مذاکرات پاییزی یخ ها را آب می کند؟! :       اسماعیل سلطنت پور - مذاکرات جدید ...

 

 

 

اسماعیل سلطنت پور - مذاکرات جدید ایران و نماینده گروه1+5 بعد از یک سال در حالی از سر گرفته می شود که به نظر می رسد آنچه از سوی ایران و طرف مقابل در اولویت انجام قرار دارد شکل گرفتن اصل مذاکره و بازگشت طرفین بر میزمذاکره است.

در دوره دبیری لاریجانی بر شورای عالی امنیت ملی میان او و سولانا رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا حداقل 4دور مذاکره رسمی برگزار شد و با رفتن لاریجانی این دیدارها با حضور جلیلی ادامه یافت.

به شکل رسمی ، ایران و گروه1+5 دو بار در ژنو مذاکره کرده اند که این مذاکرات به ژنو 1 و ژنو 2 شهرت یافتند؛ مذاکرات قبلی با توافق ادامه مذاکرات ، پایان یافت، توافقی که بیش از یک سال به دلایل مختلف متوقف ماند.

شاید مهمترین علت توقف مذاکرات از سوی ایران روند تقابلی گروه1+5 بود که در قالب صدور قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران عینیت یافت.

به خصوص در آستانه شکل گیری نخستین دور مذاکرات جلیلی با رئیس جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا ، صدور قطعنامه علیه ایران مسیر را به شکلی ترسیم کرد که ایران  عملا مذاکرات را چند ماه به تعویق بیاندازد، هرچند از طرف دیگر غربی ها نیز تمایلی برای انجام مذاکرات سریع با ایران نداشتند تا ابتدا تاثیر تحریم ها علیه ایران را ببینند و سپس ایران در موضع یک متهم بر سر میز مذاکره بنشیند.

در دوره های گذشته غربی ها سیاست چماق و هویج را پیرامون ایران به کار گرفته بودند اصطلاحی که همیشه مورد نهی دولتمردان ایرانی قرار داشته است اما به نظر می رسد در مذاکرات ژنو 3 غربی ها با توسل به تحریم های خود سعی بر در اختیار گرفتن مذاکرات دارند تا ایران به عقب نشینی وادار شود.

ایران نیز اگرچه حضور در مذاکرات با1+5 را همواره به عنوان فرصتی برای خود تعریف کرده است در دور جدید این مذاکرات سعی خواهد کرد به طرف مقابل نشان دهد که از موضع برابر وارد مذاکره می شود و هیچ امتیازی برای عقب نشینی از مواضع خود نمی پذیرد و از همه مهمتر تحریم ها عاملی برای حضور در مذاکرات نبوده است.

همچنین محتوا و دستور کار مذاکرات از جمله موضوعات چالش آفرین میان طرفین برای مذاکره است از طرفی 1+5 اولویت بحث را موضوع هسته ای ایران قرار داده اما ایران از مذاکره درباره موضوع هسته ای صرف پرهیز دارد و به همین دلیل بسته پیشنهادی ایران از طرف تهران مبنای مذاکرات اعلام شده است.

البته ایران برای تسهیل شکل گرفتن مذاکرات جدید اعلام کرد که حاضر است از گفتگو بر سر بسته پیشنهادی اش به گفتگو بر سر مشترکات بسته پیشنهادی ایران و بسته پیشنهادی 1+5 تغییر موضع دهد.

ایران و 1+5 از طرفی در رابطه با محل مذاکرات نیز پیشنهاداتی را داشتند؛ از سویی ایران برای استفاده از ظرفیت کشور ترکیه ، شهر استانبول را برای مذاکرات طرح کرد اما 1+5 نیز در مقابل برای استفاده از ظرفیت کشورهای غربی وین پایتخت اتریش را پیشنهاد دادند تا اینکه هر دو طرف بر سر یک مکان سوم یعنی ژنو که معمولا در مناسبات بین المللی به عنوان نقطه صفر و بی طرف مطرح است را پذیرفتند.

با این حال با نزدیک شدن زمان مذاکرات نه ایران و نه1+5 بابی را درباره محتوای مذاکرات باز نکردند تا مبادا این سرفصل گذاری مذاکرات را در نطفه خفه کند.

در هر صورت ایران و گروه1+5 تمایل دارند سردی روابط که یک سال ادامه داشته خاتمه یابد و مذاکراتی حتی به صورت نمادین شکل بگیرد تا بتوان با تقویت فضای گفتگو و مفاهمه بابی را برای شروع مذاکراتی جدی و کاری بگشایند. در واقع می توان گفت اصل گفت وگو ، بیش از محتوا و نتیجه آن مورد نظر است و حتی می توان به تعبیری گفت که انجام گفت و گو ، خود بخشی از هدف مشترک است.

آنچه مسلم است نه ایران و نه طرفش در مذاکرات ژنو3 انتظار معجزه نخواهند داشت بلکه هر دو به دنبال این خواهند بود که مسیر مذاکره حداقل برای تداوم یافتن چند دور جدید با دستور کار مشخص باز بماند و بر این اساس احتمالا مهمترین نتیجه نشست ژنو3 توافق بر سر دستور کار نشست آتی خواهد بود.

در این صورت ایران می تواند با ظرفیت سازی و در راستای توازن بین دو جبهه موجود در گروه1+5 و خود کشورهای جدیدی را وارد مذاکرات کند تا بتواند حداقل دایره مباحث را گسترش داده و ظرفیت چانه زنی خود را افزایش دهد نکته ای که ممکن است با مقاومت کشورهای صاحب حق وتو در سازمان ملل مواجه می شود چرا که از نظر آنان دور دادن به کشورهای جدید در مدیریت چالش های بین المللی ممکن است سازوکارهای موجود بین المللی از جمله شورای امنیت را دچار ضعف نماید.

نکته پایانی در خصوص اهمیت دور جدید مذاکرات ایران و 1+5 این است که این نخستین دور مذاکرات اروپا با ایران به ریاست کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی این اتحادیه است ؛ بر این اساس اشتون که از سوی ایران به بی تحرکی در مذاکره متهم است اینک باید خود را فعالانه در مباحث وارد کند و در صورت هر نوع شکست مذاکرات، تهران می تواند انگشت اتهام را به سمت اشتون نشانه برود.

این روزها ایران روزهایی پاییزی را پشت سر می گذارد در حالی که ژنو در همین ایام سرمای زمستانی را سپری می کند و باید دید در دور جدید مذاکرات آیا سرمای ژنو باعث مستحکم تر شدن یخ شکل گرفته گرد روابط ایران با 1+5 می شود یا اینکه با بحث های داغ بین طرفین فصل جدیدی در تعامل ایران و غرب حاصل می شود...../تحلیل:عصرایران

ویدیو : مذاکرات پاییزی یخ ها را آب می کند؟!