فروع دین
فروع دین یکی از اصول عقاید اسلام
قبل از ورود به بخش دوم تعاليم عاليه اسلام، لازم است بدانيم كه اصول عقايد اسلام، ارتباط به فكر و انديشه انسان دارد، لذا بايد اعتقاد به آن از روى دليل و اجتهاد باشد، امّا فروع دين كه دامنه وسيع آن، همه جزئيّات و كليّات زندگى، حركات و سكنات انسان، از قبل از تولّد تا بعد از وفات را در برمى گيرد و انسان - غالباً - نمى رسد در همه آنها اجتهاد كند، مى تواند در آن از مجتهد جامع الشرايطى تقليد نمايد.
از آنجا كه فروع دين اسلام بسيار است، ما تنها به ده مورد مهم و معروف آن اشاره نموده، سپس به بيان بعضى ديگر كه احتياج به كمى توضيح دارد مى پردازيم:
فروع دين اسلام بسيار است و ما به ذكر دهتاى آن مىپردازيم:
1 ـ نماز.
2 ـ روزه.
3 ـ خمس.
4 ـ زكات.
5 ـ حج.
6 ـ جهاد.
7 ـ امر به معروف.
8 ـ نهى از منكر.
9 ـ تولى.
10 ـ تبرى.
بايد دانست كه احكام و دستورات ديگرى مانند خريد و فروش، ازدواج، قصاص، ديات، قضاوت و... از فروع دين است.
اول: نماز
نماز بر دو قسم است: واجب و مستحب:
نماز واجب:
نمازهاى واجب بر چند قسم است كه مهمترين آنها نمازهاى شبانه روزى است.
در شبانه روز واجب است پنج مرتبه نماز بخوانيم:
1 ـ نماز صبح، و آن دو ركعت است كه وقتش از طلوع فجر تا طلوع آفتاب مىباشد.
2 ـ نماز ظهر، و آن چهار ركعت است.
3 ـ نماز عصر، و آن چهار ركعت است. (وقت اين دو نماز از اول ظهر تا غروب آفتاب است).
4 ـ نماز مغرب، و آن سه ركعت است.
5 ... فروع دین
فروع دین و یا شاخه های دین چیست؟
بر اساس مذهب شیعه که بنیانگذار آن شخص رسول اکرم (ص) می باشد فروع دین ده مورد می باشد. یعنی درخت اسلام ۵ ریشه دارد و ۱۰ شاخه ، این ده شاخه عبارتند از:
۱- نماز ۲- روزه ۳- زکات ۴- خمس ۵- حج ۶- جهاد ۷- امر به معروف ۸- نهی از منکر ۹- تولی ۱۰- تبری
این ده مورد که از آنها به عنوان فروع الدین یاد می شود همان احکام و دستورات عملی می باشند. اگر فرد یا افرادی نماز نخوانده ، روزه نگرفته و هیچ کدام از اینها را انجام ندهند می توانیم با قاطعیت بگوییم اعتقاد به یگانگی خدا و شاهد بودن او بر اعمال و رفتارها و اعتقاد به وجود روزی به نام قیامت نداشته و یا این اعتقاد بسیار ضعیف می باشد و در مقابل افرادی که در انجام فروع الدین تلاش نموده و به آنها را به صورت تکلیف برای خود می دانند ، اعتقادی قوی و راسخ دارند. اکنون با توجه به مقدماتی که گفته شد به چند نکته در این رابطه اشاره می شود.
۱- اصول عقاید یا همان ریشه های اصلی دین در انسانها ، باید بر اساس تحقیق و پژوهش و مطالعه شکل بگیرد و چون پدر و مادر ما به خدای یگانه اعتقاد داشتند و پیامبر اسلام و ائمه اطهار را قبول داشته اند دلیل خوبی نبوده که ما نیز باید معتقد باشیم و بر هر فرد مسلمان واجب است تا در رابطه با آن پنج مورد بررسی نموده و با اطمینان کافی به آنها ایمان آورد و در غیر این صورت تفاوت زیادی با کسانی که بت پرست بوده اند نکرده و چنانچه در جواب پیامبر اسلام می گفتند ما را از دین پدرانمان بر ...
حج یکی از مهم‌ترین فروع دین
حج یکی از مهم‌ترین فروع دین اسلام است. مسلمانان با داشتن شرایطی مکلف‌اند در دهه اول ماهی‌الحجه به مسجد الحرام در شهر مکه در عربستان سعودی رفته و مجموعه‌ای از اعمال نیایشی را به‌جاآورند.
