چند راهكار برای رسیدن به موفقیت تحصیلی : راهنمایی :راهنمایی كمك می كند كه فرد ...
راهنمایی :راهنمایی كمك می كند كه فرد خود را بهتر بشناسد استعدادها علایق و مشكلات اجتماعی خود را درك كند. راهنمایی به دانش آموز كمك می كند تا آگاهی های لازم در زمینه فرصت های تحصیلی و حرفه ای خود كسب و از آنها استفاده كند. راهنمایی به فرد كمك می كند تا خود و محیطش را شناخته و از امكانات موجود حداكثر بهره برداری را بنماید و در گزینش رشته تحصیلی و شغل مناسب اقدام كند.
نقش راهنمایی ایجاد سازگاری است و به دانش آموز كمك می كند تا خود را با زندگی و مدرسه سازگار سازد. به طور خلاصه راهنمایی تسهیل كننده (آسان كننده) رسیدن به هدف های تعلیم و تربیت است كه كمك می كند دانش آموز خود و محیطش را بهتر بشناسد و به طور رضایت بخشی خویشتن را با زندگی و مدرسه سازگار نماید.
مشاوره
راهنمایی شامل خدمات متنوعی است كه “مشاوره” یكی از آنهاست. در حقیقت مهمترین خدمت راهنمایی مشاوره است. هنگامی كه دچار مشكلی می شوید بی درنگ می توانید به مشاورتان مراجعه كنید. البته قبلا درباره یك مشاور خوب تحقیق كنید. می توانید از معلمتان بخواهید كه یك مشاور خوب به شما معرفی كند. اگر چه ممكن است در بسیاری از مدارس افرادی به اسم “مشاور” باشند ولی شما بیشتر می توانید از آنها برای پیداكردن یك مشاور خوب در مراكز مشاوره و راهنمایی كه در اكثر شهرها وجود دارد كمك بگیرید. چون اول آنكه به علت تعداد بسیار زیاد دانش آموزان در مدارس شاید مشاور مدرسه نتواند وقت مناسبی را به شما اختصاص دهد. دوم آنكه ممكن است تخصص كافی در زمینه مشاوره نداشته باشد.
در انتخاب مشاور دقت كافی مبذول دارید و حتما مشاوری انتخاب كنید كه به ارزشها و باورهای دینی متعهد باشد. در اینجا هرگز مشاوران غرب زده و غیرمذهبی كه بازگوكننده تجربه های به بن بست رسیده غربیها هستند توصیه نمی شود. هنگامی كه به مشاورتان مراجعه می كنید او با شما شروع به صحبت (مصاحبه) می كند سعی كنید با مشاور ارتباط برقرار نمایید. مشاور هرگز به اسرار و رازهای شما كاری ندارد فقط تا حدی كه به شما كمك می تواند از آنها مطلع شود. مشاور درباره شخصیت شما قضاوت نمی كند و برای شما به عنوان یك انسان ارزش و احترام قائل است.
مطالعه برتر
یكی از علل ناكامی های تحصیلی روش نادرست مطالعه است. عوامل زیادی برای موفقیت در تحصیل وجود دارد كه می توان از عوامل مهمی همچون معلم ماهر و كارآزموده پشتكار و جدیت محیط مناسب خانوادگی و... نام برد. در بسیاری از موارد همه شرایط تا حدی قابل قبول است اما دانش آموز (فراگیر) روش های صحیح مطالعه را نمی داند.
شاید بعضی دانش آموزان گمان كنند با زیاد مطالعه كردن از بقیه موفق تر خواهند بود ولی از سویی به درست مطالعه كردن بی توجه می باشند.
بعضی دیگر گمان می كنند كه با بی خوابی كشیدن می توانند در تحصیل موفق باشند. اما این گروه هم اشتباه می كنند در اینجا برای تاكید و اهمیت روش های برتر مطالعه دوباره باید خاطر نشان كنیم كه:
بسیاری از ناكامی ها (در تحصیل) به خاطر بد مطالعه كردن و ندانستن اصول و روش های مطالعه درست است.یكی از مهمترین چیزهایی كه هر دانش آموز باید بداند آن است كه روش مطالعه و یادگیری هر درسی ممكن است با درس دیگر متفاوت باشد. شما باید از معلمتان بخواهید كه روش مطالعه درسی را كه تدریس می كند. به شما بیاموزد.
