سامان ارسطو، بازیگری كه بعد از ۴۲ سال تغییر جنسیت داد + تصویر : همه ...
همه فكر می كنند فقط دیوانه ها باید بروند روانپزشك اما بچه های ما بعد از جراحی قطعا باید تحت نظر باشند اما این امكان برای خیلی ها فراهم نیست. ببینید، ما فكر می كنیم اگر عمل جراحی تغییر جنسیت را انجام بدهیم دنیا برایمان بهشت می شود اما خبری از این جور چیزها نیست. وقتی در جمع بچه ها بودم و می گفتم باور كنید بعد از عمل هم زندگی همین است باورشان نمی شد. زندگی همین است اما بعضی ها كه به خودشناسی نرسیده اند،كارهای عجیبی می كنند، زن ها زیادی زنانه رفتار می كنند و مردها غیرت های كاذب و افراطی از خودشان نشان می دهند.
چهره اش برای خیلی ها آشناست؛ خیلی ها هنوز نقش آفرینی اش را در فیلم های «سربازهای جمعه»، «تیغ زن»، «تسویه حساب» و «استشهادی برای خدا» به خاطر دارند. خیلی ها هم او را با « آناهیتا» و «سرزمین كهن» به یاد می آورند. چهره ارسطو نقطه مشترك این فیلم ها و سریال هاست؛ چه در روزهایی كه فرزانه بود و با هویتی زنانه نقش بازی می كرد و چه حالا كه سامان است و در قالب یك مرد در فیلم ها و سریال های مختلف بازی می كند.
به نوشته سرنخ؛ او یكی از قدیمی ترین بازیگران حیطه بازیگری و یكی از مشهورترین ترنسكشوال های كشورمان است كه بعد از ۴۲ سال تغییر جنسیت داده؛ خودش كه می گوید:« نه چیزی برای پنهان كردن دارم و نه ترسی از حرف زدن درباره گذشته ام» شاهد این ادعا عكس های دوران فرزانگی اش است كه در گوشه و كنار خانه اش دیده می شوند؛ عكس هایی كه سامان آنها را دور نینداخته است.
بیشتر از ۴۰ سال از عمرتان را در یك قالب دیگر گذراندید، شما كه می دانستید به این جنسیت تعلق ندارید چرا این قدر دیر اقدام كردید؟
جایگاهم را پیدا نكرده بودم. نمی دانستم كجا ایستاده ام. شك داشتم كه تی اس هستم یا نه؟می دانستم یك مشكل اساسی وجود دارد اما باید اطمینان پیدا می كردم. از عواقب تغییر جنسیت و تنهایی بعد از آن هم خیلی می ترسیدم؛ در اصل، مهم ترین مشكلم همین تنهایی بود. من عاشق معاشرت كردن با دیگران هستم و دوست دارم همیشه در خانه ام مهمان داشته باشم. می ترسیدم بعد از جراحی دیگر كسی من را نپذیرد.
ترس از تنها شدن باعث شد ۲۰ سال طول بكشد تا من تصمیم بگیرم جنسیتم را تغییر بدهم اما سال ۸۵ دیگر مطمئن شدم كه می خواهم این كار را انجام بدهم و اقدام كردم. همان موقع خیلی ها گفتند باید بازیگری را ببوسی و كنار بگذاری ؛ گفتند كار و زندگی ات رو جمع كن و برو خارج اما می بینید كه هنوز هم اینجا هستم و به كارم ادامه می دهم.
در تئاتر و سینما جزو قدیمی ها به حساب می آیید، نقطه آغاز بازیگری تان كجا بود؟
از سال ۶۷ به شكل حرفه ای كارم را شروع كردم، آن روزها ساكن شاهرود بودم و همان جا هم كار می كردم. یك سال بعد گفتند خانم ها نمی توانند روی صحنه بیایند و كار كنند، ما هم برای اینكه بگوییم هنر زن و مرد ندارد، یك تئاتر به اسم «خرابه شام» كار كردیم و همه خانم ها با پوشیه روی صحنه رفتند.
همین جسارتی كه ما بهخرج دادیم باعث شد سد روی صحنه نرفتن خانم ها شكسته شود و ما بتوانیم كارمان را ادامه دهیم. اواخر سال ۶۸ برای مدتی به تهران آمدم و بعد دوباره به شاهرود برگشتم اما از سال ۷۴ به بعد برای همیشه تهران را برای زندگی انتخاب كردم چون اینجا راحت تر می توانستم كار كنم.
اولین سریالی كه خارج از قالب زنانه و در واقع با قالب اصلی تان بازی كردید، كدام سریال بود؟
سال ۸۷ در یكی از برنامه های ویژه عید نوروز به كارگردانی سعید آقاخانی نقش یك سمسار را بازی كردم. البته آن زمان درباره بازی در سریال كمال تبریزی هم صحبت هایی كرده بودم، اما اولین حضورم جلوی دوربین با همان نقش سمسار بود.
