درمان بیماری‌ها را به زالو بسپارید : امروز زالودرمانی در مكاتب طب سنتی جایگاه ...
امروز زالودرمانی در مكاتب طب سنتی جایگاه ویژه‌ای دارد و خوشبختانه برخی از كاربردهای درمانی آن بر متخصصان و پزشكان طب مدرن نیز آشكار شده است به‌گونه‌ای كه این درمانگران از زالودرمانی برای تسریع روند‌درمانی و دریافت نتیجه بهتر در برخی از اقدامات درمانی خود بهره می‌برند. 
از 1500 سال پیش از میلاد مسیح، درمانگران از «زالو» برای درمان برخی از بیماری‌ها استفاده می‌كردند و آن را شیوه‌ای موفق و موثر در درمان بیماری‌ها می‌دانستند.
در برخی از این منابع به تاثیر «زالودرمانی» در تصفیه و پاكسازی خون در انسان‌ها اشاره شده است. درمانگران بسیاری در قرن هفدهم و هجدهم میلادی از زالو، این جانور شفابخش برای درمان بیماران خود بهره می‌بردند.
در متون طب سنتی ایران نیز مانند آثاری كه به قلم حكیمان و دانشمندانی چون ابن‌سینا، عقیلی و جورجانی به رشته تحریر در آمده، از زالو به‌عنوان یكی از روش‌های خارج ساختن خون از بدن در كنار «فصد» و «حجامت»، شیوه‌های دیگر درمانی در طب سنتی و برخی از مكاتب درمانی در جهان نام برده‌اند.
امروز نیز زالودرمانی در مكاتب طب سنتی جایگاه ویژه‌ای دارد و خوشبختانه برخی از كاربردهای درمانی آن بر متخصصان و پزشكان طب مدرن نیز آشكار شده است به‌گونه‌ای كه این درمانگران از زالودرمانی برای تسریع روند‌درمانی و دریافت نتیجه بهتر در برخی از اقدامات درمانی خود بهره می‌برند.
با دكتر ژیلا نقیبی هرات، دكترای تخصصی فیزیولوژی پزشكی و محقق و درمانگر طب سنتی به گفت‌و‌گو نشستیم تا بیشتر از زالو و شیوه درمانی زالودرمانی بدانیم.
كاربرد زالو در جراحی پلاستیك
در حال حاضر در دنیا از زالودرمانی بیشتر به‌دلیل قابلیت‌های این شیوه درمانی در درمان بیماران پس از جراحی‌های پلاستیك، پیوند پوست یا پیوند انگشتان قطع شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. تاثیر درمانی این زالوهای كوچك در پیوند بهتر اعضای پیوند شده و پیشگیری از ایجاد بافت سیاه یا نرسیدن خون به موضع پیوند داده شده است. به جزاعمال جراحی، زالو درمانی در درمان حالت‌های التهابی پوست و مفاصل به كار می‌رود. به‌عنوان مثال در بیماری‌هایی مانند آرتروز، آرتریت، آرتریت روماتوئید كه با التهاب مفاصل همراه است، زالو درمانی می‌تواند بسیار موثر باشد. از طرفی برخی از بیماری‌های پوستی، آكنه، آبسه و التهاب‌ها و قرمزی‌های پوست نیز با كمك این شیوه قابل درمان و تسكین است.
