بررسی خودکشی نوجوان ۱۲ ساله به علت تقلید از سریال «پنج كیلومتر تا بهشت»! :
علیرضا افخمی ـ كارگردان سریال «پنج كیلومتر تا بهشت» ـ در این نشست درباره ی خودكشی نوجوان ۱۲ ساله ای كه علت آن تقلید از شخصیت امیرحسین در این سریال عنوان شده با اظهار تاسف در این باره، گفت: من از شنیدن این خبر بسیار تاسف خوردم و به خانواده این نوجوان تسلیت می گویم. هرچند هنوز هم درست متوجه قضایا نشدم. در یكی از روزنامه ها این خبر ذكر شده بود. پس از آن پدر این پسر در گفت وگویی كه با رادیو داشت، تصریح كرد كه خود او نیز در این مساله مقصر بوده و نباید پسرش را تنها گذاشته و در را روی او قفل می كرده است.
علیرضا افخمی افزود: هر چند در روزنامه نوشته بود كه پدر این پسر قصد دارد از عوامل سریال «پنج كیلومتر تا بهشت» و صداوسیما شكایت كند، اما او این مساله را در مصاحبه ی رادیویی اش تائید نكرد.
او ادامه داد: پرواضح است كه سریال «پنج كیلومتر تا بهشت» تاكید بر این امر داشت كه اگر آدم ها خودكشی كنند دچار چه عواقبی می شوند. این سریال خودكشی را مذموم دانسته بود و این برای خود من عجیب است كه یك نفر از سریالی كه خودكشی را بد جلوه می دهد نتیجه معكوسی بگیرد. این قضیه شوخی به نظر می آید كه یك نفر بخواهد خودش را به این صورت بكشد. در ظاهر قضیه هم این طور بوده كه این پسر قصد شوخی داشته و بعدا این اتفاقات افتاده است.
این كارگردان تاكید كرد: من از این جهت متاثر هستم ولی این تاسف و تاثر جنبه ی مسؤولیت ندارد، زیرا پیام سریال ما كاملا برعكس بوده و مسؤولیت این قضیه با ما نیست. تلاش نكردم كه یك كار ترسناك و آزاردهنده در «پنج كیلومتر تا بهشت» ارائه دهم. فكر هم نمی كنم كه اینطور بوده باشد.
افخمی درباره ی لزوم درجه بندی سنی برنامه های تلویزیونی همچنین یادآور شد: در مورد سریال «او یك فرشته بود» این مساله مطرح شد كه تلویزیون باید قبل از پخش به خانواده ها هشدار دهد، شاید این هشدارهای سنی مناسب باشد. اما وقتی كه هشدار می دهیم این هشدار بیشتر باعث می شود كه مخاطبان به یك برنامه جذب شوند. این مساله به خصوص در فیلم های سینمایی می افتد كه وقتی عنوان زیر ۱۸ سال برای آنها به كار برده می شود مخاطبان بیشتر به سراغ آن برنامه می آیند كه چه چیزی نمایش داده می شود.
وی تاكید كرد: من در بحث اینكه هشدارهای سنی وارد شود یا نه تردید دارم و هنوز نمی دانم این مساله خوب است یا بد؛ چون خود من به عنوان پدر كمتر می توانم به فرزندم بگویم یك برنامه را تماشا كند یا نه.
پرهیز از ساخت «او یك فرشته بود ۲»
كارگردان سریال «پنج كیلومتر تا بهشت» در بخش دیگری از صحبت هایش با اشاره به سریال «او یك فرشته بود» گفت: در سالی كه این سریال را ساختم ساخت قسمت دوم از «او یك فرشته بود» نیز به من پیشنهاد شد اما من مخالفت كردم. حتی برادرم بهروز به من اصرار كرد كه چرا این كار نمی سازی؛ در حالی كه در تمام دنیا مرسوم است كاری كه مورد پسند مخاطبان قرار گرفته باشد، ورژن دوم و سوم آن نیز ساخته می شود، اما من گفتم این سریال تمام شده و انگیزه ای برای ساخت قسمت دوم آن ندارم.
وی سپس با رد اینكه سوژه «او یك فرشته بود» و بقیه سریال هایش به روح مربوط است، گفت: اینكه چرا وارد ساخت كارهای ماورایی شدم دلایلی دارم؛ من هیچ گاه ادعا نكردم كه سوژه های كارهای ماورایی تمام شده و به تكرار رسیده است، هیچ كس دیگر هم این ادعا را نكرده است. كارهای ماورایی همانند گونه های دیگر ژانرها جای كار دارد و مضامین بكر می تواند در آنها مطرح شود. با توجه به علاقه مندی های من این ژانر از اولویت های من است و من هیچ گاه نگفتم كه نمی خواهم در ژانر ماورایی كار كنم.
