جوش‌هایی برای تمام فصول : آکنه یا همان جوش‌های صورت یکی از بیماری‌های ...
آکنه یا همان جوش‌های صورت یکی از بیماری‌های شایع در جوانان است، اما گاهی این جوش‌ها در افراد میانسال نیز دیده می‌شود. آکنه، بسیار شایع است و غالباً در زمان بلوغ شروع می‌شود. در این دوره، هورمون‌های جنسی مردانه (آندروژن‌ها) در پسران و دختران افزایش می‌یابند و فعالیت غدد چربی را بالا می‌برند، در نتیجه چربی بیشتری تولید می‌شود.
جوش صورت
آکنه یک بیماری مزمن است که پیازهای مو و غدد چربی پوست را درگیر می‌کند. غدد چربی پوست یا غدد سباسه در درم (لایه میانی پوست) قرار دارند. در این بیماری غدد چربی مسدود می‌شوند و جوش و کیست به وجود می‌آید.
نحوه ایجاد آکنه
غدد چربی، چربی (سبوم) تولید می‌کنند که در حالت طبیعی از راه پیاز یا فولیکول مو به سطح پوست می‌آید. اما ممکن است سلول‌های پوست، پیاز مو را مسدود کرده و مانع راه یافتن چربی ترشح‌شده از غدد چربی به سطح پوست شوند.
با مسدود شدن پیاز مو، نوعی باکتری پوست به نام "پروپیونی باکتریوم آکنه" در درون آن‌ها رشد می‌کند و التهاب را سبب می‌شود. آکنه از راه‌های زیر ایجاد می‌شود:
انسداد ناکامل پیاز مو، آکنه سرسیاه را تولید می‌کند که یک پلاک نخودمانند سیاه است.
انسداد کامل پیاز مو، آکنه سرسفید را تولید می‌کند که یک پلاک نخودمانند سفید است.
عفونت و التهاب، انواع سرسفید را تولید می‌کند.
بالاخره، پیازهای مو مسدود شده و می‌ترکند و چربی، سلول‌های پوست و باکتری را بر روی پوست رها می‌کنند. بدین ترتیب، جوش و ضایعه بر روی پوست آسیب دیده به وجود می‌آید. ضایعه اولیه در آکنه، «کومدو» نام دارد.
آکنه می‌تواند سطحی باشد که در این حالت جوش بدون آبسه داریم و یا عمیق باشد که در این حالت، جوش‌های ملتهب در زیر پوست به وجود می‌آیند و کیست‌های پر از چرکی را تولید می‌کنند که پاره شده و آبسه‌های بزرگ‌تر را ایجاد می‌کنند.
علل ایجاد آکنه
افزایش سطح هورمون‌ها در زمان بلوغ می‌تواند تولید آکنه را سبب شود. به علاوه، آکنه غالباً زمینه ارثی نیز دارد. موارد زیر نیز می‌تواند در ایجاد آکنه موثر باشند:
- تغییرات هورمونی در دوره عادت ماهیانه زنان
- برخی داروها مانند کورتیکوستروییدها، لیتیم و باربیتورات ها
- چربی و روغن پوست سر، روغن معدنی یا روغن آشپزی و برخی مواد آرایشی
فشار و مالش کلاه،کوله پشتی، یا یقه‌های تنگ
شرایط آب و هوایی (مانند آلودگی یا رطوبت)
آکنه همچنین با فشار دادن جوش‌ها یا خاراندن شدید پوست، بدتر می‌شود.
علائم آکنه
آکنه، در هر نقطه بدن می‌تواند ظاهر شود. اما بیشتر در جاهایی ظاهر می‌شود که تجمع غدد چربی زیاد باشد، مانند صورت، قفسه سینه، بالای پشت، شانه‌ها و گردن.
موارد زیر شایع‌ترین علائم و نشانه‌های آکنه هستند. اما هر نوجوان ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند. علائم آکنه می‌تواند شامل پشت درد، دانه‌های سرسفید، ضایعات چرکی که می‌توانند دردناک باشند، و گره پوستی (برآمدگی سفت پوستی) باشد.
علائم آکنه ممکن است مشابه سایر بیماری‌های پوستی باشد. همیشه برای تشخیص به پزشک متخصص مراجعه کنید
درمان آکنه
هدف از درمان آکنه به حداقل رساندن بافت ترمیمی برجای مانده و بهبود ظاهر فرد است. درمان خاصی که توسط پزشک انجام می‌شود، بر این پایه است:
- سن نوجوان، سلامت عمومی و تاریخچه پزشکی وی
- شدت آکنه
- تحمل نوجوان در برابر داروها، روش‌ها و درمان‌های خاص
- انتظارات درباره سیر بیماری
- دیدگاه و انتخاب شما
درمان آکنه شامل دارودرمانی موضعی و عمومی خواهد بود. بسته به شدت آکنه، داروهای موضعی (که بر روی پوست مالیده می‌شوند) یا عمومی (که به طریق خوراکی مصرف می‌شوند) می‌توانند توسط پزشک تجویز شوند. در برخی موارد تلفیق دو روش موضعی و عمومی به کار می‌رود.
