لیزر و کاربرد آن در زیبایی پوست : اولین بار لیزرها بیش از 40 سال قبل برای درمان ...

اولین بار لیزرها بیش از 40 سال قبل برای درمان ضایعات پوستی استفاده شدند. به تدریج با پیشرفت تکنولوژی در پزشکی انواع تخصص یافته تری از لیزرها در حیطه کاربردهای پوستی به بازار آمدند.



مجله دنیای سلامت - دکتر نازنین سادات نبوی: اولین بار لیزرها بیش از 40 سال قبل برای درمان ضایعات پوستی استفاده شدند. به تدریج با پیشرفت تکنولوژی در پزشکی انواع تخصص یافته تری از لیزرها در حیطه کاربردهای پوستی به بازار آمدند. لیزرها درواقع نورهای متمرکزشده پرقدرت با طول موج های مشخص هستند که قابلیت جذب در مولکول هدف را پیدا کرده اند.

به عنوان مثال لیزرهایی که برای درمان ضایعات عروقی استفاده می شوند دارای طول موج های خاص خود، هموگلوبین موجود در ضایعه را هدف می گیرند، در حالی که لیزرهایی که برای درمان ضایعات پیگمانته پوستی استفاده می کردند دارای طیف وسیعی از طول موج نور مرئی و مادون قرمز بوده و ملانین موجود در سلول های پوستی را مورد هدف قرار می دهند. در طی 20 سال اخیر کاربرد لیزرها در زمینه جوانسازی و زیباسازی پوست به طرز چشمگیری رونق یافته است.

انواع مختلفی از این لیزرها وجود دارند که می توانند با جذب شدن و آزادسازی انرژی حرارتی در آب سلولی و بین سلولی باعث تحریک کلاژن سازی، سفت شدن پوست و بهبود چروک ها شوند. لیزرهایی که برای بازسازی سطح پوست استفاده می شوند به دو دسته اصلی زخم کننده (تهاجمی) و غیرزخم کننده (غیرتهاجمی) طبقه بندی می شوند.



لیرزهای زخم کننده (تهاجمی)

در گذشته بیشتر استفاده می شدند و بدلیل دوره بهبودی طولانیشان که گهگاه به بیش از دو ماه می رسید در حال حاضر برای بیماران زیاد مقبول نیستند، اگرچه با لایه برداری کامل از سطح پوست اثرات بیشتری بر چروک های عمیق دارند.

در عوض لیزرهای غیرزخم کننده یا غیرتهاجمی دوره بهبود کوتاه داشته و برای چروک های ظریف صورت و پیشگیری مناسبند.

لیزرهای دیگری که در حیطه پوست کاربرد دارند شامل:

لیزر موهای زاید- لیزر ضایعات پیگمانته و برداشتن تاتو- لیزر لیپولیز- لیزر سفت کننده- لیزر روشن کننده و ضدلک

لیزرهای جوانسازی برای چه کسانی مناسب است؟

1-    کسانی که دارای چروک های پوستی هستند.

2-    کسانی که دارای لکه های آفتابی هستند.

3-    کسانی که قوام یا ساختار پوست آنها به دلایل سنی یا بیماری یا لاغری تخریب شده است.
4-    کسانی که آسیب های آفتابی در پوستشان دارند.

5-    کسانی که دارای جوشگاه (اسکارهای ناشی از آکنه، آبله مرغان، برش جراحی و یا صدمات پوستی) هستند.



چه کسانی نباید لیزرهای جوانسازی انجام دهند؟

در موارد لیزرهای زخم کننده یا تهاجمی ممنوعیت هایی وجود دارد که شامل: مصرف ایزوترتینویین خوراکی طی 6 ماه گذشته، دیابت کنترل نشده، بیماری های بافت همبند، بیمار اتوایمیون حساس به نور، سیستم ایمنی ضعیف، سابقه رادیوتراپی (اشعه درمانی به ناحیه صورت)، سابقه داشتن اسکارهای قبلی به ویژه انواع کلوییدی (گوشت اضافه برآمده)، حاملگی، شیردهی

عوارض جانبی لیزرهای زخم کننده

1- خارش، تورم و قرمزی: به ویژه پس از لیزرهای زخم کننده رخ می دهد. خارش و تورم به سرعت بهبود یافته اما قرمزی ممکن است شدید بوده و چند ماه طول بکشد. این امر به ویژه در کسانی که سابقه اگزماهای تماسی یا روزاسه داشته اند بیشتر طول می کشد.

2- آکنه یا جوش: استفاده از لایه ضخیم کرم پس از لیزر و پانسمان صورت می تواند باعث بدترشدن آکنه و یا ایجاد میلیا بر روی پوست درمان شده شود.

3- عفونت: پس از لیزرهای زخم کننده شانس عفونت بیشتر است. شایع ترین این عفونت ها عود تبخال می باشد که در افراد مستعد نیاز به درمان پیشگیری کننده دارد. عدم رعایت بهداشت پس از لیزرهای زخم کننده همچنین می تواند باعث عفونت های باکتریال و یا قارچی شود.