حج نخستین‌بار در دین ابراهیم انجام شد و تمام مناسک حج و عمره، احرام، لثم و لمس حجرالاسود، سعی بین صفا و مروه، وقفه در عرفات و رمی جمره، همگی پیش از اسلام متداول بود و تنها برخی تعدیلات در حج اسلامی نسبت به پیش از اسلام روی داده‌است.
اعراب قبل از اسلام هنگام طواف «لبیک یا لات»، «لبیک یا عزی» و «لبیک یا منات» می‌گفتند و هر قومی بت خود را می‌خواند و در اسلام، «اللهم» جای بت‌ها را گرفت و آن عبارت بدین شکل تغییر کرد: «لبیک اللهم لبیک»
عرب‌ها صید را در ماه حج حرام می‌دانستند. پیامبر اسلام حرمت صید را مخصوص ایام حج و هنگام احرام مقرر کرد. عرب‌ها گاهی لخت به طواف کعبه می‌پرداختند. اسلام آن را منع کرد و پوشیدن لباس دوخته‌نشده را مقرر کرد. عرب از خوردن گوشت قربانی اکراه داشت و پیامبر اسلام آن را مجاز دانست.
مسلمانان پس از فتح مکه و برانداختن بت‌های قریش از سعی میان صفا و مروه اکراه داشتند؛ زیرا قبل از اسلام بر این دو کوه دو بت سنگی قرار داشت که حاجیان و زائران دوره جاهلیت سعی بین صفا و مروه را برای نزدیک‌شدن به آنها و دست‌کشیدن و بوسیدن آنها مسب تبرک می‌کردند. ولی پیامبر اسلام سعی بین صفا و مروه را مجاز کرد و بنا بر نص قرآن از شعائر الله دانسته میشود.[۱]
.......................................
منابع
...
فروع دین از کجا آمده است؟
اصول دین و فروع دین دو اصطلاح معروفی است که دربرگیرنده عقاید بنیادی دین اسلام است. اما سوالی اینجا! این مجموعه از کجا استخراج شده است؟ آیا در قرآن یا روایات به صراحت آمده که فروع دین ده تا است؟ این نوشتار کوتاه به مأخذ شناسی این اصطلاحات خواهد پرداخت. با ما همراه باشید.
"فروع دین" در مقابل اصول دین، مجموعه اموری است که کم یا زیاد بودن آنها لطمهای به دین اسلام نمیزند.اگر چه عمل نکردن به آنها ـ بدون انکار قلبی ـ باعث فسق میشود. در مقابل، اصول دین، مجموعه باورهایی است که اساس دین اسلام را تشکیل میدهد و مسلمانی بدون آنها میسر نیست و انکار هر یک از آنها موجب کفر میشود.
با این که این دو اصطلاح شهرت بسیاری دارند و در تاریخ اندیشههای دینی در اسلام، نقش برجستهای ایفا کردهاند، اَمّا در قرآن و نیز در احادیث شیعه و اهل سنت چیزی به عنوان تقسیم بندی معارف دینی به صورت اصول و فروع فعلی وجود ندارد. این امر نشان میدهد که این دو اصطلاح «کلامی» بوده و آن دو را برخی از متکلمان وضع کردهاند. و کلام همان دانش مستدل عقاید و دین شناسی است که دانشمندان آن را متکلم می‌نامند.
اصول و فروع دین جمع بندی ستونها و پایه‌های دین از منابع آن یعنی قرآن و حدیث است
ناگفته نماند در احادیث اشاره ی جسته و گریختهای، داّل بر این که اسلام دارای مبانی و فروع است دیده میشود، امّا این اشارهها با آنچه که الان معروف است متفاوت است.
برای نمونه، در حدیثی از حضرت امام صادق ...
اصول دین لازمهً کشف حقیقت
اعتقاد به اصول دین باید از روی تحقیق باشد، نه تقلید.کسی که به اصول دین اعتقاد ندارد، از دین بیرون است. در آغاز برخی از رساله‌های عملیه از اصول دین سخن رفته‌است. توحید، نبوت و معاد اصول دین اسلام‌اند و دو اصل امامت و عدل از مسلّمات مذهب شیعه‌اند و هر کس به آنها ایمان ندارد از مذهب شیعه بیرون است گر چه از اسلام بیرون نیست. اصول دين مقدس اسلام پنج است:
1 ـ توحيد 2 ـ عدل 3 ـ نبوت 4 ـ امامت 5 ـ معاد.
1ـ توحيد
توحيد آن است كه انسان بداند جهان را (خداى يكتا) آفريده و به آن هستى بخشيده و همه چيز در دست اوست بنا بر اين آفرينش، روزى دادن، زنده نمودن، سلامتى، مرض... همه و همه به اراده اوست.
