همه ستارگان اصغر فرهادی : پس از درخشش گروه بازیگری "چهارشنبه سوری" (هدیه تهرانی، ...
پس از درخشش گروه بازیگری "چهارشنبه سوری" (هدیه تهرانی، حمید فرخ نژاد، ترانه علیدوستی و پانته آ بهرام) هم در جشنواره فیلم فجر و جشن خانه سینما و هم در نزد نویسندگان و منتقدان سینمایی، این روزها آرزوی همه بازیگران سینمای ایران بازی در فیلمی از اصغر فرهادی است. آرزویی که در دهه شصت و هفتاد و نیمه اول دهه هشتاد حضور در فیلمی از مسعود کیمیایی بود. پس از درخشش گروه بازیگری "چهارشنبه
سوری" (هدیه تهرانی، حمید فرخ نژاد، ترانه علیدوستی و پانته آ بهرام) هم در
جشنواره فیلم فجر و جشن خانه سینما و هم در نزد نویسندگان و منتقدان
سینمایی، این روزها آرزوی همه بازیگران سینمای ایران بازی در فیلمی از اصغر
فرهادی است. آرزویی که در دهه شصت و هفتاد و نیمه اول دهه هشتاد حضور در
فیلمی از مسعود کیمیایی بود. سه فیلم اخیر اصغر فرهادی (چهارشنبه سوری،
درباره الی و جدایی نادر از سیمین) مملو از بازیهای درخشان است.
به این بهانه، نگاهی خواهیم داشت به بازیهای درخشان بازیگران برتر دهه هشتاد در فیلم های اصغر فرهادی:
ترانه علیدوستی
پس از اینکه در اولین حضورش مقابل دوربین در "من ترانه پانزده سال دارم"
سیمرغ بلورین جشنواره بیستم فیلم فجر را از آن خود کرد، در دومین فیلم
سینمایی اش ثابت کرد که کسب سیمرغ تصادفی نبوده است: "شهر زیبا" (اصغر
فرهادی، 1382). پس از آن در دو فیلم دیگر فرهادی هم خوش درخشید: چهارشنبه
سوری و درباره الی.
در "چهارشنبه سوری" در نقش روحی دختر خدمتکاری بازی کرد که روز چهارشنبه
سوری وارد خانه ای در شمال شهر می شود که زن و شوهرش با هم اختلاف دارند.
لهجه و نوع راه رفتن ترانه در نقش روحی از ویژگیهای بازی علیدوستی در
"چهارشنبه سوری" است.
اما بازی ترانه در "درباره الی ..." به نظر نگارنده یکی از بهترین بازیهای
درونی دهه هشتاد است. فقط کافی است به فصل دو نفره الی و احمد در ماشین
نگاه کنیم: وقتی موبایل الی زنگ می خورد، یک آن تمرکزش بهم می ریزد. این
بازی در نیمه دوم فیلم و پس از غرق شدن الی است که به چشم می آید. در
تماشای دوم بازی ترانه را زیر نظر بگیرید، او واقعا معرکه بازی کرده است.
شهاب حسینی
شهاب حسینی وقتی در "درباره الی ..." بازی کرد که برای بازی در "محیا"
برنده دیپلم افتخار شده بود و برای بازی در فیلم های "شمعی در باد"،
"رستگاری در هشت و بیست دقیقه" کاندیدای دریافت جایزه بود. حسینی برای بازی
در فیلم های "درباره الی" و "سوپراستار" کاندید سیمرغ شد که آن را برای
"سوپراستار" گرفت.
شهاب حسینی در "درباره الی ..." برخلاف "سوپراستار" که بازی اغراق شده ای
را می طلبیده، رئال بازی کرد. نگاه کنید به واکنش احمد در فصل دونفره با
سپیده در ماشین که وقتی سپیده به او از نامزد الی می گوید. بازی حسینی در
این فصل اوج توانایی هایش است.
