هر قرص را چه موقع باید خورد؟ : بسیاری از ما مجبوریم برای پیشگیری یا درمان خود ...
بسیاری از ما مجبوریم برای پیشگیری یا درمان خود هر روز دارو بخوریم اما آیا می‌دانید هر دارویی را باید در زمان مناسبش در روز مصرف كرد؟ تحقیقات نشان داده خوردن داروها در زمان نادرست نه تنها اثر آنها را كم می‌كند بلكه در بعضی موارد ممكن است برای بدن مضر باشد.
پادشا: بسیاری از ما مجبوریم برای پیشگیری یا درمان خود هر روز دارو بخوریم اما آیا می‌دانید هر دارویی را باید در زمان مناسبش در روز مصرف كرد؟ تحقیقات نشان داده خوردن داروها در زمان نادرست نه تنها اثر آنها را كم می‌كند بلكه در بعضی موارد ممكن است برای بدن مضر باشد. برای مثال خوردن داروهایی مانند داروی درمان آرتروز، پوكی استخوان یا سوزش معده در زمان مناسب می‌تواند تاثیر شگفت‌انگیزی روی میزان اثر آنها داشته باشد و زمان بهبود شما را به‌طور چشمگیری كاهش دهد. 
چندی پیش محققان با انجام مطالعاتی صحت این ادعا را اثبات كردند. برای مثال آنها متوجه شدند، مشكلات بیمارانی كه دچار ضربان قلب نامنظم هستند هنگام صبح بیشتر است. به این ترتیب بیمارانی كه دچار مشكلات قلبی هستند یا در خطر سكته مغزی قرار دارند، با مصرف داروهای خود بعد از بیدار شدن از خواب نتیجه بسیار بهتری از روند درمان می‌گیرند. به‌نظر می‌رسد راز این اكتشاف در ساعت داخلی بدن نهفته است كه توسط غده هیپوتالاموس مغز كنترل می‌شود. این ساعت نه تنها سیستم ایمنی بدن انسان را كنترل می‌كند بلكه روی فشار خون، دمای بدن، میزان تولید هورمون‌ها، حركات روده و حتی خستگی و شادابی ما هم تاثیر‌گذار است. اما خب چه موقعی بهترین زمان برای مصرف داروهای مختلف است؟ ما با متخصصان مختلف این سؤال را مطرحش کردیم و آنچه در ادامه می‌آید نتایج تحقیقات ماست.
داروی پوكی استخوان
با شکم خالی میل شود
متداول‌ترین داروهایی كه برای درمان پوكی‌استخوان تجویز می‌شوند «بی فسفونات‌ها» هستند كه از تحلیل استخوان‌ها پیشگیری می‌كنند. نكته كلیدی در مورد مصرف بی‌فسفونات‌ها این است كه این داروها به میزان بسیار كمی جذب بدن می‌شوند. دلیل این موضوع هم كاملا مشخص است، زیرا این داروها به‌خوبی در مایعات به‌خصوص در روغن‌ها و چربی‌های موجود در معده حل نمی‌شوند، بنابراین بهترین زمان برای مصرف این داروها بعد از بیدار‌شدن از خواب است كه شكم شما بعد از گذراندن چند‌ساعت در طول خواب شبانه خالی شده است. سپس یك ساعت بعد از مصرف دارو، بیماران می‌توانند به فكر خوردن صبحانه باشند.
بسیاری از مبتلایان به پوكی استخوان مجبورند همراه داروهای خود ویتامین D و مكمل‌های كلسیم هم مصرف كنند اما این داروها هم ممكن است در روند جذب داروهای اصلی كه همان بی‌فسفونات‌ها باشند، اختلال ایجاد كنند. پس بهتر است بین زمان مصرف این داروها هم یك ساعت فاصله بیندازید. اگر شما همراه با داروی پوكی استخوان خود مایعات دیگری به غیراز آب می‌نوشید یا همراه با آن غذا مصرف می‌كنید، بدانید كه از داروی خود هیچ نتیجه‌ای نخواهید گرفت و در حقیقت با این كار زمان خود و پولی كه برای خرید دارو داده‌اید را هدر می‌دهید.