در این فصل ابتدا نكته هایی كلی عنوان می شوند كه شما را در “مطالعه برتر” یاری خواهند كرد. بخشی از این مطالب از كتاب “كلیدهای طلایی برای موفقیت تحصیلی” انتخاب شده است كه برای تاكید بیشتر و به دلیل اهمیت بسیار بعضی مطالب در قالبهای گوناگون تكرار شده است و سپس به طور اصولی مطالبی را عنوان خواهیم كرد كه یقینا با مطالعه مستقیما ارتباط دارد و دانستن این مطلب شما را در مطالعه برتر كمك خواهد كرد. مطالبی درباره آموختن “تنظیم پاراگراف” تحت عنوانهای “خواندن و نوشتن” “ساختار یك پاراگراف (بند)” “روایت” “توصیف” “توضیح یا مثال و تصویر” “علت و معلول” “دسته بندی” “تشابه و تباین (مغایرت) “تركیبات” و به دنبال آن مطالبی درباره خواندن توام با فهمیدن با عنوانهای “خواندن و فهمیدن” “سرعت تشخیص كلمه” “سرعت درك كلمه” “سرعت درك جمله” “خواندن برای اطلاعات دقیق” “سطحی خوانی” “نگاه اجمالی” و “متن خوانی”
نكاتی برای مطالعه برتر
در مطالعات خود باید تنوع ایجاد كرد و به طور مثال اگر قرار باشد ساعاتی را صرف مطالعه نمود نباید همه وقت را برای انجام یك كار صرف كرد. كمی از وقت را باید به مرور مطلب دیگری گذراند یا مختصری درباره آینده برنامه ریزی نمود و كمی مطالعه آزاد داشت. كمی تنوع به همان خوبی استراحت كردن است. اگر فكر انسان فعالیتهای متنوعی داشته باشد كارآیی بیشتری خواهد داشت تا آن كه برای مدتی طولانی به كاری یكنواخت بپردازد.
همیشه باید مطلب و یادداشتی مهم به همراه داشت كه همه جا بتوان از آن بهره برد بسیار مفید است كه یك كتاب جیبی یا كارتی شامل مطالب كلیدی كه می خواهیم آن را فرا گیریم به همراه داشته باشیم. مكان یادگیری جایی است كه انسان آنجا هست یعنی اگر همه جا مطلبی به همراه نداشته باشیم بهانه خوبی برای یاد نگرفتن داریم.
وقتی به تنهایی مطالعه می كنیم این امكان وجود دارد كه ساعتها پشت میز بنشینیم بدون اینكه فراگیری چندانی داشته باشیم. زمانی كه عضو یك گروه فعال مطالعاتی باشیم امكان “در رویا رفتن” به طور قابل ملاحظه ای كاهش می یابد.
در مطالعه نباید كمال گرا بود به این معنی كه در یاد گرفتن مطلبی نباید خیلی وسواس داشته باشیم یا وقت بسیار زیادی را به یاد گرفتن مطلبی اختصاص دهیم كه هر قدر آن را مطالعه می كنیم از توانایی خود نسبت به درك آن اطمینان حاصل نكنیم. كمال گرایان اغلب به دلیل انجام دادن كامل تعداد كمی از كارها در نهایت با انباشته شدن كارهای مهم مواجه می شوند. كاری كه امروز غیرممكن به نظر می رسد ممكن است پس از مدتی (هنگامی كه اطلاعات و تجربیات لازم در جهت سازماندهی روش انجام كار به دست آید) امری بسیار آسان تلقی شود. خطر واقعی پافشاری در انجام یك كار ردیف شدن بقیه كارهای انجام نشده است كه در همان زمان در حال انباشته شدن هستند. زمان را به تفكر درباره مطالعه نباید تلف كرد. افراد باهوش به تدابیر بسیار پیچیده اجتناب از مطالعه مانند موارد ذیل آشنا هستند:
تمیزكاری مرتب كردن و تظاهر به این كه قبل از مطالعه انجام دادن آن كارها لازم است.
انجام دادن كارهای كوچك و آسان به عنوان راهی برای به تاخیر انداختن شروع یك كار مهم و بزرگ.
پیدا كردن فعالیتهای جایگزینی.
