«ربنا»؛ عادت است یا باور؟ : در اینكه «ربنا» سال‌هاست در گوش، ذهن و دل ما جای ...
در اینكه «ربنا» سال‌هاست در گوش، ذهن و دل ما جای گرفته و به‌حق به بالاترین جایگاه ممكن به عنوان یك اثر هنری-مذهبی دست یافته، شكی نیست اما من سخنی با خود و امثال خود در این ارتباط دارم و آن اینكه آیا ما به فرق «فرهنگ» و «عادت» توجه می‌كنیم؟ زندگی مثبت: در اینكه «ربنا» سال‌هاست در گوش، ذهن و دل ما جای گرفته و به‌حق به بالاترین جایگاه ممكن به عنوان یك اثر هنری-مذهبی دست یافته، شكی نیست اما من سخنی با خود و امثال خود در این ارتباط دارم و آن اینكه آیا ما به فرق «فرهنگ» و «عادت» توجه می‌كنیم؟ آیا اگر عادت كرده‌ایم كه چیزی را در زمان معینی بشنویم یا مراسمی را در مكان مشخصی انجام دهیم، به این معناست كه به باور فرهنگی عمیقی در مورد آن رسیده‌ایم؟...
سال‌هاست كه «ربنا» را در آستانه افطار شنیده‌ایم و انگار كه جزئی از مراسم و آیین‌های ماه مبارك رمضان شده و البته شنیدن آن نیز به عنوان یك اثر هنری با اجرایی استادانه تأثیرگذار است، اما شاید فقط در همین حد، یعنی سطحی‌ترین نوع برقراری ارتباط با یك اثر. چقدر به مفاهیم آن دقت كرده‌ایم؟ اصلا چقدر معنای آن را می‌دانیم؟ و از همه مهم‌تر «ربنا» در این چند دهه چقدر روی پخش‌كنندگان و شنوندگان آن تاثیر واقعی و معنوی گذاشته است؟ چقدر برای مستجاب شدن ادعیه موجود در این آیات حركت كرده‌ایم تا بركتش از سوی خدا نصیب ما و سایرین شود؟
واقعیت این است كه متاسفانه برای بعضی از ما شنیدن «ربنا» هم چیزی است در حد خوردن زولبیا و بامیه در هنگام افطار(!) كه اگر «ربنا» را نشنویم یا زولبیا و بامیه نخوریم، افطار به ما نمی‌چسبد! نه اینكه این حس مثبت را نفی كنم، اما فكر می‌كنم این به تنهایی كافی نیست؛ ضمن اینكه انگار حتما باید «ربنا» را از رادیو یا تلویزیون بشنویم تا حالت شرطی‌شدگی ما ارضا شود یا انگار كه «ربنا» فقط مخصوص ماه رمضان است. چند نفر از ما در خانه یا روی گوشی تلفنش، نسخه‌ای از «ربنا» را دارد و در سایر ماه‌های سال گه‌گاهی گوش می‌كند و به آن می‌اندیشد؟ گویی كه دعاهای مطرح شده در آن فقط مخصوص یك ماه از سال است و در سایر مواقع نیازی به آنها نیست! اگرچه جای لذت شنیدن «ربنا» از رادیو و تلویزیون را نمی‌گیرد اما بهتر از نشنیدنش است.
شاید عدم پخش این دعا از صدا و سیما در سال‌های اخیر اتفاق خوبی باشد، چون تلنگری خواهد بود برای كسانی مثل من كه «ربنا» یكی از كوچك‌ترین عادت‌ها و رزومرگی‌هایمان است، از عادت به اتفاق عظیم طلوع و غروب خورشید و ندیدن آن گرفته تا نگرفتن جواب سوال‌هایمان تا پخش شدن یا نشدن بسیاری از آثار دیگر... به هرحال جای امید فراوانی است كه ماه رمضان امسال برای ملت ما نقطه عطفی باشد در جهت ترك بسیاری از این عادات.
در پایان خود و افرادی مانند خود را دعوت می‌كنم كه یك بار دیگر و شاید برای اولین‌بار «ربنا» را با دقت در مفاهیم آن بخوانیم و بشنویم و به آن بیندیشیم.
رَبَنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَكَ أَنْتَ الْوَهَابُ (سوره آل عمران-آیه ? )
ویدیو : «ربنا»؛ عادت است یا باور؟