داروهای گیاهی خروج از انزوا : هر چند در بحث داروهای گیاهی چالش‌های ...
هر چند در بحث داروهای گیاهی چالش‌های زیادی وجود دارد اما اعلام این خبر كه با پیشنهاد وزارت بهداشت، تایید شورای عالی بیمه سلامت و تصویب هیات وزیران 56 داروی گیاهی مشمول بیمه‌های درمانی شد،گام خوبی برای بهبود جایگاه داروهای گیاهی محسوب می‌شود.
تا پیش از این باوجود این‌كه بیش از 500 داروی گیاهی در كشور وجود داشت تنها حدود 100 مورد از این داروها بیمه بودند.
به اعتقاد كارشناسان، بیمه شدن این داروها و حضور بیشتر آنها در داروخانه‌ها سبب می‌شود تا شناخت مردم از جایگاه آنها بیشتر شده و به همان نسبت چه از سوی مردم و چه از سوی پزشكان بیشتر مورد توجه و درخواست قرار گیرند.
صنعت كاشت و تولید گیاهان دارویی و تولید آنها به شكل رسمی و قابل عرضه در داروخانه‌ها چندان پر رونق نیست و به تبع آن در مجموع تنها سه درصد از تولید داروها در ایران به داروهای گیاهی اختصاص دارد.
این در حالی است كه ماده 34 برنامه پنجم توسعه، پرداختن به فرآورده‌های سنتی و طبیعی را الزامی عنوان كرده است.
متاسفانه در بحث استفاده از داروهای گیاهی در كشور ما،معمولا دو نگاه وجود دارد؛یك نگاه افراطی كه حتی ناقض استفاده از هرگونه داروی شیمیایی و سیستم آكادمیك طب است و نگاه دیگر كه تفریط‌گونه استفاده از هر نوع طب سنتی و گیاه دارویی در درمان بیماری‌ها را مخل می‌داند.
اما حقیقت این است كه هر كدام از این مباحث در همه جای دنیا از شرق دور به عنوان پایگاه چند هزار ساله درخصوص طب سنتی تا غرب و دانشگاه‌های بزرگ طب، جایگاه و تعریف خودش را دارد و هیچ كدام از این مباحث نقض‌كننده هم محسوب نمی‌شوند.
در دنیا هر دو نوع داروی گیاهی و شیمیایی تعریف مشخص دارد و مورد استفاده قرار می‌گیرد و ناگفته نماند كه بسیاری از داروهای مهم شیمیایی منشأ گیاهی دارند.
داروی گیاهی را از كجا باید خرید؟
عطاری یا داروخانه؟ این موضوع سال‌هاست كه مورد بحث است. به اعتقاد كارشناسان، ریشه علمی كه در حال حاضر درخصوص سابقه مصرف داروهای طبیعی در كشورمان وجود دارد، مدیون عملكرد عطاری‌هاست.
بر این اساس نمی‌توان كار عطاری‌ها را قبول نداشت یا از ادامه كار آنها جلوگیری كرد؛ اما بحثی كه در این خصوص وجود دارد، این مساله است كه عطاری چگونه جایی است و چه محصولی باید عرضه كند؟
رییس اداره داروهای طبیعی سازمان غذا و دارو در این خصوص می‌گوید: عطاری‌ها نباید در امر پزشكی دخالت كنند و نباید فرآورده‌های غیرمجاز گیاهی را در اختیار مردم قرار دهند.
امیرحسین جمشیدی ادامه می‌دهد: عطاری‌ها فقط می‌توانند فرآورده‌های فله‌ای را در اختیار متقاضیان قرار دهند.
او درخصوص نحوه نظارت بر عطاری‌ها توضیح می‌دهد: فرآورده‌هایی كه عطاری‌ها عرضه می‌كنند از دو جنبه مورد بازرسی قرار می‌گیرد، یكی فرآورده‌های غیرمجاز كه حتی مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی را ندارد و دیگری فرآورده‌های دارای مجوز از وزارت بهداشت، مانند داروها كه نباید توسط عطاری‌ها به مردم تجویز شود.
به گفته او، بازرسان ویژه، بر مبنای شكایت مردمی با حكم قضایی به محل مورد نظر مراجعه می‌كنند و فرآورده‌های غیرمجازی را كه عطاری‌ها به متقاضیان ارائه می‌دهند، ضبط می‌كنند.
