زادروز استاد فرشچیان، مینیاتوریست مشهور ایرانی : محمود فرشچیان (زادهٔ ۱۳۰۸ ...
محمود فرشچیان (زادهٔ ۱۳۰۸ خورشیدی در اصفهان) مینیاتوریست مشهور ایرانی است. او را صاحب سبک جدیدی در نگارگری ایرانی می‌دانند. برترین
ها:
نام: محمود فرشچیان
زاده: ۴ بهمن، ۱۳۰۸ - اصفهان
ملیت: ایرانی
شناخته‌شده برای: نگارگری
سبک: مینیاتور
محمود فرشچیان به سال 1308 شمسی در اصفهان، پایتخت هنر ایران، دیده به
جهان گشود. پدرش، حاج غلامرضا فرشچیان، از تجار فرش بود و در كار هنر قالی
بافی دست داشت. این زمینه ی مساعد برای پرورش ذوق و شوق او در راه آشنایی
با هنر مؤثر افتاد. از سال های پیش از مدرسه از روی نقش های قالی طرح می
زد، تا به تدریج دستش در كار نقش پردازی روان گردید. فرشچیان در طی تحصیلات
مقدماتی در محضر استاد میرزا آقا امامی اصفهانی، هنرمند چیره دست و
پرآوازه ی دیار اصفهان، به آموختن نقاشی دل بستگی تمام پیدا كرد و دل در
گرو نقش های زیبا بست. او از كار هنر احساس رضایت و شادمانی داشت. فرشچیان
در كارگاه استاد امامی آموخت كه در كار هنر باید عاشق بود و سخت كوش وگرنه
راه به جایی نخواهد برد. چنان كه ((عاشقی شیوه ی رندان بلاكش باشد)).
فرشچیان،
در ادامه ی راه، از كلاس هفتم دبیرستان (14 سالگی) قدم به هنرستان هنرهای
زیبای اصفهان گذاشت و چهار سال در آن جایگاه عاشقی، زیر نظر استاد عیسی
بهادری، استاد نابغه و توانمند نقش قالی، مینیاتور، نقاشی رنگ روغن، به
فراگیری اصول و مبانی طراحی نقوش سنتی (نقشه ی قالی، تذهیب، مینیاتور)
پرداخت. بدون شك نقش استاد عیسی بهادری در پرورش و خلاقیت های محمود
فرشچیان نقشی فوق العاده ارزشمند بود. زیرا فرشچیان، با اعتقاد كامل به
مهارت و توانایی های عیسی بهادری، از سمت شاگردی محضر استادش عاشقانه بهره
می گرفت و نقش می زد، به نحوی كه تلاش بی وقفه و تمرین های شبانه روزی
فرشچیان سبب شگفتی و تعجب همگان، به خصوص خانواده شده بود.
این
تلاش سرانجام قلب و روحش را سرشار از نقش ها و رنگ های زیبا ساخت. از آن
جا كه هنر و ادبیات ایران زمین از دیرباز همگامی و هم دلی خود را در ثبت
ارزش های فرهنگی جلوه گر ساخته بود، فرشچیان با دلبستگی، به مطالعه ی
ادبیات و شعر عرفانی همت گماشت تا بدان جا كه خود نیز گاه شعر می سرود.
بازتاب آشنایی ادبیات عرفانی در آثار استاد فرشچیان بعد ها موجد یكی از
ویژگی های تحسین برانگیز نقاشی او گردید.
استاد در بیان
احساس و تجسم شعر گونه ی عواطف، به شیوه ای كاملا جدید، موفق به هماهنگی و
همگامی میان مضمون و محتوا و شكل و فرم نقاشی هایش گردید و این، مشخصه ی
اصلی كار او در نقاشی شد.
فرشچیان در جوانی بسیار پرتلاش و
خستگی ناپذیر به كار و طراحی نقوش مختلف می پرداخت. او در مطالعه ی آثار
تاریخی شهر اصفهان (چهل ستون، عالی قاپو، مسجد شیخ لطف الله،... و طرح های
اسلیمی و ختایی كاشی كاری های بی نظیر آن آثار سر از پا نمی شناخت و چون
محققی موشكافانه این نقش ها را مطالعه می كرد. فرشچیان حتی در دوره ی
سربازی نیز دست از قلم و رنگ برنداشت و آثاری دیدنی آفرید كه بسیار مورد
تشویق مقامات قرار گرفت. تابلو صوفیان رقص كنان ساغر شكرانه زدند از جمله ی
آن آثار است.
