حکمت شماره 155 : وَ قالَ عَلَیْهِ السَّلامُ: مَنْ قَضى حَقَّ مَنْ لا یَقْضِى ...

وَ قالَ عَلَیْهِ السَّلامُ: مَنْ قَضى حَقَّ مَنْ لا یَقْضِى حَقَّهُ فَقَدْ عَبَدَهُ.

ترجمه دشتی

و درود خدا بر او فرمود: رعایت حق کسی که او حقش را به جا نمی‏آورد نوعی بردگی است

ترجمه فیض الاسلام

امام علیه‏السلام (در نیکی به آنکه شایسته نیست) فرموده است: هر که به جا آورد حق کسی را که او حقش را به جا نمی‏آورد (احترام کند کسی را که او درباره‏اش احترام نمی‏نماید) او را بندگی نموده است (زیرا بندگی فروتنی است درباره کسی که بدون خواستن پاداش اعتراف به عظمت و بزرگی او شود پس احترام به کسی که سود و زیانی ندارد مانند عبادت و بندگی او است، و چون در بعضی از جاها احترام کردن ستوده شده پس منظور امام علیه‏السلام از این فرمایش این است که شخص در احترام از حد تجاوز نکند یا کسی را که شایسته نیست بزرگ نداند چنانکه در وصیت خود به امام حسن علیه‏السلام فرمود: احمل نفسک من اخیک عند صرمه علی الصله تا آنجا که فرمود: و ایاک ان تضع ذلک فی غیر موضعه او ان تفعله به غیر اهله، برای ترجمه و شرح آن به جز پنجم اواخر نامه سی و یکم مراجعه شود. و در نسخه ابن ابی‏الحدید فقد عبده به تشدید باء ضبط شده یعنی کسی که به جا آورد حق کسی را که او حقش را به جا نمی‏آورد او را بنده خویش گردانیده، زیرا در بجا آوردن حق او پاداشی در نظر نگرفته است بلکه خواسته به او احسان و نیکی کند).

ترجمه سید جعفر شهیدی

(و فرمود:) آن که حق کسی را گزارد که حقش را به جا نیارد، به بندگی او اعتراف دارد.