را‌ه‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان در كودكان : در سی‌سال گذشته، پیشرفت‌های قابل ...
در سی‌سال گذشته، پیشرفت‌های قابل توجهی در كاهش پوسیدگی دندان صورت گرفته است؛ اما هنوز هم پوسیدگی دندان، یكی از مشكلات اصلی و قابل توجه و یكی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی، دوران كودكی است. نی نی سایت: در سی‌سال گذشته، پیشرفت‌های قابل توجهی در كاهش پوسیدگی دندان صورت گرفته است؛ اما هنوز هم پوسیدگی دندان، یكی از مشكلات اصلی و قابل توجه و یكی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی، دوران كودكی است. به نظر می‌رسد هر چقدر افراد از لحاظ اقتصادی محروم‌تر باشند، دندان‌های آنها خراب‌تر و پوسیدگی آنها بیشتر است. بیش از 80 درصد پوسیدگی‌ها در 25 درصد دندان های كودكان دیده می‌شود و بیشتر كودكان (تقریباً 80 درصد) تا سن 17 سالگی دست‌كم یك دندان پر كرده دارند.
پوسیدگی دندان، یك بیماری عفونی و مسری است كه دندان با باكتری‌های موجود در اسید پلاك دندانی پوسیده و تخریب می‌شود. پوسیدگی یك فرایند پویاست و یك مشكل همیشگی و ثابت نیست. قبل از اینكه حفره و سوراخ در دندان به وجود می‌آید، می‌توان از آن پیشگیری كرد. اسید لاكتیك تولید شده توسط باكتری‌ها، مواد معدنی فسفات كلسیم مینای دندان را حل می‌كند و آن را از بین می‌برد و از آنجایی كه مینای دندان كودكان نازك‌تر از دندان‌های دائمی است. بیشتر از بزرگسالان مستعد پوسیدگی است و دندان‌های كودكان زودتر خراب می‌شود. پوسیدگی در دندان كودكان به طور معمول ابتدا به صورت یك نقطه سفید مشاهده میگردد و اگر والدین متوجه آن نشوند و به دندانپزشك مراجعه نكنند، به تدریج عمیق شده در نهایت كل سطح دندان را دربرمی‌گیرد و دندان را سوراخ می‌كند.
پوسیدگی دندان در كودكی
پوسیدگی های دندانی در دوران كودكی در واقع نوع شدیدی از پوسیدگی است كه میتواند حتی در سنین پایین كودكان نوپا و پیش‌دبستانی به وجود بیاید و دندان‌های كودك را از بین ببرد. پوسیدگی زودهنگام دندانها در دوران كودكی را می‌توان با مشاهده نشانه‌های پوسیدگی بر روی دندان‌های كودكان زیر سه سال تشخیص داد. محرومیت اقتصادی یكی از علل اصلی پوسیدگی دندانها است. پوسیدگی دندانها در دوران كودكی نوعی بیماری عفونی است و باكتری استرپتوكوك موتانس عامل اصلی آن می‌باشد. این باكتری نه تنها اسید تولید می‌كند، حتی مقدار آن را در دهان افزایش می‌دهد. وجود قند در دهان، مقدار اسید روی دندانها افزایش می‌دهد. پوسیدگی دندان‌هادر خردسالان و شیرخواران معمولاً از دندان‌های جلو و بالا شروع می‌شود و سپس به دنبال آن دندان‌های عقب درگیر میگردند . نشانه اولیه پوسیدگی‌های زودهنگام دوران كودكی، خطوط سفید رنگی است كه روی سطح مینای دندان در امتداد خط لثه به وجود می‌آید و به تدریج این خطوط تغییر رنگ می‌دهند و دندان را سوراخ می‌كنند
علل پوسیدگی و عوامل خطر
مصرف مكرر غذاهای غنی از كربوهیدرات و شیرینی‌ها، PH دهان را پایین آورده و شرایط لازم برای رشد باكتری‌های پوسیدگی زا فراهم میگردد.
تغذیه كودكان با شیشه شیر در طول شب، امكان پوسیدگی دندانها را افزایش می‌دهد؛ زیرا ترشح بزاق دهان در هنگام خواب كاهش می‌یابد و مواد شیرین مدت بیشتری روی دندانها باقی می‌ماند.