اما حسینی زمانی در "جدایی نادر از سیمین" بازی کرد که شاه نقشی در کارنامه
سینمایی اش اضافه کرده بود: "پرسه در مه" (بهرام توکلی، 1388). بازی شهاب
حسینی در نقش حجت در جدیدترین ساخته اصغر فرهادی وقتی گرانبهاتر از بازی او
در "پرسه در مه" می شود که بدانیم حجت "جدایی نادر از سیمین" فرسنگها از
"شهاب حسینی" دور است. مردی از طبقه کارگر و فقیر جامعه که باید به حق از
همسرش دفاع کند، اما وقتی حرف پول به میان می آید حتی حاضر است گناه قسم
دروغ همسرش را هم به عهده بگیرد.
حسینی، "حجت" را به زیبایی بازی کرده است. فصل اولین رویارویی حجت با نادر
در بیمارستان و همینطور فصل خودزنی اش در آشپزخانه گواهی است بر این مدعا.
فرامرز قریبیان
قریبیان پس از دریافت سیمرغ بلورین جشنواره هجدهم برای بازی در نقش دکتر
بارانی در فیلم "مرد بارانی" و پس از سه سال دوری از سینما، دو بازی متفاوت
و فراتر از تصور در دو فیلم از اصغر فرهادی به کارنامه سینمایی اش افزود:
"رقص در غبار" (1381) و "شهر زیبا" (1382). قریبیان در "رقص در غبار" در
نقش مرد مارگیر تنها و بدخلق عالی ظاهر شد و در "شهر زیبا" مرد مسنی را به
زیبایی بازی کرد که تحت هیچ شرایطی حاضر نیست به خانواده قاتل دخترش رضایت
بدهد.
فصل درددل مرد مارگیر با نظر (یوسف خداپرست) در حالی که سوار بر ماشین او
را می برد تا به بیمارستان برساند در "رقص در غبار" و تمامی فصول "شهر
زیبا" اوج درخشش بازیگری است که پنج دهه است در سینمای ایران بازی می کند.
هدیه تهرانی
پس از شش سال از بازی تحسین برانگیزش در "شوکران" (بهروز افخمی، 1378) در
فیلمی دیگر درخشید و نام خود را بار دیگر سر زبانها انداخت: "چهارشنبه
سوری" (1384). بازی در نقش مژده زنی که به حق به همسرش ظنین است. فصل درددل
مژده با خواهرش (سحر دولتشاهی) در حمام را به یاد بیاورید که چطور با صدای
گرفته و چشمانی خیس از خیانت مرتضی می گوید. همین یک فصل به یک سیمرغ
بلورین می ارزد که جشنواره فیلم فجر آن را به هدیه تهرانی داد. سیمرغی که
قبلا هدیه آن را برای بازی در خور توجهش در فیلم "قرمز" (فریدون جیرانی،
1377) به دست آورده بود. هدیه تهرانی برای بازی اش در "چهارشنبه سوری"
تندیس جشن خانه سینما را هم از آن خود کرد و تحسین منتقدان و نویسندگان
سینمایی را هم برانگیخت.
گلشیفته فراهانی
وقتی گلشیفته فراهانی در اوج هنرنمایی اش در نقش سپیده مادری شیمیایی در
فیلم "میم مثل مادر" ظاهر شد و تحسین همگان را برانگیخت، کسی فکر نمی کرد
که فراهانی بتواند در فضایی غیر از یک ملودرام سوزناک و اشک انگیز اجرای
معرکه ای داشته باشد. فراهانی باز هم در نقش سپیده مادری که الی مربی مهد
فرزندش را با دوستان و خانواده اش در سفری به شمال همراه می کند تا او را
با احمد آشنا کند در "درباره الی ..." بازی کرد. پس از ناپدید شدن الی،
بازی فراهانی آغاز می شود: نمایش گرفتار شدن سپیده در موقعیتی دشوار که از
طرفی نمی تواند آبروی الی را ببرد و به نامزد او دروغ بگوید و از طرفی هم
اگر راستش را بگوید آبروی خانواده و دوستانش در خطر است. در نیمه دوم فیلم،
بازی گلشیفته در درباره الی ماندگار است. و جالب اینجاست که گلشیفته پس از
بازی در "مجموعه دروغ ها"ی رایدلی اسکات در کنار لئوناردو دی کاپریو و با
کوله باری از تجربه همکاری با گروهی هالیوودی در "درباره الی" بازی کرد.
