرترین تحفه ای بود كه مسافران میتوانستند به آسانی بهمراه آورند. زیبایی و شكوه این ارمغان ها به همان نگاه نخست بی مقداری و حقارت فرش های مغرب زمینی را نمایان می ساخت.   فرش مشرق زمین، دستكم از اواخر قرون وسطی، جزو اقلام داد و ستد قرار گرفت و در سده های چهاردهم و پانزدهم مسیحی بر صورت اموال اشراف و ثروتمندان افزوده گشت و نیز به آثار نقاشان اروپایی راه یافت. اما این فرش ها عمدتاً از سرزمین های خاور نزدیک فراهم می آمد كه به اروپا نزد یکتر بودند. این نیز هست كه فرش های شرقی بازار اروپا همه بافته از پشم بود و رنگهای معدود داشت و طرح و نقش آن ها كمابیش خشن و خالی از ظرافت، و نیز دلگیر بود و فاقد تابناكی و ظرافت دلپسند دست بافته های ایرانی. حتی قالی های قاهره ای، كه نمونه های عالی آن به راستی ممتاز است، از نظر "جوزوفا باربارو (سفیر ونیزی كه در زمان اوزون حسن آق قوینلو به ایران آمد) در برابر قالی های شكوهمند ایرانی رنگ می باخت، قالی هایی كه به محض ورود به ایران چشمانش را خیره كرد و او را به وجد آورد.   جاه ...

  بید و بید خوردگی قالی هوایی مرطوب ، فضایی تاریکی ، دمایی مناسب و کمی الیاف پشم محیطی کاملاً مناسب برای چرخۀ زندگی موجودات ذره بینی به ویژه انواع قارچها و كپك ها است، اما مهم تر از آنها برای ما"بید" می  باش حشرۀ که دارای دگر زیستی کامل است و آفت قالی می باشد . تعداد زیادی از فرش های نفیسی كه در گذشته بافته شده بودند و در اثر این آفت از بین رفته و نابود شده اند وتنها نامی از آنها باقی مانده است. اما در مقام مقایسه ای نچندان دقیق برمی آیم و صحبت از هم خویشان  بید می کنیم، که در شرایط زیستی تقریباً مشابه با مؤلفه هایی نه زیاد نزدیک هم چو نوع تغذیه یا دما به چرخۀ زندگی خود ادامه می دهند و آنچنان موردتوجه قرار می گیرند که خواب وتغیر رنگ بدنشان نقطۀ اوج التفات را طلب می کند، البته آفت قالی نیست  بلکه منبع قالی ابریشم یعنی  "کرم ابریشم" است.     برای تهیۀ اولین لازمۀ فرش ابریشم (ابریشم خام) و همچن مراحل تولید قالی متحمل رنجی بس دشوار می شویم ، ولی در حفظ آن غفلت خرج می کنیم و با کمی بی لطفی به  چوب آفت می زنیم اش، روی سخن همه نوع قالی با هر جنسی و ترکیبی است. نگهداری قالی از یک گلدان کوچک بسیار ساده تر است و باکمی مراقبت می توان سالها از قالی سالم استفاده کرد. استفاده از نفتالین برای جولوگیری از بید خوردگی رایج است.   اما مامیدانیم نفتالین چیست ؟نفتالین ماده ای جامد است كه به آسانی تبخیر می شود . سوخت هایی از قبیل نفت و ذغال سنگ شامل نفتالین ...

    آن صانع لطیف که بر فرش کائنات چندین هزار صورت الوان نگار کند فرش دستباف به ویژه فرش دستباف ایرانی که سابقه چندین هزار ساله دارد از ارزش هنری، اقتصادی و تجاری والایی برخوردار است. این هنر اصیل ایرانی در مجامع داخلی و خارجی همواره به عنوان یک هنر و صنع بی رقیب مطرح است. قدمت هنر قالی در ایران به 2500 سال قبل برمی گردد. مقدمه صنعت فرش بافی از حصیر شروع شد و سپس به گلیم و فرش های دستباف درشت و فرش های نفیس تغییر یافت که همواره گویای فرهنگ خاص هر منطقه بود. فرش یک عبارت عربی است و در زبان ترکی به این کالای ذی قیمت قالی (قالین) گفته می شود. قدیمی ترین فرش (پازیرک) را منتسب به دستان هنرمند ایرانی می دانند و نقش های پازیرک به نقوش تخت جمشید شباهت دارد و گره آن گره ایرانی است. در کشور ما هنر قالی بافی از عهده صفویه اوج گرفته است و از همین زمان بود که صدور آن به کشورهای دیگر آن آغاز و روز به روز بر رونق آن افزوده گشت. دو کلمه فرش و قالی ایران در تمامی زبان های دنیا مترادف هم هستند که به یقین می توان گفت: بهترین و ظریف ترین قالی های دنیا در ایران بافته شده است و برخی از موزه های مهم شهرهای بزرگ دنیا با قالی ایران تزیین شده است. معروف است که بافت فرش از زمانی که پشم آن بر روی پوست گوسفند قرار دارد تا لحظه ای که به صورت کاملی به خریدار عرصه می گردد حدود 110 شغل بوجود می آورد، که اگر چنین آماری مبالغه آمیز هم باشد باید اذعان کنیم که واقعا این ...