داروی فشار خون
شب‌ها میل شود
با مصرف قرص‌های فشار خون هنگام شب می‌توان كنترل بهتری روی این بیماری داشت و به این ترتیب خطر ابتلا به حمله قلبی و سكته را كاهش داد. نتایج مطالعات انجام شده توسط محققان اسپانیایی كه بیش از 5 سال به طول انجامیده است، اهمیت مصرف داروهای فشار خون هنگام شب را به اثبات رسانده است. در افراد سالم فشار خون هنگام شب بین 10 تا 20 درصد كاهش پیدا می‌كند اما در افراد مبتلا به فشار خون بالا این اتفاق نمی‌افتد و به همین دلیل آنها با احتمال بیشتری در شب‌ها دچار حمله قلبی و سكته خواهند شد. تحقیقات انجام شده روی 2 هزار و 156 مرد و زن مبتلا به این بیماری نشان داده، افرادی كه به‌طور مرتب حداقل یكی از قرص‌های فشار خون خود را هنگام شب مصرف كرده‌اند با احتمال 33 درصد كمتر در مقایسه با افرادی كه قرص خود را هنگام صبح مصرف كرده‌اند در خطر ابتلا به حمله قلبی و سكته قرار داشته‌اند. این تحقیقات همچنین نشان داده است، بهترین معیار پیش‌بینی احتمال ابتلا به حملات قلبی در بیماران، اندازه‌گیری فشار خون آنها هنگام شب است. بیشترین تاثیر داروهای فشار خون روی بیماران زمانی به دست می‌آید كه فرد قبل از رفتن به تختخواب اقدام به مصرف دارو كند. اگرچه افرادی كه داروهای خود را هنگام صبح استفاده می‌كنند، نباید بدون مشورت با پزشك خود زمان مصرف دارو را به شب منتقل كنند. بعضی از افراد ممكن است در خطر كاهش غیر‌طبیعی فشار خون قرار بگیرند كه این عامل خطر سكته را در آنها افزایش خواهد داد.
داروی قلب
صبح‌ها میل شود
مدتی است كه محققان متوجه شدهاند احتمال بروز حمله قلبی و سكته در صبح، 3برابر بیشتر از هر زمان دیگری در روز است. اما تا‌كنون علت اصلی این موضوع مشخص نشده است. به تازگی محققان یك پروتئین به نام KLF15 را در بدن شناسایی كرده‌اند كه وظیفه منظم‌كردن ضربان قلب را برعهده دارد. تحقیقات نشان‌داده، مقدار این پروتئین طی مدت 24 ساعت شبانه‌روز بالا و پایین می‌رود. پالس‌های الكتریكی قلب از ساعت 6 صبح تا هنگام ظهر كمترین میزان را دارند. در این دوره احتمال نامنظم شدن ضربان قلب افزایش پیدا می‌كند و به همین دلیل احتمال حمله قلبی هم بیشتر می‌شود بنابراین مشخص می‌شود، بهترین زمان برای مصرف داروهای قلبی هنگام صبح است. این تحقیقات می‌تواند یكی از مهم‌ترین یافته‌ها در طول 20 سال گذشته به حساب بیاید. حتی تعدادی از محققان توصیه می‌كنند شما این داروها را درست بعد از بیدار شدن از خواب و قبل از بلند شدن از بستر استفاده كنید.
قرص‌های كم‌كاری تیروئید
مصرف شبانه بهتر از صبح است
تقریبا 3 میلیون نفر در كشور انگلستان دچار كم‌كاری تیروئید هستند كه بیشتر آنها را هم خانم‌ها تشكیل می‌دهند. بیشتر داروهای درمان این بیماری شامل«لاووتیروكسین» است كه عملكرد یكی از هورمون‌های تولید شده توسط تیروئید را شبیه‌سازی می‌كند. این هورمون نیاز دارد كه ابتدا به یك فرم از هورمون فعال شده تبدیل شود كه این فرایند زمان زیادی در بدن طول می‌كشد. قبلا بسیاری از پزشكان تصور می‌كردند مصرف داروهای تیروئیدی در اول صبح بهترین كار است. اما 2تحقیق اخیر كه توسط دانشمندان هلندی انجام شده نشان داده، بهتر است این داروها را به جای صبح هنگام شب مصرف كرد تا با این كار میزان هورمون تیروئید به بیشترین حالت خود برسد.
از آنجایی كه حركات معده و روده در شب آرام‌تر است، قرص‌ها زمان بیشتری را در طول سیستم گوارش طی خواهند كرد و به این ترتیب جذب و میزان اثر دارو به حداكثر خواهد رسید. تعداد دیگری از پزشكان هم توصیه می‌كنند بیماران هر روز داروی خود را در یك زمان مشخص بخورند و این روند را همیشه ادامه بدهند. برای جذب بیشتر دارو بهتر است تا 2 ساعت بعد از مصرف داروهای تیروئیدی از خوردن غذاهای حاوی فیبر بالا، مكمل‌های آهن، كلسیم و داروهای ضد‌افسردگی پیشگیری شود.
داروهای كلسترول خون
صبح نتیجه بهتری دارد
اكنون به بیماران مبتلا به كلسترول خون بالا توصیه می‌شود داروهای خود را به جای صبح، قبل از رفتن به تختخواب استفاده كنند. مطالعات محققان دانشگاه ساندرلند نشان داده، در بدن بیمارانی كه داروی خود را به جای شب‌ها در صبح مصرف می‌كنند، به میزان بسیار بیشتری كلسترول‌های بد از نوع LDL تولید می‌شود.
تحقیق دیگری كه در سال 2008 انجام شده ثابت كرده بیمارانی كه داروی خود به نام atorvastatin كه یكی از داروهای كاهنده كلسترول خون است را بعد از ظهر مصرف می‌كنند، نتیجه بهتری در مقایسه با استفاده آنها در صبح می‌گیرند. با این كار میزان تعداد حملات قلبی و انسداد رگ‌های خونی در این بیماران كاهش چشمگیری پیدا می‌كند و در عوض میزان تولید كلسترول‌های خوب در بدنشان بیشتر می‌شود. فایده دیگر مصرف قرص‌ها در این زمان بهتر شدن عملكرد رگ‌های خونی است. دانشمندان معتقدند، شاید در شب كه ما غذا نمی‌خوریم، تولید كلسترول به بیشترین میزان خود در بدن می‌رسد و به همین دلیل مصرف قرص‌ها در این زمان بهترین نتیجه را به همراه دارد.