خاصیت ضد‌انعقادی بزاق زالو
زالو در فك خود 3 آرواره دارد كه به هنگام گزش این 3 آرواره را در پوست بدن انسان وارد می‌كند. این جانور در عین حال كه خون را می‌مكد، آنزیم‌هایی را از طریق تزریق بزاق به بدن گیرنده وارد می‌كند. این آنزیم‌ها متنوع و با خواص گوناگونی هستند كه بر این اساس اثرات درمانی درمان با زالو بروز می‌كند. هیرودین یكی از این آنزیم‌هاست كه یكی از قوی‌ترین مهاركننده انعقاد خون به شمار می‌رود كه در طبیعت موجود است. این آنزیم از لخته‌شدن خون جلوگیری می‌كند و باعث افزایش جریان خون در اندام‌ها می‌شود و در طب مدرن ماده‌ای مشابه این آنزیم ساخته شده است كه در جراحی‌های قلب كاربرد بسیار دارد. وقتی گزش زالو و مكش خون پایان می‌یابد به‌دلیل وجود این آنزیم است كه خونریزی پس از پایان گزش همچنان ادامه پیدا می‌كند.
از زالو چه می‌دانید؟
زالو از خانواده نرم تنان است و در آب زندگی می‌كند. این جانور انواع مختلفی دارد و نوعی از آن‌كه در آب‌های جاری زندگی می‌كند، رنگ آن سبز تیره است و 2 نوار قهوه‌ای كم رنگ در سراسر بدنش كشیده شده و آن‌ها خواص درمانی دارند. زالوهایی كه در لجن زار‌ها رشد و زندگی می‌كنند یا قرمز رنگ، سیاه یا پرز دار هستند برای مصارف درمانی مناسب نیستند.
درمان واریس با زالو
در برخی از بیماری‌های عروقی وریدی مانند واریس نیز از زالو درمانی و اثرات مثبت آن می‌توان بهره برد. از آنجا كه زالو تمایل زیادی به خوردن خون وریدی دارد كه در آن دی اكسید كربن زیاد است، زالودرمانی می‌تواند تاثیر زیادی در بهبود احتقان‌ها و گرفتگی‌های عروقی لخته‌های موجود در رگ‌های وریدی داشته باشد.
بزاق زالو؛ آنتی بیوتیك طبیعی
برخی از آنزیم‌های موجود در بزاق زالو خاصیت بی‌حس‌كنندگی دارند به‌طوری كه هنگام گزش زالو موجب می‌شوند فرد دردی را احساس نكند. برخی از این آنزیم‌ها خواص ضدالتهابی داشته و نقش درمانی موثری در درمان التهاب‌های پوستی و مفصلی دارند. علاوه بر این، خاصیت آنتی بیوتیكی یكی دیگر از خواص آنزیم‌های بزاق زالوست. به‌علت وجود این آنزیم در بزاق زالوها درمان بیماری‌های پوستی از قبیل آبسه‌های پوستی یا آكنه‌های صورت كه بروز آن‌ها با دخالت میكروب‌ها نیز همراه است درمان می‌شوند. در حقیقت این آنزیم‌ها می‌توانند التهاب، تورم و قرمزی پوست را برطرف كنند و خواصی چندمنظوره داشته باشند.
از عفونت‌های دندان پیشگیری كنید
برخی درمانگران طب سنتی بر این باورند، اگر از شیوه زالودرمانی در ناحیه فك و صورت به‌صورت مستمر استفاده شود این كار می‌تواند، تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های دندان و لثه داشته باشد. به این ترتیب، افرادی كه از این شیوه استفاده می‌كنند در مقایسه با دیگر افراد ایمنی بیشتری نسبت به عفونت‌های دهان و دندان دارند. از طرفی، گروهی دیگر از درمانگران معتقدند، استفاده از زالودرمانی در منطقه قلب موجب پیشگیری از سكته‌های قلبی در افراد می‌شود. اگر چه این هنوز تجربه اساتید طب سنتی و یافته‌های‌شان است و هنوز در جایی به‌صورت علمی ثبت و ضبط نشده است. شواهدی نیز وجود دارد كه در برخی از كشورها برای درمان آب سیاه چشم نیز كه به‌دلیل اختلال در شبكه عروقی چشم به‌وجود می‌آید از انداختن زالو در اطراف چشم استفاده می‌كنند.
