موسیقی پاپ از جشنواره فجر حذف شد! :     معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ...

 

 

معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: تفکر و حضور چهره های دانشگاهی و علمی همچون دبیر این جشنواره از اهداف اصلی در برنامه ریزی جشنواره موسیقی فجر به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی است.

حمید شاه آبادی با اشاره به اینکه رواج آموزش موسیقی برای سرگرمی و تفنن، حیات این هنر ارزشمند را به خطرانداخته است در باره این نوع آموزش هشدار داد و گفت : آموزش تفننی موسیقی به صلاح این هنر اصیل و هنرمند فعال و صاحب نام در این عرصه نیست.

معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به برنامه های آتی این معاونت از جمله آغاز فعالیتهای ارکستر موسیقی ملی با رویکرد جدید موسیقایی اشاره و در باره روند فعالیت ارکستر سمفونیک تهران، کم و کیف تغییرات و چگونگی سیاستگذاری در برگزاری بیست و ششمین جشنواره موسیقی فجر، چرایی تعلل در انتصاب مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد و... صحبت کرد.

وی در صحبتهای خود نقاط ضعف درانجام برنامه های موسیقایی کشور را پذیرفت و رسیدن به نتیجه مطلوب را منوط به گذر زمان دانست و ضمن تشریح نقاط قوت این معاونت نوید ارائه آثار ارزشمند در عرصه هنر موسیقی را داد که باید منتظر ماند و شاهد عملکرد این معاونت در پیشبرد اهداف هنر موسیقی بود. در ادامه مشروح این گفتگو را می خوانید.

* ارکسترسمفونیک تهران در طول فعالیتهای خود فراز و فرودهای بسیاری را از سر گذرانده است و به نظرمی رسید با رفتن منوچهر صهبایی رهبرسابق ارکسترسمفونیک تهران اوضاع بهتر شود اما به نظر می رسد اوضاع این ارکستر همچنان ملتهب است.

حمید شاه آبادی : محوری ترین اقدام در عرصه فعالیتهای ارکسترسمفونیک تهران که از ابتدای مدیریت در امور هنری در ذهنم جریان پیدا کرد توجه به برنامه ریزی بلند مدت در این ارکستر بود تا با گذشت زمان ارکسترسمفونیک تهران به یکی از ۱۰ ارکستربرتر جهان تبدیل شود. البته من موسیقیدان نیستم و روی مباحث فنی این ارکستر از جهت کیفیت آثار اظهارنظر نمی کنم چرا که ارکسترسمفونیک تهران یک شورای فنی و راهبردی متشکل از اساتید به نام در عرصه موسیقی دارد. از همین رو به این بخش وارد نشدم اما ساختار ارکسترسمفونیک تهران را درست کردم و این ساختار به معنای رضایت عمومی نیست . از ابتدا دو محور برای ارکسترسمفونیک تهران در نظر گرفته شد و برنامه های این ارکستر براساس این دو محور پیش خواهد رفت به این ترتیب که در مرحله نخست یک مدیر اجرایی و مدیرعامل برای ارکستر سمفونیک می خواهیم که این ارکستر را رهبری و اداره کند و با یک برنامه ریزی معین به ما متعهد شود که در بازده زمانی مشخصی ارکسترسمفونیک تهران را به نقطه اوج و ایده آل برساند و در عین حال باید شورای فنی که متشکل از بزرگان موسیقی است تشکیل شود تا درباره توانایی نوازنده های ارکسترسمفونیک تهران نظر دهند وهمچنین درباره آیین نامه ها، تصویب رپرتوارها و همچنین کم و کیف رهبری ارکستر نظارت کنند.

*نظارت کارشناسی توسط شورای راهبردی ارکسترسمفونیک تهران همواره وجود داشته است و حضور این شورا پدیده تازه ای نیست اما با وجود این شورا همیشه نقدهایی بر عملکرد ارکستر وارد بوده است.

