چشمه‌های طاق‌بستان در٤٠ دقیقه محو شدند : نگهبان شیفت شب محوطه تاریخی طاق‌بستان: ...
شب جمعه، نگهبانان شیفت شب محوطه تاریخی طاق‌بستان با اتفاقی عجیب روبه‌رو شدند که حتی امکان فیلمبرداری را از آنها گرفت؛ چشمه‌های طاق‌بستان در مقابل چشم نگهبانان در حال خشکیدن بود. سطح آب پایین و پایین‌تر می‌رفت، ٤٠ دقیقه بعد خبری از چشمه‌های طاق‌بستان نبود و آب محو شده بود.
در این‌باره، شهبازی نگهبان شیفت شب محوطه تاریخی طاق‌بستان به «مهر» می‌گوید: «نیمه‌های شب درحال قدم زدن در محوطه بودم که یکباره با صحنه‌ای عجیب و به دور از تصور مواجه شدم و آن‌قدر در بهت و حیرت بودم که فراموش کردم از این صحنه فیلمبرداری کنم. سطح آب هر دو چشمه در مقابل چشمان من و چند نفر دیگر از افراد شیفت به سرعت پایین می‌رفت و انگار نیرویی مکنده در زیر چشمه‌ها، آب را به سمت زمین می‌کشید، نهایتا در کمال ناباوری، سراب طاق‌بستان در کمتر از ۴۰ دقیقه به‌طور کامل محو شد.»
محوطه تاریخی طاق‌بستان با خشک شدن چشمه‌هایش، شکل و شمایل جدیدی به خود گرفته و به نظر می‌رسد ثبت جهانی این اثر تاریخی به دنبال این اتفاق غیرمنتظره با مشکل روبه‌رو شود. مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمانشاه هم در توضیح این اتفاق به مهر می‌گوید: «خشکیدگی چشمه‌های طاق‌بستان، گلی بود که به سبزه آراسته شد و مسئولان امر باید پاسخگو باشند چراکه بخشی از ماهیت اصلی طاق‌بستان، سراب آن است.»
علی فعله‌گری ادامه می‌دهد: «وجود آب در هر منطقه‌ای نشان‌دهنده پتانسیل آن منطقه است و خشک شدن این چشمه‌ها نه‌تنها زندگی اهالی روستای طاق‌بستان را مختل کرده است، بلکه ثبت جهانی این اثر تاریخی را با خطر جدی روبه‌رو کرده و قطع به یقین باید آب به چشمه‌ها برگردد تا کارشناسان یونسکو آن را تأیید کنند.»
از روز جمعه که خبر خشکیدن ناگهانی چشمه‌های طاق‌بستان پیچید، بسیاری دلیل آن را به برداشت‌های غیراصولی آب در منطقه مرتبط دانسته و برخی چاه عمیق تنگه کنشت را در خشک شدن این چشمه‌ها تاثیرگذار دانسته‌اند.
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمانشاه در راستای این اظهار نظرهای تأیید نشده، با اشاره به وجود چاه عمیق در تنگه کنشت و چاه‌های غیرمجاز در اطراف طاق‌بستان می‌گوید: «گرچه با مشکل خشکسالی روبه‌رو هستیم اما تاکنون سابقه نداشته است که چشمه‌های طاق‌بستان به‌طور کامل خشک شود، لذا متولیان این امر باید دلیل خشکیدگی را مورد بررسی قرار دهند.»
چاه عمیق تنگه کنشت چشمه‌ها را خشک نکرد
هر چند که نگهبانان شیفت شب محوطه تاریخی طاق بستان، از محو شدن چشمه‌های طاق بستان در ٤٠ دقیقه حکایت می‌کنند، ٤٠ دقیقه‌ای که در هر دقیقه آن سطح چشمه‌های این محوطه تاریخی پایین و پایین‌تر رفته تا کاملا خشک شده‌اند و این می‌تواند نشان‌دهنده وقوع اتفاقی جدید یا نادر باشد، اما مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمانشاه گرمای هوا و خشکسالی را موجب خشکیدگی چشمه‌های طاق‌بستان می‌داند.
کیاست امیریان هم تاثیرگذاری چاه عمیق تنگه کنشت بر خشکیدگی چشمه‌های طاق‌بستان را رد می‌کند و هم خشک شدن یکباره چشمه‌ها را که نگهبانان شیفت شب محوطه تاریخی طاق‌بستان از آن یاد می‌کنند و می‌گویند چشمه‌ها در ٤٠ دقیقه خشکیدند. او در توضیح این اتفاق می‌گوید: «کاهش ۴۶درصدی بارش باران و عدم بارش برف در سال آبی ۹۴ و همچنین گرمای هوا موجب خشکیدگی چشمه‌های طاق‌بستان شده است.»
اظهارات متفاوت از دلایل خشک شدن چشمه‌ها
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمانشاه در حالی گرمای هوا و خشکسالی را عامل خشک شدن چشمه‌های طاق‌بستان می‌داند که علیرضا مرادی بیستونی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی طاق‌بستان در حاشیه بازدید از این دریاچه در کرمانشاه با تأکید بر این‌که تا به حال هیچ‌گاه شاهد خشک شدن یکباره این دریاچه نبودیم، به فارس گفته بود که «این دریاچه تا چهارشنبه هفته گذشته کاملا پر از آب بود اما روز پنجشنبه به یکباره شاهد خشک شدن این دریاچه با چشمه‌های چند‌هزار ساله بودیم. خشک شدن این سراب به علت خشکسالی حداقل به ٢ هفته زمان نیاز دارد.»