زالودرمانی هفته‌ای یك بار
درصورتی كه زالودرمانی باید چندبار به‌صورت مستمر در یك موضع انجام شود تا نتایج درمانی، بروز كند، درمانگر مدت زمانی را تعیین می‌كند تا زخم‌های ناشی از گزش زالو بر پوست بیمار درمان شود. معمولا برای درمان محل گزش 3 تا 4 هفته زمان لازم است. بنابراین بیمار پس از سپری شدن این مدت می‌تواند دوباره از این شیوه استفاده كند اما اگر موضع درمان متفاوت است بیمار می‌تواند در موضع‌های مختلف و به فاصله یك هفته بعد از زالودرمانی قبلی این شیوه را تكرار كند و از خواص درمانی زالودرمانی بهره‌مند شود.
این هشدار را جدی بگیرید
در متون طب سنتی به یكی از عوارض جدی و ناخواسته زالو اشاره شده و برای درمان آن توصیه‌هایی مطرح شده است. این اتفاق اگر چه ممكن است امروز به‌دلیل افزایش آگاهی مردم كمتر بروز كند اما گاهی بی‌دقتی و بی‌توجهی به مسائل بهداشتی ممكن است موجب بروز چنین اتفاقی شود. در متون طب سنتی به این نكته اشاره شده است كه گاهی مردم با نوشیدن آب چشمه یا رودخانه ناخواسته و بدون آگاهی، به همراه آب زالویی را بلعیده‌اند كه این زالو در طول مسیر حلق خود را به دیواره حلق چسبانده و به مرور با مكیدن خون و بزرگ شدن موجب تنگی و دشواری تنفس می‌شود. متاسفانه در برخی متون اشاره شده كه درمان‌نكردن به موقع این عارضه در نهایت موجب مرگ افراد خواهد شد.
چگونه ترس‌تان را رفع كنید؟
وقتی بیماری برای درمان به درمانگر مراجعه می‌كند و درمانگر طب سنتی شیوه زالو درمانی را به او پیشنهاد می‌كند باید مقدماتی را برای شروع درمان فراهم كند. ما ابتدای امر توضیحاتی مقدماتی به بیمار می‌دهیم و او را با زالو و چگونگی مكانیسم درمانی آن آشنا می‌كنیم. همان‌طور كه می‌دانید، زالو جانور بسیار كوچكی است كه ظاهر چندان خوشایندی ندارد به‌ویژه وقتی بخواهد روی بدن قرار گیرد و روی پوست حركت كند. بنابراین به بیمار توضیح می‌دهیم تا با این شیوه آشنا شود تا راحت‌تر بتواند مراحل درمانی را تحمل كند زیرا استرس و اضطراب بیمار تاثیر این شیوه درمانی را كاهش داده و در مواردی بی‌اثر می‌كند.
عوارض احتمالی زالودرمانی
- گاهی ممكن است پس از زالودرمانی عوارض بسیار محدودی در بیمار مشاهده شود كه البته احتمال بروز برخی از آن‌ها بسیار نادر است. با وجود این بهتر است از وجود این عوارض پیش از استفاده از این شیوه درمانی آگاه باشید.
- خونریزی زیاد از محل گزش به‌ویژه در شرایطی كه تعداد زالوهای استفاده شده زیاد باشد از شایع‌ترین این عوارض است. به‌عنوان مثال درصورتی كه از 02 زالو به‌طور همزمان استفاده می‌شود مقدار خونی كه از بدن بیمار خارج می‌شود ممكن است كم خونی ایجاد كند.
- حساسیت به زالو از موارد بسیار نادر ولی محتمل است.
- اگر فردی مبتلا به بیماری باشد كه به واسطه آن با مشكل انعقاد خون روبه‌رو است باید این مسئله را با درمانگر خود حتما مطرح كند.
