افسردگی فصلی چیست؟راههای پیشگیری و درمان : افسـردگی فصـلی معمولا با نام اختلال ...
افسـردگی فصـلی معمولا با نام اختلال عاطفی فصلی (SAD) شنـاخـته می‌شود
فصل پاییز را همگان به نام فصل هزار رنگ می‌شناسند، اما همین فصل رنگارنگ به دلیل كوتاهی روز و بلندی شب فصلی افسرده قلمداد می‌شود و در عوض فصل بهار به عنوان فصل طراوت و شكوفایی در اذهان همگان نقش بسته است.
هر یك از روزهای سال از اهمیت و ویژگی‌های خاصی برخوردار است اما پدیده‌ای به نام سندروم افسردگی فصلی موجب بروز اختلالاتی در برخی افراد می‌شود.
افسـردگی فصـلی معمولا با نام اختلال عاطفی فصلی (SAD) شنـاخـته می‌شود و نوعی افسردگی است كه هر سال در یك زمان معین در فرد بروز می‌كند. معمولا از پاییز و زمسـتان شـروع شـده و در بـهار یـا اوایل تابستان پایان می‌یابد. ایـن بـیماری خیلی جدی‌تر از سندروم كم اهمیت «بـی حوصلگی زمستان» است.
علل افسردگی زمستانی
این نشانه‌ها اگر در فصل‌های كم‌نور سال به مدت دو هفته متوالی شما را رها نكرد، یعنی شما افسردگی وابسته به فصل دارید.
دلیل قطعی بیماری تا به امروز به‌صورت دقیق مشخص نشده است اما به دلیل شیوع بالای آن در مناطق خاص، تصور دانشمندان بر این اصل استوار است كه بیماری به دلیل تغییر در میزان نور خورشید ایجاد می‌شود. تئوری آنها از این قرار است كه چون در زمستان و پاییز میزان قرار گرفتن در معرض آفتاب كاهش پیدا می‌كند، ساعت بیولوژیك بدن كه خواب، حالات درونی و هورمون‌ها را تنظیم می‌كند به تاخیر افتاده و معمولا در زمستان روند كندی را دنبال می‌كند. یكی دیگر از نظریه‌ها این است كه مواد شیمیایی مغزی كه وظیفه انتقال اطلاعات میان نرون‌ها (اعصاب) را به عهده دارند و به انتقال‌دهنده عصبی مشهورند (به‌عنوان نمونه: سروتین) در افراد مختلف متفاوت است. محققان براین باورند كه قرار‌گرفتن در معرض نور می‌تواند چنین ناهماهنگی‌هایی را از نو متعادل سازد.
علائم افسردگی زمستانی
اندوه: همه انواع افسردگی، یك نشانه مهم و مركزی دارند؛ احساس غمگینی و پوچی در بیشتر ساعات روز.
اشتهای زیاد: در خیلی از افسردگی‌ها اشتهای آدم كم می‌شود، اما در افسردگی زمستانی اشتها زیاد می‌شود؛ بخصوص به چیزهای شیرین پر از كربوهیدرات.
افزایش وزن: وقتی آدم بی‌اندازه شیرینی می‌خورد، معلوم است كه چاق می‌شود.
احساس خستگی و كاهش میزان انرژی: احساس كوفتگی بی‌دلیل هم سراغ افسردگان زمستانی می‌آید.
احساس خواب‌آلودگی: درست مثل موجوداتی كه به خواب زمستانی می‌روند، افسرده‌های زمستانی هم دلشان نمی‌خواهد رختخواب را ترك كنند.
نداشتن تمركز: افسرده‌های زمستانی فقط جسم به‌هم‌ریخته‌ای ندارند، آنها نمی‌توانند ذهن‌شان را مثل گذشته مرتب و روی موضوعی تمركز كنند.
تحریك‌پذیری عصبی: افسردگان زمستانی زودتر می‌رنجند و زودتر هم از كوره در می‌روند.
تمایل به تنهایی: این افراد در اغلب مواقع دوست دارند تنها باشند و كسی مزاحم‌شان نشود.
همه انواع افسردگی، یك نشانه مهم و مركزی دارند؛ احساس غمگینی و پوچی در بیشتر ساعات روز.
