نشست سریال «راه طولانی» با حضور رضا كیانیان و افسانه بایگان : رضا كیانیان، ...
رضا كیانیان، افسانه بایگان (بازیگران راه طولانی)، رضا كریمی (كارگردان) و محمدرضا تخت‌كشیان (تهیه‌كننده «راه طولانی») در نشست صبح امروز ـ دوشنبه ـ ناگفته‌هایی از این سریال را در جمع خبرنگاران مطرح كردند.
تلخی، پیشی گرفتن از فوتبال در آمار، پایان غیركلیشه‌یی «راه طولانی»، وظایف هنرمند در پرداختن به واقعیت‌های جامعه، وسواس گروه تولید در توجه به جزئیات، قهر مردم با تلویزیون و ممیزی از مسائلی بود كه در این نشست مطرح شد.
*** از فوتبال جلو زدیم
رضا كریمی ـ كارگردان «راه طولانی» ـ در ابتدای مراسم امروز از استقبال مردم از سریال «راه طولانی»، اظهار خرسندی كرد و گفت: در آمار و به لحاظ آماری، سریال ما جلوتر از فوتبال بوده است.
كریمی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره‌ی موضوع این سریال كه به بحث فرزندسالاری می‌پردازد، خاطرنشان كرد: این یك موضوع جاری است كه وجود دارد و به همین دلیل سعی كردیم به این روابط با دقت جزئیات بپردازیم. مسائلی كه در سریال اتفاق می‌افتد به طور كلی برای مردم آشنا است ولی برای اینكه ملموس‌تر شود لازم بود شخصیت‌پردازی درست‌تری داشته باشیم كه به نظرم این اتفاق افتاده است.
او همچنین درباره‌ی سیاه‌نمایی و تلخی كه به سریال «راه طولانی» نسبت داده می‌شود، گفت: بحث‌هایی كه درباره‌ی ممنوعیت تلخی و سریال‌های تلخ پیش آمد، زمانی بود كه تصویربرداری ما تمام شده بود. ما هم به نوعی به تلخی قصه و فضای آن واقف بودیم به همین دلیل سعی كردیم با چاشنی طنز این تلخی را تا حدودی از آن بگیریم.
كریمی افزود: این طنز، زمینه‌ی قوی در فیلمنامه نداشت و طنزی كه در سریال می‌بینیم از چند جا می‌آید؛ اول اینكه فضای سریال می‌طلبید با توجه به موقعیت‌های طنزی كه دارد یك چاشنی طنز داشته باشد این نگاه در من وجود دارد و دوست دارم اگر كاری ایجاب كند، طنز هم وجود داشته باشد. در صحبت‌هایی كه با كیانیان داشتیم به این سمت رفتیم. شكسپیر می‌گوید در تلخ‌ترین لحظات می‌شود تماشاگر را خنداند. با این حال این طنز لبه تیغ بود و باید دقت می‌كردیم به كاری كه انجام می‌دهیم و مسیری كه دنبال می‌كنیم لطمه‌ای نخورد حتی ما از بیژن بنفشه‌خواه كه یك كمدین است، در كارمان استفاده كردیم اما لحظاتی كه او جلوی دوربین بود باید كاملا كنترل‌شده و حساب شده پیش می‌رفت.
نشست نقد و بررسی سریال «راه طولانی»
كارگردان «راه طولانی» توضیح داد: وقتی كه فیلمنامه به من پیشنهاد شد و خواندم از خط قصه خوشم آمد و فكر كردم می‌توان كار خوبی ساخت، البته اگر همه چیز به درستی پیش رود. این دلبستگی در من ایجاد شد و كار را دنبال كردم؛ به عنوان مشاور فلیمنامه نیز در كنار فیلمنامه‌نویسان بودم بخش عمده‌ای از همكاری من با دوستان نویسنده در حین فیلمبرداری بود. زیرا نگران بودیم قصه جذاب باشد و به همان جذابیت سابق پیش برود.
