سجده سهو
در مواردی که سجده سهو واجب می شود
برای سه چیز بعد از سلام نماز، انسان باید دو سجده سهو بجا آورد: اول: آن که در بین نماز، سهو حرف... بزند. دوم: آن که یک سجده را فراموش کند. سوم: آن که در نماز چهار رکعتی بعد از سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت. و در دو مورد هم احتیاط واجب آن است که سجده سهو بنماید: اول: در جایی که نباید نماز را سلام دهد، مثلا در رکعت اول سهوا سلام بدهد. دوم: آن که تشهد را فراموش کند. اگر انسان اشتباه یا به خیال این که نمازش تمام شده حرف بزند باید دو سجده سهو بجا آورد. برای حرفی که از آه کشیدن و سرفه پیدا می شود، سجده سهو واجب نیست، ولی اگر مثلا سهوا آخ یا آه بگوید، باید سجده سهو نماید. اگر چیزی را که غلط خوانده دوباره صحیح بخواند برای دوباره خواندن آن سجده سهو واجب نیست . اگر در نماز سهوا مدتی حرف بزند و تمام آنها یک مرتبه حساب شود، دو سجده سهو بعد از سلام نماز کافی است . اگر سهوا تسبیحات اربعه را نگوید یا بیشتر یا کمتر از سه مرتبه بگوید احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد. اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید سهوا بگوید: "السلام علینا و علی عباد الله الصالحین " یا بگوید: "السلام علیکم و رحمة الله و برکاته "باید دو سجده سهو بنماید، ولی اگر اشتباها مقداری از این دو سلام را بگوید، یا بگوید: "السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته " احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو بجا ... سجده سهو
نحوه انجام سجده سهو
دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فورا نیت سجده سهو کند و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بگوید: " بسم الله و بالله و صلی الله علی محمد و آله " یا "بسم الله و بالله اللهم صلی علی محمد و آل محمد ". ولی بهتر است بگوید "بسم الله و بالله السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته " بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یکی از ذکرهایی را که گفته شد بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد.
موارد وجوب سجده سهو
موارد وجوب سجده سهو برای سه چیز بعد از سلام نماز، باید سجده سهو بجا آورد: اوّل: سخن گفتن در بین نماز به صورت غیر عمد. دوّم: فراموشی یک سجده . سوّم: در نماز چهار رکعتی بعد از سجده دوم شک شود که چهار رکعت خوانده شده یا پنج رکعت.توجه : در دو مورد دیگر هم احتیاط واجب آن است که سجده سهو بجا آورده شود: برای حرفی که از آه کشیدن و سرفه پیدا می شود سجده سهو واجب نیست؛ ولی اگر برای مثال به صورت غیر عمدی آخ یا آه گفته شود، باید سجده سهو بجا بیاورید.اوّل: در جائی که نباید نماز را سلام داد؛ برای مثال در رکعت دوم نماز چهار رکعتی به صورت غیر عمدی سلام بدهید.دوّم: آنکه تشهد را فراموش کنید.اگر نماز گزار به اشتباه یا به خیال این که نماز تمام شده حرف بزند باید دو سجده سهو بجا آورد.اگر چیزی را غلط بخوانید و دوباره به صورت صحیح آن را تکرار نمایید، برای دوباره خواندنِ آن، سجده سهو واجب نیست.اگر در نماز به صورت غیر عمدی مدتی حرف زده شود و تمام آن یک مرتبه حساب شود، دو سجده سهو بعد از سلام نماز برای تمام آنها کافی است.اگر به صورت غیر عمدی تسبیحات اربعه ترک شود یا بیشتر و یا کمتر از سه مرتبه گفته شود، احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجده سهو بجا بیاورید.اگر در جائی که نباید سلام نماز را بگویید به صورت غیر عمدی بگویید: «السلام علینا وعلی عبادالله الصالحین» یا بگویید: «السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته»؛ باید دو سجده سهو انجام بدهید؛ ولی اگر به اشتباه ...
