زوایای اظهارات دادستان تهران درباره حادثه میدان کاج :   به نظر می رسد نباید ...

 

به نظر می رسد نباید با حادثه میدان کاج به مثابه یک جنایت معمولی رفتار کرد. این حادثه علاوه بر این که واجد ارزش های جرم شناسانه است که می تواند در پیشگیری حوادث بعدی موثر واقع شود. ضمن این که تجدید نظر در برخی قوانین را ضروری کرده و کیفیت آموزش ماموران پلیس را به چالش می کشد.

به گزارش فرارو؛ دادستان تهران به تازگی به اظهار نظر پیرامون ابعاد و زوایای مختلف حادثه میدان کاج کرده است. وی در سخنان خود، ضمن نقد رفتار مردمی که به مضروب حادثه میدان کاج کمک نکردند، این ایراد را متوجه رفتار مسئولین با افراد کمک دهنده دانسته است. او هم چنین ضمن خودداری از مقصر دانستن پلیس، خواستار آن شده است که مامورینی به محل حوادث اعزام شوند، که قدرت تصمیم گیری داشته باشند.

صحبت های جعفری دولت آبادی از آن جهت اهمیت دارد که یک مقام قضایی ابعاد مختلفی به این قضیه باز کرده و تلاش نموده است، تا به دغدغه هایی که در این میان وجود دارد، اشاره کند. شاید بازبررسی این صحبت ها و افزودن زوایایی دیگر ضرورت داشته باشد.

نقش پلیس در حادثه میدان کاج

جعفری دولت آبادی در بخشی از صحبت های خود به مورد اتهام قرار گرفتن نیروی انتظامی در افکار عمومی اشاره کرده و به روایت های متناقض از حضور پلیس در این حادثه پرداخته است: «خیلی جاها مطرح کردند که پلیس با تاخیر ۴۵ دقیقه ای در صحنه حاضر شده که ما به قاضی دستور دادیم این موضوع را بررسی کند. پلیس مدعی است بعد از چهار دقیقه در صحنه حاضر شده یعنی ساعت ۹ و ۵۶ دقیقه حادثه رخ داده و پلیس ساعت ۱۰ در صحنه حاضر بوده و ساعت ۱۰ و ۲۰ دقیقه ماجرا خاتمه یافته است».

دولت آبادی که به وضوح مایل به تایید هیچ یک از روایت های یادشده نیست، از نیروی انتظامی خواسته که مبادا گمان کند مورد حمله یک سویه است و در عین حال تاکید کرده است: «حتما پلیس باید مامورانی را اعزام کند که توان تصمیم گیری و اقدام داشته باشند».

ایراد جعفری دولت آبادی، ایراد دقیق و عمیق است. او اعتقاد دارد ماموران باید آموزش های اولیه برای برخورد را دیده باشند تا بتواند موضوع را مهار و پیشگیری کنند و نظاره گر نباشند. چگونه می توان ماموران پلیسی را داشت که توان تصمیم گیری در برابر حوادثی را که هنوز پایان نیافته اند داشته باشند و کاستن از تبعات این حوادث در توان آنان باشد؟

صد البته مامور پلیس، ابرمرد نیست، اما بی گمان دادن آموزش های روان شناختی و جامعه شناختی در کنار آموزش های رزمی و انتظامی یکی از ضرورت های پلیس باشد. شاید حجم این حوادث چندان بالا نباشد و این هزینه از نظر مسئولان توجیه اقتصادی نداشته باشد، اما این چنین حوادثی تنها یک بار اتفاق می افتند و سلامت روانی جامعه را تا مدت ها تحت تاثیر خود قرار می دهند.

مردم چرا کمک نکردند؟

جعفری دولت آبادی در فراز مهمی از سخنان خود، به بی تفاوتی مردم در این صحنه پرداخته است. او هر چند بر این نکته دارد که در مورد این حادثه ۲۰ تلفن به پلیس و ۴ تلفن به اورژانس صورت گرفته است، اما می گوید: «مردم وظیفه دارند در کمک به مصدومان مشارکت کنند، این هم اخلاق حسنه اسلامی است و هم مشارکت مردم در سیاست جنایی محسوب می شود».

وی افزود: «مردم نمی توانند صرفا تماشاگر صرف باشند. در جامعه پرافتخار ایران، مردم همواره صف اول کمک و مبارزه بوده اند، چرا این اتفاق رخ داد و یک عده ای صرفا تماشا کردند که فردی جلوی آن ها بمیرد؟ این حادثه تلخی بود و از مردم فهمیم مان می خواهیم که در جایی که می توانند کمک کنند و از کمک کردن دریغ نکنند».

