آفت جدید محیط زیست؛ سوپ پلاستیکی : وقتی كه اصطلاح و عنوان سوپ پلاستیك در رسانهها ...
وقتی كه اصطلاح و عنوان سوپ پلاستیك در رسانهها دیده شد، به طور ناخودآگاه توجه خواننده را جلب میكند. مطابق این خبر: نتیجه تحقیقی که به درخواست سنای استرالیا انجام گرفته است، نشان میدهد حدود ۳۵ میلیارد قطعه پلاستیک قابل رویت در آبهای پیرامون استرالیا وجود دارد که آنجا را تبدیل به «سوپ پلاستیک» کرده است. روزنامه شهروند: وقتی كه اصطلاح و عنوان سوپ پلاستیك در رسانهها دیده شد، به طور ناخودآگاه توجه خواننده را جلب میكند. مطابق این خبر: نتیجه تحقیقی که به درخواست سنای استرالیا انجام گرفته است، نشان میدهد حدود ۳۵ میلیارد قطعه پلاستیک قابل رویت در آبهای پیرامون استرالیا وجود دارد که آنجا را تبدیل به «سوپ پلاستیک» کرده است.
فعالان زیست محیطی و سناتورها بر اساس نتایج این تحقیق خواستار اقدام فوری دولت و مردم برای مقابله با خطر بطری و کیسهها و ذرات پلاستیکی (قطعات پلاستیکی کوچکتر از یک میلیمتر) شدهاند. این کمیسیون، آلودگی اقیانوسها با مواد پلاستیکی را یک «مشکل بحرانساز» برای سلامت انسان و محیط زیست دانسته و هشدار داده است که آلایندههای ریز و میکروسکوپی وارد چرخه غذایی انسان شدهاند. از این رو بحث ممنوع کردن ریزدانههای پلاستیکی که در محصولاتی مثل خمیردندان و صابونهای مایع و شامپو به کار میروند، دوباره مطرح شده است.
مدیر یک انجمن غیر انتفاعی محیط زیستی و مدیر کارگروه مقابله با ضایعات دریایی دولت استرالیا، میگوید «مهمترین مسئله این است که این آلودگی در آبهای اطراف استرالیا و حتی دیگر کشورهای جهان محصول عملکرد بشر است». به عقیده وی، یکی از بدترین آلودگیهای محیط زیست حال و آینده، یکی از سادهترین راهحلها را دارد: تغییر رفتار بشر. او تولیدکنندگان، مصرفکنندگان، کشتیهای باری و کشتیهای ماهیگیری را از علل پخش شدن پلاستیک و دیگر ضایعات در دریا دانست و گفت به دلیل اینکه منشا آلودگی این همه متنوع و متغیر است برای غلبه بر مشکل به راهحلهای جامع و فراگیر نیاز است. تا به حال تشویق به رفتار داوطلبانه برای پرهیز از استفاده بیرویه از محصولات پلاستیکی و بازیافت مناسب آن بینتیجه بوده و اکنون باید به منشا برگشت؛ اینکه آلایندهها از کجا وارد آبها میشوند.”
در واقع و بر اساس این پژوهش به ازای هر نفر از جمعیت کره زمین، حداقل ٥ قطعه پلاستیك در اطراف استرالیا وجود دارد و از آنجا كه این روند با سرعت و شتاب رو به افزایش است، دیر یا زود به جایی خواهیم رسید كه این سوپ به اصطلاح جا بیفتد! و غلیظتر از گذشته شود. شاید در نگاه اول برای یك خواننده ایرانی این پرسش پیش آید كه استرالیا چه ربطی به ایران دارد و چرا باید نسبت به این خبر حساس شویم؟ در پاسخ به چند علت اشاره میشود.
١ـ واقعیت این است كه این وضعیت فقط منحصر به استرالیا نیست و مشكل زیستمحیطی نیز محدود به وجود پلاستیك در آبهای آزاد و داخلی كشورها نمیشود. اگر در اطراف استرالیا این حجم وسیع از قطعات پلاستیكی هست به دلیل حساسیت آنهاست كه پیگیری و اعلام میكنند، ولی ما فاقد این نوع حساسیتها هستیم.
