معادل فارسی «لیبل»، «رنكینگ» و «ماسک» : فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای كلمات ...

فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای كلمات لاتین «لیبل» ، «رنكینگ» و «ماسك» معادل فارسی «برچسب» ، «رتبه بندی» و «صورتك» را معرفی کرده است. باشگاه خبرنگاران جوان: فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای كلمات لاتین «لیبل» ، «رنكینگ» و «ماسك» معادل فارسی «برچسب» ، «رتبه بندی» و «صورتك» را معرفی کرده است.

همواره نمی توان كلمات بیگانه را در زبان فارسی به كار برد. بخصوص زمانیكه معادل آن در زبان فارسی وجود داشته باشد. ضرورت استفاده از كلمات بیگانه در زبان فارسی جایی مطرح می شود كه این كلمات جزء اختراعات یا اصطلاحات خاص باشد و نتوان برای آن معادل مناسبی انتخاب كرد اگر چه تغییر تلفظ كلمات انگلیسی در زبان فارسی به گونه ای رخ می دهد كه بیان همان تلفظ برای انگلیسی زبان فهم واژه را برای وی دشوار می سازد ، البته با تمام این تفاسیر به كاربردن كلمات بیگانه ای كه معادل های روانی دارد ، دور از انصاف بنظر می رسد. از جمله كلمات بیگانه كه معادلی برای آنها وجود دارد می توان به كلمات زیر اشاره كرد:

1-«لیبل »: كلمه ای است كه امروزه معادل آن بیشتر به كار می رود و فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل « برچسب» را برای آن قرار داده است. این كلمه از پیشوند « بر » و بن مضارع فعل « چسبیدن » ساخته شده است .ساخت این كلمه از نظر تركیب قرار گرفتن واژه مشكلی ندارد و بر اساس قانون همنشینی صامت ها و مصوت ها ساخته شده است . پیشوند « بر» در متون كهن ما چون دیباچه گلستان سعدی نیز دیده می شود:

هر نفسی كه فرو می رود ممد حیات است و چون برمی آید مفرح ذات.

در اینجا پیشوند « بر » در تركیب با فعل « آمدن » به كار رفته است .جزء دوم این كلمه یعنی « چسب» علاوه بر بن مضارع فعل « چسبیدن » در معنای اسم نیز به كار می رود و به یك شیء خاص اطلاق می شود ، امروزه كلمه « چسب » در معنای اسمی آن كاربرد بیشتری دارد ، هرچند در ساخت این كلمه معنی فعلی آن بیشتر مدنظر بوده است.

2-« رنكینگ» : معادل آن را « رتبه بندی » قرار داده اند. میزان كاربرد این معادل با اصل كلمه تفاوت چندانی ندارد و با نسبت های برابری به طور تقریبی دیده می شود. این مسئله به كاربرد كلمه « رنكینگ» در بین اهل فن و « رتبه بندی » در روزنامه ها و نشریات بازمی گردد. اجزای كلمه معادل در زبان فارسی به كارمی رود و با زبان امروز مانوس است . این مسئله تا حدی اهمیت دارد كه می تواند كلمه ای را در بین مردم رایج كند یا سبب ثبت آن در میان معادلهای فرهنگستان زبان و ادب فارسی شود .در مسئله معادلسازی كلمات نمی توان از تمایل مردم جامعه به كاربرد كلمه روان آن هم در زبان امروز غفلت ورزید.

3-« ماسك» : معادل« صورتك»  برای این كلمه قرار داده شده است . این كلمه از تركیب اسم و كاف تصغیر ساخته شده است. این نوع تركیب امروزه بیشتر به منظور تحقیر یا تحبیب مسئله ای به كار می رود و  نمی توان از كاربرد این تركیب در ساخت صفت نیز غفلت ورزید. شاید كاربرد اندك معادل كلمه « ماسك » سبب شده تا این كلمه زیاد در بین مردم كاربرد نداشته باشد. دلیل دیگر آن را می توان اطلاق این معادل بر مفهوم خاص ماسك دانست و كاربرد آن برای ماسك های صورتی كه توسط متخصصین پوست تجویز می شود ، دور از ذهن به نظر می رسد و در ساخت كلمه « صورتك» به عنوان یك معادل تنها به شی ء خاص توجه شده و از مفهوم پزشكی آن غفلت ورزیده اند.