ده راه برای ایجاد اعتماد به نفس در کودکان :       ایجاد اعتماد به نفس در كودك ...

 

 

 

ایجاد اعتماد به نفس در كودك ممكن است دشوار به نظر برسد. اما احساس ارزش فردی پایه‌های آینده‌ی فرزندتان را پی می‌ریزد، زمانی كه باید چیزهای تازه را به تنهایی تجربه كند. جین نلسون، درمانگر خانواده در كالیفرنیا و یكی از نویسندگان سری كتابهای انضباط مثبت می‌گوید « اعتماد به نفس نتیجه‌ی احساس تعلق است، باور به این كه می‌توانیم، و دانستن این كه همكاری‌هایمان را ارزش می‌نهند و قدر می‌دانند».

 

نلسون می‌گوید «همان طور كه هر پدر یا مادری می‌داند، اعتماد به نفس تجربه‌ای گذرا است. گاهس احساس خوبی درباره خودمان داریم و گاهی نداریم. چیزی كه واقعا می‌خواهیم به كودكانمان یاد بدهیم مهارت‌های زندگی مثل انعطاف پذیری است». هدف شما در مقام والد، اطمینان خاطر از این است كه فرزندتان غرور و احترام به خود را در درون خود و همین طور ایمان به توانایی‌ خود در مقابله با چالش های زندگی را رشد داده است. در اینجا ده استراتژی ساده كه به شما در تقویت اعتماد به نفس كودكتان كمك می‌كند آورده می‌شود:

 

بی قید و شرط عشق بورزید

اعتماد به نفس كودك وقتی شكوفا می‌شود كه نوعی علاقه بی قید و شرط را ببیند، عشقی كه می‌گوید «دوستت دارم، هركه باشی و هرچه انجام بدهی». وقتی كودكتان را صرفنظر از توانایی هایش، مشكلاتش، اخلاقش، یا قدرتش می‌پذیرید، به او بیشترین كمك را می‌كنید. بنابراین، او را در عشق خود غرق كنید. او را تا می‌توانید بغل كنید، ببوسید و به پشتش بزنید و فراموش نكنید به او بگویید كه چقدر دوستش دارید. وقتی مجبورید در موردی به او تذكر بدهید ، به او بفهمانید تذكر شما در مورد رفتارش است و نه خودش . مثلا، به جای این كه بگویید «خیلی پسر شرّی هستی. چرا درست نمی‌شی؟ به او بگویید، «لطفا تو خونه فوتبال بازی نكن. فوتبال بازی بیرون از خونه است».

 

توجه كنید

وقتی را برای توجه كامل به كودك خود كنار بگذارید. این بسیار به احساس اعتماد به نفس كودك شما كمك می كند چون به او این پیغام را می‌دهد كه شما فكر می‌كنید او مهم و ارزشمند است. حتما نباید وقت زیادی باشد؛ فقط چند لحظه‌ كه وقتی می‌خواهد با شما حرف بزند، دست از سركشی به صندوق پست می‌كشید یا تلویزیون را خاموش می‌كنید تا جواب سوالش را بدهید. با او ارتباط چشمی برقرار كنید تا معلوم باشد كه واقعا دارید به چیزی كه می‌گوید گوش می‌دهید. اگر وقتتان كم است، بدون نادیده گرفتن نیازهایش این نكته را به او بگویید. بگویید «خب همه اتفاقهای تمرین فوتبال را برام تعریف كن، بعد كه تموم شد باید برم شام درست كنم».

 

محدودیت‌ها را یادش بدهید

چند قانون منطقی برای كودك خود وضع كنید. مثلا، اگر به او می‌گویید كه موقع دوچرخه سواری در خیابان باید كلاه سرش بگذارد، اجازه ندهید بدون كلاهش به خانه دوستش برود. اگر بداند كه بعضی قوانین خانوادگی نقشِ روی سنگ شده اند، احساس امنیت بیشتری می‌كند و به زودی بر طبق انتظارات شما زندگی خواهد كرد. فقط بكوشید واضح و باثبات باشید و نشان دهید كه به او اعتماد دارید و از او انتظار دارید كه كار درست را انجام دهد.

 

از ریسك كردن‌های سالم استقبال كنید

كودكتان را به كشف چیزی تازه، مثل خوردن غذایی متفاوت، یافتن دوستان تازه، یا اسكیت سواری تشویق كنید. با این كه همیشه احتمال شكست وجود دارد اما بدونریسك كردنموفقیت هم به دست نمی آید. پس به كودك خود اجازه‌ی تجربه‌های كم خطر را بدهید و در مقابل تقاضاهای او در دخالت خود مقاومت كنید. مثلا سعی نكنید به محض این كه از خواندن كلمه‌ای دشوار احساس یاس كرد، او را «نجات» دهید. پریدن وسط كار او و گفتن این كه «خودم می‌كنم» او را وابسته بار می‌آورد و اعتماد به نفس ِ او را كم می‌كند. شما با برقراری تعادل در نیاز به حمایت از او و نیاز او به تجربه كردن كارهای تازه اعتماد به نفسش را شكل خواهید داد.

 

اجازه بدهید اشتباه كند

البته یك جنبه حق انتخاب دادن و خطر پذیری این است كه كودكتان در معرض اشتباه قرار می‌گیرد. اینها درسهای باارزشی برای اعتماد به نفس كودكتان هستند . بنابراین اگر كودكتان با وقت تلف كردن در اتاق خوابش از اتوبوس مدرسه جا مانده است، او را تشویق كنید كه بیندیشد دفعه بعد چطور رفتار كند بهتر است. به این ترتیب اعتماد به نفسش صدمه نمی‌بیند و خواهد فهمید كه گاهی می‌شود اشتباه كرد. دانیل میر، استادیار آموزش ابتدایی در دانشگاه ایالت سان فرانسیسكو می‌گوید اگر خودتان اشتباه كردید، به آن اعتراف كنید. پذیرش و اصطلاح اشتباهات پیغام قدرتمندی به فرزندتان می‌رساند و پذیرش مشكلات را برای كودك آسان‌تر می‌كند.

 

از اتفاقات مثبت تجلیل كنید

همه تشویق پذیر هستند، بنابراین سعی كنید چیزهای خوبی را كه كودكتان در روز انجام می‌دهد با صدای بلند اعلام كنید. مثلا به پدرش بگویید «پیتر امروز همه تكالیفش را سریع انجام داد». با این كار او را در معرض تحسین خود و پاسخ دلگرم كننده‌ی پدرش قرار می‌دهید. واضح و مشخص بیان كنید. به جای این كه بگویید « خوب بود» بگویید «ممنون كه میز شام را چیدی». این دركِ انجام كار و ارزش فردی را در او بالا می‌برد و به او اجازه می‌دهد دقیقا بداند چه كاری را درست انجام داده است.

 

خوب گوش كنید

اگر كودكتان نیاز به حرف زدن دارد، بایستید و به چیزی كه برای گفتن دارد خوب گوش دهید. او نیاز دارد احساس كند كه افكارش، احساساتش، خواسته‌ها و نظراتش مهم هستند. به او كمك كنید با نام گذاشتن روی احساساتش با آنها راحت كنار بیاید. بگویید «می‌فهمم كه ناراحتی چون نمی‌توانی به آن مهمانی بروی». با پذیرفتن احساساتش بدون قضاوت درباره آنها، به احساسات او اعتبار می‌بخشید و نشان می‌دهید كه برای چیزی كه می‌خواهد بگوید ارزش قایلید. اگر احساسات خودتان را با او سهیم كنید مثلا اگر بگویید:«من نگران مامان بزرگم. خیلی مریضه»، او هم در بیان احساسات خودش اعتماد به نفس پیدا می‌كند.

 

از مقایسه اجتناب كنید

نظراتی مثل «چرا سعی نمی‌كنی مثل برادرت باشی؟» یا «چرا مثل دوستت مودب نیستی؟» فقط كودكتان را به یاد مشكلاتش می‌اندازد و در او احساس خجالت، حسادت و رقابت را تشدید می‌كند. حتی مقایسه‌های مثبت مثل «تو بهترین بازیكنی» هم به طور بالقوه مخرب اند چون چون كودك به سختی می تواند همیشه بر طبق این تصویر خود را بسازد. اگر بگذارید كودكتان بداند كه او را به خاطر منحصر به فرد بودنش تحسین می‌كنید، او هم ارزش بیشتری برای خودش قایل می‌شود.

 

احساس همدردی كنید

اگر كودكتان خودش را به شكلی ناخوشایند با خواهر برادرها یا همسالانش مقایسه می‌كندمثلا می گوید: «چرا نمی تونم مثل دوستم توپ پرت كنم» ، با او همدردی كنید و بعد روی یكی از توانایی‌هایش تاكید كنید. مثلا بگویید، «آره راست می‌گی. دوستت توپ پرت كن ِ خوبیه. تو هم خیلی تند می‌دوی». این به كودكتان كمك می‌كند متوجه شود كه ما همه نقاط قوت و ضعفی داریم و لازم نیست كه حتما بی عیب باشد تا احساس خوبی درباره خودش داشته باشد.

 

تشویق كنید

هر كودكی نیاز به شكلی از حمایت از جانب عزیزانش دارد كه پیغام می‌دهند «ما به تو ایمان داریم. ما تلاشهایت را می‌بینیم. ادامه بده!» تشویق یعنی تشخیص دادن پیشرفت و نه فقط پاداش دادن به نتیجه ای. پس اگر كودكتان با مسئله‌ی ریاضی دست و پنجه نرم می‌كند، به جای این كه بگویی «نه اینطوری نیست. بگذار برات حلش كنم»، بگویید «خیلی داری تلاش می‌كنی. تقریبا به جواب رسیدی»

 

تفاوتی بین تحسین و تشویق هست. تحسین پاداش به انجام كار است، در حالی كه تشویق پاداش به فرد است («تو تونستی» به جای «من به تو افتخار می‌كنم»). تحسین ممكن است به كودك بفهماند كه تنها وقتی «خوب» است كه كاری را درست انجام داده باشد. از سوی دیگر، تشویق به رسمیت شناختن تلاش است. گفتنِ «خب بهم بگو بازی چطور بود. دیدمت چطور حمله می‌كردی» مفیدتر از گفتن «تو بهترین بازیكن تیمی» عمل می‌كند. تحسین بیش از اندازه اعتماد به نفس را خدشه دار می‌كند چون فشاری برای انجام كار و نیاز مداومی به تایید دیگران ایجاد می‌كند. بنابراین تحسین را كناری بگذارید و آزادانه او را تشویق كنید؛ این به كودكتان كمك می‌كند تا با احساس خوبی نسبت به خود رشد پیدا كند.

 

ویدیو : ده راه برای ایجاد اعتماد به نفس در کودکان