كافی است كنارههای جادههای زیبای شمال را نگاهی بیندازیم كه چگونه تبدیل به زبالهدانی چیزهایی شده است كه صدها سال طول میكشد تا جذب طبیعت و خاك شوند، و هنوز هم نتوانستهایم راهحل و فرهنگ رفتاری مناسبی را برای این معضل پیشنهاد كنیم. حداكثر كار ما شده اقدامات داوطلبانه تعدادی از فعالان محیطزیستی برای جمعآوری این زبالهها از سطح طبیعت. این كار بسیار خوب است ولی به هیچ وجه كفایت نمیكند. بنابراین خبر سوپ پلاستیك باید ما را نیز حساس كند و قدری نیز به اطراف خود نگاه كنیم. شاید وضعیتی شبیه به آن سوپ و حتی بدتر از آن را در اطراف خود ببینیم.
٢ـ محیطزیست برخلاف بسیاری از حوزههای دیگر یك مسأله و بحران جهانی است و نه مسالهای منطقهای یا محلی. اگر امروز در جنگلهای آمازون مشكلی جدی پیش آید، عوارض آن به همه دنیا منتقل خواهد شد. اگر گرمایش زمین موجب یخ شدن آبهای قطبی شود، عوارض آن در سایر نقاط جهان حتی بیشتر از قطب خواهد بود. اگر امروز پلاستیكها در چرخه غذایی و آشامیدنیهای یك منطقه وارد شود، عوارض بیماریزای آن در همه نقاط جهان مشاهده خواهد شد. زیرا صادرات و واردات، مانع از محلی شدن نتایج این بحرانها میشود.
٣ـ مسأله بسیار مهمتر اینكه اگر كشورهای غربی مثل استرالیا آن قدر دست روی دست گذاشتند كه مواد زاید پلاستیكی مثل یك هیولا آنان را كمكم محاصره كرده و برایشان سوپ پلاستیك تدارك دیده است، و با پیشرفت بحران توان مقابله با آن نیز كمتر شده، در این صورت ما به عنوان یك كشور در حال توسعه نیز باید دقت كنیم كه كمتوجهی به مسایل گوناگون و به طور مشخص موضوعات زیستمحیطی، كمكم چنان پیشرفت خواهد كرد كه توان ما برای مقابله با آنها نیز كافی نخواهد بود. هر مشكلی را میتوان در همان ابتدای كار و با هزینههای به نسبت اندك حل كرد. ولی هنگامی كه این مشكل ابعاد بزرگتری پیدا كردند، قادر به مقابله با آن نخواهیم شد. مثل بیماری سرطان است كه اگر زود شناخته شود در اوایل كار به راحتی و با هزینههای به نسبت كم قابل درمان است. ولی با روند پیشرفت غده سرطانی، هم درمان بسیار سختتر خواهد شد و هم بسیار پرهزینه و گران میشود.
وضعیت امروز ما در موضوعاتی مثل بهرهبرداری از منابع آبی، نگهداری و حفظ جنگلها و مراتع، مشكل زبالههای شهری و جادهای، آلودگیهای ناشی از سوخت و صدا، حفظ حیات وحش و موارد مشابه جملگی شامل این استدلال میشوند. حتی در امور اجتماعی مثل آسیبها و اعتیاد و جرم نیز این قاعده برقرار است. پیشگیری و نیز حل مسأله در ابتدای امر بسیار سادهتر و كمهزینهتر است. ولی هنگامی كه مسأله به سطح فراگیری رسید كمتر كسی حاضر میشود كه اراده لازم را برای حل آن به كار گیرد. اگر ارادهای هم پیدا شود، به دلیل ابعاد وسیع ماجرا بودجه لازم یافت نخواهد شد. بنابر این تا انواعی از این نوع آش یا سوپ ما را احاطه نکرده باید کاری انجام دهیم. فردا دیر است.
ویدیو : آفت جدید محیط زیست؛ سوپ پلاستیکی