سینماگران برای امام خمینی چه کردند؟ : امام خمینی یکی از شخصیت های معاصر و مهم ...
امام خمینی یکی از شخصیت های معاصر و مهم در تاریخ ایران و جهان است. بعد از گذشت ۲۷ سال از رحلت ایشان، سینماگران و فیلمسازان نتوانستند تصویر درخوری از امام خمینی در سینمای ایران به تصویر بکشند، در این گزارش با چند تن از سینماگران صحبت شد و چرایی این اتفاق را بررسی کردیم. وب‌سایت سینما سینما - سام بهشتی: امام خمینی یکی از شخصیت های معاصر و مهم در تاریخ ایران و جهان است. بعد از گذشت ۲۷ سال از رحلت ایشان، سینماگران و فیلمسازان نتوانستند تصویر درخوری از امام خمینی در سینمای ایران به تصویر بکشند، در این گزارش با چند تن از سینماگران صحبت شد و چرایی این اتفاق را بررسی کردیم.
چهاردهم خرداد دیگری از راه رسید و امسال بیست و هفتمین سالگرد عروج ملکوتی حضرت امام خمینی است. مردی که همه عمر خویش را به مبارزه بر علیه ظلم و ستم پرداخت و به رهبری تکرار نشدنی برای ملت ایران تبدیل شد.
اگر بگوییم امام خمینی عالم و دانشمند زمانه خود بود، بیراه نگفته ایم. ایشان بر همه مسائل اشراف کامل داشتند و نگاه ویژه و خاص امام به مقوله فرهنگ و هنر، در زمان رهبری ایشان بسیار مهم و حائز اهمیت است.
نزدیک به سی و چند سال پیش در کشور ما انقلاب بزرگی به رهبری حضرت امام آغاز شد و در شرایط های ملتهب و این چنینی، مسائل زیر ساختی است که از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود اما رهبر کبیر انقلاب در بدو ورود به کشور و در سال ۱۳۵۷ از فرهنگ و سینما و صحبت می‌کنند. ایشان به مردم می‌گویند که «ما با سینما مخالف نیستیم، با فحشا مخالفیم».
این درک عمیق و نگاه گسترده به مقوله فرهنگ و هنر که امام بر آن تاکید گسترده ای داشتند، مهر تاییدی است بر این که امام جدا از این که در سیاست و عرصه های دیگر انسان با درایت و قدرتمندی است، در حوزه فرهنگ و هنر هم دانش بالایی دارند. در طول سال هایی که حضرت امام در قید حیات بودند، بارها و بارها بر موضوع فرهنگ و هنر و به طور ویژه سینما تاکید کردند.
امامیکی از مهم ترین صحبت های امام خمینی در بهشت زهرا تهران بود که امام بر نقش و تاثیرگذاری سینما در جامعه اشاره کردند و فرموند: «برای چه سینمای ما مرکز فحشاست؟ (اشاره به سینمای قبل انقلاب) ما با سینما مخالف نیستیم ما با مرکز فحشا مخالفیم. ما با رادیو مخالف نیستیم ما با فحشا مخالفیم. ما با تلویزیون مخالف نیستیم ما با آن چیزی که در خدمت اجانب برای عقب نگه داشتن جوانان ما و از دست دادن نیروی انسانی ماست، با آن مخالف هستیم.
ما کی مخالفت کردیم با تجدد، با مراتب تجدد مظاهر تجدد وقتی که از اروپا پایش را در شرق گذاشت خصوصا در ایران، مرکز چیزی که باید از آن استفاده تمدن بکنند ما را به توحش کشانده است.»
در بخش دیگری در آن سخنرانی تاریخی، حضرت امام تاکید کردند: «سینما یکی از مظاهر تمدن است که باید در خدمت این مردم، در خدمت تربیت این مردم باشد و شما می دانید که جوان های ما را این ها به تباهی کشیده اند و همین طور سایر این جاها. ما با این ها در این جهات مخالف هستیم. این ها به همه معنا خیانت کرده اند به مملکت ما.»
از نگاه امام(ره) هنر صرفاً برای نشان دادن یا خودنمایی نیست، خصوصاً هنرهای نمایشی (تئاتر و سینما) بلکه در خدمت ترویج یک اندیشه و فکر باید باشد و نیز تربیت و تعلیم اندیشه‌های اسلامی و اخلاقی. بنابراین زدودن ابتذال و سطحی‌نگری در امر هنر وظیفه خطیر هنرمند است.
