چهره به چهره با جاسوس‌های جیبی : هر روز اخباری مبتنی بر امکان سوءاستفاده از ...
در این میان ابزارهایی که امکان اتصال به شبکه‌های اینترنتی و مخابراتی را دارند، از همه بیشتر در معرض خطر سوءاستفاده به عنوان «جاسوسی ابزار» قرار دارند؛ چه تلویزیون‌های هوشمند باشند و چه تلفن‌های همراه! حال شاید وجود چنین امکانی برای افراد عادی، تنها تهدیدی از جنس سوءاستفاده‌های مالی یا اخلاقی را به دنبال داشته باشد که البته خود موضوع کمی نیست؛ اما هنگامی که فکر کنیم افراد مهم و به ویژه چهره‌های امنیتی، سیاسی و نظامی نیز ممکن است هدف چنین سوءاستفاده‌هایی قرار گیرند، ماجرا از یک ضرر فردی و خانوادگی به یک تهدید ملی تبدیل می‌شود.واژه جاسوس و جاسوسی، خیلی‌ها را به یاد فضای فیلم‌های «جیمز باند»ی می‌اندازد.
دنیایی که در آن افراد با مهارت‌های خاص، ضمن نفوذ در تشکیلات دشمنان، از آنها کسب اطلاعات می‌کنند و یا با خرابکاری نقشه‌های آنها را بر هم می‌زنند. این روش جاسوسی البته هنوز هم به عنوان یک روش موثر شناخته شده و استفاده می‌شود به طوری که واحدهای ضدجاسوسی در زمره اصلی‌ترین واحدهای اطلاعاتی هر کشوری است. البته چنین روش‌هایی برای جاسوسی مختص سیاست نیست و در جاسوسی‌های اقتصادی و فردی هم به کار می‌رود. با این حال چنین روشی به دلیل مخاطراتی که در صورت کشف جاسوس موردنظر در پی دارد، هزینه‌های زیادی را برای صاحبان دستگاه جاسوسی متبوع وی به دنبال خواهد داشت.
گاه لو رفتن یک جاسوس می‌تواند ضرری بیش از سود عملکرد او داشته باشد. همین موضوع بنگاه‌های جاسوسی را به سوی استفاده از ابزارک‌های جاسوسی سیر داد؛ ابزارک‌هایی که از میکروفون‌ها و دوربین‌های کوچک قابل ارتباط از راه دور تا پهپادهای بدون سرنشین را در بر می‌گرفت. حتی اخباری مبنی بر استفاده از حیوانات در جاسوسی به گوش می‌رسید و روبات‌های به شکل و اندازه پشه و مگس برای این کار ساخته شد. با این حال استفاده از این ابزارک‌ها هم شرایط خاصی داشته و می‌تواند کشف شده و یا خطا ایجاد کند.
کما این که به عنوان مثال نشانده شدن پهپاد اطلاعاتی آر.کیو.170 آمریکایی توسط سپاه ایران، یک ضرر بزرگ برای آمریکا بود و در مقابل ایران ضمن قدرتنمایی و نشان دادن توانایی‌های دفاعی خود، توانست هم به اطلاعات ضبط شده توسط پهپاد و هم به تکنولوژی پیشرفته و منحصربه‌فرد آن دست یابد که امکان مهندسی‌معکوس و نیز راه‌های بهتر مقابله را در اختیار ایران قرار داد. در نتیجه شاید راه «شنود» راه مطمئن‌تری برای جاسوسی تلقی می‌شود. این روش که از «شنود» ارتباطات مخابراتی آغاز شد، بعدها با گسترش شبکه‌های رایانه‌ای و به طور ویژه اینترنت، به شنودهای اطلاعاتی هم رسید. حتی هر روز اخبار جدید از شنودهای الکترونیکی هم به گوش می‌رسد. آن قدر که امکان کسب اطلاعات از پریزهای برق و نیز انشعابات تلفن مبتنی بر فیبر نوری رد نشده است!
