چرا داعش فرانسه را انتخاب کرد؟ : حادثه حملات پاریس بار دیگر جهان را در شوکی ...

حادثه حملات پاریس بار دیگر جهان را در شوکی عظیم فرو برد و کشتار دردناک مردم به تیتر یک رسانه های خبری دنیا بدل شد. یک کارشناس مسائل اروپا در گفتگو با خبرآنلاین دلایل و اثرات اقدامات تروریستی داعش در فرانسه را بررسی کرد.
 
حادثه حملات پاریس بار دیگر جهان را در شوکی عظیم فرو برد و کشتار دردناک مردم به تیتر یک رسانه های خبری دنیا بدل شد. تنها چند ساعت بعد از وقوع داعش مسئولیت برگزاری این حملات را بر عهده گرفت و با انتشار متون و تصاویری در توییتر و شبکه های اجتماعی از سازماندهی خود برای انجام این حمله خبر داد. حالا همه منتظرند ببینند واکنش جهان و به ویژه فرانسه به این حملات چگونه خواهد بود؟ آیا تغییری در سیاست های فرانسه پدید می آید یا خیر؟ برای یافتن پاسخ این پرسش ها با دکتر یاسر نورعلیوند گفتگو کردیم. این پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک معتقد است مبارزه با افراط گرایی تروریستی به اولویت اصلی اتحادیه اروپا تبدیل خواهد شد. در ادامه مشروح گفتگوی خبرآنلاین با این کارشناس مسائل اروپا را می خوانید.

پس از حادثه شارلی ابدو در فرانسه و تظاهرات نمادینی که رهبران کشورهای جهان در خیابان های پاریس انجام دادند رسانه ها از عزم جدی برای مبارزه با افراط گرایی تروریستی اسلامی در خاورمیانه خبر دادند ولی عملا در عرصه عملی این اتفاق نیفتاد و بعد از کمتر از یکسال حادثه ای به مراتب وحشتناک تر در قلب پایتخت فرانسه رخ نمایی کرد. طبیعتا نقش فرانسه در مبارزه با داعش پررنگ تر از دیگران نبوده ولی ظاهرا جامعه این کشور پتانسیل بیشتری برای جذب این نیروها دارد که منجر به این حوادث شده است. نظر شما در این رابطه چیست؟

در پاسخ به این سوال كه چرا داعش فرانسه و پاریس را برای حملات تروریستی خود برگزیده است می توان دلایلی برشمرد. اول اینكه، فرانسه در مقایسه با دیگر كشورهای اروپایی تعداد مسلمانان زیادی را در خود جای داده است. 7.5 درصد از کل جمعیت فرانسه یعنی چیزی حدود 5 میلیون نفر از جمعیت این كشور مسلمان هستند. دیگر اینكه سیاستهای این کشور در قبال مهاجران و پناهجویان نسبت به دیگر کشورهای اروپایی از تساهل و مدارای کمتری برخوردار است و در موارد بسیاری اعتقادات و مقدسات مسلمانان (مطابق آنچه از سوی نشریه شارلی ابدو سر زد) در این کشور از سوی گروههای خاص مورد توهین و هجمه قرار می گیرد. دلیل بعدی اینكه، کارشناسان در سالهای اخیر همواره نسبت به بازگشت تكفیری های اروپایی و دست زدن به اقدامات تروریستی در اروپا هشدار دادهاند. به هر حال برخی از این تروریستها دارای تابعیت اروپایی هستند و هنوز از سوی دستگاههای امنیتی غرب شناسایی نشدهاند. بر اساس آمار، فرانسه پایگاه بیشترین تعداد تروریستهای داعشی یعنی حدود ١٢٠٠ نفر است. ضمن اینكه نباید این نكته را از نظر دور داشت كه حملات هوایی اخیر روسیه علیه مواضع داعش در پراکنده شدن و متواری شدن تعداد قابل توجهی از تروریستهای داعشی به اروپا تاثیرگذار بوده است.

عامل بعدی اینكه فرانسه در میان کشورهای اروپایی دارای بیشترین سابقه و منافع در سوریه است. پس از جنگ جهانی اول و در سال 1920 نیروهای فرانسوی سوریه را تصرف کردند و این کشور به همراه لبنان با رای جامعه ملل، تحت قیمومیت فرانسه قرار گرفت و از آن زمان تاکنون فرانسه در تلاش بوده است که نفوذ خود را در این مناطق حفظ نماید. همچنین در میان کشورهای اروپایی سهم حملات هوایی فرانسه علیه مواضع داعش در چارچوب ائتلاف بینالمللی غرب بیشتر از سایرین است و نباید فراموش كنیم كه داعش یکی از مهمترین دلایل خود برای حمله تروریستی به فرانسه را این حملات هوایی فرانسه عنوان کرده است.

از زمان به قدرت رسیدن اولاند چنین اقداماتی شدت بخشیده شده است. چقدر ماجرا به سو مدیریت دولت اولاند و وزارت کشور فرانسه باز می گردد؟

اكثر كشورهای اروپایی در دهه های اخیر با انفجارهای مشابهی مواجه بودهاند و از آمادگی بیشتری برای پیشگیری از این اقدامات تروریستی برخوردارند به عنوان مثال نروژ در 2012، انفجارهای لندن در 2005، انفجارهای مادرید در 2004، انفجار ایرلند در 1998 و بلونیای ایتالیا در آگوست 1980 از این جملهاند، اما فرانسه تنها در سال جاری با این پدیده مواجه شده است كه نشان داد سیستم امنیتی این كشور بسیار آسیب پذیر و شكننده است. دولت اولاند در شرایطی به سر میبرد كه تهدیدهای تروریستی به سبب شرایط ناگوار خاورمیانه و بحران سوریه بیش از هر زمان دیگری اروپا را تهدید میكند، بنابراین برای كشوری كه در جنگ مشاركت دارد بسیار طبیعی است كه می باید ضریب امنیتی خود را بالا ببرد. دو حمله تروریستی به فاصله كمتر از یك سال بیانگر این است كه دولت اولاند از این مهم غافل مانده است.  

از زمان رخ دادن این حادثه مقالات تحلیلی مارین لوپن و حزب ملی گرای دست راستی او را برنده این حوادث دانسته اند که گرایش ها نسبت به او در حال بیشتر شدن است. شما با این تحلیل موافقید؟

با این اتفاقات لیبرال‌های اروپایی که خواهان اسکان پناهجویان سوری در این قاره بودند، یقینا تحت فشار افکار عمومی قرار می‌گیرند تا از خواسته خود صرفنظر کنند. به عنوان یك پیامد مردم فرانسه بیش از پیش متقاعد خواهند شد كه مهاجران و پناهجویان تهدیدی جدی برای امنیت و آسایش آنان هستند و این مسئله یكی از شعارها و مواضع كلیدی حزب ملیگرای دست راستی است. در نتیجه به نظر می رسد این حملات به طور كلی مواضع راست‌گرایان افراطی اروپایی و به ویژه حزب لوپن در فرانسه را در جهت اعمال سیاستهای سختگیرانه نسبت به مسلمانان و پناهجویان تقویت خواهد کرد و گرایشها به سوی آنان را افزایش خواهد كرد.

تقابل میان مسلمانان و مهاجران با جامعه فرانسوی در آینده چگونه رقم خواهد خورد؟ آیا شاهد شدت گیری برخورد با مهاجران خواهیم بود؟

می توان پیشبینی كرد كه فرانسه و کل اروپا دیگر فرانسه و اروپای قبل از حملات نخواهد بود، همانگونه که آمریکا برای مسلمانان، دیگر آمریکای پیش از ۱۱ سپتامبر نیست. رویکردهای سختگیرانه دولتی نسبت به مسلمانان افزایش خواهد یافت و شهروندان فرانسوی و اروپایی نیز در رفتار خود در قبال مسلمانان تساهل کمتری به خرج خواهند داد. اگر این مسئله با رویكردهای احساسی و انتقام جویانه از سوی دولت و مردم فرانسه دنبال شود منجر به شكل گیری چرخه خشونت در این كشور خواهد شد. به این معنی كه اعمال فشار بیشتر مهاجران را رادیكالتر كرده و آنان را هر چه بیشتر به سمت انزوا و حاشیه نشینی و در نتیجه دست زدن به اقدامات مشابه سوق خواهد داد. عقلانیت سیاسی حكم می كند كه دولت فرانسه از برخورد احساسی و سختگیری های طاقت فرسا اجتناب نماید و با اتخاذ رویكردهای كارآمد جامعه را به سمت همگرایی و همدلی پیش ببرد.

با این تفاسیر فکر می کنید روند مقابله فرانسه با داعش به چه سمتی خواهد رفت؟

با توجه به اظهارات اخیر مقامات کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله فرانسه و بریتانیا و آلمان، مبارزه سخت افزاری و نرم افزاری با داعش و دیگر گروههای تروریستی منطقه به اولویت اول سیاست خاورمیانه‌ای اتحادیه اروپا تبدیل خواهد شد. در این میان، به نظر میرسد بهره‌گیری از حملات هوایی و بمباران مواضع این گروه تروریستی، به‌ عنوان یك راهکار كوتاه مدت از سوی فرانسه و ائتلاف بین المللی غرب تشدید خواهد شد، اما این راهکار به‌دلیل ناکارآمدی تاکتیکی نمی‌تواند بحران تهدید تروریسم را از اروپا دور سازد و حتی ممكن است بیش از گذشته تروریستها را به سوی اروپا متواری سازد. اروپا میباید به سمت ریشه كن كردن بنیادی تروریسم در مرزهای پیرامونی خود حركت نماید كه این امر تنها با مقابله سخت افزارانه میسر نیست. همچنین بر تلاش برای پیادهسازی راهحل سیاسی بحران سوریه كه اولین نشانه آن را بلافاصله پس از انفجارهای پاریس در نشست وین 2 در دستیابی طرفها به نقشه راه مشاهده كردیم افزوده خواهد شد.