نامه به محمد بن ابوبکر اخلاق اجتماعی : به محمد بن ابوبکراخلاق اجتماعی با مردم ...

به محمد بن ابوبکر اخلاق اجتماعی با مردم فروتن باش، نرمخو و مهربان باش، گشاده‏رو و خندان باش، در نگاههایت، و در نیم‏نگاه و خیره شدن به مردم به تساوی رفتار کن، تا بزرگان در ستمکاری تو طمع نکنند، و ناتوانها در عدالت تو مایوس نگردند، زیرا خداوند از شما بندگان درباره اعمال کوچک و بزرگ، آشکار و پنهان پرسش می‏کند، اگر کیفر دهد شما استحقاق بیش از آن را دارید، و اگر ببخشد از بزرگواری اوست. اعتدال‏گرایی زاهدان آگاه باشید، ای بندگان خدا، پرهیزکاران از دنیای زودگذر به سلامت گذشتند و آخرت جاودانه را گرفتند، با مردم دنیا در دنیاشان شریک گشتند، اما مردم دنیا در آخرت آنها شرکت نکردند، پرهیزکاران در بهترین خانه‏های دنیا سکونت کردند، و بهترین خوراکهای دنیا را خوردند، و همان لذتهایی را چشیدند که دنیاداران چشیده بودند، و از دنیا بهره گرفتند آنگونه که سرکشان و متکبران دنیا بهره‏مند بودند. سپس از این جهان با زاد و توشه فراوان، و تجارتی پرسود، به سوی آخرت شتافتند، لذت پارسایی در ترک حرام دنیا را چشیدند، و یقین داشتند در روز قیامت از همسایگان خدایند، جایگاهی که هر چه درخواست کنند، داده می‏شود، و هر گونه لذتی در اختیارشان قرار دارد. ضرورت یاد مرگ ای بندگان خدا! از مرگ و نزدیک بودنش بترسید، و آمادگیهای لازم را برای مرگ فراهم کنید، که مرگ جریانی بزرگ و مشکلی سنگین به همراه خواهد آورد، یا خیری که پس از آن شری وجود نخواهد داشت، و یا شری که هرگز نیکی با آن نخواهد بود، پس چه کسی از عمل‏کننده برای بهشت، به بهشت نزدیکتر؟ و چه کسی از عمل‏کننده برای آتش، به آتش نزدیکتر است؟ شما همه شکار آماده مرگ می‏باشید، اگر توقف کنید شما را می‏گیرد، و اگر فرار کنید به شما می‏رسد، مرگ از سایه شما به شما نزدیک‏تر است، نشانه مرگ بر پیشانی شما زده شد، دنیا پشت سر شما در حال درهم پیچیده شدن است، پس بترسید از آتشی که ژرفای آن زیاد، و حرارتش شدید، و عذابش نو به نو وارد می‏شود، در جایگاهی که رحمت در آن وجود ندارد، و سخن کسی را نمی‏شنوند، و ناراحتیها در آن پایان ندارد، اگر می‏توانید که ترس از خدا را فراوان، و خوشبینی خود را به خدا نیکو گردانید، چنین کنید، هر دو را جمع کنید، زیرا بنده خدا خوش‏بینی او به پروردگار باید به اندازه ترسیدن او باشد، و آن کس که به خدا خوش‏بین است باید بیشتر از همه از کیفر الهی بترسد. اخلاق مدیران اجرایی ای محمد بن ابی‏بکر! بدان، که من تو را سرپرست بزرگترین لشکرم یعنی لشکر مصر، قرار دادم، بر تو سزاوار است که با خواسته‏های دل مخالفت کنی، و از دین خود دفاع نمایی، هر چند ساعتی از عمر تو باقی نمانده باشد، خدا را در راضی نگهداشتن مردم به خشم نیاور، زیرا خشنودی خدا جایگزین هر چیزی بوده اما هیچ چیز جایگزین خشنودی خدا نمی‏شود، نماز را در وقت خودش بجای آر، نه اینکه در بیکاری زودتر از وقتش بخوانی، و به هنگام درگیری و کار آن را تاخیر بیاندازی، و بدان که تمام کردار خوبت در گرو نماز است. (قسمتی از نامه) امام هدایتگر، و زمامدار گمراهی هیچگاه مساوی نخواهند بود، چنانکه دوستان پیامبر (ص) و دشمنانش برابر نیستند، پیامبر اسلام (ص) به من فرمود: (بر امت اسلام، نه از مومن و نه از مشرک هراسی ندارم، زیرا مومن را ایمانش باز داشته، و مشرک را خداوند به جهت شرک او نابود می‏سازد، من بر شما از مرد منافقی می‏ترسم که درونی دوچهره، و زبانی عالمانه دارد، گفتارش دلپسند و رفتارش ناپسند است.