حضرت امام معتقد بودند تولیدات سینمای ایران که در چارچوب های ارزشی و مضامین انقلابی تولید می شوند از اهمیت بیشتری برخوردارند و در یکی از سخنرانی های خود درباره فیلم «گاو» چنین فرموند:
«من غالبا فیلم هایی که خود ایرانی ها درست می‌کنند به نظرم بهتر از دیگران است. مثلا فیلم «گاو» آموزنده بود. اما حالااین فیلم ها باید حتما از آمریکا یا از اروپا بیاید، با یک بی بند و باری تا روشنفکران غرب زده شاد شوند. فیلم هایی که از خارج به ایران می آید اکثرا استعماری است لذا فیلم های خارجی استعماری را حذف کنید. مگر صددرصد صحیح باشد.»
حضرت امام خمینی در طول سال هایی که رهبری مردم ایران را بر عهده داشتند ، در سخنرانی های مختلف به نقش سینما و مقوله فرهنگ و هنر تاکید ویژه ای کردند و بعد از ایشان آیت الله خامنه ای که زمام امور را در دست گرفتند بر مساله فرهنگ و هنر به طور خاص سینما اشارات مهمی داشتند، رهبر انقلاب معتقد است که «بلاشک برترین هنرها، هنر سینما است» که این جمله کلیدی ایشان هم در راهروی سازمان سینمایی نصب شده است و در دستور کار مدیران قرار گرفته است.
چرا نتوانستیم تصویر درستی از حضرت امام در تولیدات سینمایی نشان دهیم؟
بیست و هفت سال از ارتحال ملکوتی آن حضرت گذشت و بعد از سپری شدن این همه سال هنوز سینماگران ما نتوانسته اند ذره ای از زوایای پیدا و پنهان و ابعاد شخصیتی آن پیر جماران را به تصویر بکشند. مرد بزرگی که هر برگ از زندگی او و شخصیت مبارز ایشان می تواند سوژه ای برای فیلمسازان باشد. سینماگران و فیلمسازان جهانی از تمامی رهبران خود، فیلم های ریز و درشتی ساختند. زندگی «آبرام لینکن»، «گاندی»، «کندی» و … دیگر چهره های سیاسی با زبان سینما به تصویر کشیده شد اما هنوز فیلمسازان ما نتوانستند فیلمی درباره امام خمینی بسازند.
بهروز افخمی، یکی از کارگردانان سینمای ایران است که فیلم «فرزند صبح» را با محوریت زندگی امام خمینی جلوی دوربین برد و به غیر از یک اکران در جشنواره فیلم فجر، این فیلم به اکران عمومی نرسید. فیلمی که به لحاظ ساختار و تکنیکال ضعیف است و اگر روزی این فیلم به اکران برسد، طبعا موجب تنش هایی خواهد شد چراکه با شخصیت امام خمینی و شان ایشان فاصله دارد.
بعد از آن سعید چاری در یک فیلم تلویزیونی با عنوان «سال های حادثه» سعی کرد که برشی از زندگی امام را به تصویر بکشد که آن فیلم هم به سرانجام مطلوبی نرسید و تاثیر گذاری مثبت و کارکردی نداشت.
منوچهرمحمدی هم یکی از تهیه کنندگان سینما بود که با جدیت فراوان می خواست فیلمی را با مضمون زندگی امام خمینی جلوی دوربین ببرد که این اتفاق هم نیفتاد.
فیلم های مستند زیادی هم با موضوعات مختلف درباره امام ساخته شد که طی ماه های گذشته، مسئولان را به این فکر وا داشت که جشنواره ای تحت عنوان «روح الله» که مزین به نام پر برکت امام خمینی است به دبیری محمد آفریده برگزار کنند. جشنواره ای که در سکوت برگزار شد و حتی سینماگران هم آن طور که باید و شاید از آن استقبال نکردند. فقط از برکت نام امام خمینی عده ای از جوانان فیلم های کوتاه و مستند آن ها دیده شد اما شاید جایی عرضه نشود.