فرشچیان در سال1332 تصمیم گرفت برای دیدن آثار هنری
هنرمندان معروف جهان سیری در موزه های دنیا كند. این سفر دو سال به طول
انجامید و بر دانش و تجربیات هنری استاد افزود و ذستاوردی جهانی از هنر
اندوخت. از آنجا كه ((هنرهای زیبا)) در جست و جوی هنرمندان خوش ذوق و اصیل
برای آموزش هنر بود، فرشچیان در سال 1338 در هنرستان های وابسته به آن در
تهران به تعلیم هنرجویان مشغول شد.
بدون تردید استاد محمود
فرشچیان یكی از پدیده های هنر نگارگری در عصر حاضر است. او در طراحی و
شناخت و به كارگیری رنگ ها فوق العاده قدرتمند و قوی است. این قدرت قلم و
صلابت و استواری خطوط قلم گیری است كه از او هنرمندی پرآوازه و مشهور ساخته
است. از نظر محتوا و مضمون، آثار فرشچیان عمدتا با الهام از ادبیات عرفانی
و باورهای مذهبی ساخته و پرداخته شده اند. از حیث تكنیك و فرم نوآوری و
ابتكار، آثار استاد فرشچیان بسیار دلنشین و مناسب ارزیابی شده است، زیرا كه
بنیان آن بر اصول و مبانی نقاشی اصیل ایرانی پایه ریزی شده است. فرشچیان
با حفظ تمامی ویژگی های ارزشمند نگارگری ایرانی است كه به نوآوری می
پردازد. به همین دلیل است كه موفق در هنر می نماید.
حاصل كار بی وقفه ی استاد آثار نقاشی بسیار زیادی است كه در كتاب های هنری او به چاپ رسیده است.
سخن
آخر این كه امروز استاد فرشچیان از پس نزدیك به پنجاه سال كسب هنر و مهارت
در كار نقاشی و خلق نقش های دلنشین و چشم نواز، هنرمندی است كه به جرات می
توان او را صاحب سبك جدید در نقاشی ایرانی (مینیاتور) دانست و دل خوش داشت
به آینده ی هنری جوانانی كه مشتاقانه تحت تاثیر قلم روان و سیال و رنگ های
نوازش گر او آرزوی شاگردی استاد و بهره گرفتن از دریای تجارب او را دارند.
بیش از سه دهه است كه شاهكارهای ارزنده ی استاد در نمایشگاه های صاحب نام
ایران و جهان مورد ارزیابی هنری و نقد و بررسی صاحب نظران قرار می گیرد و
همگان سر تسلیم در برابر شكوه و عظمت این هنرمند و استاد كم نظیر اصفهانی
فرود می آورند.
آثار
برخی از آثار استاد به شرح زیر می‌باشند:
«ضامن آهو»: طرحی از شمایل امام رضا
«پنجمین روز آفرینش»: در این تابلو همهٔ مخلوقات زمینی و آسمانی به ستایش پروردگار مشغول‌اند.
«عصر عاشورا»: استاد در مورد نحوه طراحی این اثر جاویدان میگوید:
«سه سال پیش از انقلاب روز عاشورا مادرم مرا نصیحت کرد و گفت: به روضه گوش کن تا چند کلمه حرف حساب بشنوی. و من با ایشان گفتم: من اول در اتاقم کاری دارم بعد خواهم رفت. حال عجیبی به من دست داد. وارد اتاق شدم، قلم را برداشتم و تابلوی عصر عاشورا را شروع کردم. قلم را که برداشتم تابلویی شد که الآن هست بدون هیچ تغییری».
طراحی ضریح امام رضا
آخرین تابلوی او «کوثر» به نام خانم فاطمه زهرا (س) می‌باشد.
منتخبی از جوایز
۱۳۷۹: انضمام نام هنرمند در فهرست روشنفکران قرن بیست و یکم
۱۳۷۲: نشان درجه یک هنر
۱۳۶۴: تندیس طلایی اسکار ایتالیا
۱۳۶۳: نشان هنر نخل طلایی ایتالیا
۱۳۶۳: تندیس طلایی اروپایی هنر، ایتالیا
۱۳۶۲: دیپلم آکادمیک اروپا، آکادمی اروپا، ایتالیا
۱۳۶۱: دیپلم لیاقت دانشگاه هنر، ایتالیا
۱۳۶۰: مدال طلای آکادمی هنر و کار، ایتالیا
۱۳۵۲: جایزهٔ اول وزارت فرهنگ و هنر، ایران
۱۳۳۷: مدال طلای جشنوارهٔ بین‌المللی هنر، بلژیک
۱۳۳۱: مدال طلای هنر نظامی، ایران
برخی از تابلوهای استاد:
ویدیو : زادروز استاد فرشچیان، مینیاتوریست مشهور ایرانی