والدین الگوی فرزندان هستند : والدین به عنوان الگویى براى فرزندان محسوب مى ...
والدین به عنوان الگویى براى فرزندان محسوب مى شوند
والدین بخشى از زندگى فرزندان را تشكیل مى دهند و همواره به عنوان الگویى براى آنان محسوب مى شوند. تقلید كودكان از والدین امرى انتخابى نیست، زیرا ماهیت انسان به گونه اى است كه به طور طبیعى به این سو قدم بر مى دارد.
آیا تا به حال توجه کرده‌اید که وقتی بزرگ شده‌اید بسیاری از خصوصیات، عادت‌ها و عقاید والدینتان را دارید. خوب علتش این است که والدین شما، اولین و مهم‌ترین الگویتان بوده‌اند و اکنون شما برای فرزندانتان مهم‌ترین الگو هستید.
سرمشق قرار دادن والدین بخش طبیعی است؛ از اینکه چگونه فرزندان رشد و پیشرفت می‌کنند. شاید خودتان از پیام‌های نامحسوسی که به فرزندتان ارسال می‌کنید خبر ندارید. به همین دلیل است که والدین مضطرب، فرزندانی مضطرب و والدین مثبت،کودکانی با اعتمادبه‌نفس بالا تربیت می‌کنند.
والدین خوب، حقیقتا الگوهاى مثبت و سازنده اى هستند ولى آیا این موضوع، بدان معناست كه همواره والدین، كارها را به درستى انجام مى دهند و هر چه مى گویند حقیقت دارد؟ جواب این سؤال منفى است. انسان به گونه اى آفریده شده كه از نقص و خطا و اشتباه مبرا نیست ولى به هر جهت خصوصیاتى ویژه و اساسى در او نهاده شده است كه مى تواند به عنوان سرمشق و الگو، در نظر گرفته شود. در این جا ما به طور اختصار، نمونه هایى از این ویژگى ها را مطرح مى كنیم:
انسان بودن
بى عیب و نقص بودن، ایده اى است كه هرگز عملى نمى شود و نابجا است. انسانها همواره باید وجود نقص را در خود و دیگران پذیرا باشند و با میل و رغبت، خطاهاى خود را بپذیرند و در جاى مناسب عذر خواهى كنند، مسئولیت اشتباهات خود را به عهده بگیرند و اگر صدمه اى به دیگران وارد ساخته اند درصدد اصلاح آن برآیند. همچنین همه باید توانایى بخشش را در خود پرورش دهند و خطاهاى دیگران را ببخشند خصوصا اگر كودكان مرتكب این خطاها شده باشند.
مسئولیت پذیر بودن
ما باید وظایف خود را در قبال خانواده و اجتماع به درستى انجام دهیم، به قولهاى خود وفا كنیم و هرگز قولى ندهیم كه نمى توانیم آن را به انجام رسانیم، همچنین بیش از توانایى خود، مسئولیتى را پذیرا نباشیم. ما والدین باید از لحاظ جسمى و روحى، نیازهاى فرزندان را برطرف كنیم و با حضور خود، توجه كافى را به آنان معطوف بداریم.
صادق بودن
كودكان صداقت و درستى را تشخیص داده و مورد احترام قرار مى دهند و بیشتر آنان قادرند كه ریا و دورویى را بر ملا كنند. دورویى عملى است كه اعتماد و احترام را از بین مى برد. اگر تمایل داریم كه فرزندانمان با ما صادق باشند هرگز نباید رفتار دورویانه و غیر مسئولانه از خود بروز دهیم و یا درصدد پنهان كردن آن برآییم. اگر مى خواهیم كودكان با ما روراست باشند و احساسات خود را به روشنى بازگو كنند، ما نیز باید با آنها صادق باشیم. والدین باید همواره خواسته هاى خود را به روشنى براى فرزندان بازگو كنند تا آنها بیشتر متوجه انتظارات پدر و مادر گردند و بتوانند نیازهاى خود را ابراز دارند. همچنین پدر و مادر نباید پشت سر كسى و خصوصا اعضاى خانواده، صحبتى كنند.