باید از كنار موانع رد شد. هنگامی كه مطلبی می رسیم كه چیزی درباره آن نمی دانیم نباید متوقف شویم. بلكه باید آن را مانند جزیره كوچكش پشت سر بگذاریم. باید موضوع بعدی را مطالعه نمود شاید ساده تر بیان شده باشد. ممكن است پس از این كه به چند موضوع و مطلب تسلط پیدا كردیم آن مشكل خود به خود حل شود. انسان نباید خود را به روش مطالعاتی كه به طور اتفاقی برگزیده است محدود نماید. برای انجام كارهای مختلف به كارگیری روشهای متفاوت سودمند است. آزمون روشهای مختلف باعث به وجود آمدن تنوع و جذابیت در فعالیت های تحصیلی می شود. جعبه ابزاری از روشهای گوناگون یادگیری باید فراهم آورد.
هر قدر روشهای مختلفی كه برای یادگیری مورد آزمایش قرار می دهیم بیشتر باشد بهتر می توان تصمیم گرفت كه كدام یك از فنون بیش از بقیه مناسب انجام كاری خاص در موقعیتی خاص می باشد. انتخاب بهترین روش برای انجام كارهای مختلف مهارت بسیار مفیدی در جهت پیشرفت است. به این معنا كه انسان به سرعت می تواند خود را با موقعیت ها و شرایط جدید وفق دهد.
باید كاری كنیم كه هر صفحه از یادداشتهایمان با صفحات قبل فرق داشته باشد. این باعث می شود كه هر صفحه در خاطرمان بماند. تمام صفحه را نباید پر كنیم بلكه باید جای خالی برای اصطلاحات بعدی و مطلب اضافی قرار دهیم.
خواندن مفید با استفاده از قلم امكان پذیر است.
باید در حال مطالعه نكات مهم را در كنار صفحات یادداشت كرد و با استفاده از ماژیك یا شبرنگ قسمت های مهم را مشخص كرد. این موضوع به ما این امكان را می دهد تا به طور مستمر با مطالب كتاب ارتباط داشته باشیم.
باید در حالی كه مطالعه می كنیم سوالاتی مطرح كرده و بنویسیم كه موجب می شود بعدها در آن مورد خود را بیازماییم
حتما باید در حال مطالعه خلاصه برداری كرد. خلاصه نویسی مهارت بسیار سودمندی است كه با تمرین پیشرفت می كند. مهارت یافتن در خلاصه نویسی به انسان كمك می كند تا حجم مطلبی كه می خواهد یاد بگیرد كمتر شود. این مهارت خود به خود انسان را به تصمیم گیری راجع به موارد مهم و غیرمهم وادار می سازد و موجب جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی كه صرف مطالعه بی نتیجه و سرسری می گردد می شود.
وضو داشتن به هنگام مطالعه باعث شادابی جسم و روح انسان و تمركز حواس می شود. خواندن دعای مطالعه قبل از شروع كار می تواند ثمربخش باشد:
“اللهم اخرجنی من ظلمات الوهم و اكرمنی بنور الفهم. اللهم افتح علینا ابواب رحمتك و انشر علینا خزائن علومك برحمتك یا ارحم الراحمین.”
“پیش مطالعه” بسیار مهم است. نباید فراموش كرد كه حتی اگر پیش مطالعه خیلی سطحی هم باشد باید آنرا انجام داد.
نت برداری نوشتن نكات اساسی و مشخص كردن مطالب مهم بسیار مفید است كه ما را در مرور سریع یاری خواهد كرد.
تكرار مرتب مطالب آموخته شده به صورت روزانه هفتگی و... فوق العاده مفید است. با تكرار مرتب باید مطالب را طوری در ذهن خود جا دهیم تا هرگز فراموش نشوند (جزیی از حافظه بلندمدت ما را تشكیل دهند).
چند دقیقه مطالعه پس از كلاس اگر از پیش مطالعه پر اهمیت تر نباشد كم اهمیت تر نخواهد بود. باید تجربه های شخصی خود برای مطالعه بهتر كمك بگیریم. البته تجربه هایی كه ثمربخش بوده اند. مواردی همچون مكان مطالعه روشن بودن فضای مطالعه جریان هوای تازه استراحت در بین مطالعه و غیره بسیار مهم است اما باید به این نكته توجه كرد كه نباید خیلی در مورد آنها دچار وسواس شد. برای مطالعه در همه شرایط چه آرام و ساكت و چه شلوغ و پر سر و صدا باید تمرین كنیم. زیرا در بعضی از مواقع ناچار به مطالعه در این شرایط خواهیم بود. داشتن طرح و برنامه در مطالعه بسیار ثمربخش است. البته برنامه ای قابل اجرا انعطاف پذیر و در حد توان. بهتر است طرح ها و برنامه های مطالعاتی را به اطرافیان بگوییم تا در انجام آنها بیشتر تلاش كنیم.