هر چقدر دهان كودكان سریع‌تر با باكتری استرپتوكوك موتانس الوده گردد، خطر ابتلا به پوسیدگی دندانها در آینده افزایش می‌یابد.
كودكانی كه دندان پوسیده دارند، دندان‌های آنها به نسبت سایر افراد بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرد.
كاهش فلوراید سطح دندانها نیز احتمال پوسیدگی دندانها را افزایش می‌دهد.
مراقبت از دندانها
برای مراقبت صحیح از دندانها باید به طور مرتب آنها را بررسی كنید تا اگر كودك شما در معرض پوسیدگی زودهنگام دندانها قرار دارد، آن را تشخیص دهید. ارزیابی خطر احتمال پوسیدگی دندانها، اولین هدف دندان پزشك از معاینه دندانها است. پس از این مرحله، نوبت به تشخیص، پیگیری و ترمیم می‌رسد. خدمات و روش‌های پیشگیری جهانی، برای تمامی كودكان مناسب نیست، زیرا به خطر پوسیدگی دندانها معمولاً همه‌گیر نبوده و محدود به یك سری اقشار و كودكان خاص است. در واقع این بیماری به سه مؤلفه محیط زیست، ژنتیك و عامل عفونی مربوط می‌شود. هر یك از این مؤلفه‌ها در ایجاد پوسیدگی دندان مؤثر هستند، اما لزوماً داشتن یك مؤلفه به معنی پوسیدگی صددرصد نمی‌باشد. منظور از محیط زیست همان عوامل محیطی شامل مصرف شكر، قرار گرفتن در معرض فلوراید، بهداشت دهان و شرایط اجتماعی و اقتصادی است و منظور از ارث، اختلالات بزاق و یا نوع دندان است كه احتمال پوسیدگی را افزایش می‌دهد. باكتری استرپتوكوك موتاس در هر میلی‌لیتر از بزاق 000/500 واحد كلنی را تشكیل می‌دهد. بهترین روش پیش‌بینی پوسیدگی دندان‌های كودك در آینده، بررسی شرایط دهان و دندان او در گذشته است.
نقش رژیم غذایی
نقش رژیم غذایی از پوسیدگی زودرس دندانها بسیار حیاتی است و مصرف سوكروز، یكی از دلایل عمده گسترش پوسیدگی آنها می‌باشد. اغلب كودكانی كه از پوسیدگی دندان رنج می‌برند، به طور مكرر نوشیدنی‌های شیرین مصرف كرده‌اند. سوكروز و گلوكز و فروكتوز موجود در آب میوه‌ها به سادگی موجب تشكیل باكتری موتانس می‌شود و میتواند به راحتی مینای دندان را از بین ببرد. فرآورده‌های مصنوعی احتمال پوسیدگی دندان را به مقدار قابل توجهی افزایش می‌دهند.
آزمایش‌های لازم برای پوسیدگی دندانها
تعیین مقدار پوسیدگی دندانها و میكروب‌ها و باكتری‌های دهان، توسط كیت و تجهیزات آزمایشگاهی دندانپزشكی صورت می‌گیرد. در آزمایشگاه مقداری بزاق دهان را گرفته شده توسط فرد اندازه‌گیری و مقدار كلنی باكتری در هر میلی‌لیتر از این بزاق مشخص می‌شود. در روشی دیگر از نوار تست موتانس استفاده میگردد. احتمال ابتلا به پوسیدگی معمولاً با وجود 000/100 باكتری در هر میلی‌لیتر بزاق در نظر گرفته می‌شود. بزاق و تركیبات آن در سلامت دهان و لثه نیز مفیدند. برای تشخیص مقدار باكتری در دهان كودكان از آنها خواسته می‌شود كه یك قطعه پارافین را بجوند و در همین حال زمان اندازه گرفته می‌شود و با جمع‌آوری بزاق كودك در لوله آزمایش علاوه بر تعداد باكتری‌ها، سرعت خروج و ترشح بزاق نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. مقدار ترشح طبیعی بزاق در بزرگسالان در هر دقیقه 1/0 میلی‌لیتر است.
