لذت سرگرم شدن باجدولهای سودوكو : سودوكو از جمله سرگرمی‌هایی است كه ...
سودوكو از جمله سرگرمی‌هایی است كه اگرچه كمتر از نیم قرن از انتشار اولین نسخه آن می‌گذرد اما در سال‌های گذشته آنچنان مورد استقبال عموم قرار گرفته كه به یكی از اصلی‌ترین سرگرمی‌های بسیاری از مردم جهان تبدیل شده است.
نكته جالب اینجاست كه برخلاف تصور عموم، سودوكو احتیاج به دانستن ریاضیات ندارد و به كمك منطق ساده و حوصله فراوان براحتی می‌توان آن را حل كرد.
تب و تاب سودوكو نه تنها مردم عادی بلكه دانشگاهیان را هم فراگرفته است و به همین علت همزمان با گرامیداشت دهه ریاضیات، اولین دوره مسابقات ۳۰۰ متری سودوكو در دانشكده ریاضی و علوم كامپیوتر دانشگاه صنعتی امیركبیر برگزار شد.
برپایی این مسابقه بهانه‌ای شد تا به چند وچون جدولی كه سال‌ها در شماره‌های متوالی روزنامه جام‌جم نیز منتشر می‌شود، بپردازیم.
واژه سودوكو، مخفف عبارت ژاپنی سوجی وا دوكوشین نی كاگیرو و به معنی «عددهای بی‌تكرار» است. سودوكو نوعی جدول اعداد است كه امروزه یكی از سرگرمی‌های رایج در كشورهای مختلف جهان به‌شمار می‌آید.
البته سودوكو فقط یكی از نام‌های این بازی است، چراكه در مناطق مختلف جهان این سرگرمی به نام‌های متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به عنوان مثال در آمریكا این بازی به نامnumber place مشهور است.
سودوكو برای اولین بار در یك مجله پازل آمریكایی در سال ۱۹۷۹ انتشار یافت، ولی انتشار آن به‌طور مستمر و پیگیر برای نخستین مرتبه به سال ۱۹۸۶ و كشور ژاپن باز می‌گردد.
ژاپنی‌ها در این دهه شیفته این بازی شدند، اما در سال ۲۰۰۵ تب سودوكو از ژاپن به تمام دنیا رسید و نخستین مسابقه ملی آن در سال ۲۰۰۸ در فیلادلفیای آمریكا برگزار شد. در ایران هم از سال ۱۳۸۵ چاپ روزانه سودوكو در برخی روزنامه‌های كثیرالانتشار آغاز شد.
در سال‌های گذشته این جدول كاربرد عمومی خود را برای سرگرمی پیدا كرده و امروزه نیز سودوكو سرگرمی بسیاری از مردم جهان شده است، كتاب‌های مجموعه این جدول‌ها نیز در نشریات كشورهای مختلف به چاپ می‌رسد و بسیاری از روزنامه‌ها جدول سودوكو را در صفحات سرگرمی خود گنجانده‌اند.
میزان محبوبیت این بازی رو به گسترش، تا حدی است كه در نمایشگاه بین‌المللی بازی و سرگرمی آلمان به‌عنوان محبوب‌ترین و پرطرفدارترین بازی شناخته شده است. امروزه نسخه‌های نرم‌افزاری این بازی برای تلفن‌های همراه رواج پیدا كرده و حتی مسابقه‌های تلویزیونی حل سودوكو در كوتاه‌ترین زمان ممكن به راه افتاده است.
● رقیبی جدی برای جدول كلاسیك
بازی سودوكو را از ۳ جنبه می‌توان طبقه‌بندی كرد؛ یكی از این جنبه‌ها با ساختار فیزیكی جدول و تعداد خانه‌های آن مرتبط است كه حالات متفاوتی را دربرمی‌گیرد.
مورد دیگر با اعمال قوانین مختلف در بعضی از جداول گوناگون، البته بدون تغییر در قوانین پایه‌ای و بنیادین این بازی در ارتباط است. در نهایت جنبه سوم رتبه‌بندی این بازی به‌درجات ساده، متوسط، دشوار و خیلی دشوار است و بسته به تعداد خانه‌های خالی دشوارتر می‌شود.
نوع متداول سودوكو یك جدول۹x۹ است كه كل جدول هم به ۹ جدول كوچك‌تر ۳x۳ تقسیم شده است. در این جدول چند عدد به طور پیش‌فرض قرار داده شده و باید بقیه اعداد را با رعایت ۳ قانون پیدا كرد.
قانون اول: در هر سطر جدول، اعداد یك تا ۹ بدون تكرار قرار گیرد. قانون دوم: در هر ستون جدول، اعداد یك تا ۹ بدون تكرار قرار گیرد. قانون سوم: در هر ناحیه۳x۳ جدول، اعداد یك تا ۹ بدون تكرار قرار گیرد.