طعمه‌های بزرگ جاسوسی الکترونیک
شاید جاسوسی از ابزاری مثل رایانه، لپ‌تاپ، تبلت و تلفن همراه برای افراد عادی نتایجی مثل سوءاستفاده از عکس‌ها و اطلاعات شخصی با مقاصدی همچون آبروریزی، اخاذی، جعل و .... داشته باشد و یا با به دست آمدن اطلاعات بانکی باعث دزدی شود. همچنین همان طور که یک ماشین دزدی می‌تواند برای مقاصد دیگری همچون قاچاق یا قتل استفاده شود، دسترسی به اطلاعاتی مثل ایمیل یا حساب بانکی یک فرد نیز می‌تواند محملی برای سوءاستفاده از آنها برای کارهای خلاف قانون دیگر با پوشش اطلاعات فردی دیگر ایجاد کند.
هر چقدر فرد موردنظر اطلاعات مهم‌تری داشته باشد، ضرر حاصل از این سوءاستفاده بزرگتر خواهد بود. حال فرض کنید کسی که مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد، از مقام‌های سیاسی، نظامی یا امنیتی یک کشور باشد که به اطلاعات مهمی دسترسی دارد. اطلاعاتی گاه بسیار حساس و محرمانه که می‌تواند سرنوشت یک کشور یا حتی جهان را تغییر دهد.
گوشی‌های هوشمند در دست مسئولان عالی نظام
گوشی‌های هوشمند قطعا ابزار کارآمدی هستند. آنها ابزارهای مختلفی مثل تلفن، دوربین، تقویم و سررسید، ابزارهای پخش موسیقی و فیلم، رادیو و .... را در یک وسیله کوچک جمع کرده‌اند و به علاوه امکان دسترسی به ارتباطات اینترنتی را در هر محیطی فراهم ساخته‌اند. با این حال، همه این‌ها این وسیله را به عنوان ابزار بالقوه‌ای برای جاسوسی ساخته است.
شاید به نظر بیاید که این موضوع صرفا به امکان اتصال به شبکه‌های مخابراتی و اینترنتی بر می‌گردد، اما اوضاع وقتی قابل توجه می‌شود که بدانیم هشدارهایی در مورد امکان شنود از محیط توسط تلفن‌های همراه حتی در صورت خاموش بودن آنها نیز مطرح شده است. سردار جلالی فرمانده و رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور، چندی پیش از لزوم ممنوعیت استفاده مسئولان از گوشی‌های هوشمند تلفن همراه خبر داد.
وی در یک نشست خبری اعلام کرد: «دستورالعملی تهیه کرده‌ایم برای این که مسئولینی که به اطلاعات طبقه‌بندی شده دسترسی دارند، علی‌القاعده مجاز نباشند از گوشی هوشمند استفاده کنند و یا حتی‌الامکان بایستی از گوشی‌های غیرهوشمند برای کاربرد اداری استفاده کنند.». این در حالی است که بسیاری از مسئولان از گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند. از آن چه در مراسم مختلف و عکس‌های خبری در دست مسئولان بر می‌آید می‌توان دید که مثلا رحمانی فضلی – وزیر کشور – از یک گوشی سامسونگ سری گالکسی استفاده می‌کند. علی‌اکبر صالحی گوشی هوشمندی با برند سونی دارد
. زنگنه – وزیر نفت – و قالیباف – شهردار تهران – از گوشی‌های آیفون اپل بهره می‌برند. حتی در دستان چهره‌هایی مثل محمود احمدی‌نژاد و حمید رسایی نیز گوشی‌های هوشمند دیده می‌شود (جالب این که رسایی که همواره در ادبیات تند ضدآمریکایی مشهور است، در بعضی تصاویر یک گوشی اپل که ساخت آمریکاست در دست دارد!). این موضوع در میان نمایندگان مجلس به وفور دیده می‌شود و به جر چند تن از آنان مثل نادر قاضی‌پور، سید حسین نقوی حسینی و عبدالوحید فیاضی، بیشتر نمایندگان از گوشی‌های هوشمند بهره می‌برند. این در حالی است که شخصیت‌هایی مثل علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و حیدر مصلحی وزیر اطلاعات، گوشی‌های ساده‌ای در دست دارند.
