ماجراهای «سردار آزمون» و اسبش : شاید اگر از خیلی از ورزش دوستان ایرانی درباره ...
شاید اگر از خیلی از ورزش دوستان ایرانی درباره رشته مورد علاقه شان سوال کنی، مانند همه جای دنیا ا فوتبال نام ببرند اما در شمال ایران به خصوص در منطقه ترکمن صحرا یا همان استان گلستان امروزی، این علاقه تا حدود زیادی فرق می کند.
علاقه به اسب، اسبدوانی و مسابقات سوارکاری موضوعی است که برای مردم این منطقه صرفا یک تفریح یا علاقه به یک ورزش نیست و اسب سواری جزیی از فرهنگ و زندگی مردم این منطقه محسوب می شود و آنها برای اسب های خود و مسابقاتی که برگزار می کنند، ارزش زیادی قائل هستند اما با این وجود معروف ترین ورزشکار این شهر، یک فوتبالیست است!
سردار آزمون ستاره جوان تیم ملی ایران که یکی از لژیونرهای فوتبال ایران نیز محسوب می شود و در لیگ برتر روسیه و در تیم روستوف بازی می کند؛ مهاجمی گلزن و آینده دار که یکی از اصلی ترین بازیکنان ایران در راه جام جهانی 2018 روسیه محسوب می شود.
سردار اما اصالت ترکمن خود را هرگز فراموش نکرده و هر وقت که به ایران می آید، مستقیما به گنبدکاووس می رود تا با خانواده، اقوام، دوستان و آشنایان خود دیدار کند؛ ستاره ای که همانند مردم دیار ترکمن صحرا، اسب جزیی از علایق ویژه او محسوب می شود. او اسب های ویژه و منحصر به فردی را برای خود دارد که حالا مانند سردار در راه موفقیت و قهرمانی گام برمی دارند.
اسب ترکمن؛ اسبی با پیشینه 400 سال قبل از میلاد
ریشه علاقه به اسب ترکمن به بیش از دو هزار سال پیش برمی گردد. اسب ترکمن، گونه ای از اسب با نژاد ترکمن خالص است که در منطقه ترکمن صحرا زیست کرده و پرورش می یابد. رنگ آنها بیشتر خاکستری است و بدنی کشیده و لاغر دارند. شکم آنها برخلاف بسیاری از نژادهای دیگر اسب ها، تخت و به عبارت دیگر لاغر است، ضمن اینکه صادرات این اسب به خارج از کشور ممنوع است.
آثاری که از اسب ترکمن به دست آمده مربوط به 400 سال قبل از میلاد است و سکاها، هخامنشیان و بیش از همه اشکانیان از اسب های ترکمن در سواره نظام خود سود بردند. شاهان سلجوقی و صفویان نیز سوار بر اسب های ترکمن، مملکت تحت سیطره خود را گسترش داده و امنیت بخشیدند و نادرشاه افشار با ترکیب ترکمن و سایر اسب های ایران تا هند پیش رفت. نقاشی های صفوی و قاجار هنوز هم نقش و نگار اسب های ترکمن را در جنگ و شکار شاهان و شاهزاده ها نشان می دهد.
البته برنامه های اشتباه نیم قرن گذشته لطمه زیادی به ذخیره ژنتیکی اسب های ترکمن زده و متاسفانه تعداد اسب های ترکمن خالص و خوب به شدت کاهش یافته است. امروزه خالص ترین اسب های ترکمن ایران را در منطقه راز و جرگلان از توابع استان خراسان شمالی می توانی افت که بیشترین جمعیت این اسب را دارا هستند.
با این حال، خوشبختانه در سال های اخیر توجه بیشتری به تولید اسب های ترکمن شده و تعدادی اندک و پراکنده از این نژاد توسط علاقمندان در اصفهان، تهران، شیراز و همدان نیز نگهداری می شوند و شهرستان سبزوار نیز دارای سرمایه قابل توجهی از این نژاد ارزشمند است.
کورس بهاره و پاییزه گنبدکاووس
شهرستان گنبدکاووس از مراکز مهم پرورش اسب ترکمن است و این شهر و آق قلا در نزدیکی بندر ترکمن اصلی ترین شهرهایی محسوب می شوند که مسابقات سوارکاری در آن برگزار می شود.
در گنبدکاووس مجموعه مجتمع سوارکاری وجود دارد که در زمان احداث، به عنوان زیباترین مجموعه سوارکاری خاورمیانه شناخته می شد. مجموعه ای که حالا هم مسابقات اسبدوانی کورس بهاره و پاییزه ایران در آن انجام می شود و شرکت کننده های زیادی از سراسر ایران و کشورهای دیگر به این شهر می آیند و چندین هزار تماشاگر با اشتیاق فراوان از آن بازدید می کنند. خود سردار هم با اینکه در روسیه حضور دارد اما همچنان و با اشتیاق، هر هفته نتایج این مسابقات را دنبال می کند.