(إنما أمره إذا أراد شيئا أن يقول له كن فيكون)(.ترجمه: هرگاه خداوند چيزى را اراده كند انجام مى گيرد.
دليل بر وجود خدا، آنچه در آسمان مى بينيم از خورشيد و ماه و ستارگان درخشان، ابرها، بادها، باران و آنچه در زمين مشاهده مى كنيم از درياها، جويبارها، ميوه جات، درختان و معادن گرانبها طلا و نقره و زبرجد و اقسام پرندگان كه در هوا به پرواز در مى آيند و حيواناتى كه در آبها شناورند و حيوانات گوناگون كه در روى زمين هستند با صداها و اندازه هاى مختلف، و انسان اين موجود شگفت انگيز آفرينش با حواس مختلفى كه دارد: چشم، گوش، زبان، درد، شادى، عصبانيت اندوه و مانند آن. همه اينها ما را به خدائى دانا و بزرگ راهنمائى مى كنند كه به او عقيده منديم و او را پرستش ...
سخنانی ازبزرگان دین
بوسيدن كودك:بـسـيـار ديـده مـى شـد كـه پـيـامبر اسلام (ص ) حسن (ع ) و حسين (ع ) رادر آغوش مى گرفت و مى بوسيد.روزى آن دو را در بغل گرفت وبوسيد.شخصى كه حضور داشت , وقتى علاقه پيامبر و رفـتـار وى رابـااطفال ديد به فكر فرو رفت و پيش خود گفت : آيا تا به حال در اشتباه بوده ام ؟آيا روش اسـلام در تـربـيت فرزند اين است ؟اگر اين طور است پس من در اين مساله بسيار كوتاهى كرده ام .
بـه پـيـامبر نزديك شد و در حالى كه خجالت مى كشيد سخن بگويد,عرض كرد:
-يا رسول الله من داراى ده فرزند كوچك و بزرگ هستم ,اماتاكنون هيچ يك از آنها را نبوسيده ام
.پـيـامـبر از گفته او به قدرى ناراحت شد كه رنگ چهره مباركشان تغيير كرد.ايشان به او فرمود:
-((خـداوند مهر و محبت را از قلب توبيرون كرده است .آن كس كه به كودكان ما رحم نمى كند و
به بزرگ مااحترام نمى گذارد, از ما نيست .))
از حرف تا عمل
در زمـان پـيـغمبر اكرم (ص ), طفلى بسيار خرما مى خورد.هر چه اورا نصيحت مى كردند كه زياد خوردن خرما ضرر دارد, فايده نداشت .مادرش تصميم گرفت او را به نزد پيغمبر(ص ) بياورد تا او را نـصـيـحت كند.وقتى او را به حضور پيغمبر آورد, از پيغمبر خواست تا به طفل بفرمايد كه خرما نخورد, اما آن حضرت فرمود:((امروز برويد و او رافردا دوباره بياوريد.))
روز ديـگر زن به همراه فرزندش خدمت پيغمبر(ص ) حاضر شد.حضرت به كودك فرمود كه خرما نـخورد.در اين هنگام زن , كه نتوانست كنجكاوى و تعجب خود ...
هر دین یک رنگ؟!
جامعه انسانی مملو از نمادها و سمبل‌هایی است که به مرور زمان شکل گرفته‌اند و در زندگی بشر جایگاهی ویژه یافته‌اند. نمادها بر اساس عادتها و باور‌های جغرافیایی شکل می‌گیرند و بی‌شک ریشه در تفکرات ذهنی مردمان آن ناحیه دارند. در این میان، رنگ نیز به عنوان یکی از شاخصه‌های نمادین در فرهنگ و هنر هر تمدن جایگاهی خاص یافته است. انتخاب رنگ پوشش به مواردی چون مکان جغرافیایی، پیشینه فرهنگی، مذهب و... بستگی دارد. ما در ایران شاهد انواع پوشش سنتی هستیم که به تناسب مکان‌های خاص جغرافیای با یکدیگر تفاوت دارند. زنان بلوچستان از رنگ‌های تند و گرم استفاده می‌کنند، درحالی که زنان گیلکی رنگ‌های ملایم و متنوع را ترجیح می‌دهند.رنگ، زاییده ناخودآگاه بشر و در جهت آرزوها و خواسته‌های اوست، زیرا رنگ متکی بر درک مستقیم و احساسات است، از این جهت اصلی‌ترین راه برای انتقال آرزوها، ترس‌‌ها و ناامیدی‌های انسان است.