خواندن و فهمیدن
خواندن یك مهارت ضروری برای دانشجویان نه تنها به عنوان یك منبع دستیابی به اطلاعات بلكه به عنوان یك فعالیت تفننی می باشد. البته خواندن باید همراه با درك باشد وگرنه نتیجه دستیابی به اطلاعات را نخواهد داد. برای خواندن با درك خواننده باید اطلاعات را از طریق فرآیندهای معین جمع آوری كند. به گفته دیگر درك استنباط معنی از موارد چاپی را ایجاب می كند. جهت استنباط معنی از یك متن خواننده ابتدا باید كلمات اصطلاحات تعابیر و جملات را بفهمد.
علاوه بر خواندن همراه درك خواندن باید همراه با سرعت باشد. خواننده ای كه هر بار كلمه ای را به تنهایی می خواند و روی آن متمركز می شود یك كندخوان است. بنابراین او خواننده غیركارآ است ولو این كه با فهم بخواند. در حقیقت یك كندخوان روی هر كلمه برای تشخیص عناصر ساختاری اش توقف یا مكث می كند. چنین خواننده ای تقریبا 8 ـ7 مكث در هر سطر صفحه با اندازه متوسط انجام می دهد در حالی كه یك خوانند متوسط تقریبا 5 ـ4 و یك خواننده تندخوان تقریبا 3 ـ2 مكث برای چنین سطری خواهد داشت. یعنی در هر مكثی كه تقریبا یك چهارم ثانیه طول می كشد تندخوان دو تا چهار كلمه ولی كند خوان فقط یك كلمه می خواند. تندخوان در حدود ششصد تا هزار كلمه در دقیقه متوسط خوان تقریبا سیصد تا چهار صد كلمه و كند خوان صد و پنجاه تا دویست كلمه در دقیقه می خوانند. به تعبیر دیگر آهسته خوان چهار دقیقه متوسط خوان دو دقیقه و تند خوان صرفا یك دقیقه برای خواندن یك عبارت معمولی از یك متن (در صورتی كه كلمات و ساختارهای مشكل نداشته باشد) نیاز دارد.
اضافه بر این كندخوان میدان دید محدودی دارد. میدان دید به محیطی كه در آن لغات بطور واضع قابل دیدن هستند گفته می شود. كندخوانها از كلمه ای به كلمه دیگر می روند در حالی كه روی هر كلمه مكث می كنند. از طرف دیگر تندخوانها میدان نگرش بزرگی دارند كه در آن می توانند چندین كلمه را در یك زمان بخوانند. آنان صرفا میدان نگرش وسیع ندارند بلكه نگرشی هم به پیرامون دارند. یعنی می توانند كلمات در زوایا و پیرامون میدان دیدشان را ببینند. البته كلمات پیرامون دید را به روشنی نمی توانند ببینند اما جهت تكمیل و حدس معنای آن ها می توانند بقدر كافی كلمات را ببینند.
اخیرا متذكر شدیم كه خواندن باید به درك منتهی شود و فهم باید ملازم سرعت باشد به منظور این كه خوانندگان با فهم و سرعت بخوانند باید مراحل زیر را طی كنند.
1 ـ سرعت تشخیص كلمه.
2 ـ سرعت درك معنای كلمه
3 ـ سرعت درك جمله.
4 ـ سرعت فهم پاراگراف كه عبارت است از:
الف ـ خواندن پاراگراف برای مفهوم اصلی یعنی گذرخوانی.
ب ـ خواندن پاراگراف برای آگاهیهای ویژه یعنی خواندن پژوهشی.
ج ـ خواندن پاراگراف برای جزئیات و درك كامل: یعنی خواندن به منظور اطلاعات دقیق (دقیق خوانی)
5 ـ سرعت درك مطلب متن.
