تقویم تاریخ

1309ش:با تصويب متمم قانون انحصار تجارت، از اين روز در اسفندماه 1309 بازرگاني خارجي ايران در دست دولت قرار گرفت.   1332ش:در اين روز در اسفند 1332 فرمانداري نظامي تهران و حومه اعلام كرد كه دكتر حسين فاطمي وزير امور خارجه سابق 22 اسفند در خانه اي در شميران دستگير شده و در زندان است.   1519:فرناندو كورتزFernando Cortez افسر اسپانيايي 13 مارس 1519 با پانصد مردمسلح گام به مكزيك گذارد تا اين سرزمين پهناور را به نام پادشاه اسپانيا تصرف و خزائن پر از طلاي دولت آن را به كشور خود منتقل كند .   1642:«آبل تاسماني» دريانورد هلندي و مامور كمپاني هند شرقي هلند ( اندونزي ) كه به دستور مدير اين كمپاني مامور يافتن راهي از جنوب اقيانوس آرام به جنوب شيلي و ورود به اقيانوس اطلس و رسيدن به اروپا شده بود 13 مارس 1642 به جزايري رسيد كه انها را به نام ايالت نيوزيلند هلند « نيوزيلند » نا ميد.   1881:الكساندر دوم تزار روسيه 13 مارس 1881 هنگامي كه با كالسكه سلطنتي از خيابان مي گذشت با پرتاب بمب كشته شد.     1921:درست يك ماه پس از قتل پتر كروپوتكينPeter Kropotkin فرضيه پرداز آنارشيسم ، پيروان او در شهر مادريد « ادواردو داتو » نخست وزير وقت اسپانيا را كه ازجلسه پارلمان به خانه اش مي رفت هدف گلوله قراردادند كه چند روز بعد در 13 مارس 1921 درگذشت. 1938:مارس 1938 وحدت آلمان و اتريش تامين شد و اين دو سرزمين ژرمن ها يكي شدند كه به زبان آلماني انشلوس Anschluss (اتحاديه) ... تقویم تاریخ

300 م : كار جمع آوري و تاليف تاريخچه اردشير يكم، بنيادگذار دودمان ساسانيان، تحت عنوان «كارنامك اردشير پاپكان» مارچ سال 300 ميلادي  پايان يافت و چند روز بعد نسخه اصلي آن به مناسبت نوروز در تالار پذيرايي كاخ سلطنتي درتيسفون قرار گرفت.   1308 ش : نافرماني ايل قشقايي در فارس كه خواستار آزاد شدن «سردارصولت» رئيس خود از زندان تهران و بازگشت او به فارس و رياست مجدد بر ايل بود از يك هفته به نوروز سال 1308 آغاز و به تدريج به صورت يك بحران در آمد ، زيرا كه در چند استان ديگر هم آثار نافرماني در عشاير آشگار و ايل بختياري حتي دهكرد (شهر كرد امروز) را متصرف شده بود.       1311 ش: رضا شاه چند سال پس از آغاز سلطنت خود با اتخاذ سياست «بركنار كردن، بازداشت و خلع درجه کردن به طور برق آسا» كارها را از پيش مي برد. مروري بر تاريخچه كارهاي او موارد متعدد را نشان مي دهد كه پيش از ظهر دستور خلع درجه يك نظامي ارشد را صادر كرده و عصر همان روز وي را بخشيده است. 1908م :موريس (ژان ژاك) مارلو پونتي Maurice Marleau Ponty فيلسوف قرن 20 فرانسه 14 مارس در سال1908 به دنيا آمد و 53 سال عمر كرد. وي كه پدر خود را در جنگ جهاني اول از دست داد جوانترين فلسفه داني بود كه درفرانسه در دانشگاه به تدريس اين رشته پرداخت.     1914 م : هوارد فست Howard Fast نويسنده بزرگ و چپگراي آمريكا 12 مارس 2003 در 89 سالگي در گذشت . وي 70 داستان تاريخي از جمله داستان اسپارتاكوس را نوشته و همه ...

