اعمال شب جمعه (قسمت دوم) : اعمال شب جمعه (قسمت اول) ششم:دعاهاى مخصوص ...
ششم:دعاهاى مخصوص شب جمعه را بخواند كه آن دعاها بسیار است و ما به ذكر برخى از آنها بسنده مىكنیم: به سند صحیح از امام صادق علیه السّلام روایت شده:هركس در شب جمعه در سجده آخر نافله شب این دعا را هفت بار، بخواند،هنگامیكه از آن فارغ شود،آمرزیده شده باشد. و اگر در هر شب این دعا را در سجده آخر نافله شب بخواند،بهتر است. و آن دعا این است:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِوَجْهِكَ الْكَرِیمِ وَ اسْمِكَ الْعَظِیمِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَ لِی ذَنْبِیَ الْعَظِیمَ .
خدایا!از تو مىخواهم به عنایت كریمانه و نام بزرگت كه درود فرستى بر محمّد و خاندان محمّد و از گناهانم بزرگم درگذرى.
و از حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله روایت شده:هركس در شب یا روز جمعه این دعا را، هفت بار بخواند،اگر در آن شب یا در آن روز از دنیا برود وارد بهشت می شود و آن دعا این است:
اللَّهُمَّ أَنْتَ رَبِّی لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ خَلَقْتَنِی وَ أَنَا عَبْدُكَ وَ ابْنُ أَمَتِكَ وَ فِی قَبْضَتِكَ وَ نَاصِیَتِی بِیَدِكَ أَمْسَیْتُ عَلَى عَهْدِكَ وَ وَعْدِكَ مَا اسْتَطَعْتُ أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ شَرِّ مَا صَنَعْتُ أَبُوءُ بِنِعْمَتِكَ [بِعَمَلِی] وَ أَبُوءُ بِذَنْبِی [بِذُنُوبِی] فَاغْفِرْ لِی ذُنُوبِی إِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلا أَنْتَ .
خدایا!تویى پروردگار من،شایسته پرستشى جز تو نیست،تو مرا آفریدى و من بنده تو و فرزند كنیز تو و در دست قدرت توام و زمام زندگی ام به دست توست،تا توانستم بر عهد و پیمان روز را به شب آوردم.از شرّ آنچه انجام دادم به خوشبینى و خشنودى تو پناه مىآورم،به نعمتت اعتراف و به گناهم اقرار مىنمایم پس گناهانم را بیامرز،زیرا گناهان را جز تو نمی آمرزد.
شیخ طوسى و سیّد كفعمى و سیّد ابن باقى رحمهم اللّه فرموده اند:در شب و روز جمعه و شب و روز عرفه مستحب است دعاى اللّهم من تعبّا...خوانده شود،ما آن را از كتاب»مصباح شیخ«نقل میكنیم و آن دعا این است:
اللَّهُمَّ مَنْ تَعَبَّأَ وَ تَهَیَّأَ وَ أَعَدَّ وَ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَةٍ إِلَى مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ طَلَبَ نَائِلِهِ وَ جَائِزَتِهِ فَإِلَیْكَ یَا رَبِّ تَعْبِیَتِی وَ اسْتِعْدَادِی رَجَاءَ عَفْوِكَ وَ طَلَبَ نَائِلِكَ وَ جَائِزَتِكَ فَلا تُخَیِّبْ دُعَائِی یَا مَنْ لا یَخِیبُ عَلَیْهِ سَائِلٌ [السَّائِلُ] وَ لا یَنْقُصُهُ نَائِلٌ فَإِنِّی لَمْ آتِكَ ثِقَةً بِعَمَلٍ صَالِحٍ عَمِلْتُهُ وَ لا لِوِفَادَةِ مَخْلُوقٍ رَجَوْتُهُ أَتَیْتُكَ مُقِرّا عَلَى نَفْسِی بِالْإِسَاءَةِ وَ الظُّلْمِ،
خدایا!هركس به امید كمك و طلب عطا و جود و جایزه مخلوقى مجهّز و مهیّا و آماده دیدار او شود،تنها به سوى توست اى پروردگار من استعداد و آمادگى من به امید عفو و درخواست و جایزهاست،پس مرا از خواستهام ناامید مساز،اى آنكه پرسنده اى از او محروم نگردد و بخشیدهاى از او نكاهد من به پشتوانه عمل شایستهاى كه انجام داده باشم،و یا به امید آفریدهاى كه به او دل بسته باشم به پیشگاهت نیامدهام،به درگاهت آمدهام با با اعتراف بر نفس خویش به بدكارى دستم