من هم به وجود این شورا و مجموع فعالیتهایی که انجام می دهد واقف هستم اما شواهد حاکی از آن است که نوع برنامه ریزیهایی که توسط شورای ارکسترسمفونیک تهران در خصوص تعیین رهبر ارکستر و تصویب رپرتوارها برای اجرا انجام می شود همواره با مخالفتهایی مواجه است اما در این راستا من مدیری نیستم که رسانه ها بتوانند مرا مدیریت کنند و توجهی هم به فضاسازیهای ژورنالیستی نمی کنم البته این صحبت به این معنا نیست که بی توجه به افکار عمومی هستم اما درگیر فضاسازیهای رسانه ای نمی شوم. به عنوان مثال، صحبتها و حاشیه سازیهای بسیاری در خصوص کم و کیف انتخاب رهبر مهمان و یا دائم پس از رفتن منوچهر صهبایی بود اما من درگیر این فضا سازی نشدم چرا که برای انتخاب رهبر ارکستر سمفونیک تهران معیار و شاخصهای مشخصی وجود دارد و معیار انتخاب هم تایید شورای فنی ارکستر و دستگاههای امنیتی و انتظامی است.

* با توجه به صحبتهای شما باید متذکر شد که صلاحیت آقای صهبایی هم توسط همین شورا تایید شد.

با گذشت زمان در مجموع جمع بندیها به این نتیجه رسیدیم که بین اعضای ارکستر و رهبرسابق تعامل لازم صورت نگرفته است و بنا به دلایل مختلف بستری پراز سوءتفاهم و اصطکاک به وجود آمد و این بستر باید از بین می رفت که با رفتن آقای صهبایی این اتفاق افتاد و اگر نگاه درستی به شرایط فعلی ارکسترسمفونیک تهران داشته باشیم متوجه خواهیم شد که میزان رضایتمندی اعضای ارکسترسمفونیک تهران بیش از گذشته است و شکل قراردادها، ایجاد تعامل با مدیریت ارکستر و رضایت از رهبر مهمان، علاقه به رپرتوارها و سایر فعالیتهایی که انجام می شود مبین این مطلب است و برای رسیدن به شرایط آرام در ارکسترسمفونیک به این نتیجه رسیدیم که سال ۸۹ را باید با حضور رهبر مهمان بگذرانیم البته اتخاذ چنین تصمیمی به این معنا نیست که سال آینده رهبر مهمان نداریم و اگر رهبر ثابت برای ارکستر درنظرگرفته شود قطعا رهبرمهمان در مراحل مختلف اجراهای ارکسترسمفونیک حضورخواهد داشت.

*با این اوصاف به حضور رهبر دائم برای ارکسترسمفونیک تهران قائل هستید؟

قطعا همینطور است و تلاش می کنیم که حضور رهبر دائم را از اوایل سال آینده داشته باشیم و از رهبران مهمان هم با توجه به معیارهایی که برای حضور رهبرمهمان وجود دارد دعوت به عمل آید و در این راستا نوع نگاه رهبر به رپرتواری که برای اجرا در نظرمی گیرد در اولویت قرار دارد. به عنوان مثال، اجرای آثار آهنگسازان ایرانی و آثار فاخر موسیقی کلاسیک از مهمترین فاکتورهای اجرای ارکسترسمفونیک تهران است درست مانند اجرای اخیر این ارکستر که هم سمفونی شماره ۶ چایکوفسکی و همه قطعه صلح و نغمه خراسانی اثر ارسلان کامکار اجرا شد. به اعتقاد من ارکسترسمفونیک تهران مطابق با استانداردهای جهانی حرف برای گفتن دارد و برای اثبات این ادعا باید بهترین رهبران و برترین رپرتوارهای موسیقایی توسط این مجموعه به روی صحنه برود و برای رسیدن به این منظور حضور رهبر مهمان در کنار رهبر دائم الزامی است و ارکستر سمفونیک تهران هیچگاه از وجود رهبرمهمان معاف نیست.