  54م: انتخاب بلاش به شاهي ايران در سال 52 ميلادي، و دو روز پس از 13 فروردين كه يونانيان اين رقم را به عنوان عدد نحس وارد فرهنگ پاره اي از ملتها از جمله ايرانيان كرده اند، مهستان (سناي ايران) از ميان شاهزادگان اشكاني و خانواده هاي وابسته، بلاش را كه مادرش از مادهای ایران (کرد) بود به شاهي کشور برگزيد و وي نيز برادرش تيرداد را شاه ارمنستان كرد كه اين اقدام، خشم امپراتور وقت روم را برانگيخت، ولي طولي نكشيد كه اين امپراتور درگذشت.     1292ش: 16 فروردين 1292 خورشيدي زمين لرزه سختي بيش از هزار و دويست تن از ساكنان بوئين زهرا ( قزوين ) را كشت و ويراني فراوان به بار آورد. 49 سال بعد ( شهريور 1341 ) در همين منطقه زلزله ديگري رخ داد كه لرزه هاي آن به تهران هم رسيد و تلفات به مراتب سنگين تري وارد ساخت. از آن پس هم، هرچند سال يک بار زمين لرزه هاي بوئين زهرا تکرار شده و تلفات و زيانهاي مالي داشته است.     1320ش : امروز ـ 16 فروردين ـ سالروز در گذشت پروين اعتصامي شاعره بنام ايران است كه در 34 سالگي در 1320 در تهران در گذشت . وي 25 اسفند 1285 در تبريز به دنيا آمده بود و پدرش يوسف اعتصام الملك از نويسندگان و مترجمان كشور بود. اشعار پروين كه عمدتا به سبك خراسان بود پيرامون زندگي مردم و احساس خود او از زندگاني بود . قطعه شعر او درباره رنجبران مشهور است.     1332ش : دکتر مصدق از توطئه قتل خود و تغيير سياست آمريکا پرده برداشت16 فروردين 1332 ...

514 پيش از ميلاد : بوغابيش (بگابيش) ژنرال پارسي با 81 هزار سرباز درسال 514 پيش اقوام غير متمدن را از نزديكي قلمرو ايران براند. دارياز ميلاد، 17 روز پس از نوروز، عبور از درياي مرمره را آغاز كرد تا در اروپاي جنوب شرقي وش در آن زمان در شمال شرقي ايران بود و بوغابيش را مامور آن سوي مرزهاي شمال غربي كشور كرده بود.     1300ش: به مناسبت دستگيري قوام السلطنه - كلنل محمد تقي خان پسيان مردی که می خواست ایران ـ ایران شود.     1746م : فرانسيسكو گويا F. Goya نقاش نامدار اسپانيايي سي ام مارس 1746 به دنيا آمد و 82 سال عمر كرد و شانزدهم آوريل 1828 درگذشت.     1917م : ششم آوريل1917 در ساعت يك و 18 دقيقه بعد از ظهر به وقت واشنگتن ، دولت ايالات متحده برغم مخالفت آلماني تبار هاي اين كشور در سومين سال جنگ جهاني اول به آلمان اعلان جنگ داد و به اروپا سرباز فرستاد و اين اقدام سر آغاز ورود آمريكا به ميدان سياست جهان شد . 648: خورشيد گرفتگي صورت گرفت كه يوناني ها جزئيات آن را ثبت كرده اند. 1773: جيمز ميل ( پدر جيمز استيوارت ميل ) فيلسوف و تاريخدان انگليسي و مولف « تاريخ هندوستان انگلستان » به دنيا آمد . وي از فلاسفه Utilitarianism است.او در رابطه با اين فلسفه، كتاب « تحليل پديده هاي تفكر انسان » را نوشته است . اين فلاسفه، بمانند زرتشت ، عمل درست را عامل شادي مي دانند و تاكيد براين دارند كه يك انسان بايد بكوشد كه اواخر عمر احساس ...