مُعْتَرِفا بِأَنْ لا حُجَّةَ لِی وَ لا عُذْرَ أَتَیْتُكَ أَرْجُو عَظِیمَ عَفْوِكَ الَّذِی عَفَوْتَ [عَلَوْتَ] بِهِ [عَلَى] عَنِ الْخَاطِئِینَ [ الْخَطَّائِینَ] فَلَمْ یَمْنَعْكَ طُولُ عُكُوفِهِمْ عَلَى عَظِیمِ الْجُرْمِ أَنْ عُدْتَ عَلَیْهِمْ بِالرَّحْمَةِ فَیَا مَنْ رَحْمَتُهُ وَاسِعَةٌ وَ عَفْوُهُ عَظِیمٌ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ لا یَرُدُّ غَضَبَكَ إِلا حِلْمُكَ وَ لا یُنْجِی مِنْ سَخَطِكَ إِلا التَّضَرُّعُ إِلَیْكَ فَهَبْ لِی یَا إِلَهِی فَرَجا بِالْقُدْرَةِ الَّتِی تُحْیِی بِهَا مَیْتَ الْبِلادِ ،
و با اعتراف به اینكه هیچ دلیل و نه عذرى بر بدكارىام نیست،گذشت فراگیرت را كه بر آن از خطاكاران درمىگذرى امیدوارم،پس پافشارى بر جرم بزرگشان از اینكه بر انان دوباره مهرورزى تو را بازنداشت،پس اى آنكه رحمتش فراگیر و گذشتش بس بزرگ است اى بزرگ،اى بزرگ،اى بزرگ،جز بردبارىات خشم تو را برنگرداند و جز زارى به پیشگاهت از ناخشنودىات رهایى نبخشد،پس خدایا!با نیرویى كه با آن سرزمینهاى مرده را زنده مىكنى برایم گشایشى بخش
وَ لا تُهْلِكْنِی غَمّا حَتَّى تَسْتَجِیبَ لِی وَ تُعَرِّفَنِی الْإِجَابَةَ فِی دُعَائِی وَ أَذِقْنِی طَعْمَ الْعَافِیَةِ إِلَى مُنْتَهَى أَجَلِی وَ لا تُشْمِتْ بِی عَدُوِّی وَ لا تُسَلِّطْهُ عَلَیَّ وَ لا تُمَكِّنْهُ مِنْ عُنُقِی اللَّهُمَّ [إِلَهِی] إِنْ وَضَعْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یَرْفَعُنِی وَ إِنْ رَفَعْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یَضَعُنِی وَ إِنْ أَهْلَكْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یَعْرِضُ لَكَ فِی عَبْدِكَ أَوْ یَسْأَلُكَ عَنْ أَمْرِهِ،
و از اندوه هلاكم مكن تا آنكه دعایم را مستجاب نمایى و مرا به اجابت دعایم آگاه سازى و شیرینى سلامت و تندرستى را تا پایان عمر به من بچشان و مرا در معرض سرزنش دشمنم قرار مده و او را بر من چیره مساز و بر گردنم مسلّط مكن خدایا!اگر تو مرا حقیر و پست بدارى،پس چه كسى بلندم گرداند و اگر تو مرا بلند گردانى،پس كیست آنكه مرا خوار كند و اگر هلاكم كنى،پس كیست آنكه درباره بندهات در برابر تو خود نماید؟یا از كار او از تو پرسوجو كند؟
وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّهُ لَیْسَ فِی حُكْمِكَ ظُلْمٌ وَ لا فِی نَقِمَتِكَ عَجَلَةٌ وَ إِنَّمَا یَعْجَلُ مَنْ یَخَافُ الْفَوْتَ وَ إِنَّمَا یَحْتَاجُ إِلَى الظُّلْمِ الضَّعِیفُ وَ قَدْ تَعَالَیْتَ یَا إِلَهِی عَنْ ذَلِكَ عُلُوّا كَبِیرا اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِكَ فَأَعِذْنِی وَ أَسْتَجِیرُ بِكَ فَأَجِرْنِی وَ أَسْتَرْزِقُكَ فَارْزُقْنِی وَ أَتَوَكَّلُ عَلَیْكَ فَاكْفِنِی وَ أَسْتَنْصِرُكَ عَلَى عَدُوِّی [عَدُوِّكَ] فَانْصُرْنِی وَ أَسْتَعِینُ بِكَ فَأَعِنِّی وَ أَسْتَغْفِرُكَ یَا إِلَهِی فَاغْفِرْ لِی آمِینَ آمِینَ آمِینَ .
