تقویم تاریخ -1شهریور : 1514م:23اوت سال 1514 میلادی (دوم شهریور در 494 سال پیش)، ...

1514م:23اوت سال 1514 میلادی (دوم شهریور در 494 سال پیش)، دشت چالدران در نزدیكی خوی صحنه نخستین و در عین حال قاطعترین جنگ عثمانی (تركیه) و ایران بود. هدفهای سلیم اول سلطان عثمانی از لشكر كشی به ایران عبارت بود از: جلوگیری از گسترش مذهب شیعه اثنی عشری كه مذهب رسمی ایرانیان اعلام شده بود به متصرفات عثمانی و پیوستن شیعیان قلمرو عثمانی به دولت تازه تاسیس صفوی ایران؛ ضمیمه كردن مناطق كردنشین شمال غربی و محل سكونت تركمان ها (در شرق تركیه امروز و شمال شرقی عراق كه آق قویونلوها و قره قویونلوها و بقایای سلجوقیان بوده اند) به قلمرو خود، مانع شدن از گسترش و رشد «ایرانیسم»كه با روی كار آمدن شاه اسماعیل صفوی دوباره سربلند كرده بود.

1941م:رضا شاه پهلوی 23 اوت 1941 بالاخره دستور داد آن دسته از اتباع آلمان كه در ایران به وجودشان نیاز نیست از این كشور خارج شوند. شاید او هنوز متوجه نشده بود که اخطارهای پی در پی لندن و مسکو دایر بر اخراج آلمانی ها ، فریب او و خرید وقت برای اشغال نظامی ایران بود. رادیو دولتی لندن که در کنترل ماشین جنگی انگلستان بود پنج روز پیش از این، شمار آلمانی ها را در ایران دو هزار و هفتصد تن اعلام كرده بود و گفته بود كه وجود این آلمانی ها در ایران امنیت همسایگان این کشور را تهدید می كند.

رضا شاه که در سالهای آخر سلطنت خود تلاش کرده بود از حلقه نفوذ انگلیسی ها خارج شود به احتمال زیاد تفسیر درستی از تحولات بین المللی تیر و مرداد 1320 نداشت از جمله این تحولات : قرار داد دفاع متقابل انگلستان و شوروی در 21 تیر ، ملاقات چرچیل و روزولت و طرح منشور اطلس ( اتلانتیک ) در 23 تیرماه ، ملاقاتهای پی در پی آندره اسمیرنوف سفیر تازه شوروی در تهران و ریدرزبولارد سفیر انگلستان با علی منصور نخست وزیر وقت و اظهارات ضد و نقیض آنها، دستور محرمانه چهارم مرداد چرچیل به ژنرال" ویول " در هند که نیروهای آماده خود را هرچه زودتر به عراق بفرستد ، توجیه پارلمان انگلستان در 15 مرداد از سوی ایدن وزیر امور خارجه وقت از خطر ادامه اقامت آلمانی ها در ایران و ... و بالاخره افزایش گزارشها و مقلات رسانه های غرب در باره ایران ، هدفهای هیتلر در ایران و خاورمیانه و استقرار آلمانی ها در این کشور.

 

 

1953م:23 اوت 1953 (اول شهریور 1332) سرلشكر زاهدی كابینه خود را كه در آن علی امینی وزیر دارایی بود و بسیاری آن را کابینه کودتا می خوانند تشكیل داد و به بسیاری از كسانی كه به او در رسیدن به قدرت یاری داده بودند مقام و منصب و امتیازهای متعدد داد.

در همین روز، كرمیت روزولت مامور ارشد "سیا" كه از او به عنوان یکی از مجریان اصلی طرح براندازی حكومت دكتر مصدق نام می برند با شاه ملاقات كرد.