داروهای آرتروز
ظهرها مصرف شود
تحقیقات دانشگاه «تگزاس» نشان داده، درد مفاصل در افراد مبتلا به آرتروز هنگام بعدازظهر بیشتر می‌شود. به این ترتیب این مطالعات اثبات می‌كند، بهترین زمان برای مصرف داروهای غیراستروئیدی ضد‌تورمی مانند ایبوپروفن بین ظهر تا اواسط بعدازظهر است. با این كار دارو می‌تواند درست در زمان شكل‌گیری علائم بیماری با آن مبارزه كرده و روند درمان را سریع‌تر كند. علاوه‌بر آن، شواهد نشان می‌دهد بیماران مبتلا به آرتروز، شدید‌ترین دردها را هنگام صبح تجربه می‌كنند، بنابراین استفاده از قرص‌های مسكن درست هنگام شام می‌تواند مانع از بروز درد در طول شب و آشكار شدن آن هنگام صبح شود.
داروهای معده
بعدازظهر بهترین موقع است
معمولا توصیه می‌شود داروهایی كه تولید اسید معده را كاهش می‌دهند، درست 30 دقیقه قبل از وعده‌های غذایی مصرف شوند. اگرچه، مطالعات محققان كانزاس نشان داده كه موثرترین زمان برای مصرف این داروها و كاهش اثرات ناخوشایند بازگشت اسید معده به داخل دهان هنگام بعد از ظهر است. به این ترتیب دارو می‌تواند در سراسر شب كه شما خوابیده‌اید در سیستم گوارش تاثیر‌گذار باشد. در حالت درازكش احتمال بازگشت اسید معده به‌داخل دهان بیشتر است اما با مصرف دارو هنگام بعد از ظهر و در ساعات نزدیك به پایان روز می‌توان به میزان زیادی از بروز این حالت ناخوشایند پیشگیری كرد. محققان همچنین توصیه می‌كنند، این داروها را به 2قسمت تقسیم كرده و بخشی را صبح و بخش دیگر را بعدازظهر استفاده کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.
نكاتی در مورد داروها
داروها در تابستان اثر كمتری دارند
دانشمندان سوئدی متوجه شدهاند در فصل تابستان بدن به واسطه قرار گرفتن در معرض نور خورشید ویتامین D بیشتری می‌سازد. این ویتامین توانایی بدن را برای تجزیه مواد دارویی افزایش داده و به این ترتیب اثر آنها را كاهش می‌دهد. به‌همین‌دلیل در فصل تابستان كه گرم‌ترین زمان سال است اثر برخی از داروها بین 7تا 17درصد كمتر می‌شود و شما در این مواقع احساس می‌كنید كه از داروهای خود نتیجه كافی نمی‌گیرید.
تركیب داروها می‌تواند كشنده باشد
تركیب داروهایی كه برای بیماری‌های قلبی، فراموشی، درمان آلرژی و بی‌خوابی تجویز می‌شوند و استفاده همزمان آنها به‌شدت برای سلامت بدن خطرناك است. محققان با انجام مطالعاتی روی بیش از 13 هزار سالمند متوجه شده اند، افرادی كه به‌طور همزمان 2 یا 3 عدد از این داروها را با هم مصرف می‌كنند با احتمال سه برابر بیشتر از دیگران ممكن است ظرف مدت 2سال جان خود را از دست بدهند.
هیچ وقت كپسول را باز نكنید
یكی از اشتباهات مهلكی كه بعضی از ما قبل از مصرف دارو انجام می‌دهیم، شكافتن كپسول‌هاست. بعضی از كپسولها پوشش خاصی دارند كه می‌تواند شیوه وارد‌شدن دارو در جریان خون بدن را كنترل كند. برای مثال پوشش این كپسولها به آرامی در داخل معده حل شده و به‌تدریج دارو را به بدن وارد می‌كند. اما اگر شما این پوشش را باز كرده و اقدام به مصرف دارو كنید، تمام حجم دارو یكباره وارد جریان خون می‌شود كه این كار ممكن است عواقب بسیار وحشتناكی به همراه داشته باشد.
هرگز با دارو آبمیوه نخورید
مصرف آب گریپ فروت و بعضی دیگر از مركبات مانند پرتقال همراه با دارو می‌تواند با آنزیم‌های بدن واكنش داده و باعث تجزیه شدن دارو در سیستم گوارشی شود. مركبات تركیباتی دارد كه بعضی از آنزیم‌های مفید در بدن را از كار می‌اندازد و به این ترتیب داروهای كاملا بی‌خطر را تبدیل به تركیبات خطرناك می‌كند.
ویدیو : هر قرص را چه موقع باید خورد؟