سرعت تشخیص كلمه
تشخیص كلمه یك قسمت اساسی جریان خواندن است. خواننده كلمه را به تمامی بدون ملاحظه اجزایش باید بشناسد. او به اولین و آخرین حرف هر كلمه باید توجه كند بجای این كه همه حرفهای كلمه را یكی یكی ملاحظه كند. در واقع خواننده ابتدا حرف آغازین و سپس آخرین حرف كلمه را جهت فهم كلمه به عنوان یك كل می بیند. در حالی كه خواننده به كلمه به عنوان یك واحد توجه دارد باید تفاوت بین آن كلمه و كلمه ای كه شباهت زیاد به آن دارد بفهمد. یك كلمه ممكن است كاملا شبیه دیگری باشد با این وجود در این تشابه ممكن است ویژگی خاصی وجود داشته باشد كه كلمه ای از دیگری تفاوت یابد. مثلا او “حسن” را به تمامی تشخیص می دهد اما در همان زمان باید بداند كه تفاوتی بین “حسن” و “حسین” وجود دارد. شاید خواننده در اولین نگاه هر دوی آنها را همانند ببیند ولی بعدا با یك تمركز كوچك روی دو كلمه او خواهد توانست (ی) زیادی در دومی را ببیند. البته وی لزوما هر حرف را تمیز نمی دهد. او به آسانی می تواند بین دو كلمه با نگاه كردن به آنها به دقت و سرعت تمایز قایل شود.
تشخیص كلمه باید همراه با سرعت باشد و گرنه به فعالیت حرف یابی تبدیل خواهد شد. اگر خواننده ای بیش از یك هشتم ثانیه زمان برای پرداختن به كلمه ای مصرف كند به احتمال زیاد وی با شیوه حرف یابی حركت می كند. به منظور آموزش سریع خوانی خواننده باید نگاهش به كلمات محدودیت زمانی معین داشته باشد.
خواندن پژوهشی
خواندن پژوهشی (Scanning) نوعی فن سریع خوانی است كه برای تعیین اطلاعات مخصوصی نظیر تاریخ تولد، درجه حرارت، جایگاه و غیره بكار می رود. در اجرای خواندن پژوهشی خواننده نیازی به خواندن همه سطرها ندارد. او از سطرها و صفحه ها به منظور یافتن اطلاعات ویژه ای كه در جستجوی آنهاست به سرعت عبور می كند. خواننده هر نوع اطلاعاتی را به استثنای قسمتهای معینی كه در پی آنهاست جمع آوری نمی كند. برای این كه خواننده خواندن پژوهشی را با مهارت و بطور موثر انجام دهد مراحل زیر پیشنهاد می شوند.
1 ـ ابتدا خواننده برای این كه بفهمد آیا آگاهیهای مورد نظر در متن موجود است یا نه به عنوان پاراگراف نگاه كند. احتمالا اطلاعات ویژه در تیتر پاراگراف نشان داده شده باشد. اگر نباشد خواننده باید آنها را در پاراگراف جستجو كند.
2 ـ خواننده باید سطرها را نگاه كند بدون این كه آنها را بخواند باید اطلاعاتی را كه می خواهد جستجو نماید.
3 ـ سپس خواننده باید آگاهیهای مورد نظر را تشخیص بدهد و بفهمد.
دقیق خوانی
دقیق خوانی یا خواندن برای اطلاعات دقیق به معنای خواندن برای درك كامل است.
مطالعه برای چنین هدفی جریانی است كه در آن خواننده اطلاعات درست متن را برمی گزیند و گردآوری می نماید. این نوع خواندن لازمه اش اینست كه خواننده مفاهیم استنباطها و دلالتهای جملات در پاراگراف را بفهمد به علاوه خواننده باید معانی غیرمستقیم را بخوبی معانی مستقیم كلمات درك كند.
مراحل خواندن به منظور اطلاعات دقیق عبارتند از:
1 ـ یافتن مفهوم اساسی با خواندن اولین و آخرین جمله پاراگراف و نگاه گذرا به بقیه.
2 ـ گزینش آگاهیهای جزئی مهم پاراگراف جهت دستیابی به اطلاعات دقیق.
3 ـ مبادرت به طرح كردن سئوالات و جواب گفتن به آنها در خلال مطالعه پاراگراف با دركی كامل.
4 ـ دنبال كردن همه زوایای پاراگراف بطور كامل جهت درك آن.
5 ـ تقسیم بندی و سازماندهی عناصر در ذهن خود برای درك مفاهیم پاراگراف.
6 ـ هنگام خواندن پاراگراف به نتایج كلی دست یافتن.
7 ـ توانایی برای فهم نقشه های ترسیمی به منظور درك پاراگراف.
8 ـ فهم لغات. جملات و تعابیر راهنما جهت درك همه پاراگراف و بدست آوردن مفهوم درست.
منبع: باشگاه اندیشه
ویدیو : چند راهكار برای رسیدن به موفقیت تحصیلی