بازی فراهانی در "درباره الی" بهترین حضورش در سینمای ایران در دهه هشتاد بود.
حمید فرخ نژاد
در سال 1378 چهره ای ظهور کرد به نام حمید فرخ نژاد با بازی و نویسندگی در
فیلم "عروس آتش". او سیمرغ بلورین جشنواره هجدهم و تندیس سومین جشن خانه
سینما را گرفت، از جشنواره کارلوویواری جایزه گرفت و تحسین نویسندگان و
منتقدان سینمایی را برانگیخت. دو سال بعد هم باز در نقش یک جنوبی در
"ارتفاع پست" خوش درخشید و سه سال بعدش هم در "طبل بزرگ زیر پای چپ" جایزه
جشنواره مسکو را گرفت و در "به رنگ ارغوان" خوب ظاهر شد.
اما بازی او در "چهارشنبه سوری" (1384) بود که چهره دیگری از او به نمایش
گذاشت. فرخ نژاد در نقش مرتضی مردی که به همسرش خیانت می کند آنقدر عالی
بود که نویسندگان و منتقدان سینمایی او را بهترین بازیگر جشنواره بیست و
چهارم می دانستند اما سیمرغ بلورین به پرویز پرستویی برای "به نام پدر"
رسید. کافی است به پلان سکانس مشاجره مرتضی و مژده در حضور روحی نگاه کنیم
که اوج هنرنمایی اوست.
پیمان معادی
او را به عنوان فیلمنامه نویس فیلمهای آواز قو، عطش، شام عروسی، کافه ستاره
و ... می شناختیم. اما حضورش به عنوان بازیگر در گروه بازیگران "درباره
الی ..." تعجب همگان را برانگیخت. او آنقدر خوب بود که همه بازی خوبش را به
هدایت فرهادی منتسب می کردند. اما فصل غرق شدن آرش دربست متعلق به معادی
است.
بازیگر شدن معادی در "جدایی نادر از سیمین" رنگ جدی به خود گرفت. معادی در
جدیدترین فیلم اصغر فرهادی بشدت متفاوت با شخصیت پیمان "درباره الی ..."
ظاهر شد و نشان داد که حتی می تواند فارغ از نویسندگی، بازیگر درجه یکی هم
باشد. البته او این روزها بشدت درگیر اولین فیلم سینمایی اش هم هست: "برف
روی کاج ها". باید منتظر هنر کارگردانی او نیز باشیم
لیلا حاتمی
شاید تنها بازیگری که بیرون از فیلم های فرهادی، هنرش را به رخ همگان کشیده
لیلا حاتمی باشد. او در "جدایی نادر از سیمین" آنقدر خوب است که در
"لیلا"، "ارتفاع پست"، "بی پولی"، "چیزهایی هست که نمی دانی"، "سعادت آباد"
و ... خوب بود. لیلا حاتمی بازیگر بزرگی است. او نقش سیمین را همانطور که
باید، بازی کرد. زنی که می خواهد از ایران برود اما پس از اتفاقی که برای
خانواده اش می افتد میان ماندن و رفتن می ماند.
نگاه کنید به بازی او در فصل رفتنش از خانه. فصلی که آمده بود تا بماند،
اما اینبار تصمیم می گیرد که برود. لیلا حاتمی یک دو جین بازی ماندگار در
کارنامه سینمایی اش ثبت کرده و بی شک یکی از بهترین بازیگران دهه هشتاد و
نیمه دوم دهه هفتاد است.
مریلا زارعی
بازیگری که قبل از حضور بیادماندنی در "درباره الی" کمابیش درخشیده بود:
"سربازهای جمعه" (1382)، "زن زیادی" (تهمینه میلانی)، "دست های خالی"
(1385) و "دعوت" (ابراهیم حاتمی کیا).