جمشیدی به خانواده‌ها توصیه می‌كند از مصرف داروهای بسته بندی شده عطاری‌ها كه به شكل غیربهداشتی و بدون مجوز عرضه می‌شود، خودداری كنند.
داروی گیاهی عوارض دارد
درخصوص مصرف داروهای طبیعی و گیاهی، بحث نحوه و شكل مصرف بسیار مهم است و بهتر است به توصیه پزشك باشد و خود سرانه مصرف نشود.
رییس اداره داروهای طبیعی سازمان غذا و دارو در این خصوص به «جام‌جم» می‌گوید: اتفاقا در تبلیغات فرآورده‌های طبیعی اشتباهی وجود دارد كه می‌گویند این نوع داروها، عوارض جانبی، تداخل و مشكل خاصی ندارند؛ اما حقیقت این است كه این مواد هم ساختاری دارند كه در كنار دیگر مواد در بدن ممكن است افزایش یا كاهش اثر داشته باشند.
به گفته جمشیدی،مقالات و مباحث زیادی درخصوص تداخل داروهای طبیعی و گیاهی با داروهای صناعی، تداخل داروهای طبیعی با هم و حتی تداخل این داروها با غذا وجود دارد، بنابراین ما نمی‌توانیم این داروها را جدا از دیگر داروها ببینیم.
متاسفانه در كشور ما حتی نحوه عرضه داروهای گیاهی نیز مهجور مانده است. به جز داروهایی كه در داروخانه عرضه می‌شود، در بقیه موارد نحوه عرضه این نوع از داروها به شكل فله‌ای و غیربهداشتی است و حتی خواص درمانی نیز روی بسته‌بندی داروها كمتر درج می‌شود.
هشت هزار گونه گیاه دارویی
ایران دارای تنوع آب و هوایی متنوعی است، از 13 اقلیمی كه در دنیا شناخته شده است، 11 اقلیم در ایران وجود دارد، علاوه براین خاك ایران از نظر برخی مواد طبیعی - خاكی غنی است و قابلیت‌های بسیار خوبی برای رویش گونه‌های گیاهی دارد.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب ایرانی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز در این خصوص به ایرنا می‌گوید: در ایران تاكنون حدود 8هزار گونه گیاهی شناسایی شده كه تنوع آنها 2.5 برابر گیاهان در كل قاره اروپاست.
به گفته محمدحسن عصاره، داروهای شیمیایی در تسكین آلام و بیماری‌ها موثر هستند، ولی با این وجود تحقیقات نشان داده است كه این داروها عموما دارای عوارض جانبی بسیاری هستند بنابراین تجویز و استفاده از داروهای جدید گیاهی ضرورت پیدا كرده، چراكه طیف بیماری‌ها رو به گسترش است و در نتیجه باید داروهای مورد استفاده هم متناسب با آنها به روز شود.
او ادامه می‌دهد: درحال حاضر خرید داروهای شیمیایی هزینه‌های زیادی را به خانواده‌ها تحمیل می‌كند، بنابراین باید به دنبال راه‌های سریع‌تر، كم هزینه‌تر و مبتنی بر دانش چندهزار ساله بومی باشیم كه آزمایش خود را پس داده‌اند.
داروهای گیاهی، خروج از انزوا
استانداردهای سازمان بهداشت جهانی در سال‌های اخیر مبتنی بر این است كه طب سنتی و مكمل باید مورد حمایت قرار گیرد. علاوه بر این، سازمان بهداشت جهانی برنامه‌هایی را در خصوص ترویج و فرهنگ‌سازی برای این نوع از طب انجام می‌دهد.بحث طب سنتی و طب مكمل نیز به لحاظی از بحث داروهای گیاهی جدا نیست.
بر این اساس لازم است در كنار تقویت مباحثی نظیر حمایت بیمه‌ای از داروهای گیاهی،در كنار تشكیل سازمان غذا و دارو، به تعریف درستی از جایگاه داروهای گیاهی برسیم و راه درست استفاده از این نوع داروها و طب‌های مربوط را به مردم نشان دهیم.../جام جم
ویدیو : داروهای گیاهی خروج از انزوا