رضا كریمی با اشاره به كار كردن در مدیوم تلویزیون، خاطرنشان كرد: گاهی این نگاه می‌شود كه تلویزیون را از سینما تفكیك كنیم اما من اساسا آموخته‌هایم از سینما شروع شد و نگاهم این نیست كه تلویزیون یك مدیوم دیگر است و هرچه را كه بلدم در تلویزیون هم انجام می‌دهم شاید چیزی هم كه باعث تفاوت این سریال شد همین نگاه بود كه دقیقا همان كاری را انجام بدهم كه در یك كار سینمایی 90 دقیقه‌ای انجام می‌دهم و به همان جزئیات توجه كردم.
وی افزود: خیلی‌ها می‌گفتند در تلویزیون می‌شود این كار را نكرد و جزئیات را در نظر نگرفت. من به طور كلی با این ایده موافق نیستم كه باید كار تلویزیونی را جوری بسازیم كه اگر تماشاگر خواست وسط سریال بلند شود و برای خودش چای بیاورد بتواند این كار را انجام بدهد، اصولا این منطق را درك نمی‌كنم و معتقدم نیستم كه تفاوت تلویزیون و سینما یعنی سطح یكی پایین‌تر است.
*** پایان غیركلیشه‌یی «راه طولانی»
كارگردان سریال «راه طولانی» در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا درباره‌ی پایان‌بندی این سریال خاطرنشان كرد: برایم عجیب بود كه همه از همان ابتدا نگران پایان‌بندی بودند این نگرانی از اینجا ناشی می‌شود كه بعضی از سریال‌های جذاب پایان‌بندی بدی دارند ما هم طبیعتا این نگرانی را داشتیم و به آن آگاه بودیم و سعی می‌كردیم در مورد سریالمان این اتفاق نیفتد.
او ادامه داد: از همان ابتدا با نویسنده‌ها درباره پایان‌بندی صحبت و سعی كرده‌ایم پایان بندی سریال كلیشه‌یی نباشد. پایان بندی «راه طولانی» متفاوت و خارج از شكل‌های مرسوم تلویزیون است؛ البته تماشاگر ما پایان‌بندی متفاوتی خواهد داشت كه قرار نیست عجیب و غریب باشد.
كریمی همچنین در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به پرسشی درباره‌ی لكنت زبان شخصیت مرتضی گفت: این لكنت از ابتدا شكل نگرفته بود بلكه قراری بود كه بعدها با هم گذاشتیم در روزهای ابتدایی كار صحنه‌یی را می‌گرفتیم كه كیانیان حرفی زد و در آن لحظه ناراحت شد و زیر لب تكرار حرف بازیگر مقابلش را تكرار كرد. وقتی من این را شنیدم به او گفتم چه كار خوبی كردی كه این كار را انجام دادی؛ بنابراین تصمیم گرفتیم وقتی مرتضی تحت فشار قرار می‌گیرد به لكنت بیفتد؛ طرح كلی لكنت مرتضی از اینجا آغاز شد.
او در پایان صحبت‌هایش از هم‌فكری و تعامل جمعی كه باعث شكل‌گیری سریال «راه طولانی» شده است، سخن گفت.
نشست نقد و بررسی سریال «راه طولانی»
*** بایگان: خیلی‌ها با تلویزیون قهر می‌كنند چون تك‌بعدی است
افسانه بایگان بازیگر این سریال نیز كه در نشست «راه طولانی» حضور داشت، بر احترام به نگاه و سلیقه مخاطب تاكید كرد و افزود: این سریال مشكلات را از نگاه یك هنرمند به جامعه اعلام كرده است.