- زالودرمانی به‌طور كلی یكی از شیوه‌های درمانی كم خطر و كم عارضه است. البته باید توجه داشته باشید كه خطرات محدود این شیوه درمانی درصورتی كه به متخصص متبحر و آشنا به طب سنتی مراجعه كنید قابل كنترل و پیشگیری است.
- برای حفظ سلامت خود بهتر است از دریافت این شیوه درمانی در مراكزی غیراز كلینیك‌های تخصصی طب سنتی یا مراكز درمانی مربوطه خودداری كنید.
نكات طلایی زالو درمانی
- جای گزش زالو در غالب موارد عفونت نمی‌كند و تهدیدی برای بیمار محسوب نمی‌شود. علت این مسئله ترشح آنزیم‌های ضد‌باكتری و با خاصیت آنتی‌بیوتیكی است كه در بزاق زالو وجود دارد اما از آنجا كه در موارد بسیار نادر عفونت دیده شده پس از استفاده از این شیوه درمانی مصرف یك دوره از آنتی بیوتیك تجویز می‌شود.
- برای امتحان این مطلب كه زالو قبلا مورد استفاده قرار نگرفته راه ساده‌ای وجود دارد. پیش از هر چیز باید ظاهر زالو را درنظر بگیرید كه سبزرنگ بوده و 2 نوار قهوه‌ای روشن تمام سطح بدنش را پوشانده است. پس از آن برای اطمینان از استفاده‌كردن زالو در گذشته آن را درون ظرف آبی قرار دهید و ظرف را به سرعت بچرخانید. اگر زالو پیش از این استفاده شده باشد در اثر این چرخش بخشی از خونی را كه قبلا مصرف كرده پس می‌دهد و در غیراین صورت واكنشی از خود نشان نمی‌دهد.
- استفاده از زالودرمانی همانند حجامت برای كودكان بیشتر از 2 سال و سالمندان زیر 60 توصیه شده است. با وجود این برخی از درمانگران بر این باورند كه زالودرمانی و حجامت را حتی در دوران نوزادی نیز درصورت بیماری می‌توان تجویز كرد.
- افرادی كه دچار كم خونی هستند باید پیش از استفاده از این شیوه با متخصص و درمانگر خود مشورت كنند و مضرات و منافع این شیوه را بررسی كرده و سپس برای درمان به روش زالودرمانی اقدام كنند.
- خانم‌هایی كه در دوره قاعدگی قرار دارند نیز بهتر است پس از اتمام این دوره برای درمان اقدام كنند اما اگر شرایط بیماری به‌گونه‌ای است كه پزشك درمان را لازم می‌داند بهتر است از این شیوه استفاده كنند.
- درمتون قدیمی طب سنتی به این نكته اشاره شده كه درمانگران علاوه‌بر آن‌كه از زالو برای خروج خون از بدن استفاده می‌كردند از محتویات بدن جانور نیز داروهایی تهیه كرده و برای درمان برخی ازبیماریهای پوستی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌دادند.
كاربرد زالو در بهبود درد مفصل
زالودرمانی دردهای استخوان، مفاصل و التهاب بافت‌های مجاور را كه در آرتروز یا آرتریت روماتوئید وجود دارد، تحت‌تأثیر خود قرار داده و تسكین می‌دهد. در حقیقت آنزیم‌های ضد‌التهاب و ضد‌دردی كه در بزاق زالو وجود دارد، می‌تواند خستگی عضلات را بهبود بخشد و در كنار آن با خونرسانی بهتر عضو یا بخشی كه زالودرمانی در آن صورت گرفته التهاب را كاهش دهد. بررسی‌های انجام شده روی بیمارانی كه دچار درد مفاصل، درد زانو یا انگشتان دست بودند، نشان داد كه زالودرمانی باعث كاهش درد و بهبود محدودیت‌های حركتی بیماران است. تكرار این روش درمانی تاثیر را بیشتر و طولانی‌تر می‌كند.
ویدیو : درمان بیماری‌ها را به زالو بسپارید