نقد فیلم: آزمایشگاه : پس از كاهش نسبی اكران كمدی‌های موسوم به سخیف در سینمای ...
پس از كاهش نسبی اكران كمدی‌های موسوم به سخیف در سینمای كشورمان، یكی دو سالی است، شاهد فیلم‌هایی هستیم كه سعی دارند حساب خود را از سخیف‌ها جدا كنند. اعتماد: پس از كاهش نسبی اكران كمدی‌های موسوم به سخیف در سینمای كشورمان، یكی دو سالی است، شاهد فیلم‌هایی هستیم كه سعی دارند حساب خود را از سخیف‌ها جدا كنند.
در راستای این امر شاهد فیلم‌هایی هستیم كه در تلاشند ابسورد، هجو، اسلپ استیك (بزن و بكوب)، فارس و... باشند. حمید امجد نیز در آزمایشگاه تلاش‌هایی در ارائه یك كمدی اسلپ استیك كرده. اینكه در این مقطع زمانی فیلمسازانی به این سمت و سو كشیده شده‌اند، می‌تواند جالب توجه باشد و بررسی‌های بیشتری را می‌طلبد.
اما سوال اصلی اینجاست كه چرا اكثر این تلاش‌ها به بیراهه رفته است؟ ابسوردی كه كاهانی ادعایش را دارد از پس خلق یك بحران برنمی‌آید و تبدیل به ادای جفنگ بودن می‌شود. مهرجویی نیز كه نارنجی‌پوشش بیانی هجوآمیز دارد و البته كمی نیز به ابسورد، حداقل از نگاه فلسفی‌اش نزدیك است، به‌شدت بالا و پایین دارد و لحن عوض می‌كند.
اولین ساخته عطاران نیز هر چند فیلم بدی از آب درنیامده، اما نتوانسته انسجام لحنش را حفظ كند و... این موضوعات نشان از این دارد كه این نوع از سینمایمان در حال درجا زدن است و هنوز راه زیادی را پیش رو دارد.
اما آزمایشگاه چگونه فیلمی است؟ به طور كلی ورود تئاتری‌های با سابقه به سینما می‌تواند مفید واقع شود چرا كه می‌توانند دیدگاه‌ها و رویكردهای تازه و متفاوت را در كنار خوانش خاصی كه از درام دارند به سینما تزریق كنند. ولی نباید از این موضوع غافل شد كه این نگاه مثبت نسبت به این ورود، در كشور ما غالبا نتیجه ناخوشایندی به همراه داشته است. حاصل آزمایشگاه امجد نیز اینچنین بوده است.
آزمایشگاه فیلم ساده‌یی است، مخاطب به سادگی وجوه كاراكترها را می‌یابد و خط اصلی داستان را تمام و كمال متوجه می‌شود. «قهرمان» (افشین هاشمی)، جوانی شهرستانی است كه دانشجوی نمونه دانشگاه شده است، او به یاری هم دانشگاهی‌اش نیلوفر (باران كوثری) وارد محیط آزمایشگاه پدر نیلوفر (رضا كیانیان) می‌شود و آن هنگام است كه رقابت‌ها آغاز می‌شود.
در واقع آزمایشگاه نمونه‌یی از جامعه است كه افراد متفاوتی در آن حضور دارند و ابتدای امر قهرمان در این رقابت‌ها بازنده به نظر می‌رسد. او، سعی دارد در این جامعه حضوری فعال داشته باشد و در نهایت هنگامی كه اوضاع را طور دیگری می‌بیند، در مقابل این جامعه كوتاه می‌آید و از آن خارج می‌شود و در واقع قهرمان دنیای خودش می‌شود. دنیایی كه جامعه آن را فراموش كرده است و آن درستی و صداقت است. ولی آزمایشگاه موارد بسیاری را برای اینكه این قصه تبدیل به فیلمی موفق شود نادیده گرفته است و حاصل كار، بزن و بكوبی است كه فیلمساز به گمانش خلق كرده است ولی از جهات بسیاری ناكارآمد عمل می‌كند.
شخصیت‌های غالب داستان و كنش‌هایشان در اغلب موارد تا حد فانتزی پیش می‌رود ولی فضا و لحن كلی داستان در سطح پایین‌تری از جنبه فانتزی و اغراق نسبت به كاراكترها قرار دارد، اتفاقی كه منطق داستان را مختل كرده است.
بستری كه فیلم بر آن جاری است به مراتب رئال‌تر از آن آست كه تا این حد، كاراكتر و كنش فانتزی را بطلبد و كاراكترها گویی به زور به داستان الصاق شده‌اند. البته در لوكیشن آزمایشگاه كه بخش قابل توجهی از داستان در آن جاری است بعضا این مشكل مرتفع شده است.
ایفای نقش مبتدیانه توسط بازیگرانی كه لحن اغراق‌شده دارند و میمیك صورت‌هایشان نیز اغراق‌آمیز است، جز رامبد جوان و رضا كیانیان كه تا حدود زیادی موفق ظاهر شده‌اند، نیز مزید بر علت شده تا این دوپارگی بیشتر خود را نشان دهد. شاید یكی از دلایل این امر دست كم گرفتن این نوع از كمدی در كشور ما باشد و اینكه تاكنون تجربه چندانی در این حیطه صورت نگرفته است.
شخصیت قهرمان، سعی دارد در جلد یك آرك تایپ ظاهر شود. جوانی ساده و بی‌ریا كه چوب سادگی‌اش را می‌خورد و به همین دلیل مدام در محیط آزمایشگاه به بازی گرفته می‌شود. اما مشكل اصلی زمانی آغاز می‌شود كه فیلمساز سعی می‌كند به هر نحوی شده به او فردیت بیشتری ببخشد و به نوعی «قهرمان» را تبدیل به یك قهرمان كلاسیك كند.
اساس اینكه قهرمان به خودش می‌آید، وجود چند سوتفاهم و تله دم‌دستی است كه او در آن گرفتار شده است؛ اتفاقاتی كه خیلی ساده‌تر می‌توانستند رفع شوند تا حقانیت او ثابت شود، همین‌ها باعث شده این تحول تا این اندازه، خود را قلابی و ناپخته نشان دهد.
از طرف دیگر در سكانس‌های پایانی به یك‌باره حضور قهرمان در داستان كمرنگ می‌شود و حتی كار تا جایی پیش می‌رود كه مخاطب گمان می‌كند كاراكتر اصلی، جایش را به نیلوفر داده است، اتفاقی كه باعث شده ریتم داستان نیز دچار مشكل شود.
آزمایشگاه اثری است كه سازنده‌اش سعی داشته در آن مخاطب را به هر قیمتی به خنده دعوت كند ولی نتیجه‌یی كه می‌بینیم شوخی‌هایی به‌شدت سطحی با پرداخت‌هایی ساده‌انگارانه است.
فیلمی كه سازنده‌اش شعور مخاطبانش را بیش از اندازه دست كم گرفته است و خیلی زود آستانه تحمل آنها را به سر می‌آورد. همه این كاستی‌ها در كنار هم جمع شده‌اند تا در نهایت نتیجه آزمایش منفی قلمداد شود و آزمایشگاه، فیلم خوبی نباشد.
ویدیو : نقد فیلم: آزمایشگاه