تذکر کمیسیون امنیت ملی به نمایندگان در مورد گوشی‌های هوشمند
سیدحسین نقوی حسینی، سخنگوی پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس چندی پیش در مصاحبه‌ای اعلام کرد که این این کمیسیون تاکنون 2 بار به نمایندگان مجلس درباره استفاده از گوشی‌های هوشمند هشدار داده است.
وی به باشگاه خبرنگاران گفته بود: طبق اطلاعات دقیق در دسترس، گوشی‌های تلفن همراه حتی در حالت خاموش کاملاً یک ابزار گیرنده هستند. در هر جایی حتی اگر گوشی تلفن همراه به صورت خاموش در جیب باشد، طرف مقابل می‌تواند مکالمات محیط را کاملاً دریافت کند. نماینده مردم ورامین، قرچک و پیشوا تاکید می‌کند: گوشی‌های تلفن همراه یک ابزار جاسوسی هستند، بارها توصیه کرده‌ایم کسانی که در جایگاه سیاسی هستند از جمله نمایندگان مجلس از گوشی‌های بسیار ساده استفاده کنند. سخنگوی وقت کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به این نکته مهم نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: به نمایندگان توصیه کرده‌ایم حدالمقدور به شبکه‌ها وصل نشوند چرا که وقتی به شبکه وصل می‌شوند اطلاعات آنها قابل دسترس می‌شود.
ممنوعیت استفاده از موبایل‌های هوشمند در ناجا
موضوع استفاده نکردن از تلفن‌های هوشمند تنها اخطاری به مسئولان سیاسی نیست و به عنوان مثال نیروی انتظامی نیز به آن تمایل نشان داده است. سردار محمد جواد زاده‌کمند جانشین معاون هماهنگ کننده نیروی انتظامی در گفت‌وگو با ایسنا، در این باره، گفت: این موضوع به تازگی مطرح شده و هر ابلاغی که در این باره شود ناجا بدون شک آن را خواهد پذیرفت و به آن عمل خواهیم کرد. وی درباره اینکه آیا در ناجا به عنوان سازمانی که اطلاعات طبقه‌بندی شده وجود دارد، چنین ممنوعیتی لحاظ شده یا خیر نیز گفت: ما از مدت‌ها قبل چنین محدودیتی را در یکسری از مراکزمان و برای یکسری از فرماندهان و پرسنلمان اعمال کرده بودیم و این یک بحث منطقی و صحیحی است که حتما باید رعایت شود و اگر کسی هم بوده که تا کنون آن را رعایت نمی‌کرده باید رعایت کند. جانشین معاون هماهنگ کننده ناجا در عین حال تاکید کرد که در ناجا توجه ویژه‌ای به این موضوع وجود دارد و تمامی مسولان نیز باید نسبت آن توجه لازم را داشته باشند.
گوشی‌های هوشمند و تبلیغات انتخاباتی
شبکه‌های اجتماعی مختلف یکی از راه‌های ارتباطی مهم سیاستمداران با مردم هستند. هنگامی که باراک اوباما خود را برای رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری آمریکا آماده می‌کرد، به دلیل در دست داشتن همیشگی یک تلفن همراه هوشمند و ارتباط دایمی با مخاطبانش در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت و حتی برخی تحلیلگران، انتخابات عصر جدید را انتخابات شبکه‌های اجتماعی نامگذاری کردند. تاثیرگذاری بالای شبکه‌های اجتماعی و وسعت ارتباطی آنها بستر خوبی برای ارتباط سیاستمداران با مخاطبانشان فراهم ساخته است. در ایران، وزرای کابینه دولت یازدهم با رویکرد به استفاده از این شبکه‌ها، فصل جدیدی را در فضای سیاسی کشور ایجاد کردند. به ویژه حضور فعال محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه در فیسبوک با استقبال مواجه شد.