تقدس زدایی از روح؟
وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره تقدس زدایی در آثار تلویزیونی از مفاهیم مثل روح و عالم برزخ و ... عنوان كرد: من با این مساله كه طرح موضوع ارواح ، در فیلم ها تقدس زدایی است، مشكل دارم. چرا نمایش روح در فیلم ها باید تقدس زدایی محسوب شود، در حالی كه ما ارواح را در عالم خودمان نشان دادیم. در فیلم هایی مثل «شب نشینی در جهنم» با روح شوخی شد اما ما حتی این كار را هم انجام ندادیم كه بخواهیم بگوییم تقدس زدایی شده است.
افخمی افزود: واقعیت این است كه كار ما نه جنبه تقدس زدایی و نه جنبه فانتزی دارد من در تمام مدت سعی می كردم بازی ها طبیعی باشد و عكس العمل ها به صورت منطقی شكل بگیرد؛ مثلا در ایرادهایی كه گرفته می شوند گفته می شود چرا روح در یك زمان در صندلی فرو می رود و در یك زمان دیگر می تواند روی صندلی بنشیند. ما این مساله را در فیلمنامه توضیح دادیم و سكانس هایی را برای توضیح دادن موارد این چنینی در فیلمنامه گنجانده بودیم.
ظلم زیادی به نویسنده شد
كارگردان «پنج كیلومتر تا بهشت» در ادامه این نشست، عنوان كرد: من اصرار داشتم این سریال برای ماه رمضان امسال نباشد و تلاش های زیادی را در این رابطه انجام دادم اما به دلایلی این امر میسر نشد و حكم شد كه برای رمضان امسال ساخته و پخش شود و همین مساله باعث شد در كار ضعف های زیادی باشد حتی برخی بازیگران اصلی بازی را كه من می خواستم نتوانستند ارائه دهند با بازیگران فرعی هم دچار این مساله بودیم و در این فرصت كم مجبور شدیم برخی نقش ها را به نابازیگران دهیم.
وی خاطرنشان كرد: ظلم زیادی نیز در این فیلمنامه به سجاد ابوالحسنی به عنوان نویسنده كار شد و فشار زیادی به او وارد می آمد، زیرا مجبور می شد برخی سكانس ها را به سرعت بنویسد. اما چیزی كه در «پنج كیلومتر تا بهشت» هیچ وقت به آن اشاره نشد این بود كه بنیادی ترین مساله دینی را مورد بحث قرار می دهد و اولین گام شیطان در جهت فریفتن انسان را مورد هدف قرار داده است.
انتقاد از نامهربانی ها
افخمی در پایان صحبت هایش از برخی نامهربانی ها به پنج كیلومتر تا بهشت انتقاد كرد و گفت: از اینكه تلاش شده این سریال قربانی شود عصبانی هستم چون در این سریال در یكسری جاها به برخی گوشزدهایی شده بود سعی كردند آن را قربانی كنم.
نارضایتی از سریال های ماه رمضان
در بخش دیگری از این نشست محمد تقی فهیم ـ منتقد و كارشناس تلویزیون و سینما ـ درباره «پنج كیلومتر تا بهشت» و شیوع سریال های ماورایی در تلویزیون، گفت: امسال از چهار سریالی كه در ماه رمضان روی آنتن رفت سه سریال به كارهای ماورایی تعلق داشت كه این امر كمی غیرعادی بود. چیزی كه مورد توجه ما بود رعایت نكردن تنوع موضوعی بود اینكه چرا تلویزیون تنوع موضوعی را در سریالش رعایت نكرده بود.
وی ادامه داد: برآیندی كه می توان از نظرات منتقدان و مردم درباره سریال های ماه رمضان دریافت كرد این بود كه رضایتی از كارهای ماه رمضان نداشتند. البته مردم در ماه رمضان این كارها را می دیدند، چون گزینه ی دیگری برای سرگرمی و گذراندن وقت ، بعد از افطار نداشتند، مگر كسانی كه به شبكه های ماهواره یی دسترسی داشتند؛ البته این شبكه ها هم برنامه هایی با كیفیت پایین عرضه می كردند و از این بابت باید از تلویزیون خودمان تقدیر كرد.
وی در عین حال گفت: كارهای ماهواره یی كیفیت خوبی ندارند اما به علت استفاده از جاذبه های كاذب، جذابیت دارند. اما سریال های ما از این دست كارها بالاتر است. اصل و اساس جذابیت آفرینی تولیدكنندگان ما این است كه چقدر در درام فیلمنامه و شخصیت پردازی خوب موفق باشند و ایده های خلاق تولید كنند. هر چند به نظر می رسد در سریال های امسال نتوانستند ایده های جدیدی خلق كنند.
شتابزدگی در ساخت
این منتقد در ادامه صحبت هایش به شتاب زدگی در كارهای مناسبتی سیما به خصوص در ماه رمضان اشاره كرد و گفت: فصل افتتاحیه ی «پنج كیلومتر تا بهشت» بسیار پخته تر از بخش های انتهای آن بود و هر چقدر كه در سریال جلوتر می رفتیم، می دیدیم از این پختگی كه لازم و كار است خبری نبود.
وی همچنین با مقایسه «پنج كیلومتر تا بهشت» با «او یك فرشته بود» دیگر ساخته علیرضا افخمی گفت: هرچند برخی «او یك فرشته بود» را جلوتر می دانند اما من معتقد هستم این اثر به لحاظ سرگرم كنندگی از «او یك فرشته بود» جلوتر بود. اما سریال «او یك فرشته بود» تازه و بدیع بود و بنیان گذار مفاهیم ماورایی در تلویزیون شد، به همین دلیل توانست مطرح و در ذهن مردم ماندگار شود. در این كار اتفاقا رشد بهتری را شاهد بودیم.
به سریالتان آب بستید
فهیم سپس خطاب به افخمی گفت: از لحاظ دكوپاژ شما امسال به سریالتان آب بستید. اما از نظر تكنیكی ضعیف نبود با این حال از نظر شخصیت پردازی ضعیف بود به ویژه در اجرای كار پرداخت خوبی نشده و در بخش هایی پخته تر بود و در بخش هایی قوت قبلی را نداشت و به طور كلی در كارتان نوعی نوسان دیده می شد.
در بخش دیگری از این نشست داوود هاشمی كه تهیه كنندگی سریال «پنج كیلومتر تا بهشت» را برعهده داشت، درباره ی شتاب زدگی كارهای مناسبتی تلویزیون، گفت: بخشی این مساله به سیاست گذاری تلویزیون برمی گردد و اینكه چرا تلویزیون از رمضان امسال برای رمضان سال بعد كار سفارش نمی دهد. بخش دیگری نیز به ما برمی گردد و اینكه سریال های ماه رمضان مشكلات خاص خودش را دارد؛ به عنوان مثال فیلمنامه ی كاملی نداریم و هر چقدر به پایان ماه رمضان نزدیك می شویم این شتاب زدگی بیشتر می شود. ما زمان كمی را در اختیار داشتیم اما به نظرم اگر زمان بیشتری داشتیم قطعا در كیفیت كار موثر بود و می توانستیم كار بهتری ارائه دهیم.
شباهت با فیلم «روح»
در این نشست سجاد ابوالحسنی ـ نویسنده پنج كیلومتر تا بهشت ـ درباره ی همكاری مشتركش با علیرضا افخمی در نویسندگی سریال، خاطرنشان كرد: من و افخمی تا به حال چند كار مشترك با هم داشتیم و این كار چهارمین فیلمنامه مشتركمان بود كه در تمام كار از ایده، طرح ، سیناپس زنی و نوشتن كار با هم تبادل نظر داشتیم و تصمیم گیری می كردیم.
وی درباره مطالبی كه درباره ی شباهت «پنج كیلومتر تا بهشت» با فیلم سینمایی «روح» مطرح شده بود، عنوان كرد: در این كه من و آقای افخمی فیلم «روح» را دوست داریم و آن را چندین بار دیده ایم هیچ شكی وجود ندارد اما تفاوت بزرگی بین این دو فیلم وجود دارد وآن این است كه در فیلم روح نوع ارتباط متفاوت است و ارتباط روح ها با آدم ها از طریق شنیدن صدا است اما من در هیچ جا چه در فیلم های ایرانی و یا خارجی ندیدم كه نوع ارتباط از طریق خواب باشد. در «پنج كیلومتر تا بهشت» ارتباط آدم ها از طریق خواب شكل می گیرد.
روح با روح فرق دارد
پریناز ایزدیار نیز كه در «پنج كیلومتر تا بهشت» نقش «مینا» را ایفا كرده بود، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینكه پیش از این گفته بود دیگر حاضر نیست نقش «روح» را بازی كند، تاكید كرد: من نگفته بودم نمی خواهم نقش روح را بازی كنم بلكه گفته بودم از نقش های كلیشه یی بدم می آید و نمی خواهم تكراری كار كنم؛ در یك برنامه تلویزیونی هم گفته بودم می خواهم دوباره نقش «روح» را بازی كنم چون روح با روح فرق دارد.
وی درباره ی تفاوت ایفای نقش «روح» با سایر نقش ها، گفت: تفاوتی بین روح و نقش های دیگر وجود ندارد. هرقدر كه نقش را ساده تر بگیری برای مردم هم ملموس تر و باورپذیرتر می شود. مینا یك دختر عادی بود هرچند كه چند بعدی بود و تضادهایی هم داشت. با این حال روح یك آدم با شیطان و فرشته فرق می كند.
رابطه مینا و امیرحسین
ایزدیار همچنین با اشاره به انتقاداتی كه از رابطه «مینا» و «امیرحسین» در سریال «پنج كیلومتر تا بهشت» وارد شده بود، خاطرنشان كرد: مینای واقعی ۴۵ ساله است و خیلی ساده لوحانه است كه بخواهیم تصور كنیم او و امیر حسین رابطه ای برقرار می كنند. حتی در شرح برخی از سكانس ها در فیلمنامه، مثلا نگاه مادرانه مینا به امیرحسین ذكر شده بود.
ناهمخوانی فضای فانتزی با لحن سریال
سید جواد رسولی ـ مشاور ـ دربخش دیگری از این نشست گفت: نشانه هایی از فانتزی و طنز در سریال پیدا می كنیم كه با لحن سریال هم خوان نیست و بیننده را درگیر می كند؛ مثلا مسائلی از قبیل نامحرم بودن و یا زمینی یا هوایی رفتن مینا و امیر حسین و ... ناخواسته طنز ایجاد می كند. این كه مرز این قضیه كجاست و تا كجا می توانیم به عالم ماورایی ورود كنیم، مسائلی است كه پیش از كلید خوردن این ژانر در تلویزیون ایران، مردم طور دیگری با آنها ارتباط برقرار می كردند؛ مثلا تفاسیر و آیات را می خواندند و عینی با آنها برخورد نمی كردند. به نظر من تكرار این قضیه به آن آسیب می زند. این مساله به سمت فانتزی بودن و تقدس زدایی می رود و حریم ها و مرزها را جابه جا می كند. به اعتقاد من باید با ملاحظات بیشتری در این مسائل ورود كرد.
وی ادامه داد: هرسال تلویزیون سعی می كرد تعادلی بین سریال ها برقرار كند؛ یعنی اگر یك سریال طنز بود سریال دیگر اجتماعی و یك سریال ماورایی بشود. اما امسال تمركز بر عالم غیب و ماوراء بود. بحث من این است كه این مساله باعث تقدس زدایی می شود و مرزها را در ذهن مخاطب از بین می برد. مخاطب با تماشای مكرر این سریال ها نمی تواند این طور تعبیر كند كه عالم غیب به این صورت نیست؛ فراوانی این سریال ها آسیب زا است.
رسولی در پایان تاكید كرد وقتی خشونت اجتماعی به شكل بی سابقه ای زیاد می شود و تلویزیون فضاهایی را باز می كند به نوعی فرافكنی است كه وارد حوزه های ماورایی می شوند.
اسرارآمیزی عالم غیب
در بخش پایانی این نشست ناصر آئین ـ كارشناس مذهبی ـ به بیان برخی نكات درباره ی این سریال پرداخت و گفت: عالم غیب حوزه مناقشه آمیزی است كه به اندازه كافی اسرارآمیز است این عالم كانون مسائل دینی و جوهره همه ادیان است؛ اما مشكلی كه من با این سریال دارم به ساحت بین مرگ و زندگی مربوط می شود كه باید در سریال توضیح داده می شد. از لحاظ دینی قیافه سریال اینگونه نشان می دهد كه اسلامیزه شده یا مجبور بوده اینطور باشد.
وی ادامه داد: فكر می كنم افخمی علاقه مند بوده به حوزه قضاوت درباره آدم ها وارد شود، اما ما اجازه نداریم در حوزه دینی این كار را بكنیم..... / خبرگزارى ایسنا
ویدیو : بررسی خودکشی نوجوان ۱۲ ساله به علت تقلید از سریال «پنج كیلومتر تا بهشت»!