سعید لیلاز: با این درامد نفت و گاز، یارانه پرداختی به مردم را 6 برابر هم می توان کرد :

 

 

 

 

سعید لیلاز در شرق نوشت: در نظر و دست كم روی كاغذ، سه برابر شدن یارانه پرداختی به مردم نه تنها شدنی است بلكه این رقم را تا شش برابر و حتی بیشتر هم می توان رساند.

ارزش مجموع نفت و گاز تولید شده سالانه در ایران به قیمت های كنونی جهان به حدود 200 میلیارد دلار می رسد و اگر فرض كنیم كه می توانیم همه این انرژی تولیدی را چه در داخل و چه بازارهای بین المللی به همین قیمت روز بفروشیم سرانه هر ایرانی به نرخ امروز دلار از محل تولید نفت و گاز ماهانه 300 هزار تومان است و نه 45 هزار تومان یا حتی سه برابر آن، یعنی 135 هزار تومان.

بنابراین، ادعای توانایی دولت به افزایش یارانه ها به سه برابر نه تنها چیز عجیبی یا معجزه ای هزاره گونه نیست، بلكه تلویحا یا حتی تصریحا بیانگر ژرفای ریخت و پاش بی همتایی است كه اقتصاد ایران و همه اجزای آن را در خود فرو برده و موجب شده تا از درآمد سرانه 300 هزار تومان در ماه هر ایرانی بابت «تولید» نفت و گاز و فروش و صادرات آن تنها یك هفتم به مردم برسد و كلی هم منت بر گردن آنان نهاده شود. اما برای اجرایی شدن این وعده و تبدیل ایران به گلستانی رشك برانگیز برای دیگران، چند بایسته كوچك و آن هم شدنی باید به فرجام برسد.

نخست آنكه در حال حاضر و جدا از هزینه های حیف و میل یعنی ریخت و پاش مالی، بخش مهمی از این درآمد ماهانه 300 هزار تومانی هر ایرانی به صورت یارانه مستقیم و غیرمستقیم انرژی صرف كنترل قیمت تمام شده بسیاری از كالاها و خدمات می شود. حتی اكنون بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، متوسط قیمت های فروش بسیاری از حامل های انرژی كمتر از نصف آن در سطح بین المللی است؛ مانند گازوییل و حتی بنزین.

در وهله دوم، بخش مهم دیگری از منابع 300 هزار تومانی مورد اشاره، صرف نگهداری دیوانسالاری عریض و طویل دولت می شود كه برخلاف همه ادعاها در شش سال اخیر به حدود شش برابر شدن هزینه های جاری دولت انجامیده و هزینه های عمرانی را تنها دو برابر كرده است. در حال حاضر هزینه جاری دولت و فقط برای امسال، معادل حدود نیمی از كل ارزش تولید نفت و گاز ایران است.

بنابراین اولامردم نمی توانند و نباید تصور كنند كه می توانند ماهانه 300 هزار تومان یارانه نقدی بگیرند – كه می توانند – بدون آنكه دقیقا به اندازه همین 300 هزار تومان از قدرت خرید سرانه شان در حوزه های دیگر كاسته شود.

علم اقتصاد با معجزه و دنیای رمل و اسطرلاب میانه ای ندارد و چنانكه تجربه یارانه نقدی 45 هزار تومانی نیز نشان داد، منابع حاصله برای اجرای طرح صرفا از محل كاستن مخارجی از دیگر جاها ممكن است.

ثانیا، رسیدن به 135 یا حتی 300 هزار تومان یارانه نقدی ماهانه مستلزم كاهش هزینه های دولت به سطح درآمدهای غیرنفتی آن و عمدتا مالیات هایی است كه از مردم دریافت می كنند و این یعنی تعطیل شدن یا حتی انحلال دولت؛ زیرا كاهش هزینه های عمومی دولت از حدود 160هزار میلیارد تومان امسال به حدود 40 تا 45 هزار میلیارد تومان، مستلزم كاهش شمار وزارتخانه ها و سازمان های دولتی به دو تا سه وزارتخانه است كه دست كم یك میلیون نفر دیگر به شمار پنج میلیون نفر بیكار فعلی كشور می افزاید. البته، كوچك شدن دولت با سطح كنونی كارآمدی آن، به خودی خود با هر پیامدی خوب است؛ اما سر دادن شعار سه برابر شدن یارانه نقدی با روند چند سال اخیر در افزایش هزینه های دولت تناقض ذاتی دارد.

بخشی از درآمدهای نفتی كشور در حال حاضر صرف هزینه های عمرانی می شود كه گرچه سرعت رشد آن در شش سال گذشته نصف سرعت رشد درآمدهای ارزی و نیز هزینه های جاری دولت بوده اما چنان كه در تجربه اخیر هدفمندی یارانه ها نیز – به گواه اظهارات رییس سازمان بازرسی كل كشور– دیده شد، در برابر ایجاد تعهدات مالی دولت در برابر مردم، نخستین محلی است كه از اعتبارات آن كاسته شده و نخستین سنگری است كه فرو می پاشد.

این، جز كاهش بیشتر سرعت رشد اقتصادی، افزایش گسترده تر ركود، كاهش سریع تر درآمد سرانه و ضعف بیشتر بنیه نحیف ساختار ایجاد اشتغال كشور و نهایتا گسترش فقر و بی عدالتی، پیامد دیگری نخواهد داشت.

همه ناظران و كارشناسان اقتصادی و سیاسی ایران از چند ماه قبل به روشنی پیش بینی می كردند و این پیش گویی نیز به هوشمندی خارق العاده ای نیاز نداشت كه با نزدیك شدن به روزهای انتخابات و دادن وعده اوج خواهد گرفت. اما ذكر این نكته شاید لازم است كه همه این اظهارات، صرفا و صرفا متكی به نفت خام صد تا 110 دلاری است كه با كوچك ترین تلنگری به قیمت جهانی نفت خام و كاهش ارزش آن حتی به حدود 70 و 80 دلار برای هر بشكه، كالسكه طلایی وعده ها به چشم بر هم زدنی به كدو تنبل تبدیل خواهد شد.../تحلیل:انتخاب

ویدیو : سعید لیلاز: با این درامد نفت و گاز، یارانه پرداختی به مردم را 6 برابر هم می توان کرد