پیشگیری از افسردگی فصلی
اگر احساس می‌كنید دارای برخی علائم این بیماری هستید، به پزشك متخصص مراجعه كرده و مورد آزمایش قرار بگیرید. اگر تشخیص داده شد كه شما مبتلا به این نوع افسردگی هستید، می‌توانید از نكات زیر استفاده و كاری كنید كه این بیماری مجدد در شما بروز نكند:
سعی كنید تا آنجا كه می‌توانید در طول روز، وقت خود را در بیرون از خانه صرف كنید. حتی اگر آسمان ابری است باز هم این كار را انجام دهید؛ چراكه نور خورشید باز هم در آسمان وجود دارد و می‌توانید از فواید آن بهره‌مند شوید.
یك رژیم غذایی متعادل، سرشار از ویتامین و مواد معدنی استفاده كنید. این كار انرژی بیشتری به شما می‌دهد و همچنین تمایل شما به غذاهای شیرین و نشاسته‌دار را كاهش می‌دهد.
سعی كنید حداقل سه روز در هفته به مدت 30دقیقه ورزش كنید.
در صورت نیاز: در ماه‌های زمستان با یك‌مشاور در ارتباط باشید.
در فعالیت‌های گروهی شركت كرده و ارتباط خود را با جمع قطع نكنید. در طول زمستان، این امر كمك چشمگیری به شما می‌كند.
درمان افسردگی فصلی
انگار ما انسان‌ها واقعا مثل گیاهان محتاج نوریم و وقتی جهان مثل گلخانه‌های تاریك می‌شود، هم جسم و هم روان ما پژمرده می‌شود. حالا كه همه‌چیز زیر سر كم بودن نور است، می‌شود با زیاد كردن نور محیط، از حس افسردگی زمستانی رها شد؛ اما چطور؟
1. نور درمانی كنید: تحقیقات اخیر نشان می‌دهد پرتو درمانی تا حد زیادی می‌تواند در درمان بیماری موثر واقع شود. گاهی اوقات داروهای ضد‌افسردگی نیز ـ هم در كنار پرتو درمانی و هم به تنهایی ـ مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین گذراندن روز، در زیر نور خورشید نیز می‌تواند به بهبود بیمار كمك كند. باید سعی شود به‌طور كلی میزان قرار گرفتن بیمار در معرض نور خورشید چه در خانه و چه در محل كار افزایش پیدا كند.
درمان از طریق یك قطعه كه شامل لامپ‌های فلوئورسنت بوده و دارای یك روكش پلاستیكی است (تا امواج فرابنفش را خنثی كند) صورت می‌پذیرد. شدت نور باید حداقل بین شش تا هشت لامپ فلوئورسنت باشد. حتما لازم نیست بیمار به‌طور مستقیم به نور خیره شود، بلكه باید كارهای روزمره خود مانند غذا خوردن یا مطالعه كردن را در فاصله یك تا دو متر از آن انجام دهد. این روش كاملا مطمئن بوده و در بیشتر موارد نتیجه بخش است. بهره‌مندی از این روش، آن هم در ساعات پایانی روز موجب بروز بی‌خوابی در فرد می‌شود. بیشتر متخصصان ترجیح می‌دهند بیماران خود را صبح‌ها به مدت 30 دقیقه در معرض پرتو شش ـ هشت لامپ فلوئورسنت قرار دهند. حدود دو تا چهار روز پیشرفت‌های چشمگیری در بیماران رخ می‌دهد و طی دو تا چهارهفته بیماران به كلی بهبود پیدا می‌كنند. در صورت متوقف كردن پرتو درمانی، علائم بیماری بسرعت از نو خود را نشان می‌دهد؛ به همین دلیل این نوع روش درمان باید در سراسر فصل كم نور ادامه پیدا كند.
2. كوچ كنید: تجربه افسرده‌های شمال اروپا ثابت كرده است یك مهاجرت كوتاه‌مدت هدفمند به یك شهر یا كشور جنوبی‌تر، حال افسرده‌های زمستانی را بهتر می‌كند. شما هم می‌توانید از تنوع جغرافیایی كشورمان استفاده كنید و یك سفر زمستانی به جنوب كشور را در برنامه‌هایتان بگذارید.
گردآوری:بخش روانشناسی پادشا
منابع:
روزنامه جام جم
سلامت نیوز
ویدیو : افسردگی فصلی چیست؟راههای پیشگیری و درمان