1304ش: رضاشاه (پيش از شاه شدن) كه شخصا شنونده نطق سال 1925 (سال 1304هجري خورشيدي) پروفسور پوپ درباره ابتكار و تداوم «آموزش و پرورش ميهندوستي» ايرانيان عهد باستان بود، بعدا گفته بود كه اظهارات پروفسور پوپ آمريكايي اورا (كه مادرش زاده شهر ايروان بود) دفعتا يك ناسيوناليست كرد.     1969م :پوفسور پوپ كه ايرانيان را (اگر وسيله و آموزش داشته باشند) هنرمندترين و با استعدادترين انسان روي زمين خوانده است موسسه تحقيقات آسيايي اش The Asia Institute را از آمريكا به ايران (شيراز) منتقل ساخت. وي در سال 1969 در 88 سالگي و زن و همكارش دكتر ايكرمن Phyllis Ackermanدر 25 ژانويه 1977 درگذشتند.آرامگاهي كه ايرانيان قدرشناس در اصفهان براي پروفسور پوپ به سبك آرامگاه شاه اسماعيل ساماني در فرارود ساخته اند.     1307ش : تيمورتاش در ماموريت محرمانه و حساس - چگونگي ايجاد نيروي دريايي تازه براي ايران رضاشاه (فروردين 1307) و در جريان نوسازي ارتش و تقويت بنيه نظامي ايران، تصميم به ايجاد يك نيروي دريايي براي وطن گرفت، ولي از انگليسي ها بيم داشت كه كار شكني كنند.     1941م :چرچيل نخست وزير وقت انگلستان در اين روز در سال 1941 (18 فروردين 1320) دستور انتقال يك لشكر از هندوستان آن کشور را به بصره داد.     1951م:ايران در آوريل 1951 - در ميان ناآرامي، علاء رفت و مصدق آمد.آوريل 1951 (فروردين 1330) در ايران با ناآرامي آغاز شده بود. چون در نيمه دوم مارس، ...

280م:در پي چند شكست نظامي روم از ايران و قتل دو امپراتور اين كشور كه در صدد جنگي ديگر با ايران بر آمده بودند، «ماركوس پروبوس» امپراتور تازه روم به بهرام دوم شاه ساساني ايران پيشنهاد امضاي يك پيمان صلح داد كه بهرام به سبب مشكلاتي كه در خاور ايران داشت - در اين روز از آوريل 280 ميلادي اين پيشنهاد را پذيرفت، اما قراردادي امضاء نشد. 1918م:در اين روز در سال 1918 كنسول انگلستان در شيراز به مردم استان فارس شديدا اخطار كرد كه از احساسات ضد انگليسي و دشمني با انگلستان دست بردارند كه ادامه آن برايشان عواقب وخيم دربرخواهد داشت. اين التيماتوم نتيجه عكس داد و ديري نگذشت که عشاير و مردم فارس علنا و مسلحانه با انگلستان وارد مخالفت و مبارزه شدند.   1921م:26 آوريل 1921 نخستين سفير روسيه شوروي وارد تهران شد، خود را فرستاده خلق روسيه معرفي كرد و با خاطره بدي كه ايرانيان از تزارها داشتند مورد استقبال بي سابقه مردم و دولت ايران قرار گرفت. وي در نخستين هفته ورود به تهران، از زندان مرکزي شهر و گورستان تهران ديدن کرد زيرا که به خواست دولت تزاري، درگذشته بسياري از ايرانيان مبارز بازداشت و يا مقتول شده بودند.   1305ش:دو روز پس از تاجگذاري رضا شاه، بي سيم قصر ( معروف به بي سيم پهلوي، واقع در خيابان شميران، چهار راه سيد خندان امروز) كه دكلهاي آن هنوز از آن زمان باقي مانده است ششم ارديبهشت 1305 گشايش يافت و ايران مجهز به مخابرات (تلگراف) بدون سيم شد. 14 ...