بعد برای صحبت با كمال تبریزی به پشت صحنه سریالش یعنی «سرزمین كهن» رفتم و با او به گفت وگو نشستم. اضطراب زیادی داشتم، مدام منتظر بودم ایشان یك دنیا سوال درباره كاری كه انجام داده ام بپرسند، اما آقای تبریزی طوری رفتار كرد كه انگار نه انگار اتفاقی افتاده، خیلی راحت فقط درباره بازی در فیلمشان با هم حرف زدیم.
مسعود كیمیایی هم همین طور بود. من سال هاست ایشان را می شناسم؛ ایشان یكی از افرادی بود كه از قبل می دانست قرار است تغییر جنسیت بدهم و چه مشكلی دارم. یكی از خوشبختی های من حضور این آدم ها بود كه كنارم بودند و توانستم روی كمك و اطمینان قلبی ای كه به من می دادند حساب كنم و برای تغییر جنسیت اقدام كنم.
ارتباطاتی كه قبل از تغییر جنسیت داشتید بعد از آن هم ادامه پیدا كرد یا تغییر كردند؟
بیشتر رابطه هایم را بعد از جراحی هم حفظ كردم اما چند تا دوست خوب داشتم كه متاسفانه آنها را دست دادم و الان فقط گاهی تلفنی با آنها در ارتباط هستم.
با چه چیزی مشكل داشتند؟ اینكه راه اصلی زندگی تان را انتخاب كردید و تغییر جنسیت داده بودید یا مشكل، چیز دیگری بود؟
نپذیرفتند، اصلا موقعیتی را كه داشتم نپذیرفتند. می گفتند این فكری كه درمورد خودت می كنی با چند جلسه روانكاوی حل می شود و خیلی جدی نیست. می گفتند تو بی دلیل یك مشكل كم اهمیت را بزرگ كرده ای. این گروه رابطه شان را كاملا با من قطع كردند و همین موضوع خیلی اذیتم كرد.
حتی در یك دوره، افسردگی گرفتم اما چون اعتقاد داشتم زمان، مشكلات را حل می كند، همه چیز را به گذشت زمان سپردم و در حال حاضر بیشتر آنهایی كه دیدشان نسبت به این كارم منفی بود من را پذیرفته اند. حالا خیلی ها فهمیده اند كه ما باید آدم ها را به خاطر چیزی كه هستند دوست داشته باشیم، نه چیزی كه دوست داریم باشند.
همكارانتان چطور؟ آنها با سامان ارسطو مشكلی ندارند؟
حالا دیگر همه سامان را بیشتر از فرزانه می شناسند و می پذیرند و این همان اتفاقی است كه باید بیفتد. قبل از جراحی مدام باید دلیل رفتارهایم را به دیگران توضیح می دادم و می گفتم این زنی كه شما می بینید واقعیت دنیای من نیست؛ من فقط جسم زنانه دارم. همین باعث می شد آنها را آزار بدهم و روزهای پرتنشی را بگذرانم و حتی یك زن قلدرمآب به نظر برسم .اما حالا دیگر نیازی نیست بخواهم چیزی را ثابت كنم برای همین خیلی آرام تر از قبل هستم. آن وقت ها توی چشم هایم فقط و فقط ترس و افسردگی بود.انگار مدام درحال پنهان كردن خودم بودم...
با كدام یك از دوستان بازیگرتان رابطه بهتری داشتید؟
مائده طهماسبی و همسرشان فرهاد آئیش، مستانه مهاجر، مهتاب كرامتی، مسعود كیمیایی، رابعه اسكویی، مجید جعفری و خیلی های دیگر. دوستان هنرمندم راحت پذیرفتند.
عزت الله انتظامی، محمدعلی كشاورز و خیلی از كسانی كه سن وسال بیشتری از آنها گذشته و فكر می كردم این اتفاق را خیلی راحت نپذیرند اما باز هم به من خیلی كمك كردند و شرایطم را همانطور كه بود پذیرفتند.
رابطهتان با خانواده تان چطور است؟
راستش الان خیلی بهتر از قبل شده؛ فقط بعضی وقت ها نمی دانم از روی قصد و غرض است یا ناخودآگاه، آنها من را به اسم قبلی ام صدا می زنند و این كمی آزاردهنده است.
در این مدت هیچ وقت این رابطه قطع نشد؟
نه خوشبختانه؛ البته فاصله سنی من و خواهرهایم كمی زیاد است. مثلا بزرگ ترینشان ۵۸ساله است؛ بالطبع كنارآمدن با شرایطی كه من داشتم برایشان كار راحتی نبود با این حال هیچ وقت رابطه مان را با هم قطع نكردیم. شاید این رابطه مدتی كمرنگ شد اما من هیچ وقت نخواستم خودم را پنهان كنم چون اعتقاد داشتم كار درستی انجام داده ام و همین باعث می شد میلی به پنهان كردن خودم نداشته باشم.