والیبال؛ ورزش دوم گنبدی ها
جالب است بدانید که به غیر از اسب سواری، والیبال هم در گنبد طرفداران زیادی دارد. نئوپان گنبد یکی از تیم های قدیمی والیبال ایران به شمار می رفت که بعدها به جواهری گنبد تغییر نام داد و والیبالیست های زیادی را به تیم ملی والیبال معرفی کرد. بازیکنانی مانند فرهاد قائمی که یکی از ستاره های اصلی تیم ملی والیبال محسوب می شود. ضمن اینکه بازیکنان این شهر در والیبال ساحلی هم بسیار مطرح اند.
سردار و پدر والیبالیست
سردار اما به واسطه والبالیست بودن پدر خود، در این ورزش هم مهارت دارد و حالا هم به صورت تفریحی والیبال بازی می کند. خلیل آزمون پدر این بازیکن، در سال 1364 به عضویت تیم ملی جوانان ایران درآمد و در سال 1365 عضو تیم ملی بزرگسالان شد و تا سال 1370 برای تیم ملی به میدان رفت. او در سال 1380 مربیگری را با نئوپان گنبد در سوپرلیگ ایران آغاز کرد و تا به حال مربیگری گل گهر سیرجان، برق کرمان و جواهری گنبد را عهده دار بوده است. سردار هم در 14 سالگی تا آستانه تست دادن برای تیم والیبال ملی نوجوانان پیش رفته اما به قول خودش قسمت نبوده تا والیبالیست شود. جالب اینکه سردار به عنوان یک اسپکر ذخیره فرهاد قائمی هم بوده است.
سردار سریک را هدیه گرفت
سردار هم مانند دیگر ترکمن ها، اسب دارد. اگرچه در مسابقات شرکت نکرده اما سوارکاری با با اسب را بلد است. مانند پدرش که در قدیم سواری می رفت و حالا هم می رود. سردار که از گذشته تاکنون 10 اسب داشته، روز جمعه 17 بهمن ماه 93 مهمان یکی از مالکان بزرگ اسب های ایران بود.
حمید رادان که بیش از 40 سال است با ترکمن ها رفاقت دیرینه دارد که در دهه 60 و 70 مسئولیت تیم های باشگاهی پایه مثل تیم منتخب تهران، نفت و سایپا را در دست داشته و بازیکنانی مانند علی کریمی و مهدوی کیا هم عضو تیم منتخب تهرانی بوده اند که او سرپرستی اش را بر عهده داشته و حتی جواد نکونام هم سال های ابتدایی فوتبال را با او شروع کرده و با توصیه و هماهنگی او بود که به باشگاه پاس تهران رفت.
همین علاقه او به فوتبالی ها و دوستی اش با پدر سردار باعث شد تا رادان که باشگاه اسب سواری به نام خودش دارد، یک سورپرایز برای آزمون داشته باشد. کره اسبی 10 ماهه که سردار نام «سریک» را برای او انتخاب کرده است؛ اسمی که سردار در توضیح آن گفته بود: «زمانی که بچه بودم، برای هر اسم مخفف می گذاشتند و برای سردار، سریک انتخاب شده بود. همه من را سریک صدا می زنند، در گنبد و حتی در روسیه همبازیانم من را سریک صدا می زنند. کلا هر کس با من نزدیک باشد، من را سریک صدا می زند و حالا او نام اسب مورد علاقه اش را هم سریک گذاشته است.
ریو ونتورا؛ هدیه گرانقیمت رادان به قائمی
جالب است بدانید که رادان به فرهاد قائمی که با پدربزرگ او مرحوم کداخدا قائمی دوستی صمیمی داشته هم اسبی گرانقیمت هدیه داده است. پدربزرگ فرهاد کدخدای ده «آبادان تپه» از روستاهای مشهور پرورش اسب ترکمن صحرا بوده و این موضوع باعث شده تا قائمی هم علاقمند به اسب و سوارکاری باشد. اسبی که قائمی دارد، «ریو ونتورا» نام دارد که پدر این اسب یک سیلمی بزرگ ایران با نام سامردولدرمز است که به عنوان بلک تاپ و دارای 6 مقام قهرمانی، 2 مقام دومی، 3 مقام سومی و 5 مقام چهارمی است.
پدر و مادر اصیل و پرافتخار سریک
اسب های خوب، اسب هایی هستند که نژاد اصلی داشته باشند. سریک هم اسبی است از نژاد «تروبرد» که مختص کورس هستند. بیشتر به خاطر استفاده از آن در مسابقات سوارکاری شناخته شده است. تروبرد نژادی خونگرم است که به جسارت، سرعت و چابکی مشهور است. سریک اسب سردار هم مانند ریو ونتورا اسب قائمی، اسبی است که پدر و مادرش اصیل هستند. اسب سیلمی معروفی به نام «مربوش» و مادیانی به نام «ریو امپلیکیشن».