كنترل عفونت باكتریایی
در واقع كنترل باكتری موتانس در دو مرحله انجام می‌شود: كنترل پوسیدگی به وسیله دارو و درمان ضایعات كرم‌خورده و پوسیدگی دندانها . هدف از كنترل پوسیدگی، كاهش تعداد باكتری‌ها در دهان كودك است. كنترل پوسیدگی با كاهش تعداد باكتری‌های فعلی و كاهش احتمال تهاجم باكتری‌های آینده همراه است كه به این ترتیب هزینه‌های درمان كاهش می‌یابد. این امر موجب می‌شود كه دارو درمانی مؤثرتر واقع شود و ترمیم دندان نتیجه‌بخش باشد. در روش دارویی، با تركیبی از فلوراید و كلرهگزیدین، استرپتوكوك موتانس را كاهش می‌دهند. فلوراید را می‌توان به تنهایی و یا در تركیب با یك عامل ضدمیكروبی دیگر استفاده كرد .
استفاده از فلوراید میتواند تا 38درصد از پوسیدگی دندانها جلوگیری می‌كند. برای جلوگیری از تهاجم باكتری‌ها باید سه بار در طول 10 روز از فلوراید استفاده شود و در سال اول هر سه ماه یكبار این كار ادامه یابد. NHS اعلام كرده است كه تنها داروهای مؤثر بر روی پوسیدگی دندان، فلوراید و كلرهگزیدین گلوكانت هستند كه خاصیت ضدمیكروبی دارند. كلر هگزیدین كه به صورت محلول و ژل وجود دارد، برای كودكان نوپا توصیه می‌شود كه به مدت 14 روز و روزی دوبار از آن استفاده كنند (كلرهگزیدین 12%). این محلول حداقل 30 دقیقه بعد از مصرف خمیر دندان باید استفاده شود.
كاهش سطح خطر
اولین قدم در این مرحله، كاهش مصرف مواد شیرین است. باید رژیم غذایی كودك مورد بررسی قرار گیرد و مصرف شیرینی‌جات كاهش یابد. مرحله دوم، افزایش استفاده از فلوراید در خانه است كه خطر پوسیدگی دندانها را كاهش می‌دهد.
تقویت دندانها
در این مرحله با تقویت دندانها، پوسیدگی آنها كنترل می‌شود كه این كار به چهار روش انجام می‌گیرد:
-استفاده از لاك فلوراید سه بار در یك دوره 10 روزه توسط دندانپزشك
جویدن آدامس‌های زایلیتول
افزایش مصرف منابع كلسیم، همچون پنیر. آدامس زایلیتول، كاملاً طبیعی و بدون شكر است و از درخت غان و سایر درختان جنگلی تهیه . مطالعات نشان می‌دهند این آدامس میتواند پوسیدگی دندان را در كودكان كاهش دهد.
پیگیری طولانی مدت
پیگیری برای پیشگیری از پوسیدگی دندان بسیار مهم است و افرادی كه كمتر در معرض پوسیدگی هستند، هر شش ماه و افراد در معرض خطر هر سه ماه یكبار باید به دندانپزشك مراجعه كنند.
راهنمایی برای والدین
آكادمی دندانپزشكی كودكان و انجمن دندانپزشكان و آكادمی دندانپزشكان عمومی آمریكا، همگی توصیه می‌كنند كه حتماً شش ماه پس از روش دندان‌های كودك قبل از یكسالگی به دندانپزشكی مراجعه كنید.
بعد از یكسالگی از شیر دادن نوزاد (سینه مادر) در شب خودداری ورزید و همچنین هیچ‌گاه در طول شب برای خواباندن كودك خود از شیشه شیر استفاده نكنید.
كودكان را باید در سن 12 الی 14 ماهگی از شیشه شیر گرفت.
نوزادان و كودكان نوپا نباید به مقدار زیاد از ابمیوه ها ی شیرین استفاده نمایند و حتماً شیر و آب میوه را با فنجان به آنها بدهید، نه با شیشه شیر.
به محض رشد دندان‌های نوزاد، آنها را می‌توانید با مسواك‌های مخصوص و یا گاز تمیز كنید.
ویدیو : را‌ه‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان در كودكان