حکم سجده و تشهد فراموش شده
سجده و تشهدی را که انسان فراموش کرده و بعد از نماز، قضای آن را بجا می آورد باید تمام شرایط نماز؛ مانند پاک بودن بدن و لباس و رو به قبله بودن و شرطهای دیگر را داشته باشد. اگر سجده ی تشهد را چند دفعه فراموش کند مثلا یک سجده از رکعت اول و یک سجده از رکعت دوم فراموش نماید باید بعد از نماز قضای هر دو را با سجده های سهوی که برای آنها لازم است بجا آورد و لازم نیست معین کند که قضای کدام یک از آنها است . اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند احتیاط واجب آن است که هر کدام را اول فراموش کرده، اول قضا نماید و اگر نداند کدام اول فراموش شده باید احتیاطاً یک سجده و تشهد و بعد یک سجده دیگر بجا آورد یا یک تشهد و یک سجده و بعد یک تشهد دیگر بجا آورد تا یقین کند سجده و تشهد را به ترتیبی که فراموش کرده قض نموده است . اگر به خیال این که اول سجده را فراموش کرده اول قضای آن را بجا آورد و بعد از خواندن تشهد یادش بیاید که اول تشهد را فراموش کرده احتیاط واجب آن است که دوباره سجده را قضا نماید و نیز اگر به خیال این که اول تشهد را فراموش کرده اول قضای آن را بجا آورد و بعد از سجده یادش بیاید که اول سجده را فراموش کرده بنابر احتیاط واجب باید دوباره تشهد را بخواند. اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد کاری کند که اگر عمدا یا سهوا در نماز اتفاق بیافتد نماز باطل می شود مثلا پشت به قبله نماید ،باید قضای سجده و تشهد را بجا آورد و نمازش صحیح است . اگر بعد از سلام ...
سجده شکــر ؛ کیفیت و آثار آن
سپاس نعمتهای حقتعالی، نشان معرفت و ادب و بندگی است. در آیات و روایات، به مسئله شکرگزاری از نعمتها، بسیار سفارش شده و اینکه یاد نعمتها، محبت انسان را به خدا زیاد میکند و نعمتهای الهی را مستدام و افزون میگرداند. گرچه شکر نعمتها، از توان و طاقتبشر بیرون است، ولی انسان باید به هر قدر که میتواند، سپاسگزاری احسان و نعمت و نیکی پروردگار باشد. یکی از شکلهای شکر، سجده بر خاک کردن و پیشانی بر خاکنهادن در برابر خداوند و شکر گفتن اوست. و «سجده شکر» یکی از تعقیبات نماز به حساب آمده است. (مرحوم علامه مجلسی، جلد 83 بحار الانوار). سجده کمال انسان و نهایت خضوع در برابر خداوند متعال است، در این هنگام است که انسان خود را نمیبیند و تمام عظمت و بزرگی را از ن خداوند میداند؛ لذا این حالت، بهترین حالت برای بنده است، خصوصاً هنگامی که توأم با ذکر و شکرگزاری لفظی و قلبی باشد قال مولانا الامام المهدی- عجل الله تعالی فرجه الشریف- : (سَجْدَهُ الشُّکْرِ مِنْ أَلْزَمِ السُّنَنِ وَأَوْجَبِها ... فَإِنَّ فَضْلَ الدُّعاءِ وَالتَّسْبیحِ بَعْدَ الْفَرائِضِ عَلَی الدُّعاءِ بِعَقیبِ النَّوافِلِ، کَفَضْلِ الْفَرائِضِ عَلَی النَّوافِلِ، وَالسَّجْدَهُ دُعاءٌ وَتَسْبیحٌ) [احتجاج، ج 2، ص 308 ; بحارالأنوار، ج 53، ص 161، ح 3 ; و وسائل الشیعه، ج 6، ص 490، ح8514] ؛ سجدهی شکر، از لازمترین و واجبترین مستحبات الهی است ... همانا، فضیلت دعا و تسبیح پس ...
