از تلویزیون دوران هاشمی تا صدا و سیمای سرافراز : در این شماره نگاهی می اندازیم ...
در این شماره نگاهی می اندازیم به مدیران اسبق و سابق تلویزیون، از زمان محمد هاشمی تا پایان ریاست ۱۸ ماهه محمد سرافراز. تلویزیون به عنوان در دسترس ترین و پر مخاطب ترین رسانه کشور تاثیرات بسیار زیادی در امور سیاسی، فرهنگی، ورزشی و اقتصادی کشور دارد. از این رو همواره ریاست این سازمان جزو مباحث پرحاشیه و حساس محسوب می شود. وب‌سایت بانی فیلم: در این شماره نگاهی می اندازیم به مدیران اسبق و سابق تلویزیون، از زمان محمد هاشمی تا پایان ریاست ۱۸ ماهه محمد سرافراز. تلویزیون به عنوان در دسترس ترین و پر مخاطب ترین رسانه کشور تاثیرات بسیار زیادی در امور سیاسی، فرهنگی، ورزشی و اقتصادی کشور دارد. از این رو همواره ریاست این سازمان جزو مباحث پرحاشیه و حساس محسوب می شود.
تلویزیون طی جابجایی های مدیران مختلفش شرایط خاص خودش را در جلب نظر مخاطبان داشته، از دوران جنگ که تلویزیون تنها با دو شبکه برنامه هایش را روی آنتن می فرستاد و انبوه مخاطب را با خود جلب و همراه می کرد تا دوران عریض شدن سازمان با استخدام نزدیک به پنجاه هزار نفر پرسنل و امروز چابکسازی و بی پولی. اصولاً در سبک و سیاق کمی و کیفی تلویزیون موثر بوده. معمولاً هر مدیری الفبای مدیریتی خاص خودش را در زمان ریاست بر کلیه سازمان دیکته کرده است. باید دید پس از سرافراز اوضاع و احوال تلویزیون به کدام سمت می رود. آیا آمدن علی عسگری تنها به امور فنی تلویزیون سر و سامان می بخشد یا به لحاظ محتوایی نیز حرکت رو به جلویی در روند برنامه سازی تلویزیون رخ خواهد داد.
محمد هاشمی (۱۳۷۳-۱۳۶۳)
محمد هاشمی در دانشگاه برکلی کالیفرنیا تحصیل کرد. او دارای فوق لیسانس مدیریت و دارای تحصیلات حوزوی است.
محمد هاشمی از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۷۳ رییس سازمان صداوسیما بود و سپس به وزارت امور خارجه رفت. وی از سال ۱۳۷۵ تا دوره ششم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بود.
از مهم ترین کارهای او در زمان ریاست اش بر سازمان صداوسیما تاسیس شبکه ۳ در سال ۱۳۷۳ بود. شبکه‌ها و دفاتر استانی و برون‌مرزی بسیاری در دوران ریاست او بنیان نهاده شد.
هاشمی در دهه ۶۰ مدیر تلویزیون بود. در این دهه با توجه به بودجه کم سازمان صدا و سیما و دستگاه های دیگر، هنرمندان و دست اندرکاران تلویزیون مجبور بودند با بودجه های غالباً ناچیز برنامه ها و سریال های مخاطب پسند بسازند. وی رییس سازمان در زمان دوران دفاع مقدس بود و جناح بندی های سیاسی در تلویزیون وجهه خاصی نداشت و تمام گروه ها با عقاید مختلف در آن ابراز نظر می کردند. در آن دوره با توجه به شرایط دوران جنگ تحمیلی مستندهای تولیدی با موضوع جنگ از جمله «روایت فتح» در تلویزیون به کرات پخش شد.
