خواب ناز مسئولان؛ دریاچه ارومیه دارد می میرد! : قانون برنامه پنج ساله ...
قانون برنامه پنج ساله چهارم و پنجم هر دو به صراحت دریاچه ارومیه را بحرانی و در معرض خطر توصیف كرده اند و از دولت خواسته اند بر اساس مصوبه قانونی برای حل بحران در قانون، بودجه لازم را برای نجات این زیست بوم منحصر به فرد ایران منظور كند، اما با پایان برنامه چهارم و تمدید یك ساله آن و گذشت ماههای متمادی از برنامه 5ساله پنجم، هنوز كار چندانی برای حل مشكل این دریاچه استثنایی صورت نگرفته و متأسفانه نفس این دریاچه در مقابل دیدگان كسانی كه سالها در كنارش زندگی كرده اند، به شماره افتاده است.
وداع دردناك
دریاچه ارومیه به عنوان دومین دریاچه شور جهان و زیست بوم با ارزش حیاتی در سطح ملی و بین المللی است.
با این وجود طرح دو فوریتی احیای آن چند روز پیش از سوی مجلس رد شد و این نشان دهنده آماده شدن دولت و مجلس برای وداع با بزرگ ترین دریاچه زیبای ارومیه است ! در همین رابطه سال گذشته نیز دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام با ارسال نامه به كمیسیون كشاورزی از این كمیسیون تخصصی خواست برای نجات دریاچه ارومیه راه حلی پیدا كند. كار شناسان می گویندمدیریت منابع موجود آبی و بهینه سازی نحوه بهره برداری از منابع آب - بویژه در بخش كشاورزی- و نیز انتقال آب رودخانه ارس برای نجات دریاچه ارومیه كافی است. آن ها معتقدند در موقعیت فعلی كه زنگ خطر برای این زیست بوم حیاتی به صدا در آمده نباید دست روی دست گذاشت.
كوتاهی وزارت كشاورزی در مدیریت آب و خاك
دكتر مسعود باقر زاده كریم، مشاور سازمان محیط زیست در گفتگو با گزارشگر ما می گوید: همه طرحهایی كه تا كنون برای نجات بخشی دریاچه ارومیه داده اند در صورتی اثر بخش خواهند بود كه بتوانیم دولت را در حل مشكل بی كفایتی وزارت كشاورزی در مدیریت آب و خاك، یاری كنیم وگرنه مشكل باز هم به قوت خود باقی و طرح ها به صورت مسكن عمل خواهند كرد.
وی با انتقاد از تصمیم مجلس برای كنار گذاشتن طرح نجات دریاچه ارومیه و انتقال آب از ارس به این زیست بوم متذكر می شود: وقتی نماینده ای می گوید آب شور دریاچه ارومیه به چه درد مردم می خورد نشان دهنده این است كه پارلمان به عنوان مهم ترین مرجع قانونگذاری، از درك زیست محیطی و اهمیت این دریاچه برای اكوسیستم شمال غرب كشور اطلاع كافی ندارد.
مشاور سازمان محیط زیست، مشكل بحران دریاچه ارومیه را توجیه وزارت نیرو برای ساماندهی به امر سدسازی و تامین حقابه دریاچه ارومیه می داند و متذكر می شود: اگر وزارت كشاورزی برای منابع آب و خاك برنامه ریزی لازم را می داشت مردم در اشنویه سیب های تابستانی را به حال خود رها نمی كردند و از آب به عنوان نعمت و ثروت ملی استفاده بهینه می كردند و كشاورزی ما- برغم هدر دادن آبهای زیر زمینی و سطحی- به این روز نمی افتاد.
مسؤولان در وزارت كشاورزی چه می كنند؟
دكتر باقر زاده كریم كه درباره مشكلات دریاچه ارومیه مطالعات زیادی داشته است با گلایه مندی از اقدامات وزارت كشاورزی در باره بهره برداری از آبهای سطحی خاطرنشان می كند: معلوم نیست مسؤولان در كاخ وزارت كشاورزی چكار می كنند؟
وی در توضیح گفته هایش یادآور می شود: آب ها را پشت سد ها انباشته كرده ایم و با تبخیر از دست می دهیم در حالی كه برای حل مشكلات كشاورزان و نیز تالابهای حاشیه دریاچه ارومیه این آب می تواند حیات بخش باشد. چرا مثلا سد سیمینه رود باید پر از آب باشد ولی كشاورزی ما در بهره برداری روزآمد مشكل داشته باشد و چرا نتوانیم با مدیریت علمی از قربانی شدن دریاچه ارومیه جلوگیری كنیم؟این مسؤول در سازمان حفاظت محیط زیست در پایان متذكر می شود: وزارت نیرو سهم دریاچه ارومیه را از آب های سطحی منطقه بیش از 3میلیارد متر مكعب در سال تصویب كرده اما وزارت كشاورزی این آب را به دریاچه ارومیه نمی دهد و همه مشكلات فعلی به علمی نبودن كشاورزی و منابع طبیعی در مدیریت آب و خاك مربوط می شود.