4- تغییر در رنگ پوست: یکی از عوارض لیزرهای زخم کننده تغییرات رنگی پوست (پررنگ تر شدن یا کم رنگ تر شدن از حد نرمال قبلی) می باشد. این عارضه در پوست های تیره (نژادهای آسیایی) و چند هفته پس از درمان بیشتر بوده ولی قابل پیشگیری و تاحدودی قابل درمان می باشد. البته کم رنگ شدگی ممکن است طولانی تر بوده درمان سخت تری داشته باشد.

6-    اسکار: لیزرهای زخم کننده خطر بیشتری برای ایجاد اسکار دائمی دارند.

عوارض جانبی لیزرهای غیرزخم کننده

1- عفونت: بیشترین عفونت ایجادشده در این نوع لیزرها، عود ویروس تبخال است.

2- تغییرات رنگ پوست: به ویژه در پوست تیره تر احتمال پررنگ شدگی موقت وجود دارد.

3- تورم و قرمزی خفیف: معمولا بیش از چند ساعت تا چند روز طول نمی کشد.

4- اسکار: بسیار نادر



عوارض جانبی لیزرهای غیرزخم کننده

آنچه باید قبل از لیزر انجام شود:

-    سوابق پزشکی شما در گذشته و وضعیت فعلی، و داروهای مصرفی (شامل درمانی و مکمل های ویتامینی)

-    انجام معاینه فیزیکی: پزشک متخصص پوست شما باید تمام نواحی که قرار است درمان شود را معاینه کرده و نوع پوست شما (قوام و ضخامت) و ضایعات احتمالی روی آن را دقیقا بررسی نماید.

-    انتظارات شما: توقعات خود را از نتیجه لیزر به پزشکتان بگویید. طول مدت بهبودی و عوارض احتمالی را جویا شوید.

-    گرفتن دارو ضد تبخال: این امر به ویژه برای کسانی که سابقه تبخال در اطراف دهان و صورت دارند به ویژه برای لیزره های زخم کننده باید انجام شود.

-    اجتناب از تماس با آفتاب: آفتاب گرفتن به منظور برنزه شدن و یا مجاورت شدید با آفتاب از 2-3 ماه قبل و همچنین بعد از انجام لیزر می تواند با عوارضی مثل پررنگ شدن نامنظم محل لیزر همراه شود. بنابراین محافظت پوست لیزرشده در برابر آفتاب در ایجاد نتیجه مطلوب نقش مهمی ایفا می کند.

جلسه انجام لیزر: انجام اغلب لیزرها به طور سرپایی می باشد. قبل از شروع کار صورت شما پاک شده و توسط کرم یا تزریق بی حس کننده موضعی، بی حس می شود (در لیزرهای جوانسازی زخمی کننده برای کل صورت و گردن ممکن است نیاز به آمپول آرامبخش یا خواب آور باشد). قبل از شروع کار صورت شسته و خشک شده و چشمان شما با عینک مخصوص پوشیده می شوند.

در حین لیزرهای زخم کننده (تهاجمی) انرژی نورانی لیزر به پوست وارد شده و لایه خارجی پوست را می سوزاند، گرما آزاشده از آن به لایه زیرین پوست (درم) رسیده و باعث شوک به رشته های کلاژن موجود در درم می گردد. این اعمال با ایجاد زخم و پوسته ریزی همراه است. در حین دوره ترمیم زخم، پوست جدید صاف تر و سفت تر و نهایتا جوان تر خواهدبود. انجام لیزر جوانسازی صورت حدودا 30 دقیقه طول می کشد.

در لیزرهای غیرزخمی کننده (غیرتهاجمی) به منظور محافظت لایه خارجی پوست وجلوگیی از زخمی شدن آن، از یک نوع ژل با پایه آب یا هوا سرد روی محل لیزر استفاده می شود. سپس امواج لیزر به سطح تماس پوست و ژل تابانده شده و باعث تحریک رشد کلاژن های جدید و سفت شدن لایه زیرین پوست و نهایتا بهبود قوام و ظاهر پوست می گردد. هیچ لایه ای از پوست برداشته نمی شود. این روش بین 15-30 دقیقه طول می کشد. در این روش نیز می توان انتظار بهبود در لکه های آفتابی، عروق باز شده زیرپوستی و روشن تر شدن پوست را داشت که این امر با تکرار جلسات قابل دستیابی است.



بعد از اتمام لیزر: بعد از لیزرهای زخمی شونده یا تهاجمی ناحیه درمان شده متورم، خارش دار و قرمزرنگ می شود، ممکن است کمی ترشح زرد رنگ از پوست نشت کند و دلمه ببندد که برای جلوگیری از اسکار نباید دلمه ها را کند. بعد از اتمام کار، پزشک، یک لایه ضخیم از پماد روی پوست مالیده و آن را پانسمان می کند.