اگر چه تلویزیون در دوران محمد هاشمی پیشرفت چندانی نداشت و تنها دو شبکه تلویزیونی فعالیت داشتند. اما با این حال رسانه ملی مخاطب خود را داشت. یکی از عمده ترین دلیل حاکمیت بلامنازع تلویزیون ایران در دهه شصت، نبود رقیبی قدرتمند در عرصه رسانه های تصویری بود. نبود دسترسی همگانی به شبکه های ماهواره ای و سریال های خارجی بیشتر مخاطبان ایرانی را پای دو کانال تلویزیون کشور می نشاند. نکته مهم در این دوره، علاقه مردم به همین تلویزیون محدود بود و اعتماد فراوانی به تلویزیون محمد هاشمی وجود داشت.
علی لاریجانی (۱۳۸۳-۱۳۷۳)
او در سال های ۱۳۶۰ و ۱۳۶۱ به عنوان رییس واحد مرکزی خبر سازمان صدا و سیما منصوب شد.
لاریجانی در فاصله سال های ۱۳۶۱ تا ۱۳۷۰ سمت هایی چون معاونت وزارت کار و امور اجتماعی، معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن، معاونت وزارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به عهده گرفت. وزارت فرهنگ و ارشاد در سال ۱۳۷۰ به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی انتخاب شد و تا سال ۱۳۷۲ در این وزارتخانه ماند. سپس در سال ۱۳۷۳ با حکم رهبری به عنوان رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران منصوب شد و تا سال ۱۳۸۳ به مدت ۱۰ سال مدیریت این سازمان را به عهده داشت.
لاریجانی که به عنوان نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی مشغول فعالیت بوده است، از سال ۱۳۸۴ و با آغاز به کار دولت نهم، دبیر شورای عالی امنیت ملی شد، اما در ۲۸ مهر ماه سال ۱۳۸۶ از این سمت استعفا داد.
اولین سمت اجرایی او مدیریت کل برون مرزی و واحد مرکزی خبر صدا و سیما بود. بین سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۷۰، وی معاون وزارتخانه های کار و امور اجتماعی و پست و تلگراف و تلفن (وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فعلی) و همچنین سپاه را بر عهده گرفت و سپس جانشین ستاد کل سپاه بود.
سال ۱۳۷۰ و در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی و پس از استعفای سید محمد خاتمی از سمت وزارت ارشاد، لاریجانی در این سمت قرار گرفت و تا بهمن ۱۳۷۲ به عنوان وزیر در این وزارتخانه حضور داشت. سال ۱۳۷۳ وی با حکم رهبری ریاست سازمان صدا و سیما را برعهده گرفت.
در این دوره تعدادی از سینماگران به ساخت سریال پرداختند و عریض شدن صدا و سیما نیز در این دوران آغاز شد. از آنجا که بودجه مناسبی به سازمان تزریق می شد، سریال سازی و ساخت برنامه های مختلف رنگ و لعاب جدی تری به خود گرفت و از دیگر شاخصه های دوران ریاست وی ساخت تله فیلم ها و فیلم های دینی و تاریخی (تاریخی مذهبی) در دوره ریاست علی لاریجانی بود. نقدی که بر این دوران از مدیریت تلویزیون وارد است برمی گردد به نیروهایی که از وزارتخانه های دیگر که به عنوان مسوول و حتی تهیه کننده به صدا و سیما آمده و فعالیت کردند. بیشتر شوراهای تلویزیون را افرادی غیر تلویزیونی تشکیل می دادند. اشخاصی که افکار و نظرات شان روی آثار سیما تاثیر زیادی می گذاشت. در دوران لاریجانی برنامه های سیاسی گسترش بیشتری پیدا کرد. شبکه چهار و شبکه تهران سیما در دوره لاریجانی افتتاح شد.
سید عزت ا… ضرغامی (۱۳۸۳- ۱۳۹۳)
سید عزت‌ا… ضرغامی عضو شورای عالی فضای مجازی و رئیس پیشین صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (از ۳ خرداد ۱۳۸۳ تا ۱۵آبان ۱۳۹۳) است.