آیا سجده بر دو مهر صحیح است؟
در روایات آمده است که سجده برترین اعمال بدن است و از سایر عبادات در نورانی کردن شخص، مۆثرتر. و نزدیکترین حالات بنده به خداوند، حال سجده است؛ بخصوص اگر گرسنه باشد و سجده را با گریه همراه کند.سجده یکی از برترین نمودهای بندگی خداوند است.حضرت امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند:«سوگند به خدا، کسی که حقیقت سجده را در عبادات خود بیاورد، هرگز دچار خسران نخواهد شد.» حال این سئوال مطرح می شود که حقیقت سجده چیست؟« سجده » در ظاهر وقتی انجام میشود که شخص بر زمین بیفتد و همهی اشیا و افراد دور و بر خود را از جلو چشمش دور کند. در باطن نیز حقیقت سجده حاصل نمی شود مگر با فاصله گرفتن قلب و روح و خواست از آنچه غیر خداست و رو آوردن تمام به مقام عبودیت در مقابل خداوند، که در نهایت به مقام « فناء » منجر خواهد شد که برترین مقام کمالی برای انسان است.در روایات آمده است که سجده برترین اعمال بدن است و از سایر عبادات در نورانی کردن شخص، مۆثرتر.امام صادق علیه السلام فرمودند:« نورانیت را در گریه و سجود یافتم.»و روایت شده که نزدیکترین حالات بنده به خداوند، حال سجده است؛ بخصوص اگر گرسنه باشد و سجده را با گریه همراه کند.حضرت امام سجاد علیه السلام نیز سجده هایی بسیار طولانی داشت.امام صادق علیه السلام فرمودند:« هر گاه حضرت علی بن الحسین علیه السلام به نماز می ایستاد، رنگش تغییر می کرد، و هر گاه به سجده میرفت، سر بلند نمیکرد تا وقتی عرق از سر و رویش میبارید.»و ...
شیعیان به چه دلیل بر تربت سجده می كنند؟
سنت رسول الله (ص)، ائمه هدی (ع) و اصحاب و تابعین بر لزوم سجده كردن بر زمین و آنچه از آن می روید به جز خوردنی ها و پوشیدنی هاست و اینكه رسول خدا (ص) و اصحاب روی خاك نماز می خواندند مورد قبول همه ی مذاهب است.وهابیان سجده بر خاك یا تربت شهیدان را به معنای پرستش آنها و نوعی شرك میشمارند و میگویند چرا روی مهر نماز میخوانید؟ این كار شرك و بت پرستی است، به همین جهت در مكه و مدینه حجاج شیعه را ازسجده بر روی مهر بر حذر میدارند. در همین زمینه صالح فوزان عضو هیئت افتای سعودی مینویسد: سجده بر تربت اولیا اگر به قصد تبرك به تربت و تقرّب به اولیا باشد شرك اكبر محسوب میشود و اگر مقصود تقرّب به خداوند متعال باشد با اعتقاد به این كه این تربت همانند زمین مسجدالحرام و مسجدالنبی و مسجدالاقصی فضیلت دارد بدعت در دین به شمار میرود! [۱]برای پاسخ به این گروه باید گفت كه وهابیان بین سجده برای خدا و سجده بر روی خاك پاك و تربت شهیدان خلط نموده اند وحكم یكی را بر دیگری بار نموده اند. زیرا آنچه را كه دین به آن فرامی خواند عبودیت در برابرخدا و سر تعظیم فرود آوردن و سجده نمودن فقط در برابر اوست. خداوند در قرآن مجید میفرماید: ولله یسجد من فی السماوات و الارض (رعد: ۱۵) «هر كس در آسمانها و زمین است، برای خدا سجده میكند»بنا براین «سجود» میبایست «لله» و برای خدا باشد اما این سجودی كه از فرد مسلمان بویژه در نماز خواسته شده بر روی چه چیزی باید باشد؛ آیا بر هر ...
سوالات شرعی راجع به سجده
سجده بر مواد معدنى؛ مانند طلا، نقره، عقیق و فیروزه، صحیح نیست. سوال: بر چه چیزهایی سجده کردن صحیح است؟قاعده کلی در این زمینه آن است که سجده بر زمین و هر آنچه از زمین میروید صحیح است؛ با این شرط که آنچه از زمین روییده، مورد استفاده خوراکی یا پوشاکی انسان نباشد؛ پس سجده بر گیاهانی؛ مانند گندم، جو و پنبه صحیح نیست. برخی از مصادیق این مسئله، عبارتاند از: 1. سنگهایى مانند سنگ مرمر، سنگهاى سیاه، سنگ آهک و سنگ گچ. 2. گچ و آهک پخته و آجر و کوزه گِلى و مانند آن. 3. کاغذی که آنرا از چیزى که سجده بر آن صحیح است(مثلاً از کاه یا پنبه)، ساخته باشند. 4. خاک، مخصوصاً تربت حضرت سیّد الشّهداء(علیه السلام). (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی) ج 1، ص 584 – 587 ) چند نکته:الف. سجده بر مواد معدنى؛ مانند طلا، نقره، عقیق و فیروزه، صحیح نیست. ب. سجده بر برگ درخت انگور، اگر تازه باشد صحیح نیست، ولى پس از خشک شدن میتوان بر آن سجده کرد. ج. سجده بر گیاهان دارویی؛ مانند گُل بنفشه و گُل گاوزبان، صحیح نیست، ولى سجده بر گُلهایى که خوراکى نیستند، جایز است. (برخی دیگر از فقها سجده بر گیاهان دارویی که برای درمان استفاده میشود، صحیح میدانند؛ مانند آیات عظام: خوئی، سیستانى، تبریزى و زنجانی؛ همان، ج 1، ص 584 – 587) د. اگر وقت نماز تنگ بود و چیزى که سجده بر آن صحیح باشد وجود ندارد، میتوان بر لباس سجده کرد.چند سوال از آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:سوال: در مواقعی ...