 

1357ش:با هدف گسترش فعالیت در انقلاب و به امید بدست گرفتن قدرت (كه مورد حمایت و خواست جیمی كارتر رئیس جمهور وقت آمریكا به دلیل جبران براندازی 28 امرداد بود) یكم شهریور ماه 1357(22 آوست 1978) یك رشته تغییرات اجرایی در اركان جبهه ملی ایران صورت گرفت و دبیر اجرایی و مسئولیت های تازه در سازمان سیاسی تعیین شدند. در این تغییرات، كریم سنجابی به سمت دبیر اجرایی جبهه، داریوش فروهر رهبر حزب ملت ایران مسئول نشریات و هرگونه اطلاع رسانی، شاپور بختیار رئیس حزب ایران مسئول تشكیلات و رضا شایان مسئول پذیرش اعضای تازه شدند و قرار شد كه این مسئول پذیرش (پذیرش افراد، گروهها و احزاب دیگر) پس از بررسی كافی درباره آنان كه از فرصت طلبان نباشند اقدام كند. ضمنا اعلام شد كه جبهه ملی ششم شهریور ماه اعلامیه مهمی صادر خواهد كرد.

 

 

1978م:ایناشیو سیلونه روزنامه نگار و داستان نویس ایتالیائی قرن بیستم 23 اوت سال 1978 در 78 سالگی درگذشت. همه داستانهای او با هدف ترویج و اثبات اصالت سوسیالیسم به عنوان تنها راه حل مسائل بشر نوشته شده است ، با وجود این ، وی در داستانهایش هیچگاه نكات انسانی را از نظر دور نداشته است. از آنجا كه ایناشیو یك روزنامه نگار حرفه ای و دهها سال سردبیر روزنامه بود، داستانهایش سبك ژورنالیستی دارد ، یعنی پر از خبر است و خواننده خیلی زود متوجه قضیه می شود و بازی با جمله ندارد.

معروفترین داستانهای ایناشیو كه به بسیاری از زبانها ترجمه شده اند عبارتند از :

«فونتامارا »، نان و شراب، مدرسه برای پرورش دیكتاتور. افكار زنده مازینی، بذر زیر برف، خروج اضطراری، قصه آدمی كه فروتن بود و....

 

 

1383ش:سرمقاله یكم شهریور 1383 روزنامه «شرق» به مناسبت یكساله شدنش؛ درباره مشكلات روزنامه نگاری غیر دولتی در ایران امروز بود. در این سرمقاله، محمد قوچانی سردبیر اجرایی شرق به مشكلات انتشار روزنامه در ایران امروز به زبانی كه زیاد برایش دردساز نباشد اشاره كرده بود.

مشكل ردیف اول این است كه در وطن ما، به همان گونه كه قوجانی متذكر شده است پنج روزنامه بزرگ، دولتی و حكومتی هستند. البته برخی دیگر هم ممكن است از كمك هایی برخوردار شوند. وقتی دولت و حكومت «روزنامه نگار» باشد، پشت روزنامه های متعلق به آن به صندوقهای بیت المال گرم است و لذا از ارزانفروشی باك ندارند و روزنامه را تا یك چهارم قیمت تمام شده عرضه می كنند و ورود یك ناشر حرفه ای به چنین بازاری، از نظر سرمایه گذاری، ریسك بزرگی است و احتمال از دست دادن سرمایه وجود دارد زیرا كه از نظر مالی دشوار است كه بتواند با دولت ـ دولتی كه درآمد عمده اش نفت بادآورده است ـ رقابت كند و دوام آورد. این كه چرا دولت در این زمان دست به انتشار روزنامه زده كه دولتهای دیگر، مطبوعات را به عنوان اصل «قوه چهارم دمكراسی» پذیرفته و خود را كاملا منفك از حرفه روزنامه نگاری كرده اند، سئوالی است كه باید نمایندگان مجلس از دولت بكنند.