با آنكه به یقین مىدانم كه نه در حكم تو ستمى است و نه در انتقامت شتابى،چه تنها كسى در انتقام شتاب مىكند كه از دستدادن فرصت را مىهراسد و فقط كسى محتاج ستمگرى است كه ناتوان است،و حال آنكه تو اى خداى من!از این امور بسیار برترى.بار خدایا به تو پناه مىآورم،پس پناهم ده و از تو امان مىجویم پس امانم ده و از توروزى مىطلبم پس روزىام ده و اعتماد مىكنم بر تو،پس تو خود مرا كافى باش،و براى غلبه بر دشمنم از تو یارى مىخواهم پس یارىام ده،و از تو مدد مىجویم پس مرا مدد فرما، اى خداى من!دعایم را بپذیر.بپذیر.بپذیر.
هفتم:در شب جمعه دعاى«كمیل»را بخواند[كمیل بن زیاد نخعى،از اصحاب امیر المؤمنین علیه السّلام است كه حضرت به اصرار وى دعاى كمیل را انشاء و به او تعلیم فرمود]
هشتم:در شب جمعه دعاى«اللّهمّ یا شاهد كلّ نجوى»را كه در شب عرفه هم خوانده مىشود،بخواند.
نهم:در شب جمعه ده مرتبه بگوید:
یَا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَى الْبَرِیَّةِ یَا بَاسِطَ الْیَدَیْنِ بِالْعَطِیَّةِ یَا صَاحِبَ الْمَوَاهِبِ السَّنِیَّةِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ خَیْرِ الْوَرَى سَجِیَّةً وَ اغْفِرْ لَنَا یَا ذَا الْعُلَى فِی هَذِهِ الْعَشِیَّةِ.
اى كسی كه جود و بخشش توبه آفریدگان همیشگى است!اى آنكه دو دست سخاوت خود را براى عطا گشودهاى!اى صاحب عطاهاى گرانبها!بر محمّد و خاندان او،نیكوخوترین مردمان درود فرصت،و ما را اى خداى بلندمرتبه در چنین شبى بیامرز.
این ذكر شریف در شب عید فطر نیز خوانده می شود.
دهم:در شب جمعه انار بخورد،چنانكه امام صادق علیه السّلام در هر شب جمعه میل میفرمود،و اگر هنگام خوابیدن بخورد،شاید بهتر باشد،چه آنكه روایت شده: هركه وقت خوابیدن انان بخورد تا صبح در جان خود ایمن خواهد بود.و سزاوار است هرگاه انار بخورد،در زیر آن دستمالى بگستراند كه هر دانهاى از ان بیفتد جمع كرده و بعد بخودرد و بهتر است دیگرى را در آن انار شریك نسازد.
شیخ جعفر ابن احمد قمى رحمة اللّه در كتاب، عروس از امام صادق علیه السّلام روایت كرده:هركه ما بین دو ركعت نافله و فریصه صبح صد مرتبه بگوید:
سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبِّی وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ
منزه است پروردگار بزرگ من و به ستایش او را سزاست،از خدا،پروردگار خود،آمرزش مىطلبم و به سوى او باز مىگردم.
خدا در بهشت خانهاى براى او بنا كند.و شیخ طوسى و سید ابن طاووس و دیگران این دعا را ذكر كرده و گفته اند:مستحب است در سحر شب جمعه این دعا خوانده شود:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ هَبْ لِیَ الْغَدَاةَ رِضَاكَ وَ أَسْكِنْ قَلْبِی خَوْفَكَ وَ اقْطَعْهُ عَمَّنْ سِوَاكَ حَتَّى لا أَرْجُوَ وَ لا أَخَافَ إِلا إِیَّاكَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ هَبْ لِی ثَبَاتَ الْیَقِینِ وَ مَحْضَ الْإِخْلاصِ وَ شَرَفَ التَّوْحِیدِ وَ دَوَامَ الاسْتِقَامَةِ وَ مَعْدِنَ الصَّبْرِ وَ الرِّضَا بِالْقَضَاءِ وَ الْقَدَرِ یَا قَاضِیَ حَوَائِجِ السَّائِلِینَ یَا مَنْ یَعْلَمُ مَا فِی ضَمِیرِ الصَّامِتِینَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ،
خدایا!بر محمّد و خاندان او درود فرست و در این بامداد خشنودى خود را بر من ارزانى بدار،و ترس از خویش را در دلم جاى ده،و دلم را از غیر خود ببر،تا به غیر تو امید نبندم و جز از تو نترسم،خدایا!بر محمّد و خاندان او درورد فرست و مرا یقین استوار،و اخلاص بىشائبه و قدر خود،ببخش،اى برآورنده نیازهاى پرسندگان! اى آنكه هرچه در نهاد خاموشان مىگذرد مىداند!بر محمد و خاندانش درود فرست