با بچه ها چطور؟ بچه های اقوام و آشنایان؟
خیلی خوب است، چون یك كودك درون دارم كه اسمش سیناست؛ سینا سال هاست كه همراه من است.نه بزرگ می شود و نه دست از شیطنت برمی دارد؛ من۵۰ تا خواهرزاده دارم كه عاشقم هستند، من هم عاشق آنها هستم.
هزینه جراحی ها زیاد بود؟ برای تهیه اش مشكل نداشتید؟
دو تا جراحی اولم نزدیك به ۹ میلیون تومان هزینه داشت كه با كمك مهتاب كرامتی و پادرمیانی هایش به ۴۰۰ هزار تومان رسید و این واقعا كمك بزرگی بود كه هیچ وقت فراموش نمی كنم. جراحی دوم كه مهم ترین و اصلی ترین جراحی بود پول زیادی می خواست؛ چیزی حدود ۲۰ میلیون تومان كه با كمك ۳۰ نفر از همكارانم این مبلغ تهیه شد و بالاخره خرداد ماه سال گذشته آخرین عمل تغییر جنسیت را انجام دادم. اگر كمك آنها نبود با مشكل روبه رو می شدم.
بهزیستی هم كمك كرد؟
متاسفانه آسیب دیدگان خیلی از آسیب های اجتماعی زیر نظر بهزیستی هستند اما من و امثال من زیر شاخه ای از وزارت بهداشت هستیم و فقط می توانیم با بهزیستی در تعامل باشیم. هزینه ای كه دولت برای كمك به جراحی ما در نظر گرفته ۱۰ میلیون تومان است اما در عمل بهزیستی در مرحله اول ۴ میلیون می دهد و در قسط بعدی یك میلیون تومان البته ممكن است این مبلغ قسط ها به صورت دیگری هم باشد،مثلا اول ۳ میلیون بعد ۲ میلیون. حالا بماند كه چقدر برای همین پول باید برو بیا داشته باشیم و از این اتاق به آن اتاق برویم و از هر جایی نامه بگیریم و تمام اینها ما راخسته تر می كند...
مشكلات دیگری هم داشتید؟
خیلی زیاد؛ مثلا بهزیستی برای ما پزشك تعیین می كند. آنها خودشان راضی نمی شوند كه گربه شان را زیر تیغ جراحی بیندازند كه شناختی از او ندارند اما بچه های ما با همه مشكلات روحی، روانی و خانوادگی ای كه دارند و بحرانی كه قرار است پشت سر بگذارند باید زیر نظر پزشكی كه به آنها معرفی می شود، عمل كنند. ما نه كلینیك مخصوص داریم، نه پزشك، نه مشاور و نه حتی انجمنی كه بتوانیم با آن در ارتباط باشیم. جمعیت ۴ هزار نفری تی اس ما درواقع انگار وجود ندارند.
بعد از جراحی چطور؟ مشكلات باز هم ادامه دارد؟
همه فكر می كنند فقط دیوانه ها باید بروند روانپزشك اما بچه های ما بعد از جراحی قطعا باید تحت نظر باشند اما این امكان برای خیلی ها فراهم نیست. ببینید، ما فكر می كنیم اگر عمل جراحی تغییر جنسیت را انجام بدهیم دنیا برایمان بهشت می شود اما خبری از این جور چیزها نیست. وقتی در جمع بچه ها بودم و می گفتم باور كنید بعد از عمل هم زندگی همین است باورشان نمی شد. زندگی همین است اما بعضی ها كه به خودشناسی نرسیده اند،كارهای عجیبی می كنند، زن ها زیادی زنانه رفتار می كنند و مردها غیرت های كاذب و افراطی از خودشان نشان می دهند.
گذشته را فراموش كرده اید؟
نه، نباید فراموش كنم، فقط دیگر كاری با آن ندارم. نمی دانم چرا بعضی ها عكس های آن روزهایشان را می سوزانند و همه خاطراتشان را كتمان می كنند. من معتقدم كه جسمم تغییر كرده و با روحم همسو شده است. پس چرا باید عكس هایم را پاره كنم؟ باور كنید الان دیگر حتی به دیروز هم فكر نمی كنم چه برسد به گذشته.
چطور از فرزانه به سامان رسیدید؟
وقتی تغییر جنسیت دادم، با همسرم اسم هایی مثل فرزین، بردیا و سامان را انتخاب كردیم، هركدام را چند روز صدا زدیم؛ سامان بیشتر از همه اینها به من می آمد و دوستش داشتم.
ازدواجتان به كجا رسید؟
سال ۸۷ با همسرم نامزد كردیم، ۹ تیر ۸۸ تاریخ عقدمان بود و اردیبهشت ۹۰ از هم جدا شدیم.قسمت این بود كه اینطوری زندگی كنم .
ارسطو تمام مدت مصاحبه به همسرش هدی فكر می كرد و دلش می خواست آنجا بود.... / مصاحبه : آینده نیوز
ویدیو : سامان ارسطو، بازیگری كه بعد از ۴۲ سال تغییر جنسیت داد + تصویر