*برای رسیدن به استاندارد جهانی در اجرا ارکستر سمفونیک تهران معیاری درنظر دارید؟

برای برداشتن گامهای بلند بی تردید معیارهای فراوانی وجود دارد که در این راستا مهمترین معیار برای استانداردسازی ارکسترسمفونیک تهران توجه به سنت و آیین موسیقی اصیل ایرانی است و اگر بتوانیم از این شاخص دفاع کنیم قطعا حرفهای ارزنده ای برای گفتن خواهیم داشت در غیر این صورت گرفتار فرایند روزمره و هیجان های زودگذر و غیرکارشناسانه مانند دلخوشی به فروش بلیت خواهیم شد. این در حالی است که به اعتقاد من فروش بلیت به تنهایی افتخار نیست چرا که ممکن است یک کار ضعیف به دلایل مختلف چون خواننده محوری و تبلیغات و مسائل دیگر درآمدزایی کند و چنین اتفاقهایی در حوزه موسیقی مهم نیست بلکه مهم آن است که سمفونیهایی چون مقاومت تولید کنیم و مردم برای دیدن اجراهایی از این دست هزینه صرف کنند به همین دلیل درآمدهایی از این ناحیه برای ما ارزشمند است و خوشبختانه امسال به این نقطه ارزشمند رسیده ایم.

*درآمد حاصل از اجراهای متعدد سمفونی "انقلاب" و یا "مقاومت" در ایران چقدر بوده است؟

قبل از پاسخ به این سئوال باید متذکر شوم که آنچه در شرایط فعلی موجود است مورد نظر ما نیست اما نسبت به دوسال گذشته پیشرفتهای قابل توجهی هم از جهت کیفی و هم جهت کمی داشته ایم و تغییرات بنیادی در ساختار ارکستر ایجاد کردیم. به عنوان مثال، امسال آمار نوازنده ها را پایین آوردیم اما پرداختها بیشتر شد که چنین شیوه پرداخت مورد استقبال قرار گرفت و از جهت کیفی هم سعی شد با حضور رهبران مهمان ایجاد تنوع کنیم. البته ضعفهایی هم در کار وجود دارد که آن را می پذیرم و در صدد حل موانع و مشکلات هستم اما در بخش کمی شرایط بهتری وجود داشت و به جز پنج اجرایی که با بودجه ویژه در خارج از کشور انجام شد ارکسترسمفونیک تهران ۹ اجرا از محل قرارداد به روی صحنه برد یعنی ۱۵۰ نوازنده یکسال حقوق گرفتند و تنها ۹ کنسرت اجرا کردند که در مجموع تا این لحظه ۲۶ کنسرت برگزار کردند که از این تعداد اجرا دو کنسرت در قطر، دو اجرا در شیراز و یک کنسرت در گرگان برگزار شد و نکته جالب اینجا است بودجه ای که برای این تعداد از اجراها صرف شد به هیچ عنوان بیش از گذشته نیست و به دلایلی کمتر هم هست و به طور مشخص درباره سئوال شما باید بگوییم که در طول سالهای اخیر میانگین ۳۰ میلیون تومان درآمد حاصل از اجراهای ارکسترسمفونیک تهران داشته ایم اما در حال حاضر بیش از دویست میلیون تومان درآمد حاصل از فروش اجراهای این ارکستر داشته ایم.

*با توجه به صحبتهای شما کنسرتهای ارکسترسمفونیک تهران طبق برنامه ریزی که انجام شده است پیش می رود اما از نگاه بیرون نوعی کارشکنی و ایجاد مسائل حاشیه ای برای توقف روند حرکت رو به جلو برنامه های این ارکستر احساس می شود. به عنوان مثال، چندی پیش نشست رسانه ای ارکسترسمفونیک تهران با حضور برخی از نوازنده های این ارکستر و مدیرعامل انجمن موسیقی برگزار شد اما به نظر می رسید این جلسه به منظور گرفتن تایید از نوازنده ها مبنی بر عملکرد مثبت انجمن موسیقی و همچنین فعالیتهای آن برگزار شده است.