( وَ مِنْ عَهْدٍ لَهُ عَلَیْهِ السَّلامُ ) إِلى ‏مُحَمَّدِ ‏بْنِ‏ ‏أَبِى‏بَکْرٍ -رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ- حِینَ قَلَّدَهُ مِصْرَ: فَاخْفِضْ لَهُمْ جَناحَکَ، وَ أَلِنْ لَهُمْ جانِبَکَ، وَ ابْسُطْ لَهُمْ وَجْهَکَ، وَ اسِ‏ بَیْنَهُمْ فِى اللَّحْظَةِ وَ النَّظْرَةِ، حَتّى لا یَطْمَعَ الْعُظَماءُ فِى ‏حَیْفِکَ‏ ‏‏لَهُمْ‏‏، وَ لا یَیْأَسَ الضُّعَفاءُ مِنْ عَدْلِکَ عَلَیْهِمْ، ‏وَ ‏إِنّ‏ اللَّهَ تَعالى یُسائِلُکُمْ مَعْشَرَ عِبادِهِ عَنِ الصَّغِیرَةِ مِنْ أَعْمالِکُمْ وَ الْکَبِیرَةِ، وَ الظّاهِرَةِ وَ الْمَسْتُورَةِ، فَإِنْ یُعَذِّبْ فَأَنتُمْ أَظْلَمُ، وَ إِنْ یَعْفُ فَهُوَ أَکْرَمُ. وَ اعْلَمُوا -عِبادَ اللَّهِ- أَنَّ الْمُتَّقِینَ ذَهَبُوا بِعاجِلِ الدُّنْیا وَ اجِلِ الاخِرَةِ، فَشارَکُوْا أَهْلَ الدُّنْیا فِى دُنْیاهُمْ، وَ لَمْ یُشارِکْهُمْ أَهْلُ الدُّنْیا فِى اخِرَتِهِمْ، سَکَنُوا الدُّنْیا بِأَفْضَلِ ما سُکِنَتْ، وَ أَکَلُوها بِأَفْضَلِ ما أُکِلَتْ، فَحَظُوا مِنَ الدُّنْیا بِما حَظِىَ بِهِ ‏المُتْرَفُونَ‏، وَ أَخَذُوا مِنْها ما أَخَذَهُ الْجَبابِرَةُ الْمُتَکَبِّرُونَ. ثُمَّ انقَلَبُوا عَنْها بِالزَّادِ الْمُبَلِّغِ، وَ الْمَتْجَرِ الرَّابِحِ أَصابُوا لَذَّةَ زُهْدِ الدُّنْیا فِى دُنْیاهُمْ، وَ تَیَقَّنُوا أَنَّهُمْ جِیرانُ اللَّهِ غَداً فِى اخِرَتِهِمْ، لا تُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ، وَ لا یُنْقَصُ لَهُمْ نَصِیبٌ مِنْ لَذَّةٍ، فَاحْذَرُوا عِبادَ اللَّهِ الْمَوْتَ وَ قُرْبَهُ، وَ أَعِدُّوا لَهُ عُدَّتَهُ، فَإِنَّهُ یَأْتِى بِأَمْرٍ عَظِیمٍ، وَ خَطْبٍ جَلِیلٍ: بِخَیْرٍ لا یَکُونُ مَعَهُ شَرٌّ أَبَداً، أَوْ شَرٍّ لا یَکُونُ مَعَهُ خَیْرٌ أَبَداً. فَمَنْ أَقْرَبُ إِلَى الْجَنَّةِ مِنْ عامِلِها، وَ مَنْ أَقْرَبُ إِلَى النَّارِ مِنْ عامِلِها؟ وَ ‏أَنْتُمْ‏ طُرَداءُ الْمَوْتِ، إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخَذَکُمْ، وَ إِنْ فَرَرْتُم مِنْهُ أَدْرَکَکُمْ، وَ هُوَ أَلْزَمُ لَکُم مِنْ ظِلِّکُمْ! الْمَوْتُ مَعْقُودٌ ‏بِنَواصِیکُمْ‏، وَ الدُّنْیا تُطْوى ‏مِنْ‏ خَلفِکُمْ، فَاحْذَرُواْ ناراً قَعْرُها بَعِیدٌ، وَ حَرُّها شَدِیدٌ، وَ عَذابُها جَدِیدٌ. دارٌ لَیْسَ فِیها رَحْمَةٌ، وَ لا تُسْمَعُ فِیها دَعْوَةٌ، وَ لا تُفَرَّجُ فِیها کُرْبَةٌ، وَ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ یَشْتَدَّ خَوْفُکُم مِنَ اللَّهِ، وَ أَنْ یَحْسُنَ ظَنُّکُمْ ‏بِهِ‏، فَاجْمَعُوا بَیْنَهُما، فَإِنَّ الْعَبْدَ إِنَّما یَکُونُ حُسْنُ ظَنِّهِ بِرَبِّهِ عَلى قَدْرِ خَوْفِهِ مِنْ رَبِّهِ، وَ إِنَّ أَحْسَنَ النَّاسِ ظَنّاً بِاللَّهِ أَشَدُّهُمْ خَوْفاً لِلَّهِ. وَ اعْلَمْ، یا ‏مُحَمَّدَ ‏بنَ‏ ‏أَبِى‏بَکْرٍ، أَنِّى قَدْ وَلَّیْتُکَ أَعْظَمَ أَجْنادِى فِى نَفْسِى أَهْلَ مِصْرَ، فَأَنتَ مَحْقُوقٌ أَنْ ‏تُخالِفَ‏ ‏عَلى ‏نَفْسِکَ‏، وَ أَنْ ‏تُنافِحَ‏ ‏عَنْ‏ دِینِکَ وَ لَوْ لَمْ یَکُنْ لَکَ إِلَّا ساعَةٌ مِنَ الدَّهْرِ، وَ لا تُسْخِطِ اللَّهَ بِرِضا أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ، ‏فَإِنّ‏ ‏فِى‏ ‏اللَّهِ‏ ‏خَلَفاً ‏مِنْ‏ ‏غَیْرِهِ‏، وَ لَیْسَ مِنَ اللَّهِ خَلَفٌ فِى غَیْرِهِ. صَلِّ الصَّلاةَ لِوَقْتِهَا الْمُوَقَّتِ لَها، وَ لا تُعَجِّلْ وَقْتَها لِفَراغٍ، وَ لا تُؤَخِّرْها عَنْ وَّقْتِها لِاشْتِغالٍ، وَ اعْلَمْ أَنَّ کُلَّ شَىْ‏ءٍ مِنْ عَمَلِکَ تَبَعٌ لِصَلاتِکَ. وَ مِنْ هذَا الْعَهْدِ: فَإِنَّهُ لا سَواءٌ إِمامُ الْهُدى وَ إِمامُ الرَّدى، وَ وَلِىُّ النَّبِىِّ وَ عَدُوُّ النَّبِىِّ، وَ لَقَدْ قالَ لِى رَسُولُ اللَّهِ -صَلَّى اللَّهُ عَلَیِه وَ الِهِ-: ‏إِنِّى‏ ‏لا ‏أَخافُ‏ ‏عَلى ‏أُمَّتِى‏ ‏مُؤْمِناً ‏وَ ‏لا ‏مُشْرِکاً: ‏أَمَّا ‏الْمُؤْمِنُ‏ ‏فَیَمْنَعُهُ‏ ‏اللَّهُ‏ ‏بِإِیمانِهِ‏، ‏وَ ‏أَمَّا ‏الْمُشْرِکُ‏ ‏‏فَیَقْمَعُهُ‏‏ ‏اللَّهُ‏ ‏بِشِرْکِهِ‏، ‏وَ ‏لکِنِّى‏ ‏أَخافُ‏ ‏‏عَلَیْکُمْ‏‏ ‏کُلّ‏ ‏‏مُنافِقِ‏‏ ‏‏الْجَنانِ‏‏، ‏‏عالِمِ‏‏ ‏‏اللِّسانِ‏‏: ‏یَقُولُ‏ ‏ما ‏تَعْرِفُونَ‏، ‏وَ ‏یَفْعَلُ‏ ‏ما ‏تُنْکِرُونَ‏.

ویدیو : نامه به محمد بن ابوبکر اخلاق اجتماعی