7 ریشتر زلزله، 700 هزار قربانی : وقتی با وقوع یك سیل افرادی جان خود را در تهران ...

وقتی با وقوع یك سیل افرادی جان خود را در تهران از دست می‌دهند، هشدارها نسبت به قربانی شدن صدها هزار نفر در پایتخت ایران بر اثر وقوع زلزله جدی‌تر می‌شود. روزنامه آرمان: وقتی با وقوع یك سیل افرادی جان خود را در تهران از دست می‌دهند، هشدارها نسبت به قربانی شدن صدها هزار نفر در پایتخت ایران بر اثر وقوع زلزله جدی‌تر می‌شود.

هر چند سال‌هاست در تهران زلزله شدید اتفاق نیفتاده، اما كارشناسان عنوان می‌كنند وقوع زمین‌لرزه شدید در پایتخت حتمی است. این در حالی است كه از طرفی ساخت‌وسازهای غیراستاندارد خطر افزایش تلفات زلزله احتمالی را شدت می‌بخشد و از طرف دیگر كاستی‌ها در حوزه مدیریت بحران می‌تواند زلزله تهران را به فاجعه ملی تبدیل كند.
 
در چند سال اخیر هشدارها نسبت به وقوع زلزله در تهران بیشتر شده است. روز گذشته نیز اظهارات جدیدی درباره زلزله احتمالی پایتخت انجام شد. در نشست زلزله تهران، رئیس مركز تحقیقات راه مسكن و شهرسازی گفت: بر اساس تحقیقات با توجه به لرزه‌های شمال تهران زلزله با بزرگای ۷ ریشتر در منطقه ۳ و ۴ تهران بیش از ۷۰۰ هزار كشته خواهد داشت.

محمد شكرچی‌زاده اظهار داشت: ما باید به خطر‌پذیری تهران نگاه مستمری داشته باشیم چرا كه تهران قلب تپنده ایران است. او با اشاره به زلزله‌های اخیر جوادآباد و فیروزكوه گفت: با بررسی‌های صورت گرفته خوشبختانه این زمین‌لرزه‌ها ارتباط مستقیمی با گسل تهران نداشت و بزرگای آن به قدری نبود كه تاثیری بر گسل تهران بگذارد. شكرچی‌زاده گفت: علت ایجاد مركز تحقیقات راه و مسكن، زلزله‌های ایران به‌ویژه زلزله جنوب خراسان بود.

 فكر كردیم مركزی برای مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله ایجاد كنیم. او با بیان اینكه پیش‌بینی زلزله ساعت‌ها قبل مبنای علمی ندارد، افزود: با سیستم هشدار سریع زلزله می‌شود قبل از رسیدن موج مخرب زلزله اقداماتی را انجام داد و باید امكانات سخت‌افزاری ابتدایی موجود در كشور را با مبنای علمی توسعه دهیم. البته سامانه‌های لرزه‌نگار و شبكه‌های شتاب‌نگاری گسترده‌ای در كشور وجود دارد كه برنامه‌هایی هم برای نوسازی این سامانه‌ها در دست اقدام است. رئیس مركز تحقیقات راه و مسكن و شهرسازی ادامه داد: اخیرا تحقیقاتی را در زمینه زلزله در منطقه ۳ و ۴ شهر تهران انجام داده‌ایم.

 شبیه‌سازی زلزله‌ای در این مناطق با بزرگای ۷ ریشتر كه محتمل‌الوقوع است و دوره برگشت ۴۷۵ ساله دارد. با توجه به لرزه‌های شمال تهران این زلزله با بزرگای ۷ ریشتر در جایی با جمعیت 5/2 میلیونی بیش از ۷۰۰ هزار كشته خواهد داشت. شكرچی‌زاده افزود: سلسلسه نشست‌های زلزله تهران در آینده با حضور ارگان‌های مسئول و در گیر در حادثه، شركت گاز، هلال احمر و... برگزار خواهد شد.

 زلزله در انتظار ۶۰ درصد تهرانی‌ها

همچنین، عضو هیات علمی پژوهشگاه زلزله با اشاره به اینكه سالانه حدود ۱۱۶ الی ۱۲۰ هزار نفر به جمعیت تهران اضافه می‌شود، گفت: به دلیل سكونت جمعیتی بیش از دو میلیون نفری در شمال شهر و یك میلیون نفری در جنوب تهران، ریسك بالای زلزله در انتظار ۶۰ درصد تهرانی‌ها است. مهدی زارع افزود: هر 200 سال یك‌بار یك زلزله با بزرگی حدود 7 در گستره پیرامون تهران به وقوع پیوسته و در آینده نیز وقوع زمین‌لرزه با همین ریتم قابل انتظار است.