درکنار هرحرکت و قدم مثبت برای دستیابی به اهداف موردنظر ایرادهایی هم دارد و من هم با شما هم عقیده هستم جلسه ای که به آن اشاره کردید خطایی بود که توسط مدیریت انجمن موسیقی انجام شد و من هم بدون اینکه بحث را مطبوعاتی کنم با مجموع همکارانی که این خطا را مرتکب شدند برخورد کردم چرا که صحبت کردن در خصوص عملکرد اشخاص در فضایی که فرد مورد نظر فرصت دفاع از خود و طرح مباحثی را ندارد امری نادرست است و امیدوارم در آینده چنین تخلفهایی توسط مدیران این مجموعه صورت نگیرد.

* در گفتگویی که در گذشته داشتیم متذکر شدید که تکلیف ارکسترموسیقی ملی تا پایان سال جاری مشخص می شود اما به پایان سال نزدیک می شویم ولی ارکستر موسیقی ملی همچنان تعطیل است.

توجه به این نکته ضروری است زمانی که مدیریت امورهنری وزارت ارشاد را عهده دار شدم ارکستر موسیقی ملی مدتها بود که در حالت تعطیلی به سر می برد، با این اوصاف از نظر من اهمیت ارکسترملی اگر بیش از ارکستر سمفونیک تهران نباشد کمتر از آن هم نیست. به همین جهت از همان ابتدا با یک حساسیت ویژه ای پیش رفتم و سعی کردم همه ظرفیتهای از دست رفته این ارکستر را باردیگر بارور کنم اما نوگشایی ارکستر موسیقی ملی نیاز به مطالعه جدی در این حوزه داشت و مطالعات بسیاری درخصوص چرایی تعطیلی این ارکستر داشتم و در نهایت به این نتیجه رسیدم که بیش از هر عنوانی ارکسترسمفونیک تهران باید سامانه جدی پیدا کند از همین رو تیمی تشکیل شد تا روی اساسنامه ارکسترموسیقی ملی کار کنند و از همان دوران جلسات متعددی برگزار شد و نتیجه بررسیها گزارش شد و متوجه شدم که از یکسو حاشیه و اصطکاک های بسیاری هم در بدنه ارکستر موسیقی ملی وجود داشته است و از سوی دیگر بستر موسیقایی ارکستر هم تضعیف شده است؛ البته باز متذکر می شوم که من موسیقیدان نیستم و باید انگیزه های اهالی موسیقی را بشناسم و آن انگیزه ها را مدیریت کنم. خوشبختانه مسائل ارکستر موسیقی ملی تا اندازه ای حل شده است و تا پایان امسال گلبانگ ارکسترموسیقی ملی باردیگر نواخته خواهد شد.

*آقای شاه آبادی انتصاب مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد به کجا انجامید و اگر سرپرست فعلی این دفتر به خوبی از عهده انجام امور برمی آید چرا حکم مدیریت ایشان را صادر نمی کنید؟