585پیش ازمیلاد:ترس از خورشيدگرفتگي در 28 اپریل سال 585 پيش از ميلاد سبب قطع جنگ ايرانيان ماد با ارتش ليدي (واقع در آناتولي غربي ــ آسياي صغير) شد.     مادهای آریایی پس از مهاجرت به فلات ايران در منطقه اي كه از ري (تهران) آغاز و غرب فلات از جمله همه آذربايجان و كردستان امروز را شامل مي شود اسكان گزيده بودند. مادها بعدا به پايتختي همدان (هكمتان ــ اكباتان) دولتي تاسيس كردند تا متحدا بر ضد همسايگان غربي خود كه از پراكندگي آنان سوء استفاده مي كردند و ضمن تجاوز نظامي، به جمع آوري اسير مي پرداختند كه در دنياي باستان نوعي ثروت و منبع توليد بشمار مي رفت مقابله كنند. آنان موفق شدند دولت آشور را كه بيش از ديگران اسير گرفته بود مضمحل سازند. در آن زمان بزرگترين دولت پارس ها (هم تبار مادها) تحت عنوان كيانيان در سيستان، كرمان و آريا فعاليت داشت و پارس هاي جنوبي هم كه از هيچ ناحيتي تهديد نمي شدند دولت ديگري داشتند كه كوروش بزرگ ربع قرن بعد از جنگ ماد و ليدي، از اتحاد اقوام ايراني دولت واحد ايران را به وجود آورد كه از نظر تمدن و توان و پيشرفت در جهان سرآمد بود.   1324ش:هشتم ارديبهشت 1324 دولت وقت دو روز پيش از خودكشي هيتلر ضمن يادداشتي از دولتهاي انگلستان، شوروي و آمريكا خواست كه طبق وعده اي كه داده بودند نظاميان خود را از ايران خارج سازند. اين وعده در جريان كنفرانس سران آمريكا، شوروي و انگلستان در تهران داده شده بود، ولي مرور زمان نشان دادكه استالين ...

53پیش ازمیلاد:اواخر آوريل سال 53 پيش از ميلاد، ايران و روم در آستانه جنگ كارهه (حّران) قرار داشتند كه «دوپوي» در صفحه 129 تاليف خود ــ تاريخ جنگ ــ از آن به عنوان قاطعترين نبرد نظامي بشر در قرون قديم نام برده است. در اين جنگ، كراسوس كنسول اول روم كشته شد و از ارتش آن كشور كمتر از پنج هزار تن موفق به فرار شدند.     847م:يعقوب ليث صفار كه از جوانی در سر هواي احياء استقلال ملی و سپس امپراتوري ايران را داشت براي رسيدن به اين هدف و اجراي گام به گام برنامه هاي خود، مصلحت ديد كه با حاكم اعزامي خليفه عباسي به سيستان كار كند. اين همكاري مصلحتي كه از آوريل 847 ميلادي آغاز شده بود پنج سال طول كشيد و پس از آن، يعقوب راه خود را با تصرف شهر زرنگ (واقع در افغانستان امروز ـ افغانستان نامی است که انگلیسی ها بر ایران خاوری گذارده اند) جدا ساخت. وي سپس تا لحظه واپسين عمر خود به آزاد کردن ساير مناطق ايران و احياء استقلال ملي ادامه داد و جايگاه رفيعي برای خود در تاريخ ايرانزمين به وجود آورد.   1909م:27 آوريل 1909 چند واحد ارتش روسيه به بهانه محافظت از جان و مال خارجيان مقيم تبريز! وارد اين شهر شدند و مداخله مستقیم در امور آذربايجان از این زمان آغاز شد و تا پیروزی انقلاب اکتبر 1917 ادامه یافت. روسيه و انگلستان طبق موافقتنامه آگوست 1907 معروف به سازش سن پترزبورگ ايران را ميان خود به دو منطقه نفوذ تقسيم كرده بودند و بنابراين، به زعم آن دو دولت ...

