تصویر بعد از تحویل مسكن مهر : مسكن‌مهر مسكونی می‌شود؟ تهرانی‌ها ...
مسكن‌مهر مسكونی می‌شود؟ تهرانی‌ها در شهرهای جدید ساكن می‌شوند؟ چرا ۱۰ درصد واحدهای مسكونی در شهرهای‌جدید خالی از سكنه است؟
تصور اینكه چالش‌های موجود در مسكن‌مهر با رفع موانع بانكی و واگذاری مسوولیت ساخت به انبوه‌سازان، كاملا برطرف شده، اشتباه محض است. در حال حاضر آنچه اثربخشی برنامه «ساخت مسكن ارزان‌قیمت در خارج از شهر تهران برای تهرانی‌ها» را تهدید می‌كند، ماجرای افزایش احتمالی قیمت بنزین است كه می‌تواند توجیه اقتصادی سكونت در شهرهای جدید اطراف را در مقایسه با هزینه اجاره‌نشینی در داخل تهران كاهش دهد.
به فاصله ۲۵، ۳۰ و ۴۰ كیلومتری از شرق، غرب و جنوب شهر تهران، ساخت ۱۶۰ هزار واحد مسكونی‌مهر - ارزان‌قیمت- در جریان است كه حداكثر تا پایان سال آینده با تكمیل آنها باید نیم میلیون نفر از ساكنان كنونی تهران به سه شهر جدید اطراف مهاجرت كنند.
اما این هدف‌گذاری در شرایط كنونی با چالش بزرگی تحت عنوان هزینه سكونت در بیرون شهر مبدا، روبه‌رو است كه ابهاماتی همچون تغییرات احتمالی شاید هم قطعی قیمت بنزین، واقعی‌شدن قیمت حامل‌های انرژی و خدمات فوق‌العاده ضعیف شهری در شهرهای جدید -شهر مقصد- احتمال مسكونی‌شدن واحدهای در حال ساخت را پایین آورده است.طبق گفته یك معاون وزیر مسكن هم‌اكنون بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از خانه‌های موجود در شهرهای جدید اطراف تهران خالی از سكنه است كه دلایل عمده آن، خرید به قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت و مشكلات ناشی از تردد بین شهری اعلام شده است.
در شهر جدید پرند كه در فاصله تقریبا ۴۰ كیلومتری از جنوب تهران واقع شده است، حدود ۱۲ هزار خانوار سكونت دارند. در این شهر تعداد قابل توجهی از واحدهای مسكونی نوساز خالی از سكنه است كه عمده این ساختمان‌ها در طی دو سه سال گذشته توسط تعاونی‌های كارمندی ساخته شده‌اند. دولت برای پرند برنامه ساخت مترو را دارد كه البته این برنامه هنوز شكل واقعی اجرا را به خود نگرفته است.جمشید نورصالحی معاون وزیر مسكن در این باره به دنیای‌اقتصاد گفت: «طول خط مترو پرند ۵۵ كیلومتر است كه در سه قسمت توسط وزارت مسكن، وزارت راه و شهرداری تهران احداث خواهد شد. قسمتی از مسیر كه در تعهد وزارت مسكن است از طریق انجام مناقصه به پیمانكار سپرده شده، اما مابقی طول خط كه در تعهد سایرین است، هنوز در مرحله برگزاری مناقصه است. طول زیاد مسیر باعث شده زمانبندی سه ساله برای بهره‌برداری از مترو پرند تدوین شود.»
این در حالی است كه كلیه پروژه‌های ۹۹ساله در حال ساخت در پرند براساس تعهدی كه سازندگان آنها به وزارت مسكن ارائه كرده‌اند، باید حداكثر ظرف یك‌سال آینده به بهره‌برداری برسد.
در این صورت تنها امكان موجود برای نقل‌وانتقال بین پرند و تهران، اتوبان خطرناك ساوه و آزادگان به طول ۴۰ كیلومتر است كه گذشته از خطر جانی تردد در این مسیر، چنانچه قیمت هر لیتر بنزین به ۴ برابر افزایش پیدا كند، هزینه نقل و انتقال بین پرند و نزدیك‌ترین نقطه تهران در ماه رقمی نزدیك به ۱۰۰ هزار تومان برآورد می‌شود.
از سوی دیگر در پرند امكانات رفاهی در سطحی ضعیف قرار دارد كه چنانچه ظرفیت سكونتی این شهر بعد از ساخت مسكن‌مهر ۵ برابر شود، كارآیی خدمات شهری موجود نظیر بیمارستان، مراكز درمانی، مسجد، مدرسه، مراكز خرید‌های ضروری و مراكز تجاری به پایین‌ترین حد خواهد رسید. این در حالی است كه اگر از همین حالا دولت مصمم به ارتقای خدمات و مراكز شهری شود، در بهترین حالت دو تا سه سال آینده، این امكانات برقرار خواهد شد.