 

1939م: 23اوت سال 1939میان دو دولت آلمان و شوروی (هیتلر و استالین) یك پیمان عدم تجاوز ده ساله به امضا رسید. از سوی آلمان، فون ریبنتروپ Von Ribbentrop و از سوی شوروی، مولوتوف (وزیران امور خارجه دو کشور) این پیمان را امضا کردند. سران وقت شوروی كه از سابقه دشمنی و كینه هیتلر نسبت به كمونیسم آگاه بودند فریب خودشان و او را خوردند و تن به امضای پیمان دادند. برای هیتلر، این پیمان تنها دو سال و دو ماه مفید بود و در سال 1941 خاك شوروی را مورد حمله قرارداد و بزرگترین تلفات یك جنگ در طول تاریخ را به آن اتحادیه وارد ساخت و ویرانی فراوان به بارآورد. مورخان معاصر، پیمان عدم تجاوز هیتلر و استالین را نخستین فریب روسها از غرب در قرن بیستم بشمار آورده اند و دومین فریب را اغفال گورباچف در سه سال آخر دهه 1990 و یلتسین در تمامی طول زمامداری اش دانسته اند.

از زمان فروپاشی شوروی، روسها شاهد نقض همه وعده هایی بودند كه غرب قبلا به آنان داده بود. آنان خاك آلمان را به رغم اخطار مورخان روس كه آلمانی ها دوباره ضربه خواهند زد تخلیه كردند، از اروپای مركزی، لهستان و اروپای شرقی و جنوب شرقی خارج شدند و در برابر فروپاشی شوروی مقاومت خشونت آمیز نكردند زیرا كه غرب می گفت «عملی غیر دمكراتیك و زور» است. در اوت 2008 همان لهستان با آمریكا قرارداد استقرار پایگاه موشكی امضاء كرد و گرجستان كوچولو كه از بطن شوروی بیرون آمده با رقیب ساخت و بهانه مداخله تراشید.

از سال 2004 بود كه روسها به این حقیقت كه فریب خورده بودند واقف شدند و دام گرجستان در اوت 2008 با شبیخون نظامی به اوستیای جنوبی (كه نقشه دیگران بود) آنان را به خود آورد، صریحا حرفهایی را كه در دل داشتند زدند و استوار ایستادند و با متوقف ساختن همكاری های خود با «ناتو» بنای «نه گفتن» را گذاردند و به این ترتیب بر یك دوره كوتاه تاریخی كه از 1989 آغاز شده بود نقطه پایان نهادند و از این رهگذر بسیاری از ملل به راحتی نفس خواهند کشید.

هیتلر نتیجتا از فریب دادن مسکو سودی نبرد."تاریخ" نشان داد كه اگر هیتلر به شوروی حمله نكرده بود، جهان اینك چهره دیگری داشت. انگلستان منهدم شده بود، آمریكا وارد جنگ نمی شد و ایران كه با آلمان مناسبات حسنه داشت، دست كم در آن زمان از سلطه انگلستان رها می شد. هیتلر هشدار آن دسته از ژنرالهایش كه مخالف حمله به شوروی بودند، نادیده گرفت و با این حمله جنگ را باخت و كمتر از چهار سال بعد، این نیروهای شوروی بودند كه پایتخت او - شهر برلن را تصرف كردند.

 

1991م:در این روز در سال 1991، كودتای ضد گورباچف پس از شصت ساعت شكست خورد. مورخان، با این كه از این كودتا سال ها گذشته و مجریان آن دوباره دارای مقام شده اند هنوز درباره اصالت آن تردید دارند زیرا كه كودتا ها معمولا در ساعات شب و با دستگیری مخالفان آغاز می شود و در روزهای اول مخصوصا اگر كودتاگران ضعیف باشند دست به خشونت شدید می زنند كه در مورد این كودتا چنین نبود. این كودتا نتیجه عكس داشت و شوروی را كه قرار بود به صورت اتحادیه ای از جمهوری های مستقل درآید كاملا متلاشی كرد. فروپاشی شوروی اگر چه عملا انجام شده ولی مبنای قانونی ندارد. یعنی از طریق جلب نظر مردم (رفراندم) انجام نشده است.