  به دست آوردن رنگ مورد نیاز در رنگرزی:در روش رنگرزی سنتی با توجه به نیاز برای بدست آوردن رنگهای تازه و بدیع در هنر و صنعت مهم فرش و دیگر هنرهای وابسته و گذشتن از سد محدود سه رنگ اصلی( قرمز، زرد، آبی) می توان از مخلوط كردن مواد رنگ طبیعی استفاده كرد كه البته در این امر دانش و تجربه امروزه كاربرد فراوانی دارد. رنگهای اصلی موجود در طبیعت(قرمز، زرد، آبی) با استفاده از رنگدانه های طبیعی پدید می آیند و این سنت و دانش مربوطه با روشهای اجرایی آن از دیر باز پدید آمده و مورد استفاده اهل فن بوده است.رنگ قرمز: در این رابطه برای بدست آوردن رنگ قرمز می توان از قرمز دانه یا روناس بهره گرفت.رنگ زرد: این رنگ از انواع اسپرك، زعفران و برخی مواد دیگر بدست می آید.رنگ آبی: این رنگ بیشتر از نیل حاصل می شود اما برای بدست آوردن رنگهای تركیبی انواع سبزها، بنفشها و یا هر رنگی دیگر از روشهای تركیبی استفاده می شود.رنگ بنفش: برای بدست آوردن این رنگ، خامه پشم را پس از رنگ كردن با روناس یا قرمز دانه قلیایی می كنند.رنگ سبز: در این روش خامه پشم را پس از رنگ كردن با اسپرك یا چوب زرد آن را وارد خم می كنند و با همین روشهای تركیبی می توان نسبت به تهیه كلیه رنگها این عملكرد را انجام داد. همچنین برای بدست آوردن روشنی و سیری رنگ می توان با كنترل عواملی همچون مدت زمان رنگرزی، غلظت رنگ و … به نتیجه دلخواه رسید. مواد رنگزای طبیعی: همان گونه كه قبلاً بیان گردید بسیاری از مواد ...

تكمیل و تعالی نقشه قالی ایرانی به مرور زمان صورت گرفته است. بنابر شواهد تاریخی، قالی‎های ایران تا حدود 450 سال پیش مقارن سلطنت شاه طهماسب با طرح‎های هندسی بافته می‎شدند و شاید تا حدودی به تحقیق بتوان گفت تنها بعد از این زمان بود كه طرح‎هایی با خطوط منحنی و دوار در نقش قالی ایران وارد شد و در این زمان، هنر قالی مانند دیگر هنرهای زیبا به حد كمال خود رسید.   هنگام بحث درباره طراحان نقش قالی ایران اگر از گذشته‎های بسیار دور عهد صفوی  كه تنها نام انگشت شمار تنی چند از این هنرمندان از جمله رضا عباسی، میرك و سلطان محمد تبریزی بر صفحات تاریخ هنر ایران باقیمانده است بگذریم و ادامه مبحث را با گذشتن از یك فضای خالی تاریخی به دوره پایانی عهد قاجاریه كشانده و تاریخ نقش قالی را از زمان نقاش بزرگ كرمان محسن خان شروع كرده و به زمان حال برسانیم، به نام بسیاری از هنرمندان نقش قالی و تذهیب بر می‏خوریم كه حاصل تخیل و قدرت نقش آفرینی هنر قالی بافی ایران جلوه ابدی بخشیده‎اند.   طراحان بزرگ نقش قالی ایران در 150 سال اخیر در پنج مركز مهم قالی بافی ایران به شرح زیر دسته بندی میشود:   كرمانسر سلسله نقاشان بزرگ ایران، محسن خان نقاش معروف كرمانی است متولد سال 1211 شمسی و متوفی سال 1290 شمسی؛ فرزند این هنرمند بزرگ حسن‎خان یكی از طراحان نام آور و برجسته نقش قالی است. شاگردان حسن‎خان به ترتیب عبارتند از زمان‏خان، احمد علی‎خان كربلایی، اكبر فدایی، كاشی نقاش، حاج محمد ...