وی فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی رشته مهندسی عمران از دانشگاه امیر کبیر و کارشناسی ارشد رشته مدیریت است. وی همچنین مسوولیت معاونت امور سینمایی وزارت ارشاد در دوران وزارت علی لاریجانی و مصطفی میرسلیم برعهده داشت و سپس مسوولیت معاونت صداوسیما در امور استان‌ها و حقوقی و امور مجلس در دوران ریاست لاریجانی بر سازمان عهده دار شد. عزت ا… ضرغامی دو دوره متفاوت را در ریاست سازمان صدا و سیما تجربه کرد؛ در یک دوره او با انگیزه بسیار به کیفیت تولیدات توجه کرد و در دوره ای نیز بیشتر به فکر عریض کردن تلویزیون در تاسیس شبکه های مختلف با مضامین متفاوت با هدف جذب حداکثری مخاطب بود.
عزت ا… ضرغامی با هدف جذب مخاطب بیشتر و حفظ تماشاگر تلویزیون در روزگاری که شبکه های ماهواره ای هر روز قوی تر و غنی تر از قبل فعالیت می کردند، بر آن بود با تاسیس شبکه های مختلف، انواع و اقسام برنامه های تلویزیونی را برای هر نوع از سلیقه ها و قشرهای مختلف تولید کند. این در حالی بود که نه بودجه چنین کار مهمی را داشت و نه نیروی انسانی اش تا این حد کاربلد بودند. تلویزیون در دوره او نقاط اوج و فرود بسیاری داشت. در دوره وی، آثار چه در حوزه نمایش و چه در حوزه های دیگر دارای نقاط قوت و ضعف بسیاری بودند، اما نکته مهم در دوره عزت ا… ضرغامی تغییر چند باره تکنیک در جذب مخاطب بود. حضور سینمایی ها در تلویزیون، تعدد شبکه های سیما، سریال های هر شبی و… که در نهایت عدم تزریق بودجه مناسب به تلویزیون ضرغامی، کار را به جایی کشاند که به قول خود رییس وقت، تلویزیون ورشکسته شد و با کلی بدهی سکان این عمارت به دست محمد سرافراز رسید.
محمد سرافراز (۱۳۹۳- ۱۳۹۵)
سرافراز از مدیریت بر شبکه برون مرزی بر کرسی ریاست سازمان صدا و سیما تکیه زد.
مهمترین شیوه او پس از استقرار در سازمان، تعدیل و چابک سازی تلویزیون که به جا مانده بود. بخشی از بدهی های سازمان از دوره قبل بود به محمد سرافراز رسید و او نیز با چابک سازی و حذف برخی از شبکه ها که البته به مذاق بسیاری از تلویزیونی ها خوش نیامد، به دنبال پایین آوردن هزینه های سازمان بود. هزینه هایی که بخشی از آن بدهی تلویزیون به برنامه سازان و بخشی هم برگشت به تولیداتی که حالا قرار بود در مدت زمانی کم با هزینه های پایین تر کار شوند. اگر چه شیوه مدیریتی سرافراز خیلی منطقی به نظر نمی رسید، اما همین شیوه پایین آوردن هزینه ها در این مدت، تلویزیون زمان سرافراز به لحاظ کیفی افت محسوسی داشته باشد.
در برخی از مواقع مشخصاً بی پولی تلویزیون اجازه مدیریت صحیح را به سرافراز نمی داد، اما نکته ای که شاید در افت کیفیت و کمیت برنامه های تلویزیون بیشتر تاثیر گذاشت اختلاف نظر میان مدیران سازمان بود، این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که رقابت با شبکه های فارسی زبان خارج نشین برای سازمان صدا و سیما هر روز سخت تر از دیروز می شد تا اینکه کار به جایی رسید که سرافراز ناچار به تنظیم استعفای خود شد. در دوره سرافراز چند تن از نویسندگان، بازیگران و کارگردانان تلویزیون به طور علنی همکاری شان را با شبکه جم آغاز کردند و تبعات کمبود بودجه و بی پولی در نهایت، عرصه را بر تولیدات چه به لحاظ کیفی و چه کمی تنگ تر کرد.
ویدیو : از تلویزیون دوران هاشمی تا صدا و سیمای سرافراز