علت وجوب سجده در برخی آیات چیست؟
یكی از حكمتهای سجده در برابر خداوند این است كه تكبر را از انسان دور میكند در برخی از روایات كه از ائمه معصومین ـ علیهم السّلام ـ نقل شده آمده است كه باید موقع خواندن یا شنیدن آیاتی از قرآن كریم سجده كرد.[1] به آن آیات، آیات عزائم و به سورههایی كه آن آیات را در بردارند، سُور عزائم میگویند. و ائمه ـ علیهم السّلام ـ كه این روایات را از پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ نقل كردهاند و پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ نیز از خداوند نقل كرده است. پس این دستور سجده كه از ائمه ـ علیهم السّلام ـ صادر شده در واقع دستور خداوند است و ما از روی تعبد آن را قبول میكنیم و به آن عمل مینمائیم. از طرف دیگر در این آیات، دستور سجده به صورت فعل امر آمده است و میدانیم كه خداوند در قرآن به شیوه مردم با آنها سخن گفته است، و وقتی مردم دستوری را از یك شخص بزرگی میشنوند، انجام آن را واجب میدانند و فهم آنها از آن سخن این است كه آن كار باید فوراً انجام شود. حال وقتی خداوند به عنوان آفریننده، پروردگار و مدیر جهان هستی چنین دستوری میدهد به طریق اولی انجام آن بر بندگان لازم و ضروری است. با دقت در مضامین آیات این سورهها و سیاق آیات و توجه به فضای نزول این سورهها می توان به برخی از حكمتهای این فرمان الهی پی برد. در این سورهها به خلقت انسان و آسمان ها و زمین اشاره شده است. خداوند در قرآن ضمن بیان كیفیت خلقت انسان و مراحل آن به خود آفرین گفته و فرموده: ...
کیهان: روحانی دچار «سهو اللسان» شده
حسین شریعتمداری در سرمقاله کیهان نوشت: ظاهرا آقای رئیسجمهور در این بخش از اظهارات دیروز خود دچار «سهواللسان» و خطای الفاظ شده است، چرا که ایشان به خوبی میدانند توصیه رهبر معظم انقلاب به دولت درباره شنیدن نظر منتقدان، فقط یک «نصیحت» نیست، بلکه توصیه حضرت ایشان یک «دستورالعمل» است حسین شریعتمداری در سرمقاله کیهان نوشت: آقای دکتر روحانی را با سابقه 37 ساله از حضور نزدیک در عرصه سیاسی پرفراز و نشیب جمهوری اسلامی ایران، میتوان و باید یک سیاستمدار کارکشته و سرد و گرم چشیده تلقی کرد ولی متاسفانه، برخی از مواضع ایشان با آنچه از یک سیاستمدار برجسته و مخصوصا در کسوت شریف روحانیت انتظار میرود فاصله زیادی دارد و به این نگرانی دامن میزند که شاید رئیسجمهور محترم کشورمان را شماری از مشاوران ناهمدل و ناهمراه احاطه کرده باشند و مواضع مورد اشاره دستپخت همین مشاوران ناهمدل- و یا دستکم نابلد- باشد. دراینباره اگرچه گفتنی بسیار است ولی اظهارات دیروز آقای دکتر روحانی در «همایشسراسریفرمانداران» موضوع یادداشت پیشروی است که به مواردی از آن اشاره میشود.1- آقای دکتر روحانی در سخنان دیروز خود باز هم به روال همیشگی و برای چندمین بار به منتقدان دولت حمله کرد و البته این بار از عباراتی نظیر «بروید به جهنم»!، «بیسواد»! «کسانی که از مراکز خاص پول میگیرند»!، «کاسب تحریم»! و ... استفاده نکرد. حملات پی در پی آقای رئیسجمهور به منتقدان، این تلقی را در عرصه ...