روز عید قربان : روز عید قربان از اعیاد مهمّ اسلامى است. این روز یادآور اخلاص ...
روز عید قربان از اعیاد مهمّ اسلامى است. این روز یادآور اخلاص و بندگى حضرت ابراهیم(علیه السلام)در برابر پروردگار خویش است، آن جا كه فرمان حق براى ذبح اسماعیل صادر شد، و ابراهیم آن بنده فرمانبردار خداوند آماده اجراى این فرمان شد و اسماعیل را به قربانگاه برد و كارد بر حلقومش نهاد، ولى ندایى رسید كه اى ابراهیم از عهده این آزمون الهى برآمدى! دست نگهدار كه فرمانبردارى خویش را به درستى اثبات كرده اى.
جبرئیل همراه با «قوچى» فرود آمد و ابراهیم آن را قربانى كرد، و سنّت قربانى در منا از آن روز برقرار شد، این روز، روز عید و خوشحالى و سرور است. زیرا علاوه بر این كه بنده اى مخلص از آزمونى دشوار، سربلند بیرون آمد و بندگى خویش را در پیشگاه خداى بزرگ ثابت كرد، گروه عظیمى از بندگان مخلص خدا به او تأسّى جسته، به زیارت خانه خدا مى شتابند و مراسم منا و از جمله، قربانى را انجام مى دهند.
اعمال روز عید قربان:
براى عید قربان اعمالى چند نقل شده است:
1ـ غسل كردن است كه به گفته مرحوم «علاّمه مجلسى»، غسل در آن روز سنّت مؤكّد است تا آن جا كه بعضى از علما آن را واجب دانسته اند.(1)
2ـ نماز عید قربان است و نحوه انجام آن، به همان كیفیّتى است كه در نماز عید فطر گفته شد، و نماز عید قربان در زمان غیبت امام(علیه السلام)مطابق مشهور فقهاى عظام، سنّت مؤكّد است.(2) (خواه به صورت جماعت خوانده شود یا فرادى).
3ـ مستحب است دعاهایى را كه پیش از نماز عید و قبل از آن وارد شده است بخواند. به فرموده مرحوم «علاّمه مجلسى»، بهترین دعاها،دعاى چهل و هشتم «صحیفه كامله سجّادیه» است كه اوّلش این است: أللّهُمَّ هذا یَومٌ مُبارَك و اگر دعاى چهل و ششم را نیز بخواند بهتر است.(3)
4ـ خواندن دعاى ندبه در این روز و سایر اعیاد مستحبّ است.(4)
5ـ قربانى كردن در این روز براى همه مستحبّ مؤكّد است و بسیار سفارش شده است، تا آن جا كه برخى از علما آن را بر كسانى كه توانایى دارند واجب دانسته اند و مستحب است بعد از نماز عید، كمى از گوشت آن بخورد.(5)
و نیز مستحبّ است هنگام قربانى این دعا را كه از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است بخواند:
وَجَّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذى فَطَرَ السَّمواتِ وَ الاَْرْضَ، حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما أنَا
من روى خود را به سوى كسى كردم كه آسمان ها و زمین را آفریده; من در ایمان خود خالصم و
مِنَ الْمُشْرِكینَ، إنَّ صَلاتى وَ نُسُكى وَ مَحْیاىَ وَ مَماتى لِلّهِ رَبِّ
از مشركان نیستم. نماز و قربانى و زندگى و مرگم براى خداوندى است كه پروردگار
الْعالَمینَ، لا شَریكَ لَهُ، وَ بِذلِكَ أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ. اَللّهُمَّ مِنْكَ
جهانیان است. شریكى براى او نیست. من به این برنامه مأمور شدم و از مسلمانانم. خدایا از تو و
وَلَكَ، بِسْمِ اللّهِ وَاللّهُ اَكْبَرُ. اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّى.(6)
براى توست. به نام خدا و خداوند بزرگتر است. خدایا از من قبول فرما.
(البتّه اگر به نیّت چند نفر قربانىِ مستحب انجام شود، بگوید: اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّا)
بسیار مناسب است افراد توانگر، در این روز قربانى نمایند و اكثر آن را به فقرا و نیازمندان انفاق كنند و به همسایگان و آشنایان نیز بدهند.
در روایتى است كه امام صادق(علیه السلام) فرمود: امام على بن الحسین و امام باقر(علیهم السلام) گوشت قربانى را سه قسمت مى كردند; یك قسمت آن را به همسایگان مى دادند و یك قسمت آن را به نیازمندان و قسمت سوم را براى اهل خانه نگه مى داشتند.(7)
6ـ تكبیرات مشهور زیر را بگوید; براى كسانى كه در این ایّام توفیق حضور در مراسم حج و صحراى «منى» را دارند، بعد از پانزده نماز این تكبیرها را مى خوانند; از نماز ظهر روز عید، شروع كرده تا نماز صبح روز سیزدهم; ولى كسانى كه در آن جا نیستند، بعد از ده نماز آنها را مى خوانند، از نماز ظهر روز عید آغاز نموده، تا نماز صبح روز دوازدهم، و آن تكبیرها مطابق روایت كتاب شریف «كافى» چنین است:
اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ، لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ، و للهِِ الْحَمْدُ، اَللهُ اَكْبَرُ عَلى
خدا بزرگتر از توصیف است معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر است و ستایش خاص خداست خدا بزرگتر است بر آنچه
ما هَدانا; اَللهُ اَكْبَرُ عَلى ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الاَْنعامِ; وَ الْحَمْدُ لِلّهِ عَلى ما أبْلانا.(8)
ما را راهنمایى كرد خدا بزرگتر است بر آنچه روزیمان كرد از چهار پایان انعام (شتر و گاو و گوسفند) و ستایش خاصّ خداست براى آن كه آزمود ما را.
حدّاقل این تكبیرها را بعد از نماز در این ایّام، یكبار بگوید ولى اگر تكرار نماید، بهتر است، و حتّى اگر بعد از نوافل نیز بگوید خوب است.(9)
1. زادالمعاد، صفحه 319.
2. همان مدرك.
3. همان مدرك.
4. همان مدرك، صفحه 320.
5. همان مدرك.
6. زاد المعاد، صفحه 321 .
7. اقبال، صفحه 451.
8. كافى، جلد 4، صفحه 517، حدیث 4.
9. زادالمعاد، صفحه 323.
منبع:quran.roshd.ir
ویدیو : روز عید قربان