پیرانه سرم مهر مامانی به سرافتاد! : زنانی كه بعد از 50 سالگی مادر میشوند، ...
زنانی كه بعد از 50 سالگی مادر میشوند، فرزندشان را در معرض چه خطرات جسمی و روانی قرار میدهند؟
مجله سیب سبز - نیلوفر جامهبزرگی: بعد از زایمان مادربزرگ 62 ساله كالیفرنیایی و خانم اسپانیایی 66 ساله در سال 2006 و میت راجو لوهاند 70 ساله در سال 2008، امسال هم زن 60 سالهای در بیمارستان تهران نوزادی سالم به دنیا آورد. تحقیقاتی كه در سال 2010 در پیو انجام شد نشان میدهد كه زایمان زنان 40 تا 44 ساله، 80درصد افزایش یافته است و روزنامه دیلیمیل هم نوشته است در انگلستان هر هفته سه كودك از مادرانی كه در دهه 50زندگیشان هستند، متولد میشود.
درحالیكه گروهی از محققان و متخصصان بر این باروند كه تخمكهای پیری كه در این سالها بارور میشوند، میتوانند تولد نوزادی بااستعداد ابتلا به بیماریهای مختلف را موجب شوند در سالهای اخیر تعداد زنانی كه بعد از 40 سالگی به دنیای مادران پامیگذارند بیشتر از قبل شده است. اینكه بارداری در سالهای میانسالی چه خطراتی را برای مادر و فرزندش میتواند همراه داشته باشد را از دكتر شیرین قاضیزاده، متخصص زنان و زایمان پرسیدیم. در ادامه مطلب هم دكتر فاطمه رنجبر، فوق تخصص اعصاب و روان كودكان و نوجوانان و دكتر حسن عسگریفر، روانشناس به «سیب سبز» از آنچه در روان این كودكان میگذرد، توضیح میدهند.
دكتر شیرین قاضیزاده: اولین قدم برای خانمی كه قصد بارداری در سنین حدود 40 تا 50 سالگی را دارد این است كه بداند از لحاظ فیزیولوژی تحمل 9ماه بارداری را دارد یا نه؟!
بارداری لب تیغ است
بارداری در سن بالا، احتمال افزایش فیبروم را در خانمها ایجاد میكند. ضخامت آندومتر كه فاكتور مهمی در بارداری است در خانمهای با سن بالا افزایش مییابد. كیفیت تخمكها هم كاهش مییابد. احتمال كیست تخمك و آندومتریوز هم بیشتر میشود غیر از كاهش كیفیت سلامت رحم، تغییراتی در فیزیولوژی مادران هم ایجاد میشود، حجم خون حدود یك و نیم لیتر و ضربان قلب تا حدود صد تا بیشتر میشود. این خانمها در زمان بارداری سلامت خانمهای جوان را ندارند و ممكن است با مشكلات افزایش فشار خون، دیابت، خونرسانی ناكافی به جنین و رشد نامناسب جنین روبهرو شوند.
هورمونها را بررسی كنید
اگر ازدواج شما به تاخیر افتاده با انجام آزمایشها و اطمینان از سلامتتان و نبود كیست و تخمك بهتر است هرچه زودتر اقدام به بارداری كنید تا با مشكلات احتمالی كمتری مواجه شوید. اگر 40 تا 50 سال دارید در صورتی که ظرف مدت سه ماه باردار نشدید به پزشك مراجعه كنید تا وضعیت رحم و اسپرم شوهرتان بهطور كامل بررسی شود. در خانمهایی كه در معرض یائسگی هستند میزان استرادیولشان اندازهگیری میشود تا بدانند زمان یائسگیشان رسیده یا نه. آزمایش آنتیمولرین هم كه لازم نیست حتما در دو تا چهار روز قاعدگی انجام شود برای بررسی ذخیره تخمدانی صورت میگیرد. اگر ذخیره تخمدانها كم باشد در این صورت ممكن است نیاز به تخمكهای اهدایی باشد.
IVF كارساز است
برای خانمهایی كه به علت سن بالا یا دلایل دیگر تخمك كافی نداشته باشند، از تخمكهای اهدایی خانمهای دیگر استفاده میشود و بعد از لقاح در صورتیكه رحمشان آمادگی كافی داشته باشد، جنین را داخل رحم خودشان قرار میدهند.
شانس بارداری در شیوه IVF برای خانمهای جوان در صورتیكه جنین فریز نشده باشد حدود 30 درصد است و برای جنینهای فریز شده هم 15 درصد شانس بارداری وجود دارد. بهطور كلی با تكرار سیكل شانس بارداری به 50 درصد میرسد. در خانمهای مسنتر در صورتیكه كیفیت تخمكهای اهدایی خوب باشد و فرد هم از شرایط سلامت خوبی برخوردار باشد، شانس باروری به 30 درصد میرسد.
دكتر حسن عسگریفر: از سلامت جسمانی کودک که بگذریم، تازه مادر 60 ساله نیاز به شیوه تربیتی شاید متفاوت برای آماده کردن کودکش برای زندگی مستقل دارد.