او در مورد نقشش نیز توضیح داد: این كاراكتر مادری است كه یك مادر سنتی با المان‌های سنتی نیست بلكه مادری است دارای پایگاه فكری و شخصیتی فرهنگی كه نسبت به مسائل پیرامونش در جامعه نگرش خاصی دارد. او جهان‌بینی گسترده‌تر از یك زن سنتی دارد و عكس‌العمل‌هایش هم متفاوت است. نوع نگاه او و آموزشی بودن نگاه به زن روی كل جهان بینی‌اش تاثیر می‌گذارد كه از جذابیت‌های این نقش است. اگر چنین رنگ آمیزی‌هایی در یك كاراكتر نباشد و بخواهیم آن را تك بعدی ببینیم زیبایی‌های آن از بین می‌رود به همین دلیل هم است كه خیلی‌ها با تلویزیون قهر می‌كنند چون این رنگ آمیزی‌ها را در آن نمی‌بینند.
افسانه بایگان درباره بازی‌اش در این سریال نیز توضیح داد: من آدم ماجرا و آدم ریسك‌پذیری هستم و در این سال‌ها حتی گاهی منفی‌ترین نقش‌ها را قبول می‌كردم و به آن ویژگی خاصی می‌دادم چون با نقش‌های متداول‌تر و معمولی‌تر فرق داشته باشد. من معتقدم اگر از كارم لذت ببرم مخاطب هم همین حال را دارد و زمانی كه این اتفاق در خود من افتاده مردم هم كارم را پذیرفته‌اند.
او تاكید كرد: یكسری از كارها بافت دراماتیك ندارد و یكسری از آنها هم بافت دراماتیك زیادی دارد. من برای پذیرفتن یك كار به بافت كار، عوامل، بازیگران، تهیه‌كننده و كارگردان توجه می‌كنم. همیشه هم ارتباطم با مردم خوب بوده و كار خودم را انجام دادم؛ اما اصولا دغدغه‌ای ندارم و جایی كه باید قرار بگیرم قرار می‌گیرم و برایم فرقی نمی‌كند اینجا كجا باشد حتی ممكن است فیلم 10 دقیقه‌ای مستند باشد.
بایگان در سخنان پایانی خود با اشاره به استقبال از سریال «راه طولانی» گفت: نتیجه كاری كه با تفكر شروع می‌شود و تهیه‌كننده روشنفكر آن را در دست می‌گیرد و به كارگردانی می‌دهد كه می‌داند چه چیزی می‌خواهد، خوب خواهد شد. این نشان می‌دهد كاری كه با اندیشه حركت می‌كند و دچار روزمرگی‌های متداول نمی‌شود چنین خواهد بود. وظیفه هنرمند به عنوان كسی كه كار خود را می‌شناسد این است كه فكر و سوال ایجاد كند نه اینكه ماجراهای جویده شده را فقط با این استدلال كه فقط سلیقه مردم است جلو ببرد.
او تاكید كرد: وظیفه هنرمند این است كه مسائلی را مطرح كند. در مخروط فكری دكتر شریعتی هم هنرمندان و روشنفكران در رأس هستند و با اینكه تعدادشان كم هستند به منزله ستاره‌هایی هستند كه فلش می‌زنند.
نشست نقد و بررسی سریال «راه طولانی»
*** در تلویزیون تكلیفلمان روشن است
به گزارش ایسنا، محمدرضا تخت‌كشیان ـ تهیه‌كننده «راه طولانی» ـ نیز كه در این نشست حضور داشت، درباره‌ی تفاوت تهیه تولیدات سینمایی و تلویزیونی گفت: كار در سینما و تلویزیون سختی‌های خودش را دارد كه باید رعایت كنیم اما باید بگویم تكلیف ما با تلویزیون روشن‌تر است چون حدود، مسائل و دغدغه‌های آنها را می‌دانیم. از همان ابتدا تا مرحله ساخت تكلیفمان روشن است به جز اینكه مسائل حاشیه‌یی پیش بیاید اما در سینما كار ساخت را بلدیم ولی بعد از آن نمی‌دانیم چه كار باید بكنیم و به اصطلاح سردرگمی داریم؛ صحبت‌ها روشن نیست و این روزها دست و دل خود من به سمت كار سینمایی خیلی مساعد نیست با این حال این به این معنی نیست كه با سینما قهر كنیم و در آن كار نكنیم.
