مهتاب کرامتی و اصلانی، خارپشت‌های «عصر یخبندان» : در عصر یخبندان خارپشت ها ...
در عصر یخبندان خارپشت ها تصمیم گرفتند رنج خارهای یکدیگر را تحمل کنند اما کنار هم باشند و به هم گرما بدهند، خارپشت ها تنها جاندارانی بودند که در «عصر یخبندان» زنده ماندند.
در عصر یخبندان خارپشت ها تصمیم گرفتند رنج خارهای یکدیگر را تحمل کنند اما کنار هم باشند و به هم گرما بدهند، خارپشت ها تنها جاندارانی بودند که در «عصر یخبندان» زنده ماندند.
اینکه مسیر فیلمسازی کیایی از فیلمی مثل بعدازظهر سگی سگی به (عصر یخبندان ) جالب توجه است ،یک درام اجتماعی تلخ و حتی گاها آزاردهنده که اگر پرداخت خوب داستان و بازی های قدرتمند آن نبود نمیتوانستیم تماشای فیلم را تحمل کنیم ،تازه ترین ساخته ی کیایی به طور خاص به دوگانه ی درگیرکننده ی این روزهای اجتماع ایرانی می پردازد :اعتیاد و خیانت ،سوژه ای که در ده سال گذشته به اشکال متفاوت مطرح شده است، اما ظاهرا ابعاد این دو پدیده نا بهنجار خیلی گسترده تر از آن است که تصورش را می کنیم، نتیجه اینکه(عصر یخبندان ) از لحاظ مضمون حرف تازه ای ندارد، اما اینکه همین مضمون تکراری در چه فرمی ارایه شده است داستان دیگریست....
فیلم در لوکیشن های زیاد اما نه متنوع ودر فضای شهری کار شده است ،از جمله نگرانی هایی که قبل از جشنواره نسبت به عصر یخبندان از سوی کارشناسان مطرح میشد ،همین تعدد لوکیشن و شتابزدگی احتمالی در ساخت اثر بود، اما کیایی یک بار دیگر با فیلمنامه ای حساب شده و با قدرتی که در بازی گرفتن دارد، فیلمی خوش ساخت و منسجم را روانه ی سینما می کند،گرچه پرداخت به خیانت بعد از ظهور فرهادی در فیلم چهارشنبه سوری و ساخت آثار درخشانی چون برف روی کاج ها در همین باب ،سوژه ی بکری نیست.
اما مضامین روانی چون خیانت همیشه در هر اقلیمی درگیر کننده است و به نوعی نبض مخاطب را به دست میگیرد فرقی هم نمیکند امریکا باشد یا خاور میانه ،پس نمی توان بابت این مساله به کیایی ایراد گرفت ، هر چند که در این زمینه حرف تازه ای نداشته باشد،اما در مورد سوژه ی اعتیاد که به نظر نگارنده در جامعه ی ما به نسبت جوامع دیگر بسیار نمود دارد، کیایی موفق تر عمل کرده نفوذ مواد مخدر صنعتی به طور خاص شیشه سکانس هایی که بی رحمانه و بابازی فوق العاده ی مهتاب کرامتی اجرا شده اند و کاراکتر منیر که با شخصیت پردازی مناسب و لمس انگیزه ی او برای پناه بردن به مخدر (بلندپروازی و نارضایتی از جایگاه اجتماعی)واقعی از آب در آمده است همچنین ورود به دنیای شیشه ای ها در سکانس مهمانی و آرایشگاه همچنین اشاره به باندهای توزیعی(شیشه) که بدون ایجاد مزاحمت خاصی به کار خود ادامه می دهند از نکات ارزشمند فیلم است،در فیلم با معتادی کلیشه ای مواجه نیستیم یکی از برگ های برنده ی کیایی همین است.
اما اشارات اجتماعی (عصر یخبندان) به اعتیاد محدود نمی شود فیلمساز تلاش می کند از دغدغه های همیشگی اش نظیر رانت غافل نشود ،فرید بابازی بهرام رادان که بعد از مدت ها خوب ظاهر شده است رانت زاده ای است که با تکیه بر قدرت پدر جولان می دهد و هر که را هر طور که بخواهد زخمی میکند پایان تراژیک این کاراکتر که طعمه ی قیصر شوخ شنگ سینمای امروز ایران می شود گویی دست انتقام فیلمساز است که از پدیده ی مرسوم این روزهای ایران به تنگ آمده و هیچ چیز دیگری جز مرگ را برای یک رانت خوار به صلاح نمی داند ،دغدغه های فیلمساز در مقابل تلویزیون های ماهواره ای و سریال های زرد آن نیز در سکانس دو نفره ی داخل ماشین نمود پیدا می کند، جایی که کاراکتر سعید از یک روز بی آنتن بودن اهالی محل شاد است، زیرا مردان هیز از چشم چرانی خرم سلطان غافل می شوند و وقت میکنند به همسرانشان توجه کنند .
فیلم سکانس های دو یا سه نفره ی زیادی دارد ،اگر رخ دیوانه با تقسیم بندی زمان فیلم به (بازی) های مختلف به کاراکترهایش نزدیک می شود در اینجا با داستانی مواجه ایم که به شکلی ظریف تر روایت را دست به دست می کند و به بیننده فرصت می دهد که در بازه های زمانی مساوی به شخصیت ها نزدیک شود ،فیلم البته با یک فلاش بک شروع می شود که با تقطیع های زمانی و فلاش بک های تو در تو تماشاچی رادرگیر خودش می کند ،اما ریتم فیلم به نسبت دیگر اثر اجتماعی جشنواره ی امسال(رخ دیوانه) ریتم تخت تری است به عبارت دیگر در روایت عصر یخبندان گره و هیجان خاصی را مشاهده نمی کنیم گرچه که شباهت های هر دو اثر خیلی بیشتراز تفاوت های آن است ،هر دو به جوان ها و معضلات اجتماعی پیرامون آنها می پردازند هرو دو بازی فرمی دارند اما (رخ دیوانه) تازه تر به نظر می رسد.
برگردیم به عصر یخبندان و تمهید مناسبی که فیلمساز با قرار دادن شخصیت سعید در داستان لحاظ کرده ایده ای که باعث می شود تماشاچی در میان حجم زیادی از سیاهی به لحن شوخ او پناه ببرد و کمی فرصت نفس کشیدن پیدا کند در فیلمی که موسیقی هم در جهت تشدید فضای تلخ فیلم کار شده است ظاهرا پناهی جز کاراکتر سعید نیست ،موسیقی ملتهب فیلم در دو سکانس از کلام هم بهره می گیرد یک بار (چرا رفتی )همایون شجریان و بار دیگر (سکوت) یگانه ،که هر دو تلخی خاصی دارند سکانس همخوانی منیر(مهتاب کرامتی ) به این زودی ها از ذهن خارج نخواهد شد .
در مورد فیلمبرداری و حرکات دوربین در سکانس استعمال شیشه توسط منیر و حرکت دوربین از داخل ماشین به سمت بالا که چند ثانیه ای امتداد پیدا می کند و سکانسی که سعید بالای پل عابر پیاده نشسته است دو مورد از مواردی است که غنای تصویری کار را بالا برده است ،در مجموع عصر یخبندان دیکته ی کم غلطی است اما فیلم از دو جا ضربه می خورد :تخت بودن ریتم و تکراری بودن فضای داستان....
اخبارفرهنگی - برترین ها