با ملاحظه و مهربان بودن
گوش شنواى خوبى براى دیگران باشیم، حتى اگر آن فرد، کودک 5 ساله باشد. اگر ما خواستار احترام از سوى فرزندان هستیم، خود نیز باید محترمانه با آنها رفتار كنیم. هرگز نباید دیگران را مورد انتقاد و تحقیر قرار دهیم خصوصا اگر فرزندمان باشد زیرا این عمل سبب مى شود كه او مسئولیت پذیرى را فرا نگیرد و به جاى آن انتقاد كردن در مورد دیگران را بیاموزد و همچنین خود را به خاطر اشتباهاتش، محكوم كند. لقب و صفت منفى براى كسى در نظر نگیریم (حتى به شوخى) زیرا این عمل قلب او را جریحه دار مى كند و سالها در ذهنش باقى مى ماند. خشونت و اجبار را در زندگى به كار نبندیم زیرا فرزندان نیز این گونه عمل خواهند كرد.
سرمشق قرار دادن والدین بخش طبیعی است
الگوى بد
چه چیزى سبب مى شود كه الگوى سازنده اى براى فرزندان نباشیم؟ عملكرد والدین و نگرش آنها، نقش الگو و اسوه بودن آنان را مشخص مى كند. ابراز این جمله كه «همچون من عمل مكن، به گفته ى من عمل نكن» واقعیت ناگوارى است كه بسیارى از والدین به فرزندان خود توصیه مى كنند. در واقع آنها انتظار دارند كه فرزندان، كارى متفاوت از اعمال والدین انجام دهند در صورتى كه عملا چنین اتفاقى نخواهد افتاد، به طور مثال كودكان والدین خود را كه به سوى مصرف الكل و مواد مخدر روى آورده اند، سرمشق خود قرار مىدهند. حقیقت این است كه ابراز این جمله كه:«این كار اشتباه است، انجام نده» هیچ كمكى به خوددارى فرزندان از انجام آن عمل نخواهد كرد.
در واقع والدین خود باید در رفع رفتارهاى نادرست قدم بردارند تا فرزندان آن را مورد سرمشق قرار ندهند. والدین هنگامى سرمشق و الگوى بدى براى فرزند خود هستند كه به طور مثال نمى توانند عصبانیت خود را مهار كنند ولى از فرزند خود چنین انتظارى دارند و یا از فرزند مى خواهند كه عمل پدر و مادر را از دیگرى پنهان كند و مثلا به مادر نگوید كه پدر گلدان را شكست.
این رفتار پدر و مادر سبب مى شود كه حس صادق بودن در كودك تضعیف گردد و خود نشانگر این مسئله است كه این والدین، الگوى مناسبى براى فرزندان نخواهند بود. كوتاه سخن این كه اگر شما نمى خواهید فرزندان مرتكب كار اشتباهى گردند، در ابتدا خود از آن عمل سرباز زنید.
هنگامى كه پیام زبانى والدین با رفتار آنان هماهنگى ندارد، كودكان بیشتر تحت تأثیر رفتار آنان واقع مى شوند. بیشتر كودكان آرمانگرا هستند و تمایل به انجام كارهاى درست و بجا در وجودشان موج مى زند و به این جهت انتظار دارند كه والدینشان نیز مسئولیت پذیر بوده و عملكرد درستى داشته باشند.
وقتى والدین به شیوه ى دورویانه رفتار مى كنند، واكنش فرزندان به دو گونه خواهد بود. تعدادى از كودكان نسبت به این رفتار والدین، مقاومت كرده و اعتراض مى كنند ولى عده اى نیز به تقلید از این رفتار منفى مى پردازند. البته شیوه ى دوم در میان كودكان بیشتر مشاهده مى شود زیرا از لحاظ عاطفى، فرزندان تمایل كمى دارند كه با والدین خود مخالفت كنند و همین امر سبب مى شود كه هم فرزند و هم والدین بازنده میدان باشند.
گردآوری: بخش روانشناسی پادشا
منبع: آوا پرس
ویدیو : والدین الگوی فرزندان هستند