هزینه های زیادی صرف تولید فیلم های فاخر در سینمای ایران می شود اما به راستی که این بودجه هایی که برای تولید موضوعاتی به کار گرفته می‌شود که دردی را از جامعه دوا نمی کند اگر درست صرف می شد و فیلم های مفیدتری ساخته می شد، امروز نیازی نبود بنویسیم که ما برای امام و انقلاب چه کرده ایم؟
در روزهایی که سینمای ما به دلیل وجود اصغر فرهادی بیش از گذشته جهانی شده است، باید محکم تر در عرصه جهانی گام برداریم و فیلمساز های بیشتری تربیت کنیم.
صدا و سیما برای نشان دادن زندگانی حضرت امام چه کرد؟
ملی و صدا سیما که طبق فرمایش امام باید همانند دانشگاه انسان تربیت کند و مروج اصول انسانی باشد ، در طول عمر سی ساله اش هنوز که هنوز است نتوانسته مجموعه تلویزیونی را با محوریت سیره عملی و زندگی سیاسی امام خمینی (ره) تولید کند و روی آنتن سیما بفرستد.
مجموعه های مستند و کوتاه تولید شده است اما سریالی با مضمون زندگی امام و زوایای مختلف زندگی ایشان که یک اثر فاخر باشد که مخاطب با آن ارتباط برقرار کند هنوز ساخته نشده است.
«آفتاب و زمین» سریالی بود که جواد شمقدری درباره برهه ای از زندگی امام ساخت که البته به دلیل ضعف کیفی، مطرح نشد و به چشم نیامد.
چند سالی است که محمدرضا ورزی مشغول ساخت و نگارش سریالی با عنوان «معمای شاه» است، سریال درجه الفی که از آغاز فیلمبرداری اش تاکنون، در سازمان عریض و طویل صدا و سیما سه رییس عوض شده اند و این پروژه هم فراز و نشیب های زیادی داشته است، در زمان ضرغامی جلوی دوربین رفت و امروز دکتر علی عسگری بر سازمان مدیریت می کند.
ورزی هم جز فیلمسازان دغدغه مند است که دلش می خواهد اثر انقلابی تولید کند اما آثارش مخاطب ندارد و نقد های زیادی بر علیه او می نویسند.
در سریال «معمای شاه» حضرت امام حضور پر رنگی دارد اما هنوز ندیده ایم که محمدرضا ورزی و در روایت خاص خودش از تاریخ چه کرده است و زندگانی امام را چگونه به تصویر کشیده است.
سید جمال ساداتیان: فیلمسازی درباره امام خمینی و شخصیت های معاصر کار سختی است
جمال ساداتیان یکی از تهیه کنندگان سینمای ایران است که فیلم های مهمی با تم سیاسی تهیه کرده است و دغدغه فیلمسازی در این نوع را دارد. این تهیه کننده در گفتگو با ما در خصوص چرایی کم کاری سینما درباره شخصیت والای حضرت امام عنوان کرد: معتقدم که فیلمسازی درباره شخصیت های معاصر بسیار سخت است و ما نمی توانیم به همه ابعاد وجودی و وجوه شخصیتی همانند امام بپردازیم. اگر هر کارگردانی بخواهد در این بحث ورود کند و فیلمی درباره یک شخصیت سیاسی همانند حضرت امام جلوی دوربین ببرد، موافقان و مخالفان گسترده ای خواهد داشت.
وی ادامه داد: بحث بر سر این نیست که چرا ما نمی توانیم فیلم شخصیت محور در سینمای ایران تولید کنیم، موضوع این است که نمی توانیم به سراغ شخصیت ها و حتی حادثه های معاصر برویم. چون ذهنیت مردم نسبت به هر واقعه یا شخصیت یک چیزی است و اگر فیلمساز خلاف آن را به تصویر بکشد، مدعیان بسیاری پیدا می شوند.
تهیه کننده فیلم «به رنگ ارغوان» در بخش دیگری از حرف هایش یاد آور شد: تاریخ و گذشته معاصر مدعی های بسیاری دارد، اگر هالیوود فیلمی درباره«لینکلن» می سازد، او یک رییس جمهور بوده و قداستی نداشته است و از شخصیت های معاصر محسوب نمی شود. حضرت امام یک شخصیت معاصر است و هر فیلمی درباره ایشان ساخته شود، در نشان دادن زوایای پیدا و پنهان ابعاد شخصیتی ایشان، ناقص است. چون ما نمی توانیم امام را آن طور که مهم بودند و تاثیرگذار، ایشان را به تصویر بکشیم. ما حتی نمی توانیم قهرمانان صدر اسلام و ائمه را به تصویر بکشیم، چون ذهنیت مردم نسبت به آن ها یک چیز است و هر تصویری که ارائه شود، خلاف تصورات است.