وَ اسْتَجِبْ دُعَائِی وَ اغْفِرْ ذَنْبِی وَ أَوْسِعْ رِزْقِی وَ اقْضِ حَوَائِجِی فِی نَفْسِی وَ إِخْوَانِی فِی دِینِی وَ أَهْلِی إِلَهِی طُمُوحُ الْآمَالِ قَدْ خَابَتْ إِلا لَدَیْكَ وَ مَعَاكِفُ الْهِمَمِ قَدْ تَعَطَّلَتْ إِلا عَلَیْكَ وَ مَذَاهِبُ الْعُقُولِ قَدْ سَمَتْ إِلا إِلَیْكَ فَأَنْتَ الرَّجَاءُ وَ إِلَیْكَ الْمُلْتَجَأُ یَا أَكْرَمَ مَقْصُودٍ وَ أَجْوَدَ مَسْئُولٍ هَرَبْتُ إِلَیْكَ بِنَفْسِی یَا مَلْجَأَ الْهَارِبِینَ،
و خواهشم را برآور،و گناهم را بیامرز و روزىام را وسعت بخش و نیازهاى درونىام و حوائج براداران دینىام و خانوادهام را برآورد،خداى من آروزوهاى دور و سركش جز نزد تو ناكام است،همّتهاى بلند جز آنكه بر گرد كوى تو گردد بیهوده باشد و راههاى خرد بسته است جز به سوى تو،پس تویى امید دلها و به سوى توست پناهگاه،اى گرامىترین مراد،و بخشندهترین درخواست شده!با همه وجودم به سوى تو گریختهام،اى پناهگاه گریختگان،
بِأَثْقَالِ الذُّنُوبِ أَحْمِلُهَا عَلَى ظَهْرِی لا أَجِدُ لِی إِلَیْكَ شَافِعا سِوَى مَعْرِفَتِی بِأَنَّكَ أَقْرَبُ مَنْ رَجَاهُ الطَّالِبُونَ وَ أَمَّلَ مَا لَدَیْهِ الرَّاغِبُونَ یَا مَنْ فَتَقَ الْعُقُولَ بِمَعْرِفَتِهِ وَ أَطْلَقَ الْأَلْسُنَ بِحَمْدِهِ وَ جَعَلَ مَا امْتَنَّ بِهِ عَلَى عِبَادِهِ فِی كِفَاءٍ لِتَأْدِیَةِ حَقِّهِ [أَنَالَ بِهِ حَقَّهُ] صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ لا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ عَلَى عَقْلِی سَبِیلا وَ لا لِلْبَاطِلِ عَلَى عَمَلِی دَلِیلا.
با بارهاى گناه كه بر دوش مىكشم،درحالىكه براى رسیدن به تو یاورى نمىیابم جز آگاهى از اینكه تو نزدیكترین كسى هستى كه امید جویندگان به اوست و آنچه را كه نزد اوست راغبان آرزومندند،اى آنكه خردها را به معرفت خویش شكوفا ساخت،و زبانها را به ستایش خود گشود و آنچه را بر بندگانش منّت گذارد،براى اداى حق خود بسنده ساخت،بر محمّد و خاندان درود فرست و براى شیطان بر خردم راهى و به سوى باطل بر عملم راهنما و دلیلى قرار مده.
و به هنگام طلوع صبح روز جمعه این دعا را بخواند:
أَصْبَحْتُ فِی ذِمَّةِ اللَّهِ وَ ذِمَّةِ مَلائِكَتِهِ وَ ذِمَمِ أَنْبِیَائِهِ وَ رُسُلِهِ عَلَیْهِمُ السَّلامُ وَ ذِمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ ذِمَمِ الْأَوْصِیَاءِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلامُ آمَنْتُ بِسِرِّ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلامُ وَ عَلانِیَتِهِمْ وَ ظَاهِرِهِمْ وَ بَاطِنِهِمْ وَ أَشْهَدُ أَنَّهُمْ فِی عِلْمِ اللَّهِ وَ طَاعَتِهِ كَمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ.
شب را صبح كردم در امان خدا و امان فرشتگان و امان پیامبران و فرستادگان او(درود بر آنان باد)،و امان محمّد(درود خدا بر او و خاندان او باد)،و امانهاى جانشینیان خاندان محمّد(درود بر آنان باد)،ایمان آوردم به نهان خاندان محمّد(بر ایشان درود باد)و ظاهر و باطن ایشان،و گواهى مىدهم كه همانا ایشان در معرفت به خدا و طاعت او همچون محمّد(درود خدا بر او و خاندان او)هستند.
روایت شده:هركس پیش از نماز صبح روز جمعه سه مرتبه بگوید:
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ.
آمرزش میجویم از خداى كه شایسته پرستشى جز آن زنده پاینده نیست و به سوى او باز میگردم.
گناهانش آمرزیده شود هرچند از حباب نشسته بر دریا بیشتر باشد
منبع:emametanha.persianblog
ویدیو : اعمال شب جمعه (قسمت دوم)