زارعی در "درباره الی ..." بهترین بازی کارنامه سینمایی اش را ارائه کرد.
نقش زنی عصبی به نام شهره که دلواپس غرق شدن پسرش در دریاست. نگاه کنید به
فصلی که آرش را از غرق شدن نجات داده اند و شهره از ماشین پیاده می شود و
هراسان اضطراب دیگران را نگاه می کند که نازی (رعنا آزادی ور) به او می
گوید: "نترس، الیه" و شهره می گوید: "وای، نه" همین یک پلان برای اثبات
بازی درخشان زارعی در "درباره الی ..." کافی است.
صابر ابر
از همان اولین حضورش به عنوان بازیگر در "مینای شهر خاموش" (امیرشهاب
رضویان، 1385) که تندیس جشن خانه سینما را از آن خود کرد تا آخرین بازی اش
در نقش کوتاهی در فیلم "آقا یوسف" (علی رفیعی، 1389) عالی بود. در این میان
اما بازی اش در "درباره الی ..." حتی یک سر و گردن از دیگر بازیگران آن
فیلم هم بالاتر بود. وقتی علیرضا وارد ویلا می شود و تا زمانی که نگاهش را
از آینه ماشین به ساک الی می بینیم، صابر ابر معرکه است. بخصوص دومین فصل
حضورش در ویلا که منجر به درگیری با احمد می شود و حتی بازی در سکوت او در
اولین برخوردش با خانواده ها، بشدت تحسین برانگیز است.
ساره بیات
هنوز زود است بازی درخشان او در نقش راضیه در فیلم "جدایی نادر از سیمین"
را تمام و کمال به هنر ساره بیات مرتبط بدانیم. او پس از دو بازی متوسط در
دو سریال (یک مشت پر عقاب، بانو) و حضور در چند تله فیلم و یک فیلم سینمایی
(مقلد شیطان) به گروه بازیگران "جدایی نادر از سیمین" پیوست.
فصل درگیری اش با نادر در خانه نادر و فصلی که در آشپزخانه به حجت می گوید
که نمی تواند قسم بخورد اوج این هنرنمایی ساره بیات است که سیمرغ بلورین
جشنواره بیست و نهم حقش بود. حقی که برای سابقه بازیگری به مهناز افشار
داده شد.
اما با این تفاسیر، دهه نود سینمای ایران حداقل یک پدیده خواهد داشت: ساره بیات
و .... دیگر بازیگران
حضور تحسین برانگیز آهو خردمند در "شهر زیبا" پس از حدود دو دهه دوری از
بازیگری در سینمای ایران، حضور پانته آ بهرام در "چهارشنبه سوری" که زمینه
ساز هنرنمایی اش با فیلم های "بچه های ابدی" (1385)، "پستچی سه بار در نمی
زند" (1387)، "بدرود بغداد" و "هیچ" (1388) شد، بازی درخشان دو بازیگر جوان
در فیلم های "رقص در غبار" (یوسف خداپرست) و "شهر زیبا" (بابک انصاری) که
دومی هیچگاه نتوانست حتی به اندازه نیمی از درخشش در "شهر زیبا" در فیلم ها
و سریالهای پس از آن بدرخشد، بازی فراتر از تصور مانی حقیقی در "درباره
الی" که به حضورش در فیلم های "آسمان محبوب" و "ورود آقایان ممنوع" و فیلم
خودش "پذیرایی ساده" انجامید.
اصغر فرهادی تا به حال پنج فیلم ساخته و دست کم بیست و سه بازی ماندگار در
کارنامه بازیگری بازیگرانش ثبت شده است. رکورد بسیار خوبی است که تا به حال
هیچ کارگردان ایرانی به آن دست نیافته است. منتظر ثبت نقش آفرینی های
معرکه دیگری از بازیگران سینمای ایران در فیلم های اصغر فرهادی می مانیم.
منبع: سی نت
ویدیو : همه ستارگان اصغر فرهادی