برای جلوگیری از درد، مسکن های معمولی و سردکردن با کمپرس یخ توصیه می شود. مراقبت های حین بهبود شامل تمیز نگه داشتن ناحیه با سرم فیزیولوژی یا آب، مالیدن پمادهای تجویزشده توسط پزشک، استراحت در منزل، نوشیدن آب کافی و اجتناب از فعالیت های سنگین می باشد. حدود 2-1 هفته بعد از لیزر شما می توانید از مواد آرایشی مناسب و پوشاننده ها برای قرمزی صورت استفاده کنید.

بعد از لیزرهای غیرزخمی شونده یا غیرتهاجمی قرمزی و تورم گذرا بوده و طی چند ساعت یا روز از بین می رود. استفاه از کمپرس یخ در ابتدا کمک کننده است. شما می توانید بلافاصله بعد از انجام این لیزر فعالیت طبیعی خود را از سر گیرید و یا آرایش کنید.

بعد از انجام کلیه لیزرها محافظت قوی از آفتاب توصیه می شود.

نتایج پس از لیزرهای تهاجمی، به خصوص پس از ریزش پوسته های لایه بیرونی، کاملا قابل مشاهده بوده و تفاوت قبل و بعد از آن جلب توجه می کند. اثر این لیزرها می تواند تا چند سال باقی بماند.

نتایج بعد از لیزرهای غیرتهاجمی تدریجی و پیش رونده است و بهترشدن قوام پوست و روشن شدن لکه ها بیشتر جلب توجه می کند تا بهبود چروک های عمیق.

لازم به یادآوری است که نتایج هیچ لیزری دایمی نبوده و از آن جایی که روند سالمندشدن ادامه دار است خطوط جدید و آسیب های جدید نیز در شرف شکل گیری می باشند.

بیشترین لیزرهای مورد استفاده در حیطه پوست پس از جوانسازی شامل موارد زیر می باشند:

لیزر موی زاید

این نوع لیزر درموارد پرمویی و برداشت زیبایی مو کاربرد دارد. موهای تیره و ضخیم با سرعت بیشتر به لیزر پاسخ می دهند. این کار در طی یک دوره چندین ماهه انجام می شود. نواحی حساس تر پوست مثل پاها، ناحیه سینه و صورت، بهتر است با کرم موضعیت بی حس شوند. عوارض ناشی از این نوع لیزر اگرچه نادرست است ولی شامل: سوختگی های سطحی، تغییرات رنگی پوست و حتی اسکار می باشد. افزایش رشد مو تیره ظریف در ناحیه مجاور محل درمان گزارش شده است. هم افزیش و هم کاهش تعریق موضعی پس از درمان گزارش شده است.

انواع لیزرهای مناسب برای این کال شامل: لیزرروبی، الکساندریت، آی پی ال، دایود و... می باشند.



لیزر ضایعات  عروقی

لیزرها به طور موفقیت آمیزی برای ناهنجاری های عروق سطحی (مانند لکه های شرابی)، تلانژکتازی های صورت و روزه اسه، همانژیوم ها (خال های عروقی)، گرانولوم بیوژنیک، ساروم کاپوزی و... استفاده شده اند. اکثر این ضایعات توسط لیزر پی دی ال قابل درمان هستند و عارضه مهم آن ها ایجاد کبودی بنفش رنگ می باشد که یک تا دو هفته طول می کشد. سایر عوارض شامل تغییرات رنگ دانه ای، دلمه بستن و ندرتا اسکار است. امروزه لیزرهای غیرتهاجمی مانند آی پی ال نیز در درمان ضایعات عروقی سودمند می باشد.

لیزر ضایعات پیگمانته

لیزر ضایعات پیگمانته یا تاتو: این لیزرها بطور اختصاصی ملانین موجود در لکه ها را نشانه می گیرند و برای بهبود کک و مک، خالهای شیرقهوه، خال اوتاو خال ایتو، خال بکر و خلا های ملانوسیتی کوچک استفاده می شوند.

لازم به ذکر است که هرگونه ضایعه خال مانند باید ابتدا توسط متخصص پوست تشخیص داده شده و در صورت رد احتمال بدخیمی، اقدام به لیزر شود. درمان لیزری خال های مادرزادی ملانوسیتی باید بسیار محتاطانه صورت گید.

در مورد تاتوی ابرو، خط چشم و خط لب نیز لیزرهای مختلفی بکار می روند که براساس نوع رنگ موجود در آن ها، عمق رنگ دانه و ماده شیمیایی موجود در جوهررنگ، لیزر مناسب برای درمان آن ها توسط پزشک متخصص انتخاب می شود. سخت درمان ترین رنگ ها تاتو رنگ ها زرد، نارنجی و سبز می باشند.

در سالهالی اخیر از امواج مادون و مافوق صوتی نیز در حیطه پوست استفاده شده است که به ویژه در لیفتینگ صورت و نیز لیپولیز نتایج خوبی نشان داده است. همچنین برای درمان برخی از سرطان های پوست نیز لیزرهایی با شرایط خاص استفاده می گردند.

ویدیو : لیزر و کاربرد آن در زیبایی پوست