سید جمال ساداتیان در پایان تصریح کرد: شما نگاه کنید، مقام معظم رهبری در قید حیات هستند و سایه ایشان بر سر ملت ایران است، اما چه قدر صحبت های ایشان در بدنه جامعه معکوس جلوه داده می شود، هرکس به خود اجازه می دهد حرف های ایشان را تفسیر به رای کند و بگوید من می دانم نظر حضرت آقا درباره آن موضوع چنین است اما شاید ایشان چنین نظری نداشته باشند. بارها و بارها دفتر ایشان بیانیه صادر کرد که نظر رهبری در ارتباط به فلان موضوع چنین نیست و بحث هایی که مطرح می شود، نظر آقا نیستند. حالا بخواهیم فیلمی درباره امام بسازیم که بتوانیم همه نظرها راضی کنیم، شدنی نیست. نوه امام یادگار ایشان برای ما است، اما بعضی وقت ها مورد حمله جریان های مختلف قرار می گیرند. هر گروه سیاسی فرمایشات حضرت امام را به نفع خویش مصادره می کند. فیلم ساختن درباره امام خمینی کار هرکسی نیست.
محمد علی باشه آهنگر: کار ساده ای نیست
محمد علی باشه آهنگر از کارگردان صاحب نام سینمای ایران است که در حوزه دفاع مقدس فیلم های متفاوتی را در کارنامه خود دارد. باشه آهنگر در گفتگو با ما درباره این مساله که چرا نتوانستیم در سینمای ایران تصویر درستی از حضرت امام نشان دهیم، گفت: فیلم ساختن درباره امام کار ساده ای نیست، وجوه شخصیتی امام خمینی آن قدر عمیق است که نگارش درباره ایشان کار ساده ای نیست.
وی ادامه داد: فیلم هایی درباره زندگی حضرت امام ساخته شده است اما هر کدام شاید توانسته باشند که یک بُعد از زندگی امام را به تصویر بکشند، در صورتی که ابعاد زندگی امام در قالب یک فیلم ۹۰ دقیقه ای نمی گنجد.
کارگردان فیلم «بیداری رویاها» در تکمیل حرف هایش گفت: یکی دیگر از مشکلاتی که در این مسیر قرار داد این است که اراده ای وجود ندارد تا شما را همراهی کنند، امکانات در اختیار فیلمساز قرار دهند تا بتواند درباره امام فیلم بسازد ، انگار انگیزه ای نیست. قرار بود سال گذشته من سریالی را با مضمون زندگی شهید مطهری کار کنم، اما به من گفتند که ما می خواهیم وجوه فلسفی آیت الله مطهری فقط نمایان باشد و من معتقدم وقتی می خواهیم درباره شخصیت معاصری فیلم بسازیم باید تمام ابعاد شخصیتی آن را در نظر بگیریم. درباره مردان بزرگ فیلم ساختن کار سختی است.
حبیب ایل بیگی: سینمای امروز، مدیون امام است
حبیب ایل بیگی، معاون اداره نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و یکی از چهره های شاخص در حوزه مدیریت سینمای ایران در گفتگو با ما درباره همین موضوع گفت: این که ما نتوانستیم در حوزه سینما درباره وجوه شخصیتی حضرت امام فیلم بسازیم، یک نقص بزرگ است. حضرت امام یکی از چهره های بزرگ قرن ۲۰ و انقلاب اسلامی و هم یکی از اتفاق های بزرگی است که در تاریخ رقم خورده است.
وی ادامه داد: من فکر می‌کنم یکی از علت هایی که کمتر درباره آن گفته شده این است که ما بعد از انقلاب درگیر جنگ تحمیلی شدیم، از انقلاب که جداش شدیم بلافاصله جنگ شروع شد. کشور وارد بحران تازه ای شد و نتوانستیم در کنار امام نفس بکشیم و زندگی کنیم، در آن دوران پر التهاب جنگ همه درگیر شدند و نتوانستند همراه امام باشند و بیشتر با زوایای پیدا و پنهانی آن شخصیت بزرگوار آشنا شوند. متاسفانه حضرت امام یک سال بعد از جنگ از میان ما پرکشیدند. اگر امام بودند و فرصتی بود تا با نخبگان هنر و مردم بیشتر بمانند، وجوه شخصیتی و گوهرگرانبهای وجودی ایشان بیشتر شناخته می‌شد و تاثیر بیشتری در فرهنگ و هنر داشت.