در شهر جدید هشتگرد نیز هم اكنون ۱۹ هزار نفر ساكن هستند كه البته تعداد واحدهای مسكونی در این شهر بیش از ساكنان آن است. وجود خانه‌های خالی از سكنه در هشتگرد بیشتر از پرند احساس می‌شود.قرار است در هشتگرد ظرفیت سكونتی از طریق ساخت‌وسازهای مسكن‌مهر به دو برابر - ۲۰ هزار خانوار - افزایش پیدا كند. این در حالی است كه فعلا تنها مسیر تردد بین هشتگرد و تهران، اتوبان متراكم كرج است. دولت برای تسهیل رفت‌و‌آمد بین تهران و هشتگرد، مشغول ساخت یك خط مترو شهری است؛ اما طبق برنامه زمانبندی، این خط در بهترین حالت سال ۱۳۹۰ به بهره‌برداری خواهد رسید؛ اما شهر جدید پردیس نسبت به مابقی شهرهای اطراف تهران از اوضاع نسبتا بهتری برخوردار است. پردیس در شرق تهران واقع شده است كه وجود یك بزرگراه تازه تاسیس، زمان دسترسی به تهران را به كمتر از نصف زمان تردد در مسیر پرند و هشتگرد رسانده است.گفته می‌شود برای پردیس برنامه آنی احداث مترو مطرح نیست.
● مسوولان امیدوارند؛ چرا؟
به گزارش دنیای‌اقتصاد، اغلب زمین‌های ۹۹ساله كه دولت برای مسكن‌مهر اختصاص داده در خارج از شهرها و اغلب در مناطقی از شهرهای جدید است كه تقریبا برهوت كامل در آنجا حكم‌فرماست. شاید دستوری كه از جانب قانون داده شد مبنی بر اینكه زمین باید رایگان به مسكن‌مهر واگذار شود، باعث شده زمین‌های نامرغوب و غیرقابل ترقی به این طرح اختصاص پیدا كند!حالا كه پرونده مسكن‌مهر بعد از عبور از گرفتاری‌های ساخت‌وساز به مرحله پایانی نزدیك می‌شود و سازه‌های ۹۹ساله از زمین بیرون آمده‌اند و به فاز تكمیل نزدیك می‌شوند، تبعات مكان‌یابی نامناسب زمین‌ها سر باز كرده است.
در تهران و سایر كلان‌شهرها كه زمین‌های مسكن‌مهر به اجبار در شهرهای جدید واگذار شده، این موضوع حادتر است.در شهرهای جدید، زمین‌های ۹۹ساله اغلب در مناطقی دورتر از فضای مسكونی - در تپه‌ها و بیابان‌ها- طراحی شده است.هم‌اكنون صاحبان این زمین‌ها یا همان تعاونی‌های مسكن، نگران تحویل به موقع واحدها هستند و می‌گویند اگر واحدها زودتر از خدمات شهری تحویل داده شود، عملا غیرقابل سكونت خواهد بود.هرچند جمشید نورصالحی، معاون وزیر مسكن در این باره معتقد است:«اخیرا از جانب وزارت مسكن موضوع برنامه‌ریزی وزارتخانه‌هایی نظیر آموزش و پرورش و بهداشت و درمان برای ایجاد خدمات روبنایی نظیر مدرسه و بیمارستان در شهرهای جدید و مناطقی كه مسكن‌مهر در آنجا در حال ساخت است، مورد تاكید قرار گرفته است»؛ اما نورصالحی تایید می‌كند كه در شرایط كنونی، سرعت ساخت‌وساز به مراتب بیشتر از سرعت خدمات‌رسانی سایر دستگاه‌ها در طرح ملی مسكن‌مهر است.
تصویر كنونی در تحویل مسكن‌مهر در شرایطی مثل روز روشن و مطرح است كه در حوزه سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری، همه توان مدیریتی دولت در ساخت‌وساز این پروژه ملی خلاصه شده است و احتما‌لا نگرانی جدی از بابت اوضاع بعد از تحویل واحدهای مسكونی وجود ندارد. این در حالی است كه به نظر می‌رسد، برای جلوگیری از «اقدامات تاخیری» باید از هم‌اكنون موضوع مذكور در شورای عالی مسكن به‌صورت جدی مطرح و مورد بررسی قرار بگیرد.... / تحلیل : روزنامه دنياى اقتصاد
ویدیو : تصویر بعد از تحویل مسكن مهر