بچه لوس بار میآید؟
بچهدار شدن در سن بالا بهطور ناخواسته با به تاخیرانداختن بچهدار شدن خودخواسته، متفاوت است. زوجی كه در سن بالا با حضور در مراكز ناباروری بعد از سالها صاحب فرزند میشوند، با زوجی كه خودشان تصمیم گرفتهاند فرزندآوریشان را به تاخیر بیندازند متفاوت هستند. مادر و پدری كه بعد از سالها تجربه بارداریهای بیسرانجام، صاحب فرزندی میشوند بهطور طبیعی دچار اضطراب و نگرانی میشوند. ترس از دست دادن فرزند و دلشورههای گاه و بیگاه همیشگی فرصت تمركز روی شرایط و تربیت درست فرزندان را از آنان میگیرد.
این نگرانی عملكرد مادر را تحتالشعاع قرار میدهد، فرزند چنین مادرانی با مراقبت دائمی مادرش، در آینده استقلال كافی را به دست نمیآورد و به اصلاح لوس بار میآید. سهم مادر هم در این شیوه تربیتی محبوس شدنش برای مراقبت از تنها فرزندش است كه بهتر است با درك درست از شرایط و مشورت با كارشناس شرایط مناسب برای فرزند و مادر فراهم شود.
در تنهایی بزرگ میشود؟
شخصیت و ویژگیهای خود والدین در تربیت و مشكلات احتمالی فرزندان تاثیرگذار است. بهطور كلی انسانها دارای شخصیتهای درونگرا، برونگرا، وابسته یا مستقل هستند. در این بین وضعیت فرزندانی كه والدین برونگرا و مستقل دارند بهتر است. والدین درونگرا و وابسته، زیاد اهل رفت و آمد نیستند، كمتر در جمع حاضر میشوند و انعطافپذیری كمتری دارند.
در مقابل والدین برونگرا و مستقل ارتباطات بیشتری دارند و با گروهها و اقوام بیشتر رفتو آمد میکنند. این والدین خود، انعطافپذیرترند و سازگاری بیشتری با محیط دارند كه بالطبع فرزندانشان هم دنبالهروی والدینشان، زودتر در جمع حضور پیدا میكنند. فرزندان با دایی، خاله، دخترخاله و دخترعمو و. . . دوست میشوند و از آنان تاثیر مثبت میگیرند. با همین دید و بازدیدها آنان ارتباطات بیشتری پیدا میكنند و دلواپسیها و نگرانیها بهطور خودكار كاهش مییابد.
اگر اضطراب دارید. . .
همه والدین از بیماری فرزندشان، تب كردنش یا برای وضعیت رشدی او نگران میشوند اما والدینی كه در سن بالا با تحمل هزینه مالی و عاطفی بسیار صاحب فرزند شدهاند، با یك بیماری عفونی ساده یا بیماریهای معمول فرزندشان بسیار آشفته میشوند؛ گویی دنیا به آخر رسیده و حسابی دستپاچه میشوند. این والدین نیاز به مشاوره دارند تا راههای كنترل ترسهایشان را بیاموزند. گاهی اوقات هم آمدن فرزندی دیگر همهچیز را تغییر میدهد و تمركز بیش از اندازه روی فرزند اول و نوع آموزش او را تعدیل میكند.
در هر حال لازم است برای والدینی كه در سن بالاو با شیوه خاص صاحب فرزند میشوند، احساس امنیت به وجود بیایید و ترس از دست دادن فرزند كاهش یابد. ریشه و نوع دلشوره والدین بسیار متفاوت است و برای از بین بردن این حالات نیاز به مشاوره تخصصی است. بهطور كلی باید انعطافپذیری را به فرزندان و والدینی كه تفاوت سنی زیاد دارند آموزش دهیم تا والدین و فرزندان بتوانند با تفاوتهایی كه بین نسلهایشان وجود دارد با مهر و محبت در كنار هم زندگی شیرین و بدون تنشی را تجربه كنند.
دكتر فاطمه رنجبر: بارداری در سن بالا علاوه بر زمان کوتاه برای ایجاد ارتباط مادر وفرزندی ، شانس ابتلا به بیماریهای روانی را هم افزایش می دهد.
آماده مادر شدن هستید؟
بارداری تغییر در زندگی است و هر خانم و آقایی كه تصمیم میگیرند بچهدار شوند باید قبل از بچهدار شدن خودشان را برای این تغییر آماده كنند. در روشهایی كه مادر نابارور به وسیله شیوههای باروری، صاحب فرزند شده است معمولا والدین با داشتن فرصت كافی آمادگی لازم را كسب كردهاند.
البته در بارداری در سن بالا اگر از عوارض جسمانی كه امروزه شاید با دستگاههای پیشرفته قابل كنترل باشد، بگذریم عوارض روانشناختی خاص جای خودش را دارد. بارداری در سن بالا با بحرانهای میانسالی همراه میشود.