1030م:مورخان انگليسي كه درباره گسترش اسلام در قرن 11 ميلادي در شبه قاره هند تحقيق كرده اند؛ درگذشت سلطان محمود غزنوي را 30 آوريل 1030 نوشته اند. سلطان محمود به نام گسترش اسلام، چند حمله نظامي به هند برد و از سوي خليفه عباسي وقت مورد تقدير قرار گرفت. وي با اين اقدام خود نخستين سنگ بناي كشوري را گذارد كه 9 قرن پس از او به نام پاكستان مركب از مسلمانان هند پا به عرصه وجود گذارد.     1292ش:دهم ارديبهشت سال 1295 هجري خورشيدي روزتاريك ديگري در تاريخ وطن ماست .در اين روز دولت ضعيف تهران به مداخله انگلستان و روسيه در امور مالي و نظامي ايران تن داد . به اراده انگلستان و روسيه ، ماليه و امور نظامي ايران به كميسيوني سپرده شد كه سه عضو غير ايراني آن را اين دو دولت خارجي كه طبق عهدنامه سن پترزبورگ ايران را به مناطق نفوذ خود قسمت كرده بودند تعيين مي كردند.   1300ش:ژنرال انگليسي «آيرونسايد» پس از اطمينان از اين كه دولت كودتا شكست نخواهد خورد دهم ارديبهشت 1300 ( دو ماه و يك هفته پس از كودتا ) ايران را ترك كرد. وي موفق نشد به بلشويكهاي روسيه از داخل ايران مستقيما آسيب بزند.   1312ش:در اين روز در سال 1312 پس از يك رشته بازي هاي سياسي و قهر و آشتي تقريبا دوساله ! قرارداد انحصار نفت با انگلستان كه سي سال از آن باقي مانده بود براي شصت سال تمديد شد!. قرارداد تازه كه جاي امتياز « دارسي » را گرفت در جلسه هفتم خرداد 1312 مجلس به تصويب رسيد و اين همان ...

1689م:«ميرويس» رئيس قبايل منطقه قندهار بهار 1689 به اصفهان پايتخت آن زمان ايران تبعيد شد كه يك اشتباه سياسي بزرگ بود. بي تدبيري حاكم قندهار و تبعيد ميرويس جنگ داخلي ايرانيان را در پي داشت. حكمران اعزامي از اصفهان به قندهار كه آشنايي كامل به وضعيت منطقه و روانشناسي مردم محل را نداشت «ميرويس» را عامل بي ثباتي قندهار اعلام كرد و تحت الحفظ روانه اصفهان ساحت كه در سي ام آوريل سال 1689 ميلادي به دارالحكومه اصفهان تحويل داده شد.   1896م:اول مه سال 1896 ميلادي روزي است كه ناصرالدين شاه از طايفه مغول تبار قاجار در حرم شاه عبدالعظيم در شهر ري به دست ميرزا رضا كرماني كشته شد. ناصرالدين شاه 16 ژوئيه 1831 به دنيا آمده بود و هنگام مرگ 65 ساله بود و 48 سال سلطنت كرده بود. ميرزارضا تپانچه را در زير عريضه خود (ورق كاغذ) پنهان كرده بود.   1346م:در ارديبهشت 1346، در چهلمين سالگرد آغاز بكار نظام قضايي تازه ايران كه تا حدي ترجمه از سيستم قضايي فرانسه ــ بلژيك بود اعلام شد كه از 24 تيرماه اين سال با اختصاص يافتن پاره اي از دادگاههاي مدني به «امورخانواده»، امر طلاق كه جز در چند مورد خاص در دست شوهران بوده است به اين دادگاهها محول خواهد شد.   1978م:در نخستين روز سال 1978 آرام خاچاتوريان آهنگساز بلند آوازه ارمني اتحاد شوروي درگذشت.وي هنگام فوت 74 ساله بود.آرام سالها رياست اتحاديه آهنگسازان شوروي را برعهده داشت و با اين كه عضو حزب كمونيست بود علنا از پاره ...