صحبت مسئولان منطقه‌ای درباره علت این حادثه بسیار متفاوت است. مرادی بیستونی از پرآب بودن دریاچه تا روز چهارشنبه (یک روز پیش از خشکیدن) حکایت می‌کند و این در حالی است که امیریان مدیرعامل آب منطقه‌ای کرمانشاه معتقد است که «خشکیدگی این چشمه‌ها به یکباره نبوده و طبق یک اندازه‌گیری که از میزان سرریز چشمه به صورت ماهانه صورت می‌گیرد. در فروردین ماه امسال سرریز چشمه ۱۴۷۷ لیتر در ثانیه بوده که یک ماه بعد به ۹۸۵ لیتر در ثانیه و در ۱۲ خردادماه به ۳۲۳ لیتر در ثانیه رسیده است و این به معنای کاهش تدریجی تخلیه آب از چشمه طاق‌بستان است.»
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمانشاه در ادامه بیان می‌کند: «نوسان آب طبیعت چشمه کارستی طاق‌بستان است، به طوری که در برخی از ماه‌ها این چشمه طغیان آب داشته و در ماه‌هایی چون آبان ۹۱ و ۹۲ آبدهی اضافی به صفر رسیده و تنها قابلیت تأمین آب شرب اهالی مردم ساکن طاق‌بستان را داشته است.»
او می‌گوید: «از سال ۷۶ که وارد دوره خشکسالی شده‌ایم در ۱۲سال از آن، میزان بارش کمتر از میانگین سالانه بوده و از سوی دیگر کاهش بارش برف در سال‌های اخیر باعث شده تا کمترین دبی تخلیه آب به جای آبان ماه در تیرماه اتفاق بیفتد.»
امیریان در پاسخ به این سوال مهر که آیا آب رفته به جوی بازمی‌گردد، یادآوری می‌کند که «مردم باید در این ماه عزیز و پربرکت دست به دعا شوند که با شروع سال آبی جدید شاهد ریزش باران و برف به میزان قابل توجهی باشیم تا آب به سفره‌های زیرزمینی برگردد و چشمه‌های طاق‌بستان هم مجدد فعال شود.»
روستای طاق‌بستان که قدمتی دیرینه دارد و در حدود ۳۰۰ خانوار را در خود جای داده است، به دلیل داشتن حق‌آبه از چشمه‌های طاق‌بستان، مستقیما از خود چشمه تأمین آب می‌شد که در پی خشکیدگی آن، مردم با مشکلی حاد روبه‌رو شده‌اند.
از سوی دیگر به دلیل قرار داشتن روستا در طرح ساماندهی تاکنون هیچ اقدامی نه از سوی مسئولان و نه مردم روستا برای نصب انشعابات آب و فاضلاب صورت نگرفته است.
بررسی خشکیدگی چشمه‌ها
توسط کارشناسان شرکت آب منطقه‌ای
فرماندار شهرستان کرمانشاه در این‌باره می‌گوید: «هماهنگی‌های لازم با آبفای شهری انجام شده است و این شرکت آمادگی کامل برای تأمین آب شرب اهالی روستای طاق‌بستان از طریق ظرفیت آب شهر کرمانشاه را دارد. مردم این روستا می‌توانند با مراجعه به امور آب واقع در فاز ۲ فرهنگیان نسبت به خرید انشعاب و کنتورگذاری اقدام کنند.»
فضل‌الله رنجبر ادامه می‌دهد: «موضوع کاهش سفره‌های آب زیرزمینی طاق‌بستان و خشکیدگی آن نیز از طریق کارشناسان شرکت آب منطقه‌ای درحال بررسی است اما تصور می‌کنم دلیلی جز خشکسالی و شدت بحران آب نداشته باشد و باید این مسأله را باور کنیم.»
او با اشاره به خشکیدگی سراب نیلوفر می‌گوید: «سراب نیلوفر در سال جاری، ٣ ماه زودتر نسبت به سال ۹۲ خشک شده است که نشانه‌هایی از بحرانی شدن وضع آب کرمانشاه دارد.»
٣ روز از خشک شدن ناگهانی چشمه‌های محوطه تاریخی طاق‌بستان می‌گذرد و هنوز حتی دلایل اولیه‌ای هم برای اتفاقی که از شب جمعه گذشته، چشم کرمانشاهی‌ها را به طاق‌بستان دوخته، پیدا نشده است. خشکسالی، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی یا دلیلی ناشناخته؛ هنوز مشخص نیست، نگهبانان شیفت شب محوطه تاریخی طاق‌بستان جمعه شب، شاهد چه اتفاقی بودند که نتیجه آن خشک شدن چشمه‌هایی بود که برای ٣٠٠ خانوار ساکن روستای طاق‌بستان حیاتی بود و آب مورد نیازشان را از آن تأمین می‌کردند و در ثبت جهانی این اثر هم تاثیرگذار بود. اتفاقی که طاق‌بستان را نه از نظر تاریخی و ثبت جهانی آن، بلکه حالا از منظر اتفاقی که در ٤٠ دقیقه افتاد، به خبر تبدیل کرده است.
اخبار اجتماعی - مهر
ویدیو : چشمه‌های طاق‌بستان در٤٠ دقیقه محو شدند