این روزها بسیاری از چهره‌های سیاسی در شبکه‌های اجتماعی به ویژه فیسبوک، توییتر و اینستاگرام حضور دارند که این روزها امکان دسترسی به آنها از طریق تلفن‌های همراه هوشمند وجود دارد. در کنار این‌ها شبکه‌های اجتماعی موبایلی مثل وایبر، تلگرام، تانگو، واتس‌آپ و لاین نیز با امکاناتی از جمله ارتباط نوشتاری، صوتی، به اشتراک‌گذاری لینک، تصویر، ویدیو و صوت و ایجاد گروه‌های موضوعی از کاربران یکی از طرفداران زیادی حتی بین مدیران و مسئولان ایرانی دارند. ابزاری که علاوه بر ارتباط دایمی با مردم و استفاده به عنوان رسانه‌ای شخصی در موارد مختلف، به ویژه در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی قابلیت تبدیل به ابزار مهم و موثر تبلیغاتی پیدا کرده است.
راهکارهای یک نماینده برای امنیت استفاده از تلفن‌های هوشمند
در تماس «ابتکار» با چند نماینده مجلس، اصلی‌ترین استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند، بهره‌گیری از امکانات ارتباطی و نیز مدیریت برنامه‌های روزانه مثل قرارها، جلسات و مناسبت‌ها و نیز دریافت اخبار و اطلاعات به روز اعلام شد. با این حال خود نمایندگان بر مضرات استفاده از تلفن‌های هوشمند نیز تاکید داشتند. در این میان یکی از نمایندگان با انتقاد از مسئولانی که همواره تلفن همراه هوشمند خود را در همه جا همراه دارند، اظهار کرد: هرچند شخصا از تلفن همراه هوشمند استفاده می‌کنم، اما آن را در مکان‌های حساس همراه نمی‌برم. وی با اشاره به این که بسیاری ادارات و سازمان‌ها در هنگام ورود، تلفن همراه و وسایل الکترونیکی را تحویل می‌گیرند، افزود: این روش می‌تواند در مورد خود مسئولان، مدیران و حتی نماینده‌های مجلس استفاده شود.
این نماینده مجلس تصریح کرد: البته به صورت شخصی هم این افراد باید مواظب باشند که اطلاعات مهم و محرمانه خود را بر تلفن همراه ذخیره نکنند یا آن را از طریق ابزارهای ارتباطی انتقال ندهند. وی تاکید کرد: به هر حال تلفن‌های همراه وسایل مفید و سودمندی هستند و نمی‌توان انتظار داشت که کلا از آنها استفاده نکرد. اما این استفاده باید هوشمندانه و با مراقبت‌های لازم انجام شود تا خدای نکرده ضرری متوجه فرد و نظام نشود. وی بر لزوم ارائه آموزش‌های لازم در زمینه مراقبت از امنیت این ابزار را از سوی نهادهای مسئول لازم و ضروری دانست.
راه میانه
باید دید سازمان پدافند غیرعامل و دیگر دستگاه‌های امنیتی تا چه در مورد دستورالعمل استفاده نکردن از تلفن‌های همراه هوشمند توسط مدیران و مسئولان جدی و موفق هستند. به هر ترتیب هر ابزار مفیدی می‌تواند مضراتی نیز داشته باشد. مثل چاقویی که می‌توان با آن میوه پوست گرفت و می‌توان با آن آدم کشت مثال مناسبی برای این موضوع است. به نظر می‌رسد باید به دنبال راهکاری بود که هم افراد را از مزیت‌های این ابزار محروم نکرد و هم آنها را در برابر مضراتش ایمن نمود.
اخبار سیاسی - ابتکار
ویدیو : چهره به چهره با جاسوس‌های جیبی