او درباره ممیزی‌های احتمالی «راه طولانی» نیز توضیح داد: در مراحل پایانی نگارش فیلمنامه و بازنویسی آن مدیران شبكه از نزدیك شاهد پیشرفت قضیه بودند و به مشكلی برنخوردیم حذفیات زیادی هم نداشتیم به جز چند جمله‌ای كه تلویزیون همیشه رعایت می‌كند.
تخت كشیان در پاسخ به پرسش ایسنا درباره كپی‌های غیرمجاز و یا پخش‌هایی كه از سایر شبكه‌های ماهواره‌یی صورت می‌گیرد گفت: در این باره كاری از دستمان برنمی‌آید ولی نكته جالب این جاست كه من به وزارت ارشاد هم مراجعه كردم؛ دو یا سه كانال ماهواره‌یی كه مجوز دارند نیز كارهای ما را پخش می‌كنند. ولی فكر نمی كنم تلویزیون اساسا با این موضوع مشكل داشته باشد چون آنها كارهایی تولید می‌كنند كه مردم به هر شكلی ببیند و ما هم كه مشكل داریم نمی دانیم باید چكار كنیم.
او همچنین با تاكید بر اینكه «راه طولانی» قرار نبوده در هیچ مناسبت خاصی پخش شود، توضیح داد: در طول هشت ماه دوران تصویربرداری روی این مساله كه كار برای ماه رمضان و یا ساعت دیگری باشد صحبتی نشده بود قبل از عید با من تماس گرفتند كه كار را برای رمضان در نظر گرفته‌اند اما بعد در زمانی كه می‌بینید سریال ما پخش شد.
او درباره پخش مسابقات فوتبال كه ممكن است موجب كاهش مخاطبان سریال «راه طولانی» شده باشد نیز گفت: من به فوتبال و یا چیزهای دیگر توجه‌ای ندارم اكران فیلم سینمایی ما هم با همین مساله مواجه بود اما فكر می‌كردم اگر كاری درست ارائه شود مردم می‌بینند و تا حدود زیادی این اتفاق افتاد.
تهیه‌كننده «راه طولانی» در پایان سخنانش خاطر نشان كرد: مطلبی كه من بعد از این سریال متوجه شدم این بود كه اكثر بازیگران سریال به خصوص جوان‌ها از حضور رضا كیانیان و افسانه بایگان در این سریال گفته‌اند و اعلام كردند به شدت حس خوبی داشتند و چیزهای زیادی از آنها یاد گرفتند. همیشه اگر بازیگران خوب در مجموعه‌ای حضور داشته باشند به بقیه هم كمك می‌كنند دیده شوند اما اینكه این مساله به چنین صراحتی اعلام شود را تا به حال ندیده بودم.
*** رضا كیانیان: همیشه شیرین نمایی می‌كنیم
رضا كیانیان در نشست نقد و بررسی سریال «راه طولانی» تاكید كرد: من هیچگاه نمی‌گویم كه برای مردم كار می‌كنم چون كسانی كه می‌گویند برای مردم كار می‌كنند در برخی از مواقع طلبكار می‌شوند؛ اما من هیچ وقت طلبكار و بدهكار نبودم. امیدوارم تا آخر عمرم هم همینطور باشم. اگر نقشی با معیارهایم جور باشد آن را بازی می‌كنم و همیشه دوست داشتم یك نقاش متفاوت بازی كنم.