قالی بزرگی است زندگی...هرهزارسال یک بار فرشته ها قالی جهان را درهفت آسمان می تکانندتا گرد وخاک هزارساله اش بریزد وهرباربا خود می گویند:این نیست قالی که انسان قرار بود ببافداین فرش فاجعه است...با زمینه سرخ خون...و حاشیه های کبود معصیت ...با طرح های گناه و نقش بر جسته های ستم...فرشته ها گریه می کنند و قالی آدم را می تکانندو دوباره با اندوه بر زمین پهنش می کنند.رنگ در رنگ ... گره در گره ... نقش در نقش ...قالی بزرگی است زندگی...که تو می بافی و من می بافم و او می بافدهمه بافنده ایممی بافیم و نقش می زنیممی بافیم و رج به رج بالا می بریممی بافیم و می گستریمدار این جهان را خدا به پا کرد.و خدا بود که فرمود: ببافید و آدم نخستین گره را بر پود زندگی زد.هر که آمد گره ای تازه زد و رنگی ریخت و طرحی بافت.چنین شد که قالی آدمی رنگ رنگ شدآمیزه ای از زیبا و نا زیبا...سایه روشنی از گناه و صواب...گره تو هم بر این قالی خواهد ماندطرح و نقشت نیز...وهزارها سال بعدآدمیان برفرشی خواهند زیست که گوشه ای ازآن را تو بافته ایکاش گوشه را که سهم توست زیبا تر ببافی... منبع:khanoomgol.com

موزه یكی از مهمترین مراكز فرهنگی است كه می تواند تاریخ سیر تحول و تكامل جامعه بشری را از هر وسیله دیگری بهتر و صریح تر معرفی می نماید. موزه ها از سرمایه های ملی و فرهنگی محسوب می شوند و متعلق به یك نسل خاص نمی باشند و هرچه قدمت و تنوع آثار موجود در آنها بیشتر باشد توجه بازدیدكنندگان و محققان را بیشتر به خود جلب می نماید.   موزه های آستان قدس رضوی از غنی ترین موزه های كشور و در ردیف مهترین مراكز فرهنگی و هنری مسلمانان بشمار می روند كه آن مبین علاقه بیش از حد مسلمانان به هنر و فرهنگ است و به دلیل همجواری موزه ها با حرم مطهر و اماكن متبركه از چنان جذابیتی برخوردارند كه هر كس به مشهد مقدس و به زیارت امام رضا علیه السلام مشرف می گردد، بازدید از موزه های آستان قدس رضوی را مكمل زیارت خود می داند یكی از موزه های دیدنی و كم نظیر آستان قدس موزه فرش است كه در این مختصر به آن می پردازیم.   این گنجینه در تاریخ ۱۸/۴/۱۳۷۷ توسط مقام منیع تولیت عظمای آستان قدس رضوی به منظور بازدید عموم علاقمندان، هنرمندان و بافندگان با زیربنای ۹۷۰ مترمربع، در دو طبقه مشتمل بر ۶۰ تخته قالی و قالیچه از مهمترین مراكز بافت چون: اصفهان، تبریز، كاشان، خراسان، كرمان، سنندج و... و انواع سوزن دوزی های نفیس چون گلابتون دوزی، قلاب دوزی، ده یك دوزی، معرق دوزی بر روی پارچه های ماهوت، حریر، اطلس، مخمل، ساتن و... از دوره صفویه را تاكنون در معرض دید علاقمندان قرارداده است.   از طرح ...

مرحله سرت كردن: مشخصات پشم به محل پرورش، نژاد و طرز تغذیه گوسفند بستگی دارد و همچنین پشمهای قسمتهای مختلف بدن گوسفند از لحاظ كیفیت و ظرافت یكسان نیست و آنجه در جنوب خراسان متداول می باشد به شرح ذیل می باشد:   الف) پشم سفید درجه یك: این نوع پشم شامل كل پشمهای سفید بدن گوسفند و بدون در نظر گرفتن پشمهای دست و پای حیوان می شود. ب) پشم سفید درجه دو: این نوع پشم شامل پشمهای سفید دست و پای حیوان و پشمهای سفید الیاف كوتاه می باشد. ج) پشم الوان: مخلوطی از پشم های سیاه و قهوه ای شتری و خاكستری و سایر رنگها می باشد. د) پشم شكری «كبود»: پشمهایی كه كمی تیره از پشمهای سفید باشند در این رده قرار می گیرند. هـ) پشم مشكی:چنانچه درصدبیشترپشمهای موردسرت مشكی باشندآنهارا در این طبقه قرار میدهند.   مرحله حلاجی و شستشو: پس از طبقه بندی پشم هر قسمت از پشم تفكیك شده و با دست و یا ماشین حلاجی می شود. و بعد شسته می شوند و بعد خشك می كنند و شستشوی پشم در روی بدن حیوان به صورت ابتدایی با آب ساده و یا با آب و صابون در داخل رودخانه و یا حوضچه های معمولی صورت می گیرد و به اصطلاح به آن گرده شور می گویند.   مرحله ریسندگی: بعد از اینكه پشم تمیز شد و برای اینكه الیاف حلاجی شده به صورت های محكمی تابیده و جهت مصرف در قالیبافی و یا جاجیم و گلیم و غیره در آید نیاز به رسیدن دارد و در قدیم و حالا كمتر ریسندگی به وسیله دست صورت می گرفت.   بدین صورت بود كه پشم آماده شده را بوسیله ...