گرچه همه می گویند بحران ایجاد شده برای دریاچه ارومیه دغدغه منطقه استان آذربایجان غربی نیست بلكه به صورت مستقیم استان های كردستان و اردبیل و غیر مستقیم تمام كشور را متاثر خواهد كرد، اما متاسفانه مجلس شورای اسلامی در این زمینه آنچنان كه باید شرایط بحرانی را باید قبول ندارد.
واقعیت این است كه دولت نتوانسته است چیدمان توسعه را در حوضه آبریز دریاچه ارومیه متناسب با توان اكولوژیك یا بوم شناختی منطقه تعریف كند و تا این اتفاق نیفتد مشكل رفع نخواهد شد. حوضه آبخیز دریاچه ارومیه در سالهای اخیر به شكل حساب نشده ای به بخش كشاورزی اختصاص یافته است. زمین های كشاورزی حوضه آبریز این دریاچه قبلاً 320 هزار هكتار بود و اكنون به 680 هزار هكتار رسیده و این نشان دهنده رشد بی رویه زمینهای زراعی و هدردادن آب در منطقه است.
ارس نمی تواند به داد ارومیه برسد!
دكتر پرویز كردوانی، كار شناس و استاد دانشگاه محیط زیست در این باره گفته است: انتقادی كه به مسؤولان وارد است این است كه در فرآیند نجات دریاچه ارومیه استفاده از آب رودخانه ارس نمی تواند مشكل مرگ این دریاچه را حل كند و در صورت انجام این كار، زیان های زیادی به محیط زیست منطقه وارد می شود. به نظر من انتقال آب از ارس به ارومیه خیانت است.
پدر كویر شناسی ایران در ادامه متذكر می شود: با توجه به احداث سد های فراوانی كه در زیردست دریاچه ارومیه احداث شده این دریاچه آبریز و ورودی طبیعی خود را از دست داده است و با ادامه این روند طی چند سال آینده تبدیل به كویر غیر قابل سكونت خواهد شد.كردوانی با بیان اینكه تنها راهكار همیشگی و دائمی نجات دریاچه ارومیه انتقال آب از یكی از سرشاخه های رودخانه زاب كوچك است گفت: انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه باعث كمبود منابع آب در منطقه می شود و دشت مغان را تهدید خواهد كرد.
بزرگ ترین طرح زیست محیطی، بدون كار شناسی!
بررسی نظرات مخالفان طرح نجات بخشی دریاچه ارومیه در مجلس، نشان دهنده این موضوع است كه بزرگترین طرح زیست محیطی این دریاچه بدون كارشناسی های لازم تهیه و به صحن علنی مجلس راه یافته است. این نمایندگان معتقدند؛ طرح نجات دریاچه ارومیه كه به عنوان نوشدارو برای احیای زیست بوم شمال غرب ایران تدوین شده از پختگی لازم برخوردار نیست و به جای توقف آبگیری سد ها و انتقال آب از بسیاری از حوضه های آبریز، فقط انتقال آب از رودخانه ارس را مطرح كرده است.
كارشناسان آشنا به این زیست بوم تأكید می كنند كه بهترین راه نجات دریاچه ارومیه بازگرداندن شاهراه های حیات طبیعی آن به این دریاچه است كه در طول قرنهای متمادی دریاچه را زنده نگه داشته و اینك با دخالت بی جا و حساب نشده انسان واحداث سدها در مسیر رودخانه های این دریاچه، حیات طبیعی و خدادادی آن در معرض تهدید جدی قرار گرفته است.
این تهدید به گونه ای است كه اگر هرچه زودتر چاره ای برای آن اندیشیده نشود شاهد مرگ غم انگیز دریاچه ارومیه و به دنبال آن تبعات خطرناك و جبران ناپذیر زیست محیطی مانند طوفانهای نمك در منطقه و كشور خواهیم بود..../تحلیل:انتخاب
ویدیو : خواب ناز مسئولان؛ دریاچه ارومیه دارد می میرد!