معاون اداره نظارت و ارزشیابی درباره فیلم هایی که در حوزه سینما درباره امام ساخته شده است، عنوان کرد: تنها یک فیلم درباره امام خمینی ساخته شد که اثر ناموفقی بود و این ظلم است. در این کشور با یک اثر سینمایی درباره امام مواجه بودیم، که آن هم ناقص و ابتر است. نسل ما که اهمیت وجود امام خمینی و تاثیر گذاری اش را در تاریخ می داند، بشتر دلمان می سوزد که چرا نتوانستیم کاری کنیم؟ من معتقدم امروز اگر در ایران سینما داریم، مدیون حرف امام هستیم. من به واسطه کارم، سفرهای زیادی در منطقه خاورمیانه رفتم، در این کشورها به سینمای ما غبطه می خورند و از این که سینمای ایران در جهان می درخشد، حسرت می خورند، یک روز یکی از این مدیران به من گفت: چرا ما نمی توانیم در عرصه سینما به پای شما برسیم؟ من هم به او گفتم ما در ایران رهبری داشتیم که در بدو ورودشان به ایران و در زمانی که کشور انقلاب سختی را گذراند بود، فرموند ما سینما می خواهیم و با آن مخالف نیستیم، این نگاه حضرت امام بود که ما امروز در این نقطه ایستادیم و مدیون امام خمینی هستیم.
ایل بیگی در تکمیل حرف هایش گفت: امیدوارم که جوانان و نسل بعدی اگر دغدغه دارند که درباره امام خمینی کاری انجام دهند، زودتر اقدام کنند و به دنبال بودجه های کلان دولتی برای ساخت فیلم نباشند. آرزوی من این است که روزی فرا برسد و ما اثر سینمایی مهمی در شان حضرت امام تولید کرده باشیم و بتوانیم آن را به جهانیان عرضه کنیم. شخصیت امام در خارج از کشور ما پرفروغ تر است و هنوز انسان هایی که به دنبال مبارزه با ظلم و ستم هستند و به دنبال آزادی می گردند از اندیشه های امام تبعیت می‌کنند.
عباس رافعی: شخصیت های معاصر در ذهن مخاطبان نقش بسته اند
عباس رافعی یکی دیگر از کارگردانان سینمای ایران است که در حوزه سینمای انقلاب فعالیت های بسیاری داشته و فیلم «کیمیا و خاک» او به بخش هایی از حوادث انقلاب پرداخته است. این کارگردان در گفتگو با ما، درباره این که چرا ما در سینمای ایران نتوانسته ایم، تصویر درستی از ابعاد شخصیتی و زندگینامه حضرت امام را به تصویر بکشیم، عنوان کرد: رفتن به سراغ شخصیت های معاصری که هنوز رفتار و حرکات و خاطره آن شخصیت در ذهن مخاطبان نقش بسته است کار بسیار دشواری است. حضرت امام یکی از آن شخصیت های مهم و تاثیرگذار در طول تاریخ بودند و به جرائت می توان گفت که ایشان یک شخصیت چند بعدی هستند و نمی توان به همین راحتی درباره ایشان یک اثر سینمایی ساخت.
او اضافه کرد: ایشان یک سیاستمدار تمام، عالم ربانی، دانشمند زمان، رهبر امت بودند. این صفات و ویژگی ها را به راحتی نمی توان به تصویر کشید. وقتی ایشان را در لانگ شات می بینیم، با خودمان می‌گوییم که یک فیلم زندگینامه محور می‌شود ساخت اما هرچه نزدیک می‌شویم، و با وجوه شخصیتی امام خمینی آشنا می‌شویم، در می‌یابیم که فیلم ساختن درباره ایشان کار ساده ای نیست.
رافعی اضافه کرد: نویسندگان و فیلمنامه نویسان برای نوشن از امام، دلهره داردند. آن ها هرچه بنویسند، بخش های دیگری از زندگی امام ابتر می‌ماند و نمی‌توان تصویر درستی ارائه کرد. بهروز افخمی هرچه تلاش کرد که در فیلم «فرزند صبح» بخش هایی از کودکی امام را با زبان سینما به تصویر بکشد، نتوانست و این فیلم به یک کاریکاتور تبدیل شد و در آرشیو تاریخ ماند.