تاخیر در انتصاب مدیریت دفتر موسیقی قابل دفاع نیست و من هم این تاخیر را تایید نمی کنم، آقای ترابی مدیر خوبی است و کار خودش را به درستی می داند و امور جاری اداره کل موسیقی را به خوبی انجام می دهد اما در نگاه کلی باید در مورد اداره امور جاری این هنر در دفتر موسیقی وزارت ارشاد به جمع بندی خوبی برسیم و بدانیم که چه انتظاری غیر از انجام امور جاری توسط مدیر کل دفتر موسیقی داریم و به درک صحیح از آنچه می خواهیم دست یابیم چراکه فردی که به عنوان مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد انتخاب می شود به نوعی متولی موسیقی در کشور است از همین رو متولی موسیقی کشور با مدیر و اداره کننده مسائل جاری چون ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی و غیره فرق می کند ما می توانیم تعداد زیادی اجراهای متعدد داشته باشیم و در طول سال چندین هزار آلبوم موسیقی تولید کنیم اما نقش خودمان را نسبت به صیانت هنر موسیقی در کل کشوربه خوبی ایفا نکنیم و ذائقه موسیقی مردم را در جهت متعالی تغییر ندهیم و این امر مطلوب نظر من نیست و تا زمانی که نقشه مشخصی برای ادامه راه وجود نداشته باشد و تا زمانی که برنامه جامع در این حوزه دست نیابم مدیریت دفتر موسیقی به همین شکل اداره می شود. در حال حاضر آقای ترابی مجموع فعالیتهایی که در این حوزه باید انجام شود را به درستی انجام می دهد و در نتیجه فعالیتهای خوب و مستمر سرپرست دفتر موسیقی وزارت ارشاد است که شما به عنوان خبرنگار این سئوال را اینگونه مطرح می کنید که چرا حکم مدیریت آقای ترابی صادر نمی شود اما من دنبال منطقی هستم که بتواند با نقشه جامعی فضای موسیقی کشور را برای سالهای آینده ترسیم کند و طبق آن برنامه پیش رود.

*چه تغییراتی در سیاستگذاریهای جشنواره موسیقی فجر ایجاد شده است؟

جشنواره موسیقی فجر از مهمترین رویدادهای فرهنگی است که برای رسیدن به جشنواره ای با کیفیت یک چهره علمی و دانشگاهی را به عنوان دبیر جشنواره انتخاب کردم آقای ریاحی از چهره های ممتاز و موجه در حوزه موسیقی دانشگاهی است از همین رو حضور فعال و کارآمد چهره های دانشگاهی و علمی از مهمترین اهداف دربرنامه ریزی جشنواره موسیقی فجر است . در ادامه در نظر دارم موسیقی نواحی ایران که از ارزشمندترین بخشهای موسیقایی محسوب می شود به صورت یک جریان مستقل با بودجه و امکانات مجزا و حضور دبیری آگاه به هنر موسیقی نواحی در دل بیست و ششمین جشنواره موسیقی فجر برگزار می شود. از سوی دیگر، بخش رقابتی موسیقی پاپ حذف شده است و تنها بخش جنبی این نوع موسیقی در اجراهایی محدود به روی صحنه می رود.

*به عنوان آخرین سئوال جشنواره موسیقی فجر در بخش موسیقی بین الملل دچار ضعف بوده است و این بخش از برگزاری جشنواره در سال گذشته به ضعیف ترین موقعیت خود رسید و این سئوال مطرح بود که با وجود اجراهایی که ارکستر سمفونیک تهران در اروپا داشت چرا هیچ ارکستر اروپایی حاضر به شرکت در بیست و پنجمین جشنواره موسیقی فجر نشد ؟

واقعیت این است که در برگزاری جشنواره ها همواره تفکر جشنواره ای حاکم بوده است و امسال هم متاثر از این تفکر هستیم و متاسفانه همین تفکر باعث شده است که برای یک بازه زمانی کوتاه مدت و با یک تابلوی مشخص کار کنیم و معتقد هستم که اگر برگزاری جشنواره برآیند فعالیت گروههای موسیقی در طول سال نباشد خروجی زیبایی ندارد و متاسفانه ما هنوز هم به این نقطه نرسیده ایم و برای رسیدن به برنامه مشخص باید دبیرخانه دائمی جشنواره موسیق فجر تاسیس شود و فرهنگ جشنواره هم باید متاثر از اتفاقات موسیقایی در طول سال باشد که امیدوارم با تاسیس دبیرخانه دائمی در خصوص دعوت از گروههای مختلف خارجی پیش قدم باشیم..../مصاحبه : خبرگزارى مهر 

ویدیو : موسیقی پاپ از جشنواره فجر حذف شد!