البته برای جذاب‌تر شدن جداول سودوكو، انواع جدیدی از این بازی نیز طراحی شده است، به طور مثال در یك جدول۹x۹ به جای ۹ جدول كوچك‌تر۳x۳ ، ۹بخش با اشكال مختلف وجود داشته باشد، البته در هر بخش دقیقا ۹ خانه قرار دارد و قانون سوم سودوكو باید در هر یك از این بخش‌ها رعایت شود.
بعضی از جدول‌های سودوكو ابعاد بزرگتر دارند، مثلا در جدول‌های۲۵x۲۵ باید از اعداد یك تا ۲۵ را با همان۳ قانون اصلی در خانه‌های جدول قرار داد. بعضی از جدول‌های سودوكو حتی شكل مربعی ندارند.
سودوكو فقط احتیاج به منطق ساده و حوصله فراوان دارد.به همین دلیل می‌تواند رقیب جدی جداول كلاسیك باشد. علاوه بر این تحقیقات دقیق نشان داده است، بازی سودوكو می‌تواند در درازمدت سبب افزایش حضور ذهن و قدرت محاسباتی افراد شود.
مسابقه ۳۰۰ متری سودوكو به مناسبت دهه ریاضیات در دانشگاه صنعتی امیركبیر برگزار شد
تكنیك‌هایی نیز برای حل جدول وجود دارد، اما با حل چند جدول سودوكو خودتان تكنیك‌هایی برای حل آن پیدا می‌كنید، از همین امروز شروع كنید.
● ركوردشكنی در حل جدول سودوكو
مسابقه ۳۰۰ متری سودوكو به مناسبت دهه ریاضیات در دانشگاه صنعتی امیركبیر برگزار شد، در برگزاری این مسابقه تعداد زیادی از دانشجویان دانشكده ریاضی و علوم‌كامپیوتر همكاری داشتند.
دكتر سید منصور واعظ‌پور دبیر مسابقه سودوكو پیش از برگزاری این مسابقه ایجاد فضای شادی و نشاط در دانشگاه را از اصلی‌ترین اهداف آن ذكر كرد و افزود: این مسابقه برای اولین بار در سطح جهان با این وسعت و بزرگی برگزار شد.
این مسابقه از در اصلی دانشگاه شروع و تا مقابل دانشكده ریاضی و علوم كامپیوتر ادامه داشت. البته از موسسه گینس نیز دعوت شد تا نسبت به ثبت ركورد جهانی این مسابقه اقدام شود كه به دلیل پاره‌ای از مشكلات این اقدام صورت نگرفت.
بهاره بنی‌اسدی یكی از مجریان این مسابقه درباره چند و چون آن گفت: این مسابقه از ۶۰۰ جدول سودوكوی متوالی كه همه جدول‌ها با هم متفاوت بودند، تشكیل شده بود.
این جدول‌ها دارای درجه سختی متفاوتی بودند كه برای تشخیص بهتر، از رنگ‌های متفاوتی برای نشان‌دادن درجه سختی جدول استفاده شد. به این صورت كه جدول‌های با درجه آسان به رنگ سبز، جدول‌های متوسط به رنگ آبی، جدول‌های سخت به رنگ قرمز و جدول‌های خیلی‌سخت قهوه‌ای بودند.
به گفته وی، جدول‌ها به‌گونه‌ای مرتب شده بودند كه در هر ۵ متر، چهار جدول ساده، سه جدول متوسط، دو جدول سخت و یك جدول خیلی‌سخت قرار داشت، به این‌ترتیب در تمام ۳۰۰ متر انواع مختلف جدول‌ها با پراكندگی یكسان درنظر گرفته شده بود.
برای داوری دقیق و راهنمایی شركت‌كنندگان، ۶۰نفر از دانشجویان این دانشكده داوری مسابقات را به عهده گرفتند، به این‌ترتیب كه به هر نفر مسوولیت ۱۰ جدول سودوكو داده شد و برای رفع مشكلات احتمالی داورها، ۶ نفر سر داور نیز در طول مسابقه حضور داشتند.
بنی‌اسدی افزود: قبل از شروع مسابقه شماره جداول مربوط به هر داور مشخص و بسته‌هایی به این دوستان تحویل داده شد كه شامل جدولی برای ثبت اطلاعات شركت‌كنندگان، ماژیك مخصوص داور، ماژیك‌های شركت‌كنندگان، آیین‌نامه وظایف داورها، آیین‌نامه مسابقات و... بود. داورها و سرداورها علاوه بر كارت شناسایی، كاورهای رنگی مخصوصی داشتند تا شركت‌كنندگان براحتی داور مربوط به هر جدول را بیابند.