مریوش دارای رنکینگ 117 اسب های دنیاست و پنج قهرمانی، پنج نایب قهرمانی و چهار سومی در کارنامه خود دارد و بیش از 200 میلیون تومان قیمت آن است. مادر اسب یعنی ریو امپلیکیشن هم قهرمان سابق مسافت کوتاه ایران است و حالا هم انتظار می رود که سریک در کورس سال 95 که در فروردین ماه برگزار می شود، در میدان های اسب سواری ایران بدود.
قهرمانی اسب دیگر سردار
اما سردار به غیر از سریک، اسب دیگری به نام «کاررا» دارد؛ اسبی که سردار مالکیت آن را به طور مشترک با دوستش میثم گودرزی بر عهده دارد. کاررا بهمن ماه در هفته سی ام کورس اسبدوانی گنبد که کورس ویژه اسب های تروبرد با شرکت 12 اسب سه ساله که بیشترین امتیاز را در آن فصل داشتند بود. در این مسابقه 74 میلیون تومان جایزه به اسب های برتر اهدا گردید. در این مسابقه که بانی برگزاری آن حمید رادان و جمعی از مالکان اسب تروبرد بودند، اسب کاررا به مربیگری امیر جعفرپور و چابکسواری بنیامین جرجانی در کورسی فشرده و پر هیجان به عنوان اسب قهرمان دست یافت و کاپ و جایزه ویژه 42 میلیون تومانی را از آن خود کرد و سردار هم که از اسپانیا به گنبد کاووس رسیده بود، خود را به میدان اسبدوانی رساند و این کورس را از نزدیک تماشا کرد.
هزینه نگهداری و خرید اسب
برای نگهداری اسب ها باید مسائل مختلفی در نظر گرفته شود، مانند پانسیون اسب، مربی توانمندی که بتواند او را خوب تمرین دهد، مکمل های قانونی که به آنها داده می شود که جمیع این کارها باعث می شود هزینه نگهداری اسب ها، روزانه حدود 30 هزار تومان به بالا و در مجموع حدودا ماهی یک یا دو میلیون تومان می شود. از طرف دیگر به دلیل اینکه اسب ها در ایران قرنطینه ندارند، امکان صادر کردن آنها وجود ندارد و قیمت هر اسب در این شرایط و در زمان کره بودن، به نسبت خونی و نژاد آن، متغیر بین 20 تا 90 میلیون تومان است.
شرط بندی های مجاز و غیرمجاز
یکی از جذابیت های مسابقات کورس سوارکاری وجود پیش بینی های مجازی است که توسط باجه های مخصوص این کار در مجموعه انجام می شود. قبل از شروع هر کورس، اسب ها در مانژ خود را به نمایش علاقمندان می گذارند. این نمایش باعث می شود کسانی که می خواهند برای شناسایی اسب های برتر پیش بینی کنند، از صحت و سلامت اسب ها آگاه شوند و تصمیم شان را بهتر بگیرند.
تماشاگران با توجه به دفترچه هایی که در ابتدای ورود به مجموعه تهیه کرده اند، اطلاعات کاملی از اسب های هر کورس و رقیبان شان دارند. آنها حتی گام را فراتر برده و می دانند که اصل و نسب اسب ها به کجا می رسد و شجره نامه اسب را برای انتخاب خود و اینکه صاحب و مالک اسب چه کسی است در پیش بینی های خود لحاظ می کنند.
بعد از اینکه این مراسم در مانژ تمام می شود، باجه ها شلوغی عجیبی به خود می بینند چرا که همه می خواهند هر چه زودتر در مسابقه شرکت کنند و به جایگاه برای دیدن کورس بروند.
آنها اسب ها را در دو نوع سه پره و پنج پره انتخاب می کنند و در واقع روی یک پکیج اسب شرط می بندند که هر کدام از این اسب ها امتیاز خاص خود را دارند. البته در کنار این پیش بینی های مجاز شرط بندی های غیرمجازی هم وجود دارد که باعث شده اتفاق هایی در میدان مسابقه بیفتد که جالب نیست.
رقابت اسب سردار و قائمی
با توجه به اینکه سریک از فروردین ماه وارد مسابقات کورس می شود، ابتدا باید در کورس اسب های «ندویده» مسابقه بدهد اما پس از مدتی می تواند با دیگر اسب ها هم رقابت کند و احتمال اینکه سریک با ریو ونتورا اسب قائمی مسابقه دهد هم وجود دارد و این یعنی رقابت ستاره های فوتبال و والیبال گنبد در کورس سوارکاری!
اخبار ورزشی - روزنامه گل
ویدیو : ماجراهای «سردار آزمون» و اسبش