بهطور حتم مادران 40ساله توانایی جسمانی و روانی مادران جوان را ندارند، عموما كمحوصلهترند، طاقت كمتری دارند و اختلاف سنیشان هم بار مشكلات را دوچندان میكند.
زمان كافی برای مادری كردن هست؟
باید باور كنیم كه كودكی كه در 50سالگی مادر و پدرش متولد میشود به احتمال زیاد زودتر از بقیه همسن و سالانش، مادر و پدرش را از دست میدهد. بهطور حتم مادر 50ساله با مادری 20ساله كه شانس دیدن نوههایش را هم دارد، متفاوت است. با باور این تفاوت، والدین این فرزندان نیاز به شیوه تربیتی متفاوتی دارند. آنها باید تمام تلاش خود را كنند تا فرزندانی مستقل تربیت كنند. البته تحقیق علمی كه اثبات كند بیماریهای روانی بیشتری در كودكانی با والدین مسن دیده شده است، وجود ندارد. شیوه فرزندپروری والدین، تاثیر بیشتری از سن والدین در تربیت فرزندان دارد. مادران و پدران با حوصله با درك زیاد فرزندشان و بازی مناسب سن او فرزندان سالمتری پرورشمیدهند.
فرزند سالم متولد میشود؟
شانس متولد شدن كودكی با سندرم داون در مادران مسن بیشتر است. مادران در سنین بالا بیشتر صاحب كودكان مبتلا به اوتیسم میشوند. تحقیقات نشان داده است پدران مسن، بیشتر صاحب فرزندان اسكیزوفرن میشوند.
50سالگی دیر است؟
سن مناسب برای بارداری همیشه برای خیلی از خانم ها سوال برانگیز بوده است. بنا به نظر دکتر فاطمه رنجبربهطور كلی سن مناسب بارداری برای خانمها بین 23، 24 تا حدود 34، 35 سال است. هرچه سن مادر بالاتر رود، كیفیت تخمكها كاهش پیدا میكند و احتمال سقط جنین و مشكلات بعدی هم افزایش مییابد بنابراین برای حفظ سلامت مادر و جنین توصیه میشود بارداری به سنین بعد از 35 موكول نشود. اماهمیشه استثنا وجود دارد و هیچگاه نمی توان یک نسخه را برای همه پیچید. در شرایط خاص برای برخی از خانمها شرایط ازدواج در سنین بالا مهیا میشود که گاه انکارناپذیر است كه با خطراتی به نسبت بیشتر از سایرین مواجه میشوند.باید بدانیم تغییر در طبیعت با مشکلات خاصی همراه است.
مادران پیر؛ كودكان تنها!
یكی از مشكلات دنیای امروز نسبت به زمانهای قدیم كه آدمها بیشتر دور هم جمع بودند همین تنها ماندن بیشتر فرزندان است.
اگر والدین میانسال به جای تنها ماندن در خانه با فرزندشان از شبكههای حمایتی دیگر مثل اقوام، دوستان و گروههای اجتماعی – مثل همكلاسیهای مدرسه و خانوادههایشان- كمك بگیرند، این مشكل را كمرنگتر میكنند.
شاید مادر و پدر در سنین بالا حوصله كافی نداشته باشند و شاید هم تصور كنند با بچهدار شدن در دوره میانسالی در حق كودكشان كوتاهی كردهاند.
اگر شما هم چنین احساسی دارید، با بیش از اندازه پر و بال دادن به خواستههای كودكتان ، كار تربیت او را سختتر نكنید. شما یك مادر معمولی هستید و یك كودك معمولی دارید پس عجیب و غریب رفتار نكنید.
یكی از مشكلات بچهدار شدن در سن بالا، تكفرزند ماندن كودكان است. شاید ترس از تنهایی فرزندان خیال بچهدار شدن در این سن را از سر بسیاری از افراد بیرون كند اما اگر شما در چنین شرایطی قرار دارید به جای ترسیدن این راهها را امتحان كنید:
هرچه دنیا كوچكتر باشد، تربیت وسواسگونه و دلنگرانی بیشتر است و كودك از زمان شیرخوارگی تا زمانی كه به مهد كودك برود تنها باقی میماند. اما شما میتوانید با كمك امكانات اجتماعی، احتمال این تنهایی را كمتر كنید. كارگاههای والد و كودك، تفریحهای جمعی و كارگاههای مهارتآموزی میتوانند به شما در كمتر كردن این تنهایی كمك كنند.
مراقب سلامتتان باشید! این یكی از مهمترین توصیههایی است كه میتوانیم به شما بكنیم.
بسیاری از بچههایی كه در شرایط كودك شما قرار دارند، سپری شدن سالهای عمر شما را با ترسی آزاردهنده احساس میكنند. اگر میخواهید فرزند آرامتری داشته باشید به سلامتتان اهمیت دهید تا زمان طولانیتری را با كودكتان وقت بگذرانید.
ویدیو : پیرانه سرم مهر مامانی به سرافتاد!