وی افزود: در ابتدای مسابقه، خانه‌های تمامی جدول‌ها با كاغذ پوشیده شده بود، شركت‌كنندگان هنگام شروع حل جدول، آیین‌نامه مسابقه را همراه ماژیك، از داور مربوط می‌گرفتند و داور، نام شركت‌كننده و زمان شروع حل را در فهرست شركت‌كنندگان و همچنین در مكانی كه در كنار جدول طراحی شده بود، با ماژیك مخصوص داور می‌نوشت، سپس پوشش روی جدول برداشته می‌شد و شركت‌كننده شروع به حل جدول می‌كرد.
در پایان حل جدول، داور زمان پایان را نیز ثبت می‌كرد. قوانین مسابقه به این صورت بود كه هر شركت‌كننده، می‌توانست به تعداد دلخواه جدول سخت و جدول خیلی سخت حل كند، اما هر نفر اجازه حل فقط یك جدول آسان و یك جدول متوسط را داشت.
بنی اسدی درباره شیوه امتیازدهی مسابقه گفت:امتیازبندی جدول‌ها به این‌صورت بود كه جدول آسان ۲۵ امتیاز، متوسط ۵۰ امتیاز، سخت ۷۵ امتیاز و جداول خیلی سخت ۱۰۰ امتیاز داشتند، البته امتیاز هر جدول علاوه بر درجه سختی به مدت زمان حل نیز وابسته بود.
● ماراتن مسابقات علمی در دهه ریاضیات
به گفته بنی‌اسدی، یكی از نكاتی كه در این مسابقه حایز اهمیت بود، متفاوت بودن تمامی ۶۰۰ جدول سودوكو با یكدیگر است. برای تهیه این جدول‌ها از نرم‌افزاری به نام GNOME SUDOKU استفاده شد، نحوه كار این نرم‌افزار به این صورت است كه با اتصال به اینترنت و به‌روز رسانی، مرتبا جدول‌های جدید را دانلود می‌كند.
برای این مسابقه با دانلود بیش از ۱۰ هزار جدول سودوكو، ۶۰۰ جدول مختلف انتخاب شد.
مجری بزرگترین مسابقه سودوكو گفت: علاوه بر انتخاب جدول‌ها، باید تمامی آنها از نظر قالب، رنگ، اندازه، فرمت خروجی و... برای چاپ آماده می‌شد كه تكراری نبودن آنها باعث زیاد شدن حجم كار و صرف وقت و نیروی بیشتری از تیم پر‌تلاش دانشجویان دانشكده ما شد.
بنی‌اسدی یادآور شد: خوشبختانه با همكاری خوب و دوستانه میان افراد تیم اجرایی و مسوولان برگزاری و همچنین پیش‌بینی‌ها و برنامه‌ریزی‌های انجام شده، این مسابقات به نحو مطلوبی برگزار شد.
البته برگزاری چنین مسابقاتی نیاز به حمایت‌های مالی از سوی دانشگاه داشت كه تمامی هزینه‌های برگزاری و تهیه جوایز این مسابقات از طرف اداره كل امور فرهنگی دانشگاه صنعتی امیركبیر و اداره كل انجمن‌های علمی و دانشجویی دانشگاه صنعتی امیركبیر تامین شد.
او افزود: همان‌طور كه گفته شد، مسابقه سودوكو یكی از مسابقاتی بود كه در دهه ریاضیات برگزار شد اما همه ساله در این دهه برنامه‌های مختلفی در دانشگاه برگزار می‌شود كه هدف از برگزاری این برنامه‌ها، معرفی دهه ریاضیات به تمامی دانشجویان دانشگاه، نشان دادن جذابیت‌های ریاضیات، تجلیل از شخصیت‌های برجسته در این علم و ایجاد فضای صمیمیت و همكاری بیشتر میان دانشجویان دانشكده است.
بنی‌اسدی یادآوری كرد: امسال نیز همچون سال‌های گذشته هر روز یك مسابقه مرتبط با ریاضیات در غرفه‌ای در جلوی ساختمان دانشكده برگزار شد كه دانشجویان تمامی رشته‌های دانشگاه در آن شركت كردند.
همزمان با برگزاری مسابقه، نمایشگاهی از كتاب‌های جناب آقای دكتر پرویز شهریاری نیز برپا شد، همچنین در این دهه اولین شماره مجله انجمن علمی دانشكده ریاضی و علوم‌كامپیوتر با نام مبنا به چاپ رسید كه باعث خوشحالی بسیاری از دانشجویان و استادان گرامی شد.
در پایان دهه نیز به رسم هر سال جشن ریاضیات برگزار شد، در این جشن علاوه بر تقدیر از دانشجویان برتر دانشكده و استادان برجسته این علم، با اجرای برنامه‌های مختلف صمیمیت بیشتری میان دانشجویان و استادان دانشكده برقرار شد.
ویدیو : لذت سرگرم شدن باجدولهای سودوكو