این پژوهشگر زلزله‌شناسی با تشریح سیر صعودی رشد و تراكم بیش از حد جمعیت در تهران به‌ویژه در طول 6 دهه گذشته، اضافه كرد: سالانه حدود 116 الی 120 هزار نفر به جمعیت تهران اضافه می‌شود و در حال حاضر حدود دو میلیون و 100 هزار نفر از جمعیت تهران در بافت فرسوده سكونت دارند. به گزارش تسنیم، به گفته او به دلیل سكونت جمعیتی بیش از دو میلیون نفر در شمال شهر و حدود یك میلیون نفر در جنوب شهر تهران در پهنه حوزه نزدیك گسل‌های فعال و همچنین وجود بافت فرسوده و ساخت‌وسازهای غلط و غیراستاندارد، حدود 60 درصد جمعیت تهران در معرض ریسك بالای زلزله قرار دارند.

انتقاد معاون وزیر كشور از ساخت و‌سازر وی گسل‌ها

هم‌زمان، رئیس سازمان مدیریت بحران كشور با اشاره به ساخت‌وسازهای روی گسل گفت: روی گسل خانه می‌سازیم و انتظار داریم در موقع زلزله اتفاقی نیفتد و بحران كشور را فرا نگیرد. اسماعیل نجار، ساخت‌وسازهای موجود، بافت فرسوده و وضعیت امداد و نجات را مورد توجه قرار داد و گفت: آیا برای یك حادثه بین‌المللی در پایتخت فكر كرده‌ایم؟ نیروهای امداد و نجات برای امدادرسانی چه وضعیتی دارند؟ آیا مسیرها برای آنها باز است؟

اگر توجه كنید یك بارندگی جزئی در تهران ترافیك سنگینی ایجاد می‌كند حال تصور كنید زلزله‌ای در تهران بیاید، واقعا امدادرسانی سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود. به گزارش مهر، نجار با تاكید بر اینكه نگاه فرابخشی باید در همه ارگان‌های مسئول وجود داشته باشد، گفت: امكانات و اقداماتی برای زمان بحران زلزله وجود دارد اما برای كلان‌شهر تهران كافی نیست، ممكن است زمانی هم وجود نداشته باشد و هر لحظه امكان دارد زلزله‌ای بزرگ در تهران رخ دهد و این تنها یك حدس و گمان است.

 مدیریت بخشی و فرابخشی در مدیریت بحران

یك عضو شورای شهر تهران درباره وقوع زلزله در تهران به «آرمان» می‌گوید: اكثر نقاط تهران روی گسل‌های زیرزمینی قرار گرفته است و می‌توان زلزله را با به كاربردن تكنولوژی مدیریت كرد. غلامرضا انصاری می‌افزاید: در بسیاری از كشورهای پیشرفته زلزله به عنوان مشكل و بلای طبیعی محسوب نمی‌شود، بلكه با مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح می‌توان جلو خسارات در این زمینه را گرفت. به گفته او، شهر تهران روی گسل زلزله قرار دارد با این وجود، هنوز نه در بحث مدیریت بحران و نه در بحث سازه‌های ساختمانی و مهندسی شهری شاهد بینش دقیق و كلیدی نیستیم.

این عضو شورای شهر تهران با بیان اینكه بالاخره در تهران زلزله به وقوع می‌پیوندد، تاكید می‌كند: باید در سیستم شهر‌سازی، مدیریت پس از حادثه به شكل مناسب لحاظ و به این ترتیب ساختمان‌ها به گونه‌ای مقاوم در مقابل زلزله ساخته شود. به گفته او هم‌اكنون پس از گذشت سال‌ها در شهر تهران شاهد تغییرات گوناگونی بودیم اما میزان قابل توجهی از شهر نوسازی شده اما در واقع نوسازی‌های موجود نیز چندان اصولی اعمال نشده است. انصاری تاكید می‌كند: با توجه به اینكه بحث مقاوم‌سازی در قانون مورد توجه قرار گرفته است اما در 30 سال گذشته مدیریت پس از بحران در كشور مغفول مانده و مدیریت به عنوان یك علم در كشور شناخته شده نیست.

 به گفته او پردازش مسائل و مشكلات به شیوه تزریق مسكن با تاثیر كوتاه‌مدت همراه است. در كشور، دستگاه‌های متعددی در حوزه امداد و نجات مسئول هستند. با وجود اینكه در ابتدای انقلاب هلال احمر مسئولیت این امر را بر عهده داشت، اما امروزه ستاد حوادث غیرمترقبه در كشور فعال شده است و این امر نیز باعث شده تا امكان اعمال مدیریت واحد در زمان حادثه را شاهد نباشیم. انصاری می‌افزاید: در حوزه اجتماعی نیز دچار عدم ساختار و عدم مدیریت واحد هستیم، در این زمینه نیز دولت باید به ساماندهی مدیریت اجتماعی كشور به شیوه‌های علمی و عملی بپردازد تا دستگاه‌ها توانایی مدیریت بخشی و فرابخشی را داشته باشد.