در گذشته رنگها بیانگر نیروهای خیر و شر بودند؛ گاه تداعی‌کننده ابلیس و پلیدی و ناپاکی و گاه نشانه تقدس و پاکی و خیر بودند. همچنین رنگها در ترکیب با فرم‌های مختلف برای نگهداری بشر از نیروهای شر مورد استفاده قرار می‌گرفتند.اگر چه ادیان رنگ خاصی ندارند، اما به تبعیت از مختصات خاص اجتماعی، فرهنگی و جغرافیایی گاه رنگ خاصی به آنها نسبت داده شده است. نسبت دادن یک رنگ به دین و مذهبی خاص از بسترهای مختلفی سرچشمه می‌گیرد. پیچیدگی‌های فراوان اندیشه بشری و حیات ...
زن ذلیلی در تعریف دین
زن ذلیلی به معنای تحمل ذلتی که زن بر مرد تحمیل می کند، واژه ای است که بسیار از آن سوء استفاده می شود و یک معنای دقیق و خاص از آن برداشت نمی شود. اگر چه شایسته است که خطاب این لغت به مردانی باشد که مطیع و تابع همسران خود بوده و از خود رای و نظری ندارند اما همواره هم این طور نیست بلکه گاهی ممکن است تفاهم، رفاقت، همیاری و کمک، یا رعایت حقوق حقه همسر نیز از نگاه بعضی از افراد جامعه، زن ذلیلی محسوب شود.
بنابراین ابتدا باید زن ذلیلی را تعریف کرد که در این خصوص نیز تعریف دین با تعریف های دیگر مثل تعریف آن در بحث روانشناسی خانواده متفاوت است. با بررسی اوامر و نواهی اسلامی خطاب به مردان در برخورد با همسران و تامل در نکوهش هایی که در متون روایی برای بعضی از مردان ذکر شده است، می توان به تعریف درستی از زن ذلیلی در نگاه دین دست یافت.
مطیع زنان بودن در امر کلی سرپرستی
بر طبق نص صریح قرآن «الرجال قوامون علی النساء ...»، سرپرستی خانواده به عهده مردان است. بنابراین چنانچه همه امور زندگی و حتی روابط اجتماعی و کار مرد، به رای و نظر زن تدبیر شود، و عامل بازدارنده مرد، از دخالت یا مخالفت، ترس و نگرانی از واکنش همسر باشد، مرد محکوم به زن ذلیلی است؛ فرقی هم ندارد که واکنش مرد، نشانه تسلیم باشد یا رضایت.
نیز وقتی نیاز به تصمیم گیری باشد؛ تصمیم از سوی زن اتخاذ گردد. فرقی هم نمی کند که بلافاصله ابلاغ شود و یا تا زمان عمل کتمان شود. در هر صورت مخالفت ...
اصول دین در نزد شیعه
اصول دین پایه‌های اعتقادی دین است که نخست باید به آنها ایمان آورد و سپس به فروعی که از آن بر خواسته‌است پای‌بند بود. اصول دین مربوط به اعتقاد است و فروع دین مربوط به عمل.
اصول دین، توحید، نبوت و معاد پایه‌های اعتقادی ادیان را شامل میشود؛ و در زبان‌ها، زمان‌ها و اقوام مختلف صور متفاوتی به خود گرفته است
* توحید: به معنای یگانگی خداوند متعال است.
* نبوت: به معنای پیامبری محمد بن عبدالله و دیگر پیامبران الهی است.
* معاد: به معنای آن است که روزی همه مکلفان برای بازخواست و حساب در پیشگاه الهی گرد هم می‌آیند و هر کس به پاداش و کیفر خویش می‌رسد.
* عدل: به معنای آن است که افعال خداوند متعال از سر دادگری و شایستگی است و به هیچ کس ستم نمی‌کند و هر چیزی را در جای خویش نگه می‌دارد و با هر موجودی، چنانکه شایسته‌است رفتار می‌کند.
* امامت: بدین معنا که پس از پیامبر اسلام دوازده امام معصوم منصب خلافت و امامت را بر عهده دارند و آنان منصوب خداوند متعال‌اند.
نمازی جهت حفظ مال، دین و دنیا و آخرت
در مصابح شیخ‌کفعمی، ص ۱۸۰ از حضرت‌رسول‌اکرم(ع) روایت شده که ایشان فرمودند:
هر کس در شب‌جمعه مابین مغرب و عشاء بیست‌رکعت نماز کند در هر رکعت بعد از حمد یازده‌مرتبه سوره (توحید) را بخواند، خداوند حفظ می‌کند او را در اهل ومال و دین و دنیا و آخرت.