البته نباید فراموش کرد که حرف های دادستان تنها یک تاکید اخلاقی است، و متاسفانه هیچ قانونی مردم را به موظف به کمک به مصدومین ننموده است. در این زمینه در سال ۵۴ قانون «مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی» به تصویب رسید که در ماده نخست آن آمده بود: « هرکس شخص یا اشخاصی را در معرض خطر جانی مشاهده کند و بتواند با اقدام فوری خود یا کمک طلبیدن از دیگران یا اعلام فوری به مراجع یا مقامات صلاحیتدار از وقوع خطر یا تشدید نتیجه آن جلوگیری کند بدون اینکه با این اقدام خطری متوجه خود خود او یا دیگران شود و با وجود استمداد یا دلالت اوضاع و احوال بر ضرورت کمک از اقدام به این امر خودداری نماید. به حبس جنحه ای تا یک سال و یا جزای نقدی تا پنجاه هزار ریال محکوم خواهد شد».

اما متاسفانه این قانون در سال های آتی نسخ شد، شاید ضروری باشد که این قانون دوباره احیا شود. اما مسئله اصلی در جای دیگری نهفته است. چندی پیش فارس در گزارشی راجع به مصدومینی که بدون کمک می مانند نوشت: «شاید یکی از دلایلی که امروزه مردم کمتر به آن توجه دارند و از روی غفلت یا عمداً از یاری و امداد به مصدومان خودداری می کنند، پایین آمدن سطح اخلاق عمومی باشد».

این گزارش می افزاید: «اگر شخصی در این خصوص پای صحبت مردم کوچه و بازار بنشیند، متوجه خواهد شد که بیشتر آنان دلیل اصلی امتناع در یاری نرساندن به دیگران را مشکلاتی می دانند که در اجرا، عمل و نحوه برخورد مأموران قانون پس از رساندن مصدوم توسط آن ها به مراکز درمانی صورت می گیرد؛ به ویژه هنگامی که عامل اصلی حادثه متواری شده باشد یا اصولا کسی به عنوان عامل وقوع حادثه، در صحنه وجود نداشته باشد».

دولت آبادی نیز به درستی مسئله را دریافته است که اظهار می دارد: «باید این اطمینان را به مردم بدهیم که وقتی مصدومی را می آورند مزاحم آن ها نشویم؛ چراکه ممکن است تنها یک یا دو درصد آورنده مصدومان مقصر باشند. تحلیل من این است که رفتار ما باعث شده مردم برای این کارها احتیاط کنند. من از همین جا به مراکز استان ها و مراکز بیمارستانی ابلاغ می کنم دستور دارند مصدوم را بپذیرند و آورنده را رها کنند».

البته وی باید توجه داشته باشد که عرف نادرستی که طی سالیان و به واسطه یک اماره قضایی و نه قانونی شکل گرفته است با صرف سخنرانی و ابلاغ شفاهی از بین نمی رود و باید اقدامات حقوقی و رسانه ای جدی تری در این خصوص صورت بگیرد.

آیا تسریع در مجازات ضروری است؟

جعفری دولت آبادی ادامه داد: « امروز به قاضی پرونده تاکید کردم که سرعت بخشی معقولی در این پرونده که قاتل این چنین افکار مردم را تهیج و ناراحت کرد، داشته باشد تا این فرد حتما به سزای اعمالش برسد». وی البته بر این نکته نیز تاکید کرده است که رسانه ها نباید فضا را هیجانی کنند.

یک کارشناس جرم شناسی در این خصوص به «فرارو» گفت: «مواردی نظیر حادثه میدان کاج نمونه های نادر در این دست جرایم هستند و برای پیشگیری از وقوع چنین حوادثی انجام مطالعات جرم شناسی در این خصوص ضروری است. معمولاً تنها منبعی که در این خصوص وجود دارد، مصاحبه با فرد مجرم است».

وی ادامه داد: «این درست است که با فرد متهم نباید مثل موش آزمایشگاهی رفتار شود، اما به هر حال نباید محاکمه و اجرای حکم این قدر سریع اتفاق بیافتد که داده های موجود در مجرم برای همیشه از میان برود».

این کارشناس ضمن اشاره به مصاحبه یکی از رسانه های گروهی با فرد متهم گفت: «روزهای نخست پس از انجام جنایت، دوران تراکم احساسات است و به همین دلیل نباید در این زمان با وی مصاحبه کرد و حرف های او را مبنی بر این که اصلاً پشیمان نیستم، منتشر کرد. این مصاحبه ها باید زمانی صورت بگیرد که زمان معقولی از ایراد جنایت سپری شده باشد».... / گزارش : پایگاه خبری تحلیلی فرارو 

ویدیو : زوایای اظهارات دادستان تهران درباره حادثه میدان کاج