کارگردان فیلم «کیمیا و خاک» تصریح کرد: درباره انقلاب اسلامی فیلم ساختن هم، ماجرا از این قرار است، من معتقدم که انقلاب همانند پرده بزرگی است که پرده خوانان باید قصه های آن را با جزئیات بخوانند و به سراغ خرده قصه های آن بروند.
این کارگردان سینما در پایان حرف هایش گفت: زندگانی حضرت امام پر از قصه های بسیار جذاب است، شاید ما نتوانیم درباره کلیت زندگی ایشان اثری تولید کنیم که همه وجوه شخصیتی ایشان را در بر بگیرد، اما می توان درباره جزئیات زندگی ایشان کارهایی انجام داد. به طور مثال امام زمانی که در نجف بودند، با ماجراهای سختی مواجه شدند و قبل از تبعید به پاریس، دولت کویت نگذاشت که امام به آن جا بروند، همین اتفاق می تواند به تصویر کشیده شود، باید درجزئیات زندگی حضرت امام وارد شد.
جمال شورجه: شاید فیلمسازان خودشان را در حد ایشان نمی‌بینند/ برخی ها مانع خیر شدند
جمال شورجه یکی دیگر از کارگردان سینمای ایران است که نسبت به این اتفاق، صاحب نگاه و تحلیل است. وی درباره این اتفاق که چرا نتوانستیم درباره امام خمینی فیلم بسازیم به ما گفت: در مقاطع مختلف فیلم های کوتاه و بلندی با محوریت زندگانی امام خمینی ساخته شد. اما هیچ کدام نتوانستند، ذره ای از وجوه شخصیتی امام را به تصویر بکشند. بهروز افخمی یکی از این کارگردان بود که یک بازه ۱۰ ساله را برای تولید این فیلم در نظر گرفت و یک دوره چهارساله هم در زمان تولید این پروژه نماینده مجلس شد و در آخر هم فیلمی که ساخت، معلوم نشد که چه بر سر آن آمد. در واقع من فکر می کن که برخوردهای این چنینی مانع خیر شد و دیگر کسی به سراغ مضامین ارزشی با محوریت زندگانی امام راحل نرفت.
کارگردان فیلم «سی و سه روز» ادامه داد: برای ورود به این ماجرا، فیلمساز باید ببیند که می خواهد چه وجوهی از شخصیت امام یا اندیشه های ایشان را به تصویر بکشد؟ باید متوجه باشد که می خواهد چه کار کند و به سراغ چه کسی برود. آیا او دانش این را دارد و یا این شخصیت را به خوبی می شناسد که به سراغ او برود. از چه زاویه دیدی می خواهد ورود کند؟ تمامی این نکات جای بحث تحلیل دارد و نمی توان به راحتی گفت که ما می خواهیم فیلمی درباره امام خمینی بسازیم، بدون تحقیق و دانش کافی این امر فرض محال است، چون حضرت امام شخصیت چند بعدی بودند و واقعا فیلم ساختن درباره ایشان کار ساده ای نیست. بحث دیگری که در این جا باقی می‌ماند این است که چه کسی می خواهد، هزینه های مالی را برعهده بگیرد؟ یک حامی و سیاستگذار باید وجود داشته باشد که بار مالی و هزینه های تولید این اثر را برعهده بگیرد.
شورجه در بخش دیگری از حرف هایش با اشاره به این موضوع که ما به درک دستی از تحلیل امام درباره سینما نرسیدیم، عنوان کرد: امام راحل می فرمایند ما با سینما مخالف نیستیم، بحث ما بر سر فحشا است. بعد از گذشت این هنه سال هنوز این جمله تحلیل نشده است که امام با چه جهان بینی و از چه دریچه ای به سینما نگاه می کند. امام چه سینمایی را فحشا می دانست؟ آیا سینمایی که ما امروز داریم، دنباله رو همان جهان بینی امام نسبت به سینما است؟ این مسائل باید از سوی علما و بزرگان تحلیل و تبین شود تا منی که می خواهم بنویسیم باید بدانم که از چه طریقی می توانم وارد شوم. امیدوارم که روزی فرا برسد تا فیلمی درباره امام ساخته شود که تصویر درستی از ایشان به دنیا عرصه کند.
ویدیو : سینماگران برای امام خمینی چه کردند؟