چرا سوره های اسراء، كهف، مریم، طه و انبیاء را عتاق گویند؟ : «عتاق» به معنی ...
«عتاق» به معنی «قدیم» می باشد
«عتاق» به معنی «قدیم» می باشد.[1] و برای دستیابی به این موضوع و یافتن علت یا علل نام گذاری این سوره ها به عتاق بهتر است ابتدا شمّه ای كوتاه بر محتوا و مضمون هر یك از این سُوَر نظری بیفكنیم.
1ـ سوره اسراء
آغاز این سوره با تسبیح و تقدیر خدا و سیر حركت پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ از مسجدالحرام به مسجدالاقصی می باشد كه مسأله ی معراج پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ از مهم ترین ویژگی این سوره به شمار می آید. سوره ی اسراء با یادآوری معاد ،رستاخیز، حقوق والدین، خویشاوندان و فرازهایی از تاریخ پیامبران محتوای خودش را بیان می كند.[2]
2ـ سوره كهف
با حمد و نزول قرآن بر پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ در جهت انذار، تبشیر و هدایت انسان ها آغاز می شود. از امتیاز خاص این سوره داستان شگفت انگیز اصحاب كهف (یاران غار) است.[3]
3ـ سوره مریم
این سوره با حروف رمزی و مقطعه «كهیعص» و با ذكری از رحمت خدا، پیامبر او حضرت زكریا ـ علیه السلام ـ و دعای او آغاز می شود. و با یاد آوری سرنوشت عبرت انگیز ملل و اقوام فاسد (گذشته) كه چگونه به هلاكت رسیدند پایان می پذیرد ودر ضمن در باره تکفل حضرت مریم توسط ذکریا و بچه دار شدن حضرت یحیی سخن می گوید.[4]
4ـ سوره طه
این سوره با حروف رمزی و مقطعه «طه» و با دستور اعتدال و میانه روی در زندگی و با ذكر این نكته كه نزول قرآن، جهت تذكر و یاد آوری و پند و اندرز است; آغاز می شود. و با این گفتار كه عد ای منتظر عاقبت كار و روشن شدن سرنوشت ها هستند و شما نیز منتظر باشید كه به زودی حقایق و سرنوشت ها آشكار می شود; سوره پایان می شود.[5]
5ـ سوره انبیاء
مأخذ اسم سوره این است كه شامل قصص بسیاری از انبیاء است. و با یادآوری این نكته ها:
- قیامت و آماده شدن برای قیامت؛
- سرنوشت تكذیب كنندگان و توبیخ مشركین ؛
- عذاب كسانی كه استهزاء كنندگان پیامبران زمان خودشان بودند، مطلب را به پایان می برد.[6]
همان طور كه در محتوا و مضمون سوره ها بیان شد ،بیشتر این سوره ها با یادآوری و یادی از اقوام و انبیای گذشته مفهوم خودشان را به بهترین صورت تشریح می كنند.
اگر كمی توجه كنیم می بینیم كه مسأله اصحاب كهف كه به دوران بسیار قدیم برمی گردد را در قالب مسائل قابل فهم، واضح و روشن تبیین می كند. به علاوه از آن جهت كه این سُوَر در آغاز بعثت نزول یافته اند به «عتاق» (قدیم) موسوم شده اند.[7]
========================
پی نوشت ها:
[1]. حریری، محمد یوسف، فرهنگ اصطلاحات قرآنی، هجرت، چاپ اول، زمستان 1378، ص 165.
[2]. هاشم زاده، هاشم، شناخت سوره های قرآن، تهران، انتشارات كتابخانه ی صدر، 1373، ش20، ص 224.
[3]. ر.ك، همان ، ص 233.
[4]. هاشم زاده، هاشم، شناخت سوره های قرآن، ص 240.
[5]. ر.ك، همان منبع، ص 244.
[6]. حریری، محمد یوسف، فرهنگ اصطلاحات قرآنی، قم، انتشارات هجرت، چاپ اول، زمستان 1378، ص 165.
[7]. همان، ص 159.
منبع:andisheqom.com
ویدیو : چرا سوره های اسراء، كهف، مریم، طه و انبیاء را عتاق گویند؟