به گزارش خبرنگار سرویس تلویزیون خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، رضا كیانیان، بازیگر نقش مرتضی كه در نشست نقد و بررسی سریال «راه طولانی» حضور داشت، با تاكید بر اینكه برای نقد یك اثر هنری باید ذهنمان در مواجهه با آن خالی باشد، عنوان كرد: به خاطر سالیان سال بازیگری و تجربه‌ام در زندگی متوجه شدم كه در دنیای نمایش به خصوص نمایش تلویزیونی همه چیز خط كشی شده است؛ درست مثل سیاه بازی‌های قدیمی. در صورتی كه دنیای نمایشِ من یك‌سونگر نیست. من دوست دارم نمایشم چند سویه باشد و یكی از دلایلی كه این سریال را قبول كردم همین چند سویه بودن آن، است.
او در ادامه صحبت‌هایش درباره‌ی مخاطبان نیز گفت: من برای مخاطب كار نمی‌كنم بلكه جهان بینی و اعتقاداتی دارم كه برای آنها كار می‌كنم؛ اگر مخاطب كارم را دوست داشت از او تشكر می‌كنم و اگر هم دوست نداشت باز هم از او تشكر می‌كنم چون در این صورت مخاطب به دنبال یك هنرمند دیگر می‌رود.
بازیگر نقش مرتضی افزود: من بازیگری را از تئاتر شروع كردم و از آن زمان همیشه دوست داشتم وقتی تماشاگر كار من را می‌بیند از قبل هیچ تصوری نداشته باشد و الان خوشبختانه چند سالی است كه طوری شده كه مخاطب تصوری از كار من ندارد و زمانی كه یك فیلم، تئاتر یا سریال را می‌بیند با خودش می‌گوید ببینیم این دفعه رضا كیانیان در چه نقشی ظاهر شده است. ذائقه تماشاگر در این شكل به وجود می‌آید. من هم نباید بگویم همه باید از من خوششان بیاید. اگر بخواهیم كاری كنیم كه مخاطب حتما آن را دوست داشته باشد در مرحله‌ای می‌افتیم كه نوكر تماشاگر و دنباله روی او می‌شویم.
كیانیان درباره پیوستنش به گروه «راه طولانی» نیز توضیح داد: زمانی كه از من دعوت شد و پنج قسمت اولیه‌ی سناریو را خواندم، خیلی خوشم آمده چون خیلی به‌روز بود و مسائل اجتماعی را مطرح می‌كرد. حتی وقتی پنج قسمت را خواندم و دیدم هیچ اتفاقی در داستان نمی‌افتد؛ اما من همچنان به خواندن ادامه‌ی آن مشتاق و بیشتر جذب شدم. كنكاش بین خانواده و آدم‌هایی كه در داستان وجود داشتند، جذاب بود.
او سپس درباره‌ی تاثیرات فیلمنامه بر بازی‌اش تاكید كرد: بازیگر عروسك نیست و یك هنر مستقل در كنار كارگردانی، نورپردازی و بقیه هنرهاست؛ یعنی باید خلاقیت داشته باشد من هم همیشه دوست دارم یك معماری خاص در نقشم به وجود آورم به همین دلیل به طور قطع خیلی چیزها از من به نقش اضافه شده و خیلی چیزها حاصل تقابل من و كارگردان بوده كه هیچ فردی از ابتدا فكرش را نمی‌كرده این طور شود.
این بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون در بخش دیگری از صحبت‌هایش در پاسخ به این پرسش كه تا چه حد مجال كار برای ارائه‌ی یك كار متفاوت در این سریال برایش فراهم بوده است، گفت: در این كار دقت نظری بیشتر از حد معمول داشتم. ممكن است با یك تهیه‌كننده كار كنیم كه می‌خواهد كارش را به سرعت به آنتن برساند اما من بارها با آقای تخت‌كشیان كار كرده‌ام و متوجهم كه هیچ فشاری روی گروه تولید نمی‌گذارد از طرفی با كارگردانی طرف بودم كه نمی‌خواهد یك سریال را سر تایم مشخصی تمام كند. من یك بحث مداوم و شیرین با رضا كریمی داشتم كه بتوانیم ظرافت‌های نقش را با هم دربیاوریم.
كیانیان ادامه داد: خیلی وقت‌ها پشت دوربین برای نقشی كه بازی می‌كنم برای خودم اتود می‌زنم اما فقط در مواقع معدودی دیده‌ام كه كارگردان حواسش به اتودهای من بوده است. علی رفیعی در تئاتر، كمال تبریزی و بهمن فرمان آرا در سینما این طور كارگردانانی هستند. در تلویزیون هم تا به حال پیش نیامده بود كه با رضا كریمی كار كرده باشم ولی می‌دانم حواسش به همه چیز بود.
او همچنین از گروه بازیگران سریال «راه طولانی» نام برد و افزود: افسانه بایگان با این كه كوچك‌تر از من است در سینما و تلویزیون پیشكسوت من است زمانی كه او استار سینمای ایران بود من هنوز در سینما كار نكرده بودم و یا زمانی كه در «سربداران» برای تلویزیون بازی كرد من هنوز به تلویزیون نیامده بودم. تعاملی كه با بازیگران و از جمله افسانه بایگان داشتیم یكسری ریزه كارهایی به وجود می آورد كه روی آنتن قابل دیدن است.
او تاكید كرد: وقتی از بازیگران تنها به چهره و ظاهر خود اكتفا می‌كنند. افسانه بایگان نیز با اینكه استار بوده هیچ وقت در آن درجا نزده. من و او سر صحنه ظرایف زیادی داشتیم كه در كارمان متبلور شده است.
كیانیان در بخش پایانی سخنانش به موضوع سریال «راه طولانی» اشاره كرد و گفت: فرزند سالاری چیزی نیست كه فقط در جامعه ما باشد در كل دنیا همین اتفاق افتاده است یك بار پسری جلوی من را با موتور گرفت و گفت من همیشه به پدرم می‌گویم نگاه كن و ببین یك بابای واقعی باید این طور باشد ممكن است در برخی از خانواده‌ها تعادلی وجود داشته باشد كه این تعادل باعث حفظ یك رابطه معطوف شود اما همیشه این طور نیست و مثل این پسر كه با موتورش جلوی من را گرفت برخی خانواده‌ها گرفتار فرزند سالاری شدند.
این بازیگر تاكید كرد: در كوچه و خیابان مردم و حتی خانم‌های محل كه گاهی آنها را می‌بینم، از من تشكر كردند كه سریالی پخش می‌شود كه شبیه خودشان است. بیشتر سریال‌هایی كه از تلویزیون پخش می‌شوند شبیه ما نیستند و از كره‌ی ماه آمده‌اند؛ تلخ نمایی هم تهمتی است كه به ما زده می‌شود اگر ما یك آینه‌ای جلوی خودمان بگیریم همین چیزهایی كه در جامعه است می‌بینیم ما همیشه شیرین‌نمایی می‌كنیم.
كیانیان همچنین به گروه حرفه‌یی تصویربرداری تولید و تداركات در «راه طولانی» اشاره كرد و افزود: سالیان سال در سینما گروه‌هایی در فیلمبرداری تولید و تداركات كار می‌كنند كه جنبه كارگری دارند و در قدیم قرار نبوده سوادی داشته باشند و فقط باید امورات را می‌گذراندند اما سال‌هاست اتفاق ویژه‌ای افتاده كه گروه فیلمبرداری باسواد هستند یا در حال كسب تخصص خاصی هستند. در گروه‌های تولید و تداركات هم این اتفاق میمون در حال رخ دادن است و از نسل قبلی دیگر خبری نیست.... / ایسنا
ویدیو : نشست سریال «راه طولانی» با حضور رضا كیانیان و افسانه بایگان