* درمان‌های موضعی
این داروها شامل موارد زیر است:
- بنزوئیل پراکساید که باکتری "پروپیونی باکتریوم آکنه" را می‌کشد.
- آنتی بیوتیک ها که رشد باکتری "پروپیونی باکتریوم آکنه" را به تاخیر افکنده یا متوقف می‌کنند.
- کرم "ترتی نویین" تولید آکنه جدید (کومدون) را متوقف کرده و به تولید سلول‌های جدید و از بین بردن جوش‌ها کمک می‌کند.
" آدا پالن" که تولید کومدو (ضایعه اصلی آکنه) را کاهش می‌دهد.
* درمان‌های عمومی
داروهای عمومی یا آنتی بیوتیک های خوراکی، غالباً در درمان آکنه متوسط تا شدید تجویز می‌شوند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند: داکسی سیکلین، اریترومایسین و تتراسیکلین.
* درمان آکنه شدید، کیستی یا التهابی
در درمان آکنه شدید کیستی یا التهابی نوجوانان از "ایزوتری‌تینوئین" استفاده می‌شود که یک داروی خوراکی است و از برجای ماندن بافت ترمیمی جلوگیری می‌کند.
ایزوتری تینوئین با کاهش اندازه غدد چربی، تشدید ریزش سلول‌های پوست و تاثیر بر روی پیاز مو، تولید آکنه را کاهش می‌دهد.
این دارو در نود درصد بیماران، آکنه را از بین می‌برد، اما می‌تواند عوارض جانبی مهمی داشته باشد. توجه به این نکته ضروری است که حتماً قبل از استفاده از این دارو با پزشک‌تان مشورت کنید.
رزاسیا/روزاسه (rosacea)
گاهی این جوش‌ها در افراد میانسال نیز دیده می‌شود. روزاسه یا آکنه دوران بزرگسالی مشکلی است که این افراد با آن مواجه هستند این بیماری معمولا بین 0 تا 50 سالگی بروز می‌کند و در خانم‌ها شایع‌تر از آقایان است، اما در آقایان شدیدتر است.
علائم بیماری روزاسه
بیماری در ابتدا ممکن است تنها به شکل قرمزی و برافروختگی چهره در مواقع مختلف باشد و حالتی گذرا داشته باشد. به تدریج این بیماری به سبب قرمزی پایدار، در میانه چهره پیشرفت می‌کند و ممکن است رفته رفته گونه‌ها، پیشانی، چانه و بینی را هم مبتلا کند.
درمان روزاسه
درمان این بیماری تا حدود زیادی شبیه درمان آکنه است. متخصصان پوست و مو اغلب ترکیبی از درمان‌ها را بسته به حالت بیمار توصیه می‌کنند. در مرحله اول معمولا از داروهای موضعی استفاده می‌شود. در صورت شدت بیماری، برای فرد آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.
مصرف آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی نتایج سریع‌تری از کاربرد فرآورده‌های موضعی دارد. در موارد خاصی بسته به صلاحدید پزشک از ترکیبات خاصی مثل ایزوترتینوئین استفاده می‌شود.
اثرات دارو معمولا به تدریج در عرض 3 تا 4 هفته پس از شروع درمان موضعی مشاهده می‌شود، اما بهبودی بیشتر، معمولا پس از 2 ماه به دست می‌آید. به نظر می‌رسد گاهی برخی بیماران سرخود از پمادهای کورتن‌دار استفاده می‌کنند. هرچند این داروها ممکن است موجب تخفیف قرمزی پوست شوند، با این حال، این فرآورده‌ها را نباید بیش از دو هفته روی صورت به کار برد. در هر صورت بهتر است این گونه مواد دارویی تحت نظارت دقیق پزشک متخصص پوست و مو مصرف شوند.
چند توصیه
از نوشیدنی‌های داغ مثل چای، غذاهای تند و نوشیدنی‌های کافئین‌دار بپرهیزید.
از پوست صورتتان در برابر نور خورشید به خوبی محافظت کنید.
از خاریدن، مالش دادن و ماساژ دادن پوست صورت بپرهیزید، زیرا مالش پوست سبب بدتر شدن قرمزی و برافروختگی چهره می‌شود.
از گرم شدن زیاد بدنتان جلوگیری کنید.
اگر می‌خواهید ورزش کنید، در محیط‌های خنک به ورزش بپردازید.
از مصرف مواد آرایشی و کرم‌های تحریک‌کننده پوست بهپرهیزید.
اسپری‌های مو را روی پوستتان نپاشید.
سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید. درگیری یا فشار شدید روحی هم می‌تواند سبب شروع یا تشدید این بیماری شود.
از ضدآفتاب یا مواد آرایشی بدون چربی استفاده کنید.
در معرض باد شدید قرار نگیرید. وزش مستقیم باد (پنکه، کولر یا شیشه باز اتومبیل) می‌تواند باعث برافروخته شدن و شدت بیماری شود.
منابع :همشهری آنلاین- دکتر زهرا عباسپور/جام جمویدیو : جوش‌هایی برای تمام فصول