 

1958م:شارل دوگل رهبر فرانسویان 23 اوت 1958 در آخرین مرحله سفر طولانی به مستعمرات فرانسه كه امپراتوری این كشوررا تشكیل می دادند در شهر برازاویل پایتخت كنگوی فرانسه در اجتماعی ( عكس بالا ) خطاب به هزاران تن از ساكنان این شهر قول داد كه در برابر تمایلات استقلال طلبانه مردم مستعمرات فرانسه قرار نخواهد گرفت و گفت كه به سود فرانسه است كه مستعمرات را رها سازد و با هم یك گروه مشترك المنافع تشكیل دهند. بیان چنین مطلبی از سوی دوگل كه در احساسات ناسیونالیستی او تردید نبوده است در سراسر جهان با اهمیت ویژه تلقی شد و سایر دولتهای مستعمره دار نیز در صدد رها ساختن مستعمرات بر آمدند كه ظرف چهار سال از آن زمان بسیاری از مستعمرات استقلال یافتند.

 

 

1982م:در پی بمباران شدید و روزانه محله های غرب بیروت از سوی هواپیماهای اسرائیلی و پیشروی سربازان این كشور تا بیروت ، یاسر عرفات با میانجی گری هایی كه بعمل آمد پذیرفت كه نیروهایش را از لبنان خارج سازد و 23 اوت 1982 یك هزار تن از این نیروها ، به صورتی كه در عكس دیده می شود به بندرگاه رفتند و عازم یمن شدند . خروج این نیروها كه اجازه داده شده بود تفنگ ( سلاح سبك ) خود را همراه داشته باشند چند روز طول كشید.

 

 

1998م:در دهمین سالروز حمله آمریكا به مخفیگاه اسامه بن لادن در كوههای مشرق افغانستان با موشك كروز، در نقاط متعدد از پاكستان تا الجزایر انفجاری های انتحاری كه شیوه ای رو به گسترش است صورت گرفت و تلفات سنگین ببارآورد. حمله موشكی بیستم اوت 1998 آمریكا از ناوهای این كشور به مقرّ بن لادن در «توره بوره» به انتقام انفجار هفتم اوت سفارتخانه های آن كشور در كنیا و تانزانیا صورت گرفت. ناوهای آمریكایی همزمان به یك كارخانه تولید دارو در حاشیه شهر خرطوم سودان كه تصور می رفت متعلق به بن لادن است نیز موشك زدند. این حملات آسیبی به بن لادن وارد نساخت ولی «بهانه» مناسبی به دست یك قدرت مشخص داد كه به نام سركوبی تروریسم به تامین هدف های دیگر خود بپردازند. رویدادهای نیویورك و واشنگتن معروف به «یازدهم سپتامبر» كه در سال 2001 انجام گرفت لشكركشی به افغانستان و عراق، سختگیری های امنیتی ـ پلیسی از جمله استراق سمع و بازداشت و نیز نفوذ هرچه بیشتر در پاكستان و جلب همكاری محدود برخی از كشورهای آسیای میانه را به دنبال داشت كه بتدریج با واكنش هایی رو به رو شده است. تیره شدن مناسبات روسیه با غرب در آگست جاری این واكنش ها سخت تر خواهد ساخت. با وجود این، بن لادن همچنان باقی مانده و به گفته برخی از مفسّران، تاریخ مصرف آن هنوز منقضی نشده است.

 

 

1617: برای نخستین بار در جهان یك خیابان یكطرفه(One - Way) شد و این كار در شهر لندن صورت گرفت.

1754: لوئی 16 به دنیا آمد كه از 1774 تا 1792 شاه فرانسه بود، توسط انقلاب بركنار و با "گیوتین" اعدام شد.

1821: اسپانیا پس از 3 قرن به مكزیك استقلال داد. مكزیك پیش از ورود اسپانیائی ها به قاره غربی دارای تمدنی درخشان و كهن، و یك امپراتوری بود.

1904: زنجیر چرخ اتومبیل كه آن را قادر می سازد در برف و یخ حركت كند اختراع شد.

1978:جوموكنیاتا رهبر كنیا كه نام او به معنای «نیزه مشتعل كنیا» است در 86 سالگی درگذشت . وی كه در انگلستان تحصیل كرده بود از قدیمی ترین مبارزان آزادی و استقلال در افریقا بشمار می رود.

ویدیو : تقویم تاریخ -1شهریور