نگاهی به زندگی نخستین بانوی نجوم ایران :       "آلینوش طریان"نخستین بانوی نجوم ...

 

 

 

"آلینوش طریان"نخستین بانوی نجوم و اختر فیزیک ایران زمین، زندگی خود را وقف بالابردن دانش نجوم و فیزیک ایران کرد که اکنون ثمره های آن در زیرشاخه های نانو، فیزیک نوین و همچنین نجوم نمود یافته است او در نیمه اسفندماه امسال پس از پنج سال زندگی در خانه سالمندان به دیار باقی شتافت.

به گزارش ایرنا، این بانوی بزرگوار که سال های زیادی از عمر خود را وقف دانش و کسب علم کرد هرگز ازدواج نکرد و حتی خانه خود را برای ارتقا دانش ایرانی وقف کرد.

آبان ماه، یادآور تولد نخستین زن استاد فیزیک ایران و بنیانگذار رصدخانه و تلسکوپ خورشیدی تاریخ نجوم ایران است. بانویی که ۳۰ سال از زندگی پربارش را به تربیت دانشجویانی پرداخت که اکنون خود استادانی بزرگ در این عرصه هستند.

آلینوش طریان در ۱۸ آبان سال ۱۲۹۹ هجری خورشیدی در خانواده ارمنی در تهران پا به عرصه گیتی نهاد.

وی تحصیلات پایه را در مدرسه ارامنه و دوره دبیرستان را در آموزشگاه انوشیروان دادگر زرتشتیان گذراند.سپس به گروه فیزیک دانشکده علوم دانشگاه تهران رفت و با درجه لیسانس فیزیک از آنجا فارغ التحصیل و به عنوان کارمند آزمایشگاه فیزیک دانشکده علوم استخدام و یک سال بعد به عنوان متصدی عملیات آزمایشگاهی در دانشکده علوم منصوب شد.

پس از مدتی با هزینه شخصی خود به بخش فیزیک اتمسفر دانشگاه پاریس رفت و در آنجا دانشنامه دکترای دولتی را از دانشگاه علوم پاریس در سال ۱۹۵۶ میلادی(۱۳۳۵ خورشیدی) دریافت و به دلیل خدمت به کشورش پیشنهاد کرسی استادی دانشگاه سوربن را رد کرد؛ به ایران بازگشت و با سمت دانشیار فیزیک رشته ترمودینامیک در گروه فیزیک مشغول به کار شد.

در سال ۱۳۳۸ هجری خورشیدی دولت فدرال آلمان غربی بورس مطالعه رصد خانه فیزیک خورشیدی را در اختیار دانشگاه تهران قرار داد و وی برای این بورس انتخاب شد و به مدت چهار ماه به آلمان رفت و بعد از انجام مطالعات به ایران بازگشت.

در تاریخ ۹ خرداد ۱۳۴۳ به مقام استادی ارتقا یافت و بدین ترتیب عنوان نخستین فیزیکدان زن ایرانی را که به مقام استادی رسید ،از آن خود کرد.

او در تاریخ ۲۹ آبان سال ۱۳۴۵ به عنوان عضو کمیته ژئو فیزیک دانشگاه تهران انتخاب شد و سه سال بعد به ریاست گروه تحقیقات فیزیک خورشیدی موسسه ژئوفیزیک آن دانشگاه منصوب شد و در رصدخانه فیزیک خورشیدی که خود در بنیانگذاری آن نقش عمده ای داشت، فعالیت های علمی را آغاز کرد.

مرحوم طریان به زبان های فرانسه، انگلیسی و ترکی مسلط بود.

این بانوی ایرانی نخستین کسی بود که در ایران درس فیزیک ستاره ها را تدریس کرد، او در سال ۱۳۵۸ تقاضای بازنشستگی کرد و با موافقت رییس دانشگاه به افتخار بازنشستگی نایل آمد.

خانه سالمندان توحید به مدت پنج سال میزبان نخستین بانوی استاد فیزیک ایران بود و آلینوش طریان در سن ۸۷ سالگی در خانه سالمندان پس از گذرانددن روزگار کهنسالی در 15 اسفند ماه دارفانی را وداع گفت.

دکتر "محمود احمدی نژاد" رییس جمهوری اسلامی ایران در مراسمی که به همت مرکز امور زنان و خانواده به مناسبت سالروز ولادت حضرت زهرا (س) و بزرگداشت مقام زن درتاریخ ۲۶ تیر ماه سال ۱۳۸۵ از زنان نمونه تقدیر کرد که یکی از این افراد اولین بانوی استاد فیزیک ایران خانم دکتر آلینوش طریان بود.

دکتر آلینوش طریان نخستین استاد دانشکده علوم (فیزیک) دانشگاه تهران بود و علاوه بر بنیانگذاری نخستین رصد خانه ، اولین تلسکوپ خورشیدی تاریخ نجوم کشور وابسته به مرکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران را نیز در سال ۱۳۳۸ تاسیس کرد.

در سال ۸۲ از زندگی وی فیلمی با عنوان “سوی خورشید” ساخته می شود و در آن زندگی این نخستین بانوی استاد کرسی فیزیک ستاره در دانشگاه تهران به تصویر کشیده می شود.

این فیلم مستند یکی از مجموعه برنامه های “فرزانگان ایران” بود که به سفارش شکبه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران تهیه شده و به زندگی و فعالیت های علمی دکتر آلینوش طریان پرداخته است .

در بخشی از این فیلم در توضیح زندگی نامه دکتر آلینوش طریان آمده است: ... دکتر طریان وصیت نامه ای در زمان حیات تنظیم کرده است و منزل مسکونی خود را بعد از مرگ به ارامنه جلفا و دانشجویانی که محل اسکان مناسبی ندارند ، بخشیده است . ”

اینکه خانم دکتر طریان منزل مسکونی خود را برای دانشجویان وقف کرده است تا پس از مرگش در آنجا ساکن شوند نشان از علاقه او به علم و دانش دارد .

این استاد به دلیل نداشتن فرزند و بستگان نزدیک در خانه سالمندان به سر برد تا این که در 15 اسفندماه امسال چهره در نقاب خاک کشید .

مراسم ترحیم دکتر طریان روز دوشنبه در کلیسای مریم مقدس برگزار شد و سپس پیکر آن مرحوم برای خاکسپاری به سوی آرامگاه ابدی تشییع شد .... / تحلیل : ایرنا 

